حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای: ممکن است محکومی که شلاق خورده به انتقام‌جویی دست بزند

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم به نقل از مرکز رسانه قوه قضائیه، حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه در همایش سفیران صلح شورای حل اختلاف قوه قضائیه که صبح امروز چهارشنبه 19 آبان‌ماه برگزار شد، گفت: خداوند اهل کرامت و بخشش است و دوست دارد انسان‌ها با مودت، محبت و صفا و آرامش در جهت رسیدن به کمال انسانی حرکت کنند.

وی افزود: خداوند هر کس که برای اصلاح خود و دیگران و جلوگیری از آسیب دیدن جامعه و ایجاد صلح و سازش و آرامش بین مردم تلاش کند دوست دارد و مورد تکریم قرار می‌دهد.

رئیس قوه قضائیه، صلح و سازش را بسیار ارزشمند دانست و گفت: صلح و سازش آنقدر والاست که اگر انسان در اصلاح ذات‌البین مرتکب گناه کبیره شود خداوند از گناه بنده مصلح خود می‌گذرد.

محسنی‌اژه‌ای با بیان اینکه گاهی برکت و خیری که در صلح و سازش وجود دارد در یک حکم قضائی نیست، بر لزوم تبیین برکات مادی و معنوی صلح و سازش از تریبون‌ها و رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی تأکید کرد.

رئیس قوه قضائیه گفت: اگر فردی مرتکب جرمی شد یا به کسی توهین کرد و طرف مقابل به حق شکایت کند و فرضا دادگاه برای مجرم حکم ضربه شلاق صادر کند، فردی که شلاق می‌خورد تا مدت‌ها دچار عقده و کینه می‌شود و چه بسا نفسانیت او را به سوی‌انتقام جویی ببرد.

محسنی‌اژه‌ای افزود: اگر فردی محکوم به قصاص بود و حکم شرع و قانون درباره او اجرا شد، هم برای اطرافیانش عوارض دارد و در روحیه و فکر آنها تأثیر منفی می‌گذارد و هم شاکی و اولیای دم عموما به آرامش نمی‌رسند.

وی با اشاره به آثار روانی و تربیتی صلح و سازش ادامه داد: اگر اختلافات و تنازعات با گذشت و صلح منجر به صلح و سازش شود هم خود شاکی و اولیای دم به آرامش می‌رسند و هم کسی که محکوم بوده همیشه ممنون طرف مقابل خواهد بود و به جای انتقام‌جویی به فکر آن می‌افتد که لطف و محبت او را جبران کند.

رئیس قوه قضائیه گفت: مردم ما مردمی متدین و با عاطفه و اهل گذشت هستند و اگر ما کوتاهی نکنیم و فرهنگ صلح و سازش را در جامعه گسترش دهیم و آثار و برکات آن را تبیین کنیم اکثریت مردم پذیرای آن خواهند بود.

محسنی‌اژه‌ای افزود: گاهی هیچ یک از طرفین دعوا از حکمی که صادر می‌شود راضی نیستند و هر کدام می‌گویند که این حق ما نبوده یا حق بیشتری برای خود قائل هستند اما اگر اختلافات منجر به صلح و سازش شود کسی که گذشت می‌کند حتی اگر به لحاظ مادی اندکی ضرر کند برای خدا و آسایش وجدان خود از تصمیمش احساس رضایت می‌کند.

وی ادامه داد: اگر فرض کنیم کسی برای شکسته شدن یک آیینه ماشین دعوا کند و پرونده‌ای تشکیل و حکمی صادر شود ممکن است نزاع ادامه یابد و پرونده دیگری تشکیل شود که هم باعث می‌شود هزینه و زمان زیادی صرف رسیدگی به پرونده شود و هم از رفت و آمد زیاد روحش آزرده می شود که می‌توان با صلح و بخشش از این هزینه‌ها جلوگیری کرد.

رئیس قوه قضائیه در بخش دیگری از سخنانش بر لزوم استفاده عالمانه و هنرمندان از شیوه‌ها و روش‌های جدیدتر، موثرتر و کوتاه‌تر برای تحقق صلح و سازش در جامعه تأکید کرد و گفت: اگر هنرمندان و نویسندگان و مداحان و روحانیون با بیان زیبا و با زبان هنر و با ساخت یک فیلم و مستند آثار و برکات صلح و سازش را از دیدگاه عقلانی تبیین کنند و با کمک متعمدان جامعه، صلح و سازش به فرهنگ عمومی تبدیل شود از تشکیل بسیاری از پرونده‌های قضائی پیشگیری می‌شود.

محسنی‌اژه‌ای استفاده بیشتر از ظرفیت‌های مردمی را نیز مورد تأکید قرار داد و با بیان اینکه هنوز نتوانسته‌ایم از ظرفیت‌های مردمی در حد قابل قبولی بهره ببریم از صلح یاران خواست تا بررسی و تدبیر کنند که چگونه می‌توان از ظرفیت‌های معتمدان محلات و افراد صاحب نفس در اصناف و اقشار مختلف برای حل دعاوی و اختلافات بهره برد.

رئیس دستگاه قضا تأکید کرد: اگر بخواهیم یک دستگاه اداری دیگری به موازات دستگاه قضائی برای صلح و سازش در جامعه به وجود آوریم شاید آنگونه که صلح یاران در جامعه اثرگذارند، کارآمدی لازم را نداشته باشد.

محسنی‌اژه‌ای با تأکید بر لزوم ارتقاء دانش حقوقی صلح یاران از مرکز توسعه شوراهای حل اختلاف خواست که با انتشار جزوات و فیلم‌های آموزشی صلح یاران را با مقررات و قوانین و ارفاقات پیش‌بینی شده در قانون آشنا کنند.

سفیران صلح در سال 99 بیش از 200 هزار نفر را از مجازات رهایی دادند

پیش از سخنان رئیس قوه قضائیه، حجت‌الاسلام هادی صادقی، رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه با اشاره به پایه‌گذاری بنای خیر شوراهای حل اختلاف در 19 سال پیش از مرحوم آیت‌الله شاهرودی رئیس وقت قوه قضائیه عنوان کرد: حقا و انصافا این شوراها تا امروز در حوزه‌های ایجاد صلح و سازش و رسیدگی‌های قضائی، موفق عمل کرده‌اند.

رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه با بیان اینکه به دلیل نبود تشریفات زیاد آیین دادرسی کیفری که در دادگا‌ه‌ها ضرورت دارد اما در شوراهای حل اختلاف لازم نیست، این شوراها با هدف سرعت و سهولت در رسیدگی به پرونده‌های مردم، اقدام به رسیدگی‌های قضائی هم می‌کنند، گفت: میانگین رسیدگی به پرونده‌ها در شوراهای حل اختلاف 35 روز است که بسیار کمتر از زمان رسیدگی به پرونده‌ها در دادگاه‌هاست.

صادقی با بیان اینکه در سال 99 یک سوم پرونده‌های قابل سازش ختم به سازش شدند، افزود: در شش ماهه اول امسال آمار سازش در پرونده‌ها به 38 درصد رسیده و طبق هدف‌گذاری طراحی شده، بناست که در نیمه دوم سال این رقم به مرز 45 درصد برسد.

وی بر استفاده از سیاست‌های تشویقی، مباحث آموزشی و کمک گرفتن از سفیران صلح تأکید کرد و گفت: یاران و سفیران صلح عضو شوراهای حل اختلاف نیستند و به صورت افتخاری و آزادانه در ایجاد صلح و سازش بین طرفین دعوا، اخذ رضایت از شاکیان، آزادسازی زندانیان و همچنین نجات محکومان به قصاص از پای چوبه دار اقدام می‌کنند.

رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه با اشاره به نجات 590 نفر از چوبه دار در سال گذشته به واسطه اقدامات خالصانه ریش‌سفیدان و بزرگان، گفت: در سال 99 همچنین بیش از 20 هزار نفر به واسطه اقدامات سفیران صلح از مجازات زندان رهایی پیدا کردند.

صادقی ادامه داد: اقدامات سفیران صلح در سال 99 منجر به این شد که بیش از 200 هزار نفر از مجازات‌های بزرگ یا کوچک رهایی پیدا کنند.

وی با اشاره به رتبه‌بندی‌هایی که مرکز توسعه حل اختلاف در سال گذشته با استفاده از 23 شاخص انجام داد، گفت: استان کردستان در حوزه رضایت ارباب رجوع و همینطور استان‌های اصفهان، تهران، خراسان رضوی، فارس، گلستان و هرمزگان در حوزه اجرای اقدامات خلاقانه در ایجاد صلح و سازش، رتبه‌های برتر را کسب کردند.

رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه افزود: استان‌های اردبیل و هرمزگان در حوزه متوسط زمان رسیدگی و استان‌های زنجان و همدان در حوزه مصالحه، رتبه‌های برتر کشور را در اختیار دارند.

صادقی ادامه داد: استان‌های اصفهان با 2 هزار و 245 نفر و فارس با 2 هزار و 209 نفر، رتبه‌های برتر در حوزه آزادی زندانیان را در اختیار دارند.

رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه همچنین هوشمندسازی و الکترونیکی انجام شدن رسیدگی‌ها را یکی از مهم‌ترین برنامه‌های در دستور کار این مرکز در ادامه سال جاری و سال آینده عنوان کرد و با بیان اینکه مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه برای سال آتی هدف‌گذاری 50 درصدی میزان صلح و سازش در دستور کار خود دارد، گفت: امیدواریم با تلاش‌ها و اقداماتی که صورت می‌گیرد به این مهم دست پیدا کنیم.

پیشنهاد صلح‌یاران؛ راه‌اندزای شعب قضائی هنرمندان تا توسعه اجرای سیاست حبس‌زدایی

مهدی عبدیان، از صلح‌یاران استان قزوین نیز در این جلسه پیشنهاد داد که دستگاه‌های اجرایی قبل از شکایت از فعالان اقتصادی و ایجاد پرونده برای آنها که شکایتی دارند، موضوع را به شوراهای حل اختلاف و فعالان صلح و سازش منتقل کنند تا از این طریق حدالامکان موضوع به دادسرا و دادگستری کشیده نشود.

عبدالحی میرزاعلی، امام جمعه آق‌قلا هم ضمن قدردانی از رئیس قوه قضائیه و رئیس مرکز توسعه حل اختلاف دستگاه قضا به سبب برگزاری همایش سفیران صلح، به تنوع قومیتی و مذهبی در استان گلستان اشاره کرد و گفت: شخصا شاهد پیگیری‌های مجدانه رئیس شورای حل اختلاف استان گلستان برای ایجاد صلح و سازش در جای جای این استان بوده‌ام.

وی با اشاره به دوستی و مودت مثال‌زدنی اهل تسنن و اهل تشیع در استان گلستان عنوان کرد: در اکثر قریب به اتفاق مواردی که بزرگان اهل تسنن و بزرگان اهل تشیع به همراه یکدیگر برای اخذ رضایت در میان خانواده‌های استان گلستان حاضر می‌شوند، در ایجاد صلح و سازش موفق می‌شوند.

امام جمعه آق‌قلا گفت: پیشنهاد می‌دهم قبل از آنکه صلح و سازش را پیگیری کنیم، پیگیر محبت و احترام متقابل نسبت به یکدیگر شویم که در این زمینه خانواده و وزارت آموزش و پرورش نقشی اساسی دارند.

مهران رجبی، بازیگر سینما و تلویزیون و از صلح‌یاران حوزه فرهنگ و هنر نیز در این مراسم گفت: خداوند متعال را شاکر هستم که به ما آبرویی داده تا بتوانیم با استفاده از شهرتی که در میان اقشار مختلف جامعه داریم، در زمینه برقراری صلح و سازش میان مردم اقدام کنیم.

وی افزود: احساس من این است که اقدامات اصحاب فرهنگ و هنر و به طور کلی چهره‌های شناخته شده در زمینه ایجاد صلح و سازش میان مردم، زکات معروفیت است که باید ادا شود.

بازیگر سینما و تلویزیون کشورمان سپس با اشاره به مشکلاتی که ممکن است برای چهره‌های هنری و شناخته شده در محیط‌های قضائی به وجود بیاید، خواستار تشکیل شعب تخصصی دادگاه برای رسیدگی به درخواست‌ها و پرونده‌های اصحاب فرهنگ و هنر شد.

رجبی همچنین با اشاره به درخواست‌های هنرمندان برای دیدار با حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای برای گفت‌وگو در خصوص مسائل و مشکلات‌شان، ابراز امیدواری کرد که با موافقت رئیس قوه قضائیه این دیدار برگزار شود.

بهاءالدین حسینی، مدرس دانشگاه از استان کردستان نیز در این جلسه با بیان اینکه قرار نیست سفیران صلح موضوعی را به کسی تحمیل کنند، گفت: سفیران صلح طرفدار فرد ظالم و قاتل نیستند؛ بلکه می‌خواهند ولی دم را به آرامش برسانند.

وی با بیان اینکه باید سعی شود شوراهای مردمی صلح و سازش به طور کامل قالب مردمی بودن خود را حفظ کنند، گفت: اگر شوراهای حل اختلاف وجهه دولتی پیدا کنند، ممکن است فعالیت‌هایشان تاحدی نتیجه معکوس داشته باشد.

حسینی بر ضرورت توسعه اجرای سیاست حبس‌زدایی و مجازات جایگزین حبس تأکید کرد و گفت: باید تا حد امکان بیرق‌داران صلح و سازش در جامعه برجسته شوند.

وی همچنین با بیان اینکه فنون مذاکره و ایجاد صلح و سازش را به صلح یاران آموزش دهیم، خواستار آن شد که قضات بیش از گذشته فرآیند مصالحه در پرونده‌ها را جدی بگیرند.

حجت‌الاسلام موسوی، رئیس کل دادگستری استان فارس نیز با بیان اینکه در حال حاضر 49 درصد پرونده‌ها به شوراهای حل اختلاف ارجاع می‌شود، گفت: در سال جاری 153 هزار پرونده وارد شوراهای حل اختلاف استان فارس شده که از این تعداد 43 درصد منتهی به سازش شده است.

وی بر ضرورت توسعه داوری در پرونده‌ها تأکید کرد و گفت: طی دو سال گذشته 20 هزار پرونده در استان فارس به داوری ارجاع شده که از این تعداد 18 هزار مورد به مصالحه منجر شده است.

رئیس کل دادگستری فارس با بیان اینکه از بدو تأسیس شوراهای حل اختلاف تا کنون قریب به 500 پرونده قتل عمد در استان فارس مصالحه شده است، گفت: در سال گذشته 60 فقره و در سال جاری 50 فقره پرونده قتل عمد در استان فارس به مصالحه ختم شده است.

حجت‌الاسلام موسوی همچنین خواستار تقویت چارت سازمانی شوراهای حل اختلاف شد.

نقش علی دایی در صلح و سازش چندین پرونده

ناصر عتباتی، رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی و رئیس سابق دادگستری استان اردبیل گفت: یکی از اقدامات مؤثر در ایجاد صلح و سازش در کشور، ایجاد هسته‌های جهادی بخشایش با استفاده از ظرفیت‌های روحانیون، ریش سفیدان و پدران شهداست.

وی افزود: در 5 ماه گذشته در آذربایجان غربی 13 فقره پرونده قتل عمد با بخشش اولیا دم مواجه شد.

رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی بر ضرورت توسعه استفاده از چهره‌های مطرح و مقبول ورزشی و هنری در فرآیند ایجاد صلح و سازش در کشور تأکید کرد و در همین راستا از "علی دایی" پیشکسوت فوتبال کشورمان به عنوان یکی از چهره‌هایی یاد کرد که مساعدت‌ها و کمک‌های مالی او منجر به صلح و سازش در چندین فقره پرونده شده است.

عتباتی همچنین ضمن انتقاد از همکاری ضعیف جامعه وکلا با شوراهای حل اختلاف، این همکاری را بسیار ضروری عنوان کرد.

رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی همچنین خواستار آن شد که در برخی کلانتری‌های شلوغ یک شورای حل اختلاف وجود داشته باشد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود خواستار توجه ویژه رسانه‌ها به فعالیت‌های مثبت صورت گرفته در حوزه صلح و سازش و رضایت اولیاء دم شد.

حجت‌الاسلام صادقی، رئیس کل دادگستری زنجان با اشاره به رتبه برتر این استان در زمینه ایجاد سازش در پرونده‌ها، گفت: 53 درصد پرونده‌های وارده به شوراهای حل اختلاف زنجان، منجر به صلح و سازش می‌شوند.

وی افزود: بهره‌مندی از مؤسسات داوری، استفاده از ظرفیت مددکاران کلانتری‌ها و بهره‌گیری از 80 هیئت همیاران صلح، عواملی بودند که باعث شدند استان زنجان رتبه برتر در حوزه ایجاد صلح و سازش در پرونده‌ها را به دست بیاورد.

رئیس کل دادگستری زنجان همچنین بر ضرورت تعیین تکلیف قضات تمام وقت شوراهای حل اختلاف تأکید کرد.

در پایان این مراسم، رؤسای کل دادگستری‌های استان‌های فارس، اردبیل، زنجان و خراسان رضوی و همچنین "سلطان‌پور" صلح یار استان چهارمحال و بختیاری، "میرزاعلی" صلح‌یار استان گلستان و "رجبی" صلح‌یار حوزه فرهنگ و هنر، به نمایندگی از تمامی سفیران صلح کشور، لوح یادبود خود را از رئیس قوه قضائیه دریافت کردند.