تنهاترین پرنده جهان باز هم به ایران آمد

تنهاترین پرنده جهان برای پانزدهمین سال مسیر 5 هزار کیلومتری سیبری تا ایران را طی کرد و به فریدون‌کنار رسید.

به گزارش همشهری، امید؛ تک درنای سیبری پنجشنبه 5آبان‌ماه وارد ایران شد تا زمستانی دیگر را در تالاب فریدون‌کنار بگذراند. تنها بازمانده گله غربی درنا‌های سیبری 15سال است که مسیر 5هزار کیلومتری سیبری تا مازندران را طی می‌کند.

نخستین‌بار زمستان سال86 بود که 3درنای سپید سیبری در تالاب فریدون‌کنار به زمین نشستند. البته پیش از این در سال1353 نخستین درنا‌های سیبری در ایران دیده شده بودند. اما آن‌ها از جمعیت درنای سپید نبودند.

در همان سال86 یکی از این 3درنا توسط شکارچیان تلف شد و دیگری که همسر امید بود، سال87 تلف شد، اما از آن سال تاکنون، تک درنای باقی مانده گله غربی سیبری امید است که برای زمستان‌گذرانی به ایران می‌آید.

او 14سال است که به‌عنوان تنهاترین پرنده دنیا، هزاران کیلومتر را بین صحرا‌های سیبری و آبگیر‌های شمال کشورمان، به تنهایی در رفت‌وآمد است، تا نمادی از امید و مقاومت باشد. از سویی طرفداران محیط‌زیست در ایران هفته‌های آخر مهرماه و اوایل آبان‌ماه، در قالب تور‌هایی به منطقه فریدون کنار می‌روند تا چشم به آسمان بدوزند و پرنده سپید امید را با شاه‌پر‌های سیاهرنگ و پا‌های سرخ و منقار سیاه درصورت قرمزرنگ تالاب‌های شرق مازندران ببینند.

امید 160سانتی‌متر قد دارد. در طول مسیر و زمانی که بال‌هایش را می‌گشاید بیش از 2متر از فضای آسمان را می‌گیرد. علیرضا شهرداری فعال محیط‌زیست و جانورشناس در این‌باره می‌گوید: متأسفانه از جمعیت غربی این پرنده فقط و فقط همین یک بال باقی مانده که توانسته خود را در حوالی روز‌های کوچ پرندگان سیبری به ایران برساند. درنای سیبری به 3جمعیت شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شود. جمعیت مرکزی که در گذشته به هند مهاجرت می‌کردند، به‌طور کامل منقرض شده است.

جمعیت شرقی که هر سال به چین مهاجرت می‌کند، بیش از 3هزار بال باقی مانده، اما سرنوشت جمعیت غربی که به ایران مهاجرت می‌کردند، بسیار غم‌انگیز است و همین یک بال باقی مانده است. نکته تأسف‌برانگیز اینکه امکان تکثیر با جنس شرقی نیز برای امید وجود ندارد؛ بنابراین با از دست دادن امید، اینگونه زیبا از فهرست پرندگان ایران حذف و برای همیشه منقرض می‌شود. به‌گفته شهرداری، درنا‌های سیبری در هر 3دسته سالانه 2بار کوچ می‌کنند و در این مسیر با خطرات بسیاری روبه‌رو هستند.

مهاجرت‌های طولانی، وقایع طبیعی و غیرطبیعی مسیر مهاجرت نظیر جنگ و پرواز هواپیماها، نرخ پایین جوجه‌آوری، مکانیسم‌های پیچیده تولیدمثل، سن بالای بلوغ، عدم‌تخمگذاری و آشیانه‌سازی سالانه و نیاز به زیستگاه ویژه و اختصاصی موجب شده جمعیت اینگونه نسبت به سایر پرندگان کوچ‌رو به نحو چشمگیری کاهش یابد؛ بنابراین حفظ و نگهداری از امید، به‌عنوان تنهاترین پرنده مهاجر ایران، برای ماندگاری اینگونه اهمیت دوچندان دارد.

مسیر شگفت کوچ

«امید» این پرنده شگفت‌انگیز هرسال از غرب دریای خزر وارد ایران می‌شود و در تالاب بین‌المللی فریدون‌کنار زمستان‌گذرانی می‌کند. امید در مسیر 5هزار کیلومتری کوچ از سیبری تا ایران تمامی چربی ذخیره شده زیر پوست خود را از دست می‌دهد و به همین دلیل به‌محض رسیدن به مقصد مهاجرتی خود به تغذیه فراوان نیاز دارد.

او آنقدر در مسیر مهاجرت، بال‌های خود را حرکت می‌دهد که بدنش درجه حرارت بسیار بالایی تولید می‌کند و به همین دلیل پس از فرود در تالاب به‌طور مکرر به زیر آب می‌رود و بیرون می‌آید تا دمای بدنش را متعادل کند و آرام بگیرد.

مسیر مهاجرت برگشت این پرنده نیز از فریدون‌کنار به‌سوی سواحل غربی دریای خزر ادامه پیدا می‌کند و پس از گذشتن از استان گیلان به سمت جمهوری آذربایجان، داغستان و منطقه آستراخان روسیه به‌سوی تالاب نارزوم در شمال قزاقستان می‌رود و سپس تا رودخانه اوب در نزدیکی اقیانوس منجمد شمالی ادامه می‌یابد.

4ماه مهمانی در ایران

همه ساله در زمستان 150گونه پرنده زمستان‌گذران با جمعیتی بالغ بر یک‌میلیون و500هزار بال به تالاب و آب‌بندان‌های مازندران ازجمله تالاب بین‌المللی میانکاله می‌آیند. امید نیزامسال 2روز زودتر نسبت به سال گذشته برای زمستان‌گذرانی به تالاب بین‌المللی فریدون‌کنار و سرخرود رسید تا در دوره 4ماهه زمستان‌گذرانی خود با تغذیه در محدوده دامگاه‌های سنتی از باران و سرخرود و فریدون‌کنار روزگار بگذراند.

جوامع محلی و اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان مازندران باتوجه به اهمیت این پرنده به‌عنوان پرنده‌ای در خطر انقراض طی سال‌های اخیر تلاش کرده از تیراندازی به امید و کشته شدن او جلوگیری کند.

سال گذشته این درنا 7آبان در تالاب فریدون‌کنار فرود آمده بود و پس از 131روز زمستان‌گذرانی دراین تالاب در 17اسفند1400 به سیبری بازگشت. این پرنده سردسیری با نام علمی گروس لئوکوجرانوس (Grus leucogeranus) از خانواده درناهاست.

سن تخمینی امید براساس تخمین پرنده‌شناس‌ها، 35سال است، اما این پرنده در بهترین شرایط زیستی می‌تواند تا 70سال زنده بماند؛ یعنی اگر شرایط فراهم باشد امید، 35سال دیگر زنده می‌ماند.

امید، این تنهاترین پرنده بازمانده از گله غربی درنا‌های سیبری، وفادار به تالاب‌های مازندران است و باید برای حمایت از او بیشترین تلاش‌ها صورت گیرد.

کشف یک جسد در پرواز تهران - فرانکفورت

علت مهاجرت توده‌وار چیست؟