تغییر در نظام سهمیه‌بندی بنزین هنوز قطعی نیست / مخالفت نمایندگان مجلس و قول وزیر نفت برای بررسی بیشتر
درحالی‌که صحبت از اجرای آزمایشی طرح تخصیص سهمیه بنزین به افراد به جای خودروها در کیش و قشم و اجرای سراسری این طرح در کشور بعد از گرفتن نتیجه از اجرای پایلوت مطرح شده، هنوز تغییر در نظام سهمیه‌بندی بنزین قطعی نیست.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، تغییر در نظام سهمیه‌بندی بنزین با تخصیص سهمیه به افراد به جای خودروها، با هدف برقراری عدالت اجتماعی در دستور کار قرار گرفته است.
بر اساس نظام سهمیه‌بندی فعلی در خصوص بنزین، تنها 27 میلیون نفر دارنده خودرو و موتورسیکلت در کشور از یارانه بنزین بهره‌مند می‌شوند و کسانی که دو یا چند وسیله نقلیه دارند بیشتر از کسانی که یک وسیله نقلیه دارند از یارانه بنزین بهره‌مند هستند؛ اما در طرح تخصیص یارانه به افراد به جای خودروها، قرار است یارانه بنزین به هر کد ملی تعلق گیرد و تمام افراد جامعه بدون درنظر گرفتن اینکه وسیله نقلیه دارند یا ندارند، به مساوات از یارانه بنزین بهره‌مند شوند.
مبنای این طرح بر این اساس بوده که مردمی که وسیله نقلیه ندارند و یا نمی خواهند از یارانه بنزین خود برای مصرف بنزین یارانه‌ای استفاده کنند، بتوانند بنزین یارانه‌ای خود را در سامانه‌ای به‌فروش برسانند.
در پایان آذرماه، پیشنهاد اجرای آزمایشی طرح اختصاص سهمیه بنزین به افراد به‌جای خودروها در دو منطقه آزاد قشم و کیش در دولت مطرح شد تا در صورت اجرای موفق در خصوص گسترش این طرح تصمیم‌گیری شود.
* اولین اظهارات رسمی از زبان سخنگوی دولت
علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت، نخستین مسئولی بود که در این خصوص، اظهار نظر رسمی کرد. سخنگوی دولت در تاریخ سی‌ام آذرماه گفت: "درباره این طرح مقرر شده است به‌صورت آزمایشی در دو جزیره قشم و کیش، سهمیه بنزین به‌جای خودروها به افراد اختصاص پیدا کند و قیمت عرضه همان نرخ عادی 1500 تومان برای بنزین سهمیه ای و 3000 تومان برای بنزین آزاد است که هیچ تفاوتی با نرخ موجود نخواهد داشت. در زمان حاضر اگر کسی خودرو نداشته باشد نمی‌تواند از سهمیه بنزین هم استفاده کند در حالی که سوخت سرمایه ملی و متعلق به همه مردم است اما کسی که مثلا چهار خودرو داشته باشد، چهار برابر سهمیه استفاده می‌کند، طبیعتا این روش ناعادلانه است و سهم کسی که توان خرید خودرو ندارد در سوخت دیده نمی‌شود. اما با این تغییر که به‌صورت آزمایشی بنا شده است انجام شود کسی که خودرو ندارد هم می‌تواند سهمیه سوخت با کد ملی خود داشته باشد و آن را به‌قیمت مناسب به دیگران عرضه کند."
* اجرای طرح آزمایشی با تخصیص 20 لیتر بنزین به هر نفر / اجرای طرح سراسری با تخصیص 15 لیتر بنزین به هر نفر
اول دی‌ماه، محمدرضا لواسانی، سرپرست منطقه آزاد کیش نام این طرح را "بنزین برای همه" اعلام کرد و گفت: "از این پس سهمیه بنزین به دارندگان هر کد ملی دارای خودرو یا فاقد خودرو تعلق می‌گیرد، میزان یارانه تخصیصی به‌ازای هر نفر معادل 20 لیتر بنزین به‌نرخ 1500 تومان است."
بعد از صحبت این فرد مسئول در جزیره کیش، تمامی اظهارات روی سهمیه 20 لیتری بنزین به ازای هر کد ملی بود، تا اینکه جواد اوجی، وزیر نفت، ششم دی‌ماه در جمع خبرنگاران با اشاره به آغاز آزمایشی طرح تخصیص بنزین به افراد به جای خودروها در جزیره کیش و قشم گفت: "در این طرح که به صورت آزمایشی شروع شده بنزین با همان نرخ‌های 1500 تومانی یارانه‌ای و 3 هزار تومانی آزاد عرضه می‌شود و می‌بینیم که هیچ تغییری در قیمت‌ها صورت نگرفته است. در این طرح بر اساس داشتن کارت ملی برای کسانی که حداقل یک سال در ایران اقامت داشته باشند به هر فرد 15 لیتر بنزین 1500 تومانی تعلق می‌گیرد که هر فرد دریافت‌کننده می‌تواند بنزین یارانه‌ای خود را به مصرف برساند و یا آن را در سامانه‌های مربوطه که اطلاع‌رسانی خواهد شد بفروشد. این طرح هم اکنون در مرحله آزمایشی و تکمیل کارهای کارشناسی است؛ به محض اینکه مرحله آزمایشی و انجام مطالعات کارشناسی تکمیل شود اجرای این طرح در سراسر کشور آغاز خواهد شد."
* افزایش ابهامات طرح با مصاحبه معاون وزیر نفت / سهمیه بنزین خودروهای عمومی به کارت بانکی واریز می‌شود
جلیل سالاری مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز در گفت‌وگو با شبکه خبر درباره طرح تخصیص بنزین به هر فرد به‌جای هر خودرو گفت: "بر اساس مصوبه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت این طرح ابتدا به‌صورت آزمایشی در کیش انجام خواهد شد. قبل از ارائه طرح جدید عرض می‌کنم که ذخیره بنزین سهمیه‌ای که در کارت سوخت خودروها و موتورسیکلت‌ها وجود دارد، حفظ خواهد شد و مردم از این بابت نگرانی نداشته باشند. طبق این طرح سهمیه بنزین خودروهای عمومی تغییر نخواهد کرد و به‌جای واریز به کارت سوخت، به حساب بانکی صاحب آن خودرو واریز می‌شود. برای خودروهای شخصی سهمیه‌ای معادل 15 لیتر به‌ازای هر فرد به حساب سرپرست خانواده واریز می‌شود. در این طرح امکان خرید و فروش سهمیه کارت وجود خواهد داشت، همچنین در حال بررسی هستیم که بتوانیم در طرح آزمایشی اگر خانواده‌ای قبلا سهمیه بنزین 60 لیتر داشته است و الآن کمتر شده است، با تمهیداتی این سهمیه 60 لیتر را برای آن خانواده حفظ کنیم. در این طرح یک سامانه مبادله بنزین پیش‌بینی شده است که افرادی که خودرو ندارند، می‌توانند سهمیه خود را به سایر افراد بفروشند و در واقع سهمیه خود را نقد کنند."
* از سامانه مبادله یا خرید و فروش بنزین چه زمانی رونمایی می‌شود؟
درحالی که مشخص نیست سامانه مبادله بنزین، چه جزئیاتی دارد و چه زمانی از چنین سامانه‌ای رونمایی می شود و اساسا اجرای آزمایشی این طرح در جزیره قشم و کیش به کجا انجامید و جزئیات اجرای این طرح در مقیاس آزمایشی چیست، هنوز مشخص نیست.
با وجود این ابهامات در هفته جاری جلسه‌ای در کمیسیون انرژی مجلس با حضور وزیر نفت برگزار شد و نمایندگان با اجرای این طرح اعلام مخالفت کردند.
* مخالفت نمایندگان با اجرای طرح بنزینی دولت در این زمان و با وجود ابهامات گسترده
مصطفی نخعی، سخنگوی کمسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خانه ملت در تشریح جلسه چهاردهم دی‌ماه این کمیسیون، با اشاره به حضور وزیر نفت در این کمیسیون به‌منظور توضیح و بررسی طرح تغییر نظام سهمیه بندی بنزین، گفت: وزیر نفت توضیحاتی را مطرح کرد مبنی بر اینکه براساس طرح فوق، سهمیه بنزین برای هر ایرانی در نظر گرفته شده است، هرچند میزان آن هنوز مشخص نیست؛ اما اعدادی میان 15 تا 20 لیتر مطرح شده، بنابراین براساس این طرح به جای ارائه بنزین صرفا به صاحبان خودرو این سهمیه میان آحاد جامعه توزیع می‌شود.
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی به عمده ایراداتی که اکثر نمایندگان کمیسیون متبوعش به این طرح وارد کرده‌اند اشاره کرد و افزود: باتوجه به التهابات اقتصادی موجود در کشور، نمایندگان زمان و شرایط کنونی را برای اجرای این طرح مناسب نداستند، به‌ویژه آنکه بحث حذف ارز 4200 تومانی نیز مطرح است لذا همزمانی این دو موضوع نگرانی‌هایی را در سطح جامعه ایجاد کرده است.
به گفته وی شکل‌گیری قاچاق گسترده سوخت، افزایش تورم، ایجاد بازار سیاه و سوداگری از دیگر ایرادات و اشکالاتی است که نمایندگان به این طرح وارد دانسته و معتقدند درصورت اجرای آن مشکلات مذکور به وجود خواهد آمد.
* قول وزیر نفت برای بررسی بیشتر و رفع ابهامات / احتمال کنسل شدن اجرای سراسری طرح بنزینی
نخعی اظهار کرد: در پایان جلسه مقرر شد؛ وزیر نفت نگرانی‌های نمایندگان را در هیات دولت مطرح کند، همچنین باید چنین موضوعاتی را فراقوه‌ای دانست، لذا نیازمند تعامل و هم‌فکری تمامی ارکان اصلی کشور است و دولت نمی‌تواند به تنهایی چنین تصمیماتی را اجرایی کند.
این نماینده مجلس با بیان اینکه باید پیوست‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی لازم نیز برای چنین طرحی مدنظر قرار گیرد، اضافه کرد: همچنین نمایندگان به محل اجرای طرح نیز ایراداتی وارد کردند چراکه از نظر آن‌ها جزایر قشم و کیش آمادگی لازم برای اجرای طرح مذکور را ندارند.
وی با بیان اینکه بررسی ابهامات، نگاه دقیق و دوری از اقدامات شتاب‌زده در این خصوص درخواست نمایندگان از وزیر نفت بود، گفت: با این وجود آقای اوجی بر اجرای طرح فوق به صورت پایلوت تاکید کردند و گفتند؛ ممکن است با نگاه به نتایج اجرای پایلوت، این طرح هیچگاه به صورت سراسری اجرایی نشود.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: این طرح به هیچ عنوان افزایش قیمت بنزین را به دنبال دارد و بحث افزایش قیمت بنزین در این طرح مطرح نیست.