حجاب، موضوعی فراتر از فرهنگ

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، فاطمه کول؛ قصد نداشتم راجع به مباحث حجاب چیزی بنویسم، راستش این مباحث برایم تکراری شده است. در یک جا پلیس با ضرب و زور تلاش می‌کند حجاب از سر دختر مسلمان بردارد و در جایی دیگر مارا به اجبار ما می‌خواهیم حجاب را حفظ کنیم. ایراد کار کجاست؟! این پرسش وکلمه‌های اختیار و آزادی در انتخاب پوشش و حجاب واژه های آشنا و قریبی که این روزها بیشتر از قبل، شنیده میشوند.

تمثیل کشف حجاب رضا شاه، بازگشت غرب به پوشش، مشارکت زنان بدون حجاب در پیروزی انقلاب و .... بار دیگر موضوع چرایی حجاب را مطرح کرد. سپردن یک کار مردمی به دست حکومت نتیجه‌اش همینی می‌شود که بر سر گشت ارشاد آمد. نهی از منکر وظیفه مردم است سپردنش به حکومت جز تاثیر منفی نتیجه دیگری ندارد. داشتم فکر میکردم به اینکه موضوع حجاب، موضوع چند وجهی و پیچیده ای است که تنها ماهیت عقیده ای ندارد.

حجاب دارای ابعاد گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی است. شاید یکی از دلایل عدم موفقیت این زمینه صرفا توجه‌به بعد مذهبی حجاب است. یا اینکه تمام کارهای فرهنگی صورت گرفته در زمینه حجاب به تشبیهات زن به مروارید، گل، الماس و... شعرهای این چنینی ای ز مروارید ارزشمندتر گوهر جسم تورا حجاب باید، صرف شد. شاید بتوان گفت دلیل اینکه بعضا محجبه ها هم موافق حجاب انتخابی هستند همین است، اینکه تبیین درستی ازحجاب صورت نگرفته است و حجاب از نظر بسیاری هنوز یک تیکه پارچه است که گاهی روسری و گاهی چادر می‌شود.

با این وجود طبیعیست؛ حجاب مسئله جدایی از سایر مسائل جامعه تلقی شود، مسئله ی جدای از عدالت، جدای سیاست، جدای اقتصاد و... که باید انتخاب را در آن ملاک کرد. طبیعیست حجاب فقط همان تیکه پارچه بشود و دیگر هویت جامعه به حساب نیاید طبیعیست که دختران چادری عقب افتاده تلقی شوند که برای فرار از این اندیشه به روسری گل گلی و پبکسل روی آورند و حاصلش، حجاب استایل ها و پیج های پرفالور با عکس ها و فیگورهای مختلف بشود. حجاب معلول است نه علت و باید علت را جست و جو کرد و برای حل مشکل باید دغدغه مندان به میدان بیایند.

طبیعتا باید برای معلول چاره اندیشی کرد. باید مشکل را از ریشه حل کرد و تا زمانی که مشکل از اساس و ریشه حل نشود، هرچه برخورد ظاهری و مقطعی با معلول صورت گیرد نه تنها اتفاق مثبتی نمی افتد، بلکه مشکل عمیق تر می‌شود. موضوع حجاب، موضوعی نیست که بتوان آن را ساده گرفت، چرا که این مسئله، از یک سو نمای بیرونی جامعه است و از سوی دیگر، توجه و رسیدگی به آن مقدمه و آغاز تلاش جدی به درمان بسیاری از معضلات و مسائل اجتماعی دیگر مانند بحران خانواده می‌تواند باشد.

چه باید کرد؟ با وجود تهاجم فرهنگی ما چقدرکار مثبت انجام داده‌ایم؟ چقدر سریال خوب و فیلم خوب ساخته‌ایم؟ چقدر شعر گفته‌ایم و رمان نوشته‌ایم؟ برای بچه‌ها و نوجوانان چه کرده‌ایم؟ مدرسه‌ها چه کار کرده‌اند؟! پاسخگویی به شبهات باید درسنین مدرسه باشد؛ آن هم ترجیحا نه توسط شخصی که برای مدت کوتاهی و به همین منظور به مدرسه آمده‌است بلکه توسط یکی از معلمان یا مشاور مدرسه که با بچه‌ها رابطه خوبی دارد. دیگر این روزها همه می‌دانند صنعت مد یک صنعت سودآور و ثمربخش است. فقط کافیست یک چیزی مد شود آن وقت دیگر همه‌جا پیدایش می‌شود.

چرا ما از صنعت مد برای فرهنگ‌سازی استفاده نمی‌کنیم؟ آدمهایی که در خیابان راه می‌روند لباس‌هایشان را از کجا می‌خرند؟ چند درصدشان از ترکیه و دبی خرید می‌کنند ولی قطعا بالای هفتاد درصد از کشور خودمان خرید می‌کنند. گشت ارشاد را باید دوباره راه بیندازیم ولی نه برای افراد جامعه بلکه برای مغازه‌داران و تولیدکنندگان و حتی واردکنندگان. آب از سرچشمه گل‌آلود است، ما سرچشمه را رها کرده‌ایم و می‌خواهیم رودخانه گل‌آلود نباشد! چرا واقعا کسی که که تصمیم گرفته است مانتویی بلند و مهمتر از آن دگمه‌دار داشته‌باشد و شلواری مناسب که تنگ نباشد باید زمان زیادی را صرف کند و وآخر هم آنچه را که می‌خواهد پیدا نکند؟

چرا آن‌ها که دستی بر آتش دارند مانتوی بلند دگمه دار اسلامی شکیل و زیبا با قیمت مناسب تولید نمی‌کنند؟! چرا مانتوی جلو باز باید همه‌جا با قیمت مناسب پیدا شود ولی مانتوی دگمه‌دار اگر هم پیدا شود با قیمت زیاد به فروش برسد؟ واقعا چرا مغازه‌داران رغبتی به آوردن این مانتوها ندارند؟ این طرح‌ها مثل یک حس خوب قطعا هزینه‌های بی‌بازگشتی دارد چه خوب می‌شود به جایش به تولید و توزیع پوشاک مناسب و اسلامی پرداخت. کار تبلیغی درست در کنار محصولات شکیل و زیبا و چشم‌نواز با قیمت معقول یک مد اسلامی گسترده ایجاد می‌کند. حجاب یک التزام فردی و شخصی نیست که بتوان مثل نماز در خلوت به جا آورد، بلکه انتخابی علنی، جدی و آشکار است. معنا و مفهوم گسترده دارد. و آثار و تبعات گسترده ای هم در جامعه دارد. و همت و تلاش همگان را اعم از دستگاه ها؛ نهادهای فرهنگی و احاد مردم را می‌طلبد.

فاطمه کول - کارشناسی مامایی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان انجمن اسلامی مستقل

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفا منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.