جشنواره فجر نمی‌تواند همه گره‌های کور تئاتر ایران را بگشاید
تهران - ایرنا - دبیر سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با تاکید بر ضرورت توقعات به اندازه خانواده از این جشنواره، تصریح کرد: جشنواره نمی‌تواند همه گره‌های کور تئاتر ایران را بگشاید.
سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر که کار خود را از دهم بهمن آغاز کرده است؛ عقبه و پشتوانه بیش از هشت ماه کار را دارد، کاری که قرار بود حاصلش با سکان‌داری نادر برهانی‌مرند در دومین سال دبیری این رخداد و طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته یکی از تأثیرگذارترین، پیشروترین و متفاوت‌ترین جشنواره‌های تئاتر فجر در تاریخ سی و هشت ساله این رخداد باشد.
هرچند حوادث و اتفاقات متعددی؛ ازجمله ترور ناجوانمردانه و شهادت سردار شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی و جان باختن تعدادی از هم‌وطنانمان در حادثه هواپیمای اوکراینی شرایط برگزاری این رخداد را دچار تغییر کرد؛ برنامه‌ریزان توانستند با سرعت عمل و برنامه‌ریزی دقیق؛ خود را مهیای برگزاری این رخداد کنند. خوشبختانه سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با کمترین تغییر و تحولات کار خود را مطابق برنامه قبلی آغاز کرد.
به مناسبت این رخداد و با هدف مرور دستاوردهای سی و هفت سال گذشته جشنواره تئاتر فجر با نادر برهانی‌مرند دبیر سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت وگو کردیم.
امروز؛ گفتمان جشنواره فجر تغییر پیدا کرده است
وی در پاسخ به این پرسش که جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر چه دستاوردی برای تئاتر ایران داشته، گفت: بسته به دوره‌های مختلف و شرایط سیاسی، فرهنگی و گفتمان غالب فرهنگ و به تبع آن هنر تئاتر؛ گفتمان جشنواره تئاتر فجر هم تفاوت‌هایی پیدا کرده است.
وی ادامه داد: زمانی شکل و شمایل جشنواره تئاتر فجر به گونه‌ای بوده که این رخداد برنامه سال بعد و چشم‌انداز سال بعد تئاتر کشور از رهگذر جشنواره تئاتر فجر ترسیم می شد. به معنای دیگر اساسا آنچه در جشنواره تئاتر فجر اتفاق می افتاد حداقل هفتاد درصد ظرفیت تئاتر سال بعد ما را تشکیل می‌داد.
توجه به معادله عرضه و تقاضا با محور امکانات و ظرفیت‌ها
دبیر سی و هشتیمن جشنواره بین المللی تئاتر فجر خاطرنشان کرد: اما این گفتمان به فراخور تغییرات غالب در حوزه‌های مختلف امکانات و ظرفیت‌ها، تقاضاها و عرضه‌های متفاوتی داشته است. مشخصا درحال حاضر باتوجه به رشد تئاتر ایران هرچند ممکن است جای نقد داشته باشد به عنوان مثال شاهدیم تنها در تهران هر شب 140 اثر در سالن‌های مختلف به صحنه می‌روند. این خود نشان می دهد در شرایط کنونی امکان اجرا تنها از رهگذر حضور در جشنواره تئاتر فجر نیست و در شرایط امروز به راحتی می‌توان اجرا رفت.
با مرور همین اتفاقات می توان نتیجه گرفت نوع گفتمان جشنواره تغییر پیدا کرده و حال اگر قرار باشد این رویداد در بطن خود جریان‌سازی کند باید به ظرفیت این رخداد در اندام‌واره جشنواره به‌عنوان یک رویداد تئاتری توجه کرد. بنابراین معتقدم جشنواره تئاتر فجر در این سال‌ها شکل و شمایلش را به فراخور ظرفیت‌های موجود؛ فضاهای شکل‌گرفته و مشخصا با شکل‌گیری مفهومی به نام تئاتر خصوصی باید تنظیم کند.
گاهی توقعات از جشنواره اصلا منطقی نیست
کارگردان نمایش تیغ کهنه با اشاره به تجربه دو ساله‌اش در دبیری این رویداد گفت: جشنواره تئاتر فجر در بهترین شکل جدا از مشکلات عدیده‌ای که دارد و برخی در مسیر تحقق اهداف آن مانعی هستند با این مشکل نیز روبروست که توقعات خانواده تئاتر باید از ظرفیت این جشنواره به اندازه باشد.
جشنواره با سازوکاری که در اختیار دارد، میزان استقلال و حوزه و شرح وظایفش؛ نمی‌تواند همه گره‌های کور تئاتر ایران را بگشاید. درنهایت این رویداد در بهترین شکل می‌تواند رخدادی در شمایل جشنواره‌ای تأثیرگذار، خوب و خوش قواره باشد. اما اینکه از جشنواره انتظار داشته باشیم مشکل معیشتی هنرمندان؛ مشکلات موجود در حوزه نظارت؛ تغییر ساز و کارهای بنیادین تئاتر؛ مشکل تئاتر شهرستان‌ها به لحاظ فضای آموزشی و یا سر و سامان دادن به تئاتر خصوصی را در بطن خود حل کند؛ توقعات زیادی است که از رویدادی با تعریف و نام یک جشنواره آن هم بازه 10 تا 12 روزه میسر نخواهد بود و اصلا منطقی نیست.
وی در بحث آسیب شناسی این رخداد در گام سی و هشتم تصریح کرد: شاید اگر کمی بیشتر دقیق شویم و عمقی آسیب‌شناسی کنیم همین وقایع اخیر که آن را پشت سر گذاشتیم و جشنواره هم از آن بی‌تأثیر نبود؛ بازتاب دهنده این مهم است که هنرمندان از جشنواره و به جشنواره نگاهی بیش از یک جشنواره دارند که البته چند و چون این مساله نکته‌ای عمیق و قابل بحث است.
با وجود ریزش‌ها؛ خیالمان از کیفیت آثار حاضر راحت بود
دبیر جشنواره سی و هشتم تئاتر فجر در پاسخ به آنکه در جشنواره امسال باید دنبال چه چیزهایی باشیم خاطرنشان کرد: قبل از این اتفاقات و حوادث تلخی که پیش آمد، جشنواره‌ای را تدارک دیده بودیم که قرار بود یکی از بهترین جشنواره‌های این چند دوره هم به لحاظ شکل و شمایل و هم از نگاه کیفی باشد.
بعد از جریان انصراف ها با احترام به همه دوستانی که جشنواره خود را ترک کردند؛ سعی کردیم جایگزینی حتی‌الامکان نداشته باشیم. زیرا خیالمان از کیفیت کارهایی که باقی ماندند بسیار راحت بود. آثار حاضر چه از دوستان و هنرمندان استانی و چه هنرمندان تهرانی آنقدر کیفی هستند که بتوان با همان آثار جشنواره‌ای باکیفیت را برگزار کرد. به همین دلیل با قدرت اعلام می‌کنم ممکن است کمی برنامه‌ریزی‌های ما مختل شده باشد اما سعی کردیم کمترین لطمه را ببینیم.
کارگردان نمایش پاییز تاکید کرد: در نشست مطبوعاتی جشنواره نیز گفتم با تمام همکارانم قرار گذاشته بودم پانزدهم دی ماه جدول، کاتالوگ، اقلام تبلیغاتی، مهمانان خارجی و بازار جهانی تئاتر مشخص شده باشد. چنین تدارکی را دیده بودیم. هرچند به تعویق افتاد و کمی بی‌نظمی به ما تحمیل شد؛ سریع خود را با شرایط هماهنگ کردیم.
شعار نمی دهم؛ کیفیت آثار را خواهید دید
وی گفت: امروز به یمن و قدرت آثار دوستان شرکت‌کننده که به‌هیچ‌وجه شعار نخواهم داد و خواهید دید آثار باکیفیتی هستند و با قدرت می توانم بگویم مرز تئاتر شهرستان و تهران درحال از بین رفتن است.
سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر به دبیری نادر برهانی مرند از روز پنجشنبه 10 بهمن آغاز شده و شامگاه 21 بهمن به کار خود پایان خواهد داد. فراخوان این دوره از جشنواره تیرماه سال جاری منتشر شد که در متن آن آثار را در بخش های صحنه‌ای، نمایش‌های خیابانی، دیگرگونه‌های اجرایی، تئاتر ملل، مسابقه نمایشنامه‌نویسی، مسابقه و نمایشگاه عکس و پوستر تئاتر، کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی و بخش به علاوه فجر به صورت رقابتی و غیررقابتی به صورت تفکیک شده پذیرفت.
بر همین اساس آثار پذیرفته شده در بخش پوستر و عکس تئاتر در نمایشگاه لحظه قطعی از 5 تا 15 بهمن سال جاری در خانه هنرمندان ایران برپا و 59 عکس از 49 عکاس و 60 پوستر از 35 طراح به نمایش گذاشته شده است.
بعد از حواشی انصراف ها نیز از 30 اثر بخش رقابتی 22 نمایش و از 27 اثر بخش غیررقابتی 15 اجرا در جشنواره حضور دارند. همچنین از هفت اثر بخش بین الملل شش اثر اجرا خواهند کرد. در این میان یک اثر به 22 نمایش بخش خیابانی و در بخش رادیو نمایش نیز یک اثر به 10 نمایش قبلی اضافه شده است که این دو نمایش جدید ویژه سردار شهید قاسم سلیمانی و سانحه دیدگان هواپیما اختصاص دارد.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*
