جزئیات پروژه اتصال برق ایران و روسیه

به گزارش مشرق، ایران به عنوان قطب انرژی غرب آسیا نقش ویژه‌ای در تولید برق منطقه را به عهده دارد. این قدرت تولید برق به روایت آمارهای منتشر شده موسوم به مرور آماری انرژی در کشورهای جهان که توسط شرکت بریتیش پترولیوم منتشر شده نیز منعکس شده است.

بر اساس به روزترین آمار منتشر شده از این حوزه یک چهارم انرژی برق تولید شده در غرب آسیا مشتمل بر کشورهای ایران، عراق، کویت، عمان، قطر، عربستان، امارات، و سایر کشورهای این منطقه در جمهوری اسلامی ایران تولید می‌شود.

در همین راستا در سال 2021، میزان تولید برق ایران به رقم 357.8 تراوات ساعت رسیده است که بیشترین میزان تولید برق یک کشور در غرب آسیاست و نسبت به سال 2020 رشد 6 درصدی را تجربه کرده است.

بیشتر بخوانید:

تند شدن شیب نمودار رشد مصرف برق

نکته قابل توجه در آمار رشد تولید برق در کشور مرتبط با آمار رشد 10 ساله است، جایی که بیشترین رشد تولید برق طی 10 سال گذشته مرتبط با کشور عراق به میزان 10.3 درصد است و جایگاه بعدی نیز با رشد 6.6 درصدی به عمان تعلق دارد، این درحالیست که رشد 10 ساله تولید برق کشورمان 4.3 درصد عنوان شده و جایگاه سوم رشد 10 ساله تولید برق غرب آسیا به ایران تعلق دارد.

با توجه به وضعیت مطلوب تولید برق کشورمان، و همچنین موقعیت ژئوپلتیک مناسب، این ظرفیت در کشور وجود دارد که به عنوان قطب انرژی منطقه فعال شده و زمینه ارتقا پایداری شبکه برق کشور مهیا شود.

*باتری به باتری برق ایران و روسیه

در همین راستا یکی از مهمترین گام‌های حرکت به سوی تبدیل شدن ایران به قطب برق منطقه اتصال شبکه برق کشور به روسیه است. روس‌ها که در سال 2021، میزان 1157.1 تراوات ساعت برق تولید کرده و در ده سال گذشته 1 درصد رشد تولید برق داشتند با اتصال به شبکه برق ایران می‌تواند علاوه بر پایداری شبکه برق ایران زمینه تبادلات گسترده انرژی را فراهم کنند.

بر این اساس، تبادل برق فی مابین ایران و روسیه برای ایران علاوه بر مهیا شدن یک بازار صادراتی زمینه انتفاع قابل توجه از ترانزیت انرژی را مهیا می‌کند.

*پایداری شبکه برق ایران و روسیه با اتصال شبکه برق دو کشور تضمین می‌شود

این مسئله زمانی قابل توجه است که بدانیم اوج بار 2 کشور در 2 فصل مختلف رخ می‌دهد. به عبارت دیگر زمانی که روسیه در فصل زمستان با کمبود برق مواجه می‌شود، ایران با مازاد تولید مواجه است و صادرات برق از مبدا ایران به مقصد روسیه می‌تواند اطمینان‌پذیری شبکه برق روس‌ها را افزایش دهد.

همچنین در فصل تابستان که ایران با حداکثر نیاز مصرف خود مواجه می‌شود، روسیه برق مازاد دارد و می‌تواند با تبادل این برق، زمینه تامین برق در کشور را فراهم کند.

* جزئیات پروژه اتصال برق ایران و روسیه

بر این اساس به استناد مستندات موجود، اتصال شبکه برق ایران و روسیه تحت عنوان پروژه کریدور انرژی شمال ایران از 2 مسیر در دستور کار است. مسیر اول اتصال شبکه برق ایران و روسیه از آذربایجان می‌گذرد و تحت عنوان خط اتصال برق «AIR» شناخته می‌شود.

در سال‌های گذشته با موافقت 3 کشور مقرر شده بود، مطالعات فنی این کریدور برقی توسط شرکت مشاور ایرانی انجام شده و هر 3 کشور به طور مساوی هزینه‌های این پروژه را بر عهده بگیرند.

بر همین اساس، پرویز شاهبازاف، وزیر انرژی جمهوری آذربایجان با اشاره به اینکه در سال 2019 میلادی میان شرکت‌های آذر انرژی جمهوری آذربایجان، توانیر ایران و 2 شرکت روسیه از جمله اپراتور سیستم انرژی واحد و روس ستی توافقنامه تدوین مشترک توجیه فنی و اقتصادی اتصال شبکه‌های برقی سه کشور به امضا رسید، گفت:«برای تدوین طرح توجیه فنی و اقتصادی اتصال شبکه‌های انرژی برق جمهوری آذربایجان، ایران و روسیه شرکت بین المللی مهندسی مهندسان مشاور موننکو ایران مشغول به کار شده شده و در حال حاضر کارها در زمینه تدوین این سند ادامه دارد.»

لازم به تاکید است که مسیر دوم اتصال شبکه برق ایران و روسیه نیز از مسیر ارمنستان و گرجستان می‌گذرد و تحت عنوان کریدور برق «AGIR» شناخته می‌شود.

*آغاز عملیات اجرایی اتصال برقی ایران و روسیه

در همین راستا، محمدعلی فرحناکیان، مشاور وزیر نیرو در امور بین‌المل در بیان جزئیات پروژه کریدور انرژی شمال کشور از مسیر آذربایجان گفت: «اکنون قراردادها منعقد شده و نیمی از مطالعات مربوط به همراه گزارش‌های تخصصی برای مراجع متخصص سه کشور ارسال شده است.»

همچنین علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو در دیدار با سفیر جمهوری آذربایجان ضمن تاکید بر آمادگی برای توسعه و تداوم تبادل برق بین ایران و جمهوری آذربایجان، گفت: «مطالعاتی در زمینه همکاری ایران، آذربایجان و روسیه درباره برق انجام شده و این آمادگی از سوی ایران برای آغاز همکاری درخصوص سنکرون شبکه‌های برق این کشورها وجود دارد.»

تغییر رویکرد اتفاق افتاده در دولت سیزدهم و تمرکز بر استفاده از ظرفیت ژئوپلتیک کشور به منظور توسعه دیپلماسی برق می‌تواند در آینده انرژی کشور بسیار موثر واقع شده و گام بلندی در تبدیل شدن ایران به قطب انرژی منطقه برداشته شود.

با توجه به این موضوع، اتصال شبکه برق ایران و روسیه در قالب کریدور انرژی شمال کشور قطعه اول پازل توسعه روابط دیپلماسی اقتصادی تلقی می‌شود.