ثبت مرکز تنبور باید موجب صلح و صفا شود نه جنگ و دعوا!

به گزارش ایسنا، انتخاب شهرستان دالاهو برای ثبت ملی مرکز تنبور، با مخالفت نوازندگان برخی شهرهای اطراف، نظیر کرند و صحنه مواجه شده است. همچنین خانه موسیقی با انتقاد از این تصمیم ثبت نام یک شهر به عنوان شهر ملی تنبور را اقدامی غیرکارشناسی و موجب تفرقه هنرمندان منطقه خوانده است.

در همین راستا علی اکبر مرادی نوازنده و مدرس تنبور بیان کرده که مخالفت با کلمه دالاهو مخالفت با کل جریان آئینی و عقیدتی تنبور است و اصل مقامات هم از اینجا سرچشمه گرفته است. اما اگر چند شهر به عنوان شهر تنبور شناخته شود هم خیلی خوب است.

او همچنین بیان کرده است: «موضع من این است که اگر کرمانشاه به عنوان شهر ملی تنبور شناخته شود خیلی خوب است. اما اگر قرار است فقط یک شهر اعلام شود به نظر من شهرستان دالاهو به دلیل مرکزیت تنبور گزینه اول است. البته اگر قرار است این ماجرا باعث اختلاف شود بهتر است هیچ شهری نباشد.»

خبرنگار ایسنا در ادامه این اتفاقات درباره انتخاب شهرستان دالاهو به عنوان مرکز تنبور با بهروز وجدانی عضو هیات علمی پژوهشی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مدرس موسیقی سنتی و نواحی ایران گفت وگو داشته است.

این پژوهشگر موسیقی به ایسنا گفت: پیش از اینکه بخواهیم مثلا شهرستان دالاهو را به عنوان مرکز تنبور انتخاب کنیم، باید روشن شود که چرا اصلا چنین چیزی را ثبت می‌کنیم که در این صورت تا حدودی به برخی از سوالات در این زمینه پاسخ داده خواهد شد و تا مقداری هم راهگشا خواهد بود. اکنون اصلا بحث بر سر ساز تنبور نیست؛ چون اگر بنا باشد ساز تنبور در یونسکو ثبت جهانی شود، روند و شرایط دیگری دارد که مسئولیت آن را معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گرشگری و صنایع دستی برعهده دارد.

او ادامه داد: مسئله این است که سازمان جهانی صنایع دستی معمولا عناصری را که ویژگی‌های مرتبط با صنایع دستی دارند، در کشورهای مختلف به ثبت می‌رساند که در ایران هم چندین بار این کار انجام شده است. مثلا پیشتر خراسان به عنوان مرکز سنگ‌های قیمتی و یا روستای خراشاد واقع در استان خراسان جنوبی به عنوان مرکز حوله بافی به ثبت رسیده است؛ البته قرار بوده است که تنبور هم مانند دوتار و یا کمانچه به ثبت جهانی برسد که به سرانجام نرسید.

وجدانی تصریح کرد: ثبت دالاهو به عنوان شهر ملی تنبور که این چند روز در فضای مجازی مطرح شده است، سابقه‌ای دوساله دارد و ربطی به کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس مربوط به 2003 یونسکو ندارد. اکنون تنها می‌خواهند شهری را به عنوان شهر ملی تنبور انتخاب کنند که افرادی معتقد هستند دالاهو باید انتخاب شود و برخی هم کرمانشاه را مناسب می‌دانند. البته گویا واژه «ساختن» نیز اضافه شده است که صورت مسئله را عوض کرد و می‌خواهند دالاهو را به عنوان مرکز ساخت تنبور به ثبت برسانند.

او با بیان اینکه این مسئله نباید باعث نزاع و کشمکش بین اقوام مختلف غرب ایران شود، گفت: در استان کرمانشاه و شهرهای دالاهو، صحنه، کرند و... از صدها سال پیش تنبورسازی و تنبورنوازی رواج داشته و بزرگان موسیقی زیادی از همه این مناطق پا به عرصه وجود گذاشته‌اند. اکنون نمی‌دانند که از بین این شهرها کجا را به عنوان مرکز تنبور انتخاب کنند و یا اینکه باید همه اینها را به عنوان مرکز تنبور در نظر بگیرند.

این کارشناس موسیقی ادامه داد: به نظر هر کدام از مسوولان مختلف از شورای شهر گرفته تا نماینده مجلس که در این جریان دخالت دارند، شهر خودشان را برای انتخاب به عنوان مرکز تنبور مناسب‌تر می‌دانند. ساختن و نواختن تنبور یک بحث تاریخی است و در همه این مناطق رواج دارد که این امر مسئله را به یک بحث کارشناسی تبدیل می‌کند، همچنین این مسئله به یک بحث سیاسی و امنیتی تبدیل شده که در شرایط کنونی بسیار مهم است و باید مسائل فرهنگی را با آن همسو کنیم. این امر به این جهت به یک بحث سیاسی و امنیتی تبدیل شده که نظر افرادی که تنبور نواز هستند بر اساس مسائل موسیقی و تاریخی است؛ به این معنا که از یک پیشینه دیرینه صحبت می‌کنند که در همه این مناطق وجود دارد و در چندین نقطه رواج گسترده تاریخی داشته‌اند؛ یعنی نمی‌توان گفت که مثلا در شهر صحنه هست و در کرند نیست.

وجدانی درباره حساسیت انتخاب شهر مناسب به عنوان مرکز تنبور توضیح داد: در کل اگر بخواهیم شهر ملی تنبور را از نظر تاریخی، موسیقایی، سیاسی و امنیتی انتخاب کنیم باید به گونه‌ای باشد که به هیچ وجه چه حالا و چه بعدا باعث ناراحتی و نزاع بین طرفداران و نوازندگان تنبور نشود. ولی اگر دقت نکنیم و حساسیت به خرج ندهیم، باید مطمئن باشیم که در آینده باعث ایجاد کدورت خواهد شد. هیچ منطقه‌ای در ایران چنین تعصبی روی یک ساز ندارند که البته از نظر پاسداری از یک میراث فرهنگی و هنری امر بسیار خوبی است. همچنین تا به حال درباره هیچ سازی چنین پیگیری و حساسیتی وجود نداشته است؛ به همین دلیل باید تمام علاقه‌مندان سیاسی و کسانی که به صلح و صفای منطقه علاقه‌مند هستند و دوست ندارند چنین موضوعی باعث جنگ و دعوا شود، حساسیت به خرج دهند و به گونه‌ای تصمیم بگیرند که نمایندگان موسیقی تمام این مناطق که امین مردم هستند و مردم هر کدام از این مناطق تنبور خیز به آنها اعتماد دارند و آنها را استاد می‌شمارند، در جلسه‌ای تصمیم بگیرند که عنوان درست چیست. البته این امر دو سال گذشته نیز اتفاق افتاده است و هزار نفر از تنبور نوازان منطقه تصمیم گرفتند کرمانشاه به عنوان شهر ملی تنبور انتخاب شود؛ چون کرمانشاه مرکز استان است و با این انتخاب نمی‌توان منکر شد که در شهرهای دیگر استان تنبورنوازی نیست، همچنین کرمانشاه هم نام با اسم استان است و هم اینکه پیشتر هزار نفر برای انتخاب کرمانشاه به عنوان شهر ملی تنبور نوازی امضا جمع کرده‌اند؛ درنتیجه کرمانشاه می‌تواند بی‌دردسرترین انتخاب باشد.

او در پایان گفت: البته تا به حال که صحبت بر سر ثبت مرکز تنبور نبوده، همه در صلح و صفا بوده‌اند و ثبت چنین چیزی نباید باعث ایجاد مشکل و جنگ و دعوا شود بلکه ثبت باید باعث صلح و مودت شود.

انتهای پیام