جنگنده میگ 29 ایران از چه مدلی است؟

اقتصادنیوز: جنگندههای میگ -29 ایران با وجود تحریمهای سنگین، با ارتقاهای بومی همچنان در آسمان میدرخشند.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، جنگنده میگ -29، با نام ناتو «فالکروم»، یکی از مهمترین هواپیماهای نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. این جنگنده دوموتوره که در دهه 1970 توسط دفتر طراحی میکویان - گورویچ در شوروی سابق طراحی شد، به دلیل چالاکی، مانورپذیری بالا و تواناییهای رزمی، نقش کلیدی در ناوگان هوایی ایران دارد.
اما ایران از چه مدلهایی از این جنگنده استفاده میکند و مشخصات آنها چیست؟ در این مقاله به بررسی جامع مدلها، مشخصات و قابلیتهای میگ -29های ایران میپردازیم.
تاریخچه ورود میگ -29 به ایران
میگ -29ها در اواخر دهه 1980، پس از جنگ ایران و عراق، وارد ناوگان نیروی هوایی ایران شدند. در سال 1368 (1989 میلادی)، ایران برای تقویت نیروی هوایی خود که در جنگ آسیب دیده بود، 24 فروند میگ -29 از اتحاد جماهیر شوروی خریداری کرد. این تعداد شامل 20 فروند مدل تکسرنشین (MiG-29B-12) و 4 فروند مدل دوسرنشینه آموزشی (MiG-29UB) بود. همچنین، در جریان جنگ خلیج فارس در سال 1991، تعدادی از میگ -29های عراقی به ایران پناهنده شدند، اما به دلیل تفاوتهای فنی، تنها مدلهای آموزشی UB به خدمت گرفته شدند و برخی دیگر برای قطعات یدکی استفاده شدند.
تحریمهای بینالمللی، بهویژه اقدامات آمریکا، مانع از گسترش ناوگان میگ -29 ایران شد. برای مثال، در سال 1994، آمریکا 21 فروند میگ -29S را از مولداوی خرید تا از دسترسی ایران به آنها جلوگیری کند. در حال حاضر، نیروی هوایی ایران حدود 19 فروند میگ -29 فعال دارد که عمدتاً در پایگاههای مهرآباد تهران و دوم شکاری تبریز مستقر هستند.
مدلهای میگ -29 در ایران
جنگندههای میگ -29 ایران به دو مدل اصلی تقسیم میشوند:
1. MiG-29B-12 (فالکروم A)
این مدل نسخه صادراتی میگ -29 است که برای مشتریان غیرشوروی طراحی شده و فاقد قابلیت حمل تسلیحات هستهای است. ویژگیهای این مدل عبارتاند از:
رادار N019: با برد کشف حدود 70 کیلومتر برای اهداف هوایی، توانایی ردیابی و درگیری با چندین هدف را دارد.
سیستم جنگ الکترونیک (ECM): برای مقابله با تهدیدات راداری دشمن طراحی شده است.
سیستم شناسایی دوست از دشمن (IFF): برای تشخیص اهداف خودی و دشمن.
مانورپذیری بالا: طراحی آیرودینامیکی با بالهای دلتا و دو سکان عمودی، این جنگنده را برای نبردهای نزدیک (داگفایت) بسیار چابک میکند. این مدل، بخش اصلی ناوگان میگ -29 ایران را تشکیل میدهد و به دلیل محدودیتهای موتور RD-33 در آبوهوای گرم، بیشتر در مناطق معتدل مانند تبریز استفاده میشود.
2. MiG-29UB (فالکروم B)
این مدل دوسرنشینه برای آموزش خلبانان طراحی شده و فاقد رادار اصلی است، اما قابلیتهای رزمی محدودی دارد. ایران 4 فروند از این مدل را خریداری کرد و برخی از جنگندههای پناهنده عراقی نیز از این نوع بودند. این مدل عمدتاً برای آموزش خلبانان و مأموریتهای تمرینی استفاده میشود.
ارتقاهای داخلی ایران
به دلیل تحریمها و محدودیت دسترسی به قطعات اصلی، ایران ارتقاهای بومی متعددی روی میگ -29های خود انجام داده است:
سیستم سوختگیری هوایی: ایران برای اولین بار در جهان، سیستم سوختگیری هوایی را روی مدل UB نصب کرد که برد عملیاتی جنگنده را افزایش داد.
نمایشگرهای دیجیتال: جایگزینی ابزارهای آنالوگ با نمایشگرهای مدرن برای بهبود رابط کاربری خلبان.
سامانههای ناوبری پیشرفته: ارتقای سیستمهای ناوبری برای افزایش دقت در مأموریتها.
تسلیحات بومی: استفاده از موشکهای هوا به هوای R-73 و R-27 و احتمالاً موشکهای ایرانی برای تقویت توان رزمی.
مشخصات فنی میگ -29 ایران
میگ -29 با طراحی آیرودینامیکی مشابه سوخو -27، اما در ابعاد کوچکتر، برای برتری هوایی و نبردهای نزدیک طراحی شده است. مشخصات فنی کلیدی این جنگندهها به شرح زیر است:
ابعاد و وزن
طول: 17.32 متر
پهنای بال: 11.36 متر
ارتفاع: 4.73 متر
وزن خالی: 11،000 کیلوگرم
حداکثر وزن برخاست: 18،000 کیلوگرم
پیشرانه
موتور: 2 موتور توربوفن Klimov RD-33، هر کدام با نیروی رانش 49.4 کیلونیوتن (81.4 کیلونیوتن با پسسوز).
حداکثر سرعت: 2،450 کیلومتر بر ساعت (ماخ 2.3).
نرخ صعود: 330 متر بر ثانیه.
سقف پرواز: 18،000 متر.
برد و سوخت
برد عملیاتی: 1،500 کیلومتر (بدون مخازن خارجی) و تا 2،100 کیلومتر با مخازن سوخت اضافی.
ظرفیت سوخت داخلی: 4،365 لیتر.
سوختگیری هوایی: برخی مدلها با ارتقای بومی، قابلیت سوختگیری در هوا را دارند که برد را تا 3،000 کیلومتر افزایش میدهد.
تسلیحات
توپ: یک توپ 30 میلیمتری GSh-30-1 با 150 فشنگ.
موشکهای هوا به هوا: موشکهای R-73 (کوتاهبرد با هدایت مادون قرمز) و R-27 (میانبرد با هدایت راداری).
موشکهای هوا به زمین: قابلیت حمل موشکهای Kh-29T (هدایت تلویزیونی) و بمبهای هدایتشونده KAB-500.
راکتها و بمبها: راکتپادهای S-8، بمبهای FAB-500 و FAB-1000 برای مأموریتهای پشتیبانی نزدیک.
نقاط تعلیق تسلیحات: 6 نقطه زیر بالها و بدنه برای حمل تا 4،000 کیلوگرم تسلیحات.
سیستمهای اویونیک
رادار: رادار N019 با توانایی ردیابی 10 هدف و درگیری با 2 هدف بهصورت همزمان.
سیستمهای جنگ الکترونیک: شامل چف و فلر برای مقابله با موشکهای دشمن.
سیستم HOTAS: کنترل اهرم و گاز برای دسترسی سریع به تسلیحات و سیستمها.
نقش میگ -29 در نیروی هوایی ایران
میگ -29های ایران عمدتاً برای برتری هوایی، رهگیری و دفاع از حریم هوایی استفاده میشوند. بااینحال، ارتقاهای بومی امکان انجام مأموریتهای چندمنظوره، از جمله پشتیبانی نزدیک و حمله به اهداف زمینی را فراهم کرده است. این جنگندهها در رزمایشهای مختلف نیروی هوایی ایران، مانند رزمایش "فداییان حریم ولایت"، تواناییهای خود را به نمایش گذاشتهاند.
چالشها و محدودیتها
تحریمها: دسترسی محدود به قطعات یدکی و فناوریهای جدید، نگهداری این جنگندهها را دشوار کرده است.
پیری ناوگان: با وجود ارتقاها، قدمت میگ -29های ایران (بیش از 35 سال) باعث کاهش کارایی آنها در برابر جنگندههای نسل جدید میشود.
محدودیتهای راداری: رادار N019 در مقایسه با رادارهای مدرن مانند AESA عملکرد ضعیفتری در برد و ردیابی چندهدفه دارد.
همچنین بخوانید ما را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید