خبرهایی از تئاتر فجر

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، آیین خوشامدگویی به حاضران در چهارمین همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌های کشور با حضور نادر برهانی مرند، دبیر جشنواره شامگاه پنجشنبه پنجم دی در سالن اجتماعات هتل باباطاهر برگزار شد.

نادر برهانی مرند ضمن خیر مقدم به حضار گفت: من خیلی خوشحالم که امشب در خدمت شما دوستان فرهیخته و هنرمند هستم.

وی سپس با اشاره به نگرانی برخی از شرکت کنندگان استان‌ها نسبت به تصمیم‌گیری‌های هیات انتخاب، بیان کرد: اصلا نگران این نباشید که آثارتان دیده نشده است، تلفن‌هایی به من زده شده است که حکایت از نگرانی و حساسیت برخی از دوستان نسبت به تضییع حقوق‌شان دارد، نگرانی که به واسطه انتخاب آثار براساس فیلم نمایش‌ها ایجاد شده است، اما همه آثار جشنواره در قالب فیلم تماشا و ارزیابی می‌شوند و دوستان من هم در هیات‌های انتخاب با کیفیت فیلم کاری ندارند و کیفیت اثر را مورد ارزیابی و قضاوت قرار داده و می‌دهند؛ الحمدالله نتایج خوبی هم به دست من رسیده است.

برهانی‌مرند تاکید کرد: ما نتایج نهایی را پس از بازگشت شما اعلام خواهیم کرد، ضمن اینکه در حال حاضر که بخشی از نتایج منتشر شده است، تصوری ایجاد شده که سهم دوستان هنرمند از استان‌ها کاهش پیدا کرده است. من این مسئله را تکذیب می‌کنم و مطمئن باشید که من به سهم دوستان شهرستانی توجه داشته و دارم. من و تمامی دوستانم در استان‌ها دقت و وسواس بسیاری داریم تا حق دوستان شرکت کننده در این بخش ضایع نشود. امیدوارم از این همایش و جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بهره کافی را ببرید و به عنوان پرچم داران تئاتر در استان‌ها به فعالیت بپردازید و زمینه توسعه این هنر را فراهم کنید.

***************************

در پنل «تئاتر در عرصه بین‌الملل» چه چیزهایی مطرح شد؟

مهرداد رایانی‌مخصوص معتقد است تئاتر ایران هیچ کمبودی نسبت به تئاتر جهان ندارد. همچنین مهدی مشهور می‌گوید برای حضور در عرصه بین‌المللی نباید نمایش خود را آنطور که مطلوب غربی‌هاست، آماده کنیم.

پنل «تئاتر در عرصه بین‌الملل» با حضور مهرداد رایانی‌مخصوص و مهدی مشهورشامگاه پنجشنبه پنجم دی در همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان های در هتل باباطاهر برگزار شد.

مهرداد رایانی مخصوص درباره فعالیت‌های اقتصادی در حوزه تئاتر گفت: من معتقدم هر فعالیتی که شکل اقتصادی پیدا نکند، پیشرفت نخواهد کرد. در واقع چرخه اقتصادی اهمیت بسیار زیادی دارد و امروزه مسئله مادی در فعالیت های هنری بسیار مهم است.

وی ادامه داد: اولین و آخرین موضوعی که در شرایط فعلی باید به آن فکر کرد، مقوله مالی است و اینکه به عنوان کارگردان چه باید کرد تا جنبه اقتصادی اثر تامین شود. من همواره به دنبال باز کردن دریچه‌ای در عرصه بین المللی برای بهبود وضعیت اقتصادی تئاتر بوده و هستم. به عنوان مثال اگر کارگردان پکیج آماده‌ای از نمایش را کنار خود داشته باشد می‌تواند آماده عرضه خود در کشور و عرصه بین‌المللی باشد تا وجه اقتصادی نمایش خود را هم تامین کند.

این هنرمند با اشاره به الزامات حضور در عرصه بین‌المللی، بیان کرد: حضور در عرصه بین‌الملل به ابزاری نیاز دارد که ابتدایی‌ترین حالت آن تسلط بر زبان بین‌الملل است، کارگردان باید حتما یک نفر را که مسلط بر فضای حضور در این عرصه است، کنار دست خود داشته باشد، اگر سرمایه‌گذاری مناسبی در این بخش داشته باشیم مطمئنا برداشت مالی قابل قبولی هم خواهیم داشت. نکته مهم این است که برای هر فعالیتی در عرصه بین‌الملل باید حداقل شش ماه زمان گذاشت و کارهای متعددی انجام داد تا به نتیجه رسید.

سپس مهدی مشهور بااشاره علاقه‌مندی کارگردانان تئاتر برای به نمایش گذاشتن اثر خود در محافل و جشنواره‌های متعدد، گفت: همه ما به عنوان کارگردان و نویسنده علاقه‌مند هستیم نمایش خود را در عرصه بین‌المللی روی صحنه ببریم تا تولید خود را در معرض دید مخاطبان بیشتری قرار دهیم که فرهنگ و زبان متفاوتی دارند.

وی ادامه داد: گروه ما 10 سال پیش تصمیم به حضور در عرصه بین‌المللی گرفت و نخستین بار با هزینه شخصی خود به ارمنستان سفر کردیم و پس از پشت سرگذاشتن این مرحله 10 ساله ما به نقطه‌ای رسیدیم که سالانه بیش از 40 دعوت نامه برای حضور در رویدادها و جشنواره‌های مختلف دریافت می‌کنیم.

این کارگردان تئاتر با اشاره به اینکه مفهوم بینافرهنگی صحیح است نه بین‌المللی، افزود: کلام یکی از مهم‌ترین مسائل در تئاتر بینافرهنگی است. غربی‌ها اگر از گروه‌های تئاتری ایرانی و شرقی برای اجرا دعوت می‌کنند، می‌خواهند از کنار هم قرار دادن تئاتر شرق و غرب کمبودها و نقاط گمشده هنر خود را پیدا کنند.

مشهور مهم‌ترین ویژگی یک اثر برای حضور در عرصه جهانی را اینچنین توصیف کرد: مهم‌ترین نکته که باید به آن توجه کرد چگونگی ارائه و معرفی تئاتر ایران در عرصه بین‌الملل است. ما می‌توانیم با اتکا به داشته‌های خود، نمایش درست و برنامه‌ریزی دقیق برای تئاتردر عرصه بینافرهنگی حضور پیدا کنیم.

رایانی مخصوص هم در بخش دیگر این پنل با تاکید بر اینکه تئاتر ایران دست کمی از تئاتر جهان ندارد، توضیح داد: من در تئاتر ایران هیچ کاستی نسبت به جهان نمی‌بینیم، جز اینکه در زمینه معرفی و عرضه آثار خود ضعف داریم. رشد تعداد نمایش‌هایی که روزانه در تهران یا سایر شهرها روی صحنه می‌روند اتفاق خوبی است که زمینه پیشرفت اقتصادی را هم فراهم می کند. من معتقدم در زمینه کارگردانی، بازیگری، نمایشنامه نویسی، طراحی و... کاستی نداریم و باید خودباوری داشته باشیم، البته قبول دارم که غربی‌ها داشته‌هایی دارند که ممکن است از ما بهتر باشد.

وی خطاب به هنرجویان حاضر در پنل ادامه داد: باید توجه کنیم فضا نسبت به اثر ما تکراری است و باید زمینه‌ای برای مخاطبی که می‌خواهد اثر ما را ببیند ایجاد کنیم. ابتدا فردی را در تیم خود داشته باشید که بر زبان بین‌المللی مسلط باشد، سپس به متریال توجه کرده و در نخستین گامسایتی را طراحی و آماده کنید تا اطلاعات گروه و نمایش روی آن قرار بگیرد. باید توجه کنیم که ارائه اطلاعات کپسولی باشد و برای تحقق این مسئله می‌توان به ساخت تیزرهای کوتاه و با کیفیت از کار پرداخت. مطمئنا ارتباط‌گیری بسیار مهم است و این کار به صورت اینترنتی با کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند امکان پذیر است.

مشهور هم در ادامه این پنل درباره نقش کمپانی‌ها در زمینه معرفی آثار گروه‌های تئاتری به جشنواره ها و رویدادهای جهانی، توضیح داد: کمپانی در جهان به معنای تولیدکننده کار نیست، بلکه گروه یا کمپانی باید در طول یک سال چند مقاله، اثر، کارگاه و... تهیه و تولید کند تا دولت با توجه به این فعالیت‌هابه کمپانی بودجه تخصیص دهد.

وی افزود: کمپانی‌های غربی فعالیت‌های تئاتری هنرمندان جهان را رصد می‌کنند و وقتی ببینند گروه تئاتری در طول یک سال به فعالیت‌های هنری و پژوهشی پرداخته آن را زیرنظر می‌گیرند. به عنوان مثال اگر ببینند یک گروه نمایشی را در چند سال در کشورهای مختلف روی صحنه برده است از اهمیت آن آگاه شده و برای حضور این نمایش در جشنواره‌های مختلف همکاری میکنند. ما نباید ادای کسی را در بیاوریم و بر اساس داشته‌های هنری و نمایشی خود به تولید بپردازیم تا بتوانیم در عرصه بینافرهنگی حضور موفقی داشته باشیم.

رایانی مخصوص هم در ادامه بیان کرد: امروزه مساله مهم در تئاتر فعالیت کردن است، ما باید گروهی داشته باشیم که در طول سال هیچ کاری غیر از تئاتر نداشته باشد و به لحاظ اقتصادی هم تامین باشد، شرکت‌های تک منظوره در زمینه جنبه اقتصادی گروه‌ها امروزه کمک می‌کنند. ما نباید دنبال کمپانی و شرکت‌ها باشیم بلکه باید ایده حضور داخلی و بین‌المللی داشته باشیم، اگر به این مهم دست پیدا کنیم، کمپانی‌ها به کمک ما می‌آیند. محیط و منطقه‌ای را که می خواهیم نمایش در آنجا روی صحنه برود، از همان روز اول باید مدنظر داشته باشیم و متناسب با آن به طراحی و دراماتورژی بپردازیم. اگر ایده و برنامه‌ریزی نداشته باشیم به نتیجه نخواهیم رسید.

وی ادامه داد: اگر از خودمان شروع نکنیم و کاری انجام ندهیم هیچکس سراغ ما نخواهد آمد، باید کاری انجام دهیم که در چشم و ذهن مخاطبان خارجی جلوه کند.

حسن معجونی: وقتی متن به دست ما می‌رسد مبتدی تمام عیار هستیم

حسن معجونی می‌گوید وقتی متن به دست بازیگر می‌رسد مبتدی تمام عیار است، حتی اگر 50 سال سابقه بازیگری داشته باشد.

کارگاه «بازیگری» با حضور حسن معجونی و اجرای محسن حسن‌زاده مدیر روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی شامگاه پنجشنبه پنجم دی در همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌های کشور در سالن اجتماعات هتل باباطاهر برگزار شد.

در ابتدای این جلسه محسن حسن‌زاده ضمن خیر مقدم به حضار، سلام شهرام کرمی مدیر کل هنرهای نمایشی کشور را به حضار رساند و درباره کارگاه حسن معجونی گفت: حضور آقای معجونی در این کارگاه به واسطه تجربیات گرانقدری که در حوزه بازیگری دارند می‌تواند بسیار برای ما آموزنده و یاری کننده باشد.

سپس حسن معجونی درباره پروسه بازیگری که طی کرده است، گفت: من در حالی که در سینمای جوان مشغول به کار بودم، شیفته تخیل در تئاتر شدم. تئاتر همواره فضایی را به مخاطب منتقل می‌کند که در صحنه موجود نیست.

وی ادامه داد: ما همواره به دنبال موضوعی می‌گردیم که در اطراف‌مان وجود دارد، ما امروز از طریق فیلم‌ها یا گروه‌های خارجی که برای اجرا به ایران می‌آیند تئاتر فرنگ را می‌شناسیم، مبحثی که من به آن قرارداد می‌گویم، قراردادهایی که از روز اول که من چشمم را باز می‌کنم می‌بینم و روز به روز متحول می‌شود. بخشی از این قراردادها در نمایشنامه‌ها وجود دارند، آنچه که در صحنه به ما دستورالعمل می‌دهد قراردادهایی است که در نمایشنامه وجود دارد.

این هنرمند تاکید کرد: هنرمندان در شهرستان‌ها هم تابع قراردادهایی بودند که از فردی که گفتمان نمایش ایرانی را در دست دارد نشات می‌گرفت. آقای بیضایی در آن زمان موضوعی را پیشنهاد می‌دهد که بسیاری دنبال می‌کنند، چون پیشنهاد اولیه‌ای است که ارائه می‌شود.

معجونی با اشاره به موضوعی که در ابتدای کار آزارش می‌داد، بیان کرد: ما در شهرستان مدام با مکتب‌هایی رو به رو بودیم که به نظرمان باید دنبالش می‌کردیم و این مسئله بسیار من را اذیت می‌کرد و بعدها فهمیدم اصلا مهم نیستند. در حالی که واقعیت کار چگونگی به نمایش گذاشتن اثر است. شناخت در دنیای تئاتر بد نیست اما مهم این است چه حرفی را چگونه می‌خواهیم بزنیم، ما ابتدا اثری را روی صحنه آوردیم که ناشی از علم‌مان بود اما امثال امیر کوهستانی دقیقا موضوعی را روی صحنه نشان می‌داد که ناشی از باورهایش بود.

وی درباره تجربه آموختن از علی رفیعی در دانشگاه، اینچین گفت: شانس بزرگ من در زمان دانشجویی بازگشت دکتر رفیعی به دانشگاه بود که در یک تمرین بازی من را دید و پیشنهاد تشکیل یک گروه را داد و با هنرمندان دیگری چون سیامک صفری و... یک گروه شدیم و نزدیک به دو سال در خانه ایشان جلسه داشتیم. خوشبختانه من در 10 سالی که با آقای رفیعی کار کردم، چهار یا پنج اثر را روی صحنه بردیم، من با هیچکس هم در آن زمان کار نکردم و تلاش کردم از ایشان بسیار بیاموزم. معتقدم ایشان را هنوز نمی‌شناسیم چون تنها کسی است که به درستی زیباشناسی را در همه زمینه‌های تئاتر ارائه می‌دهد.

معجونی افزود: یادم هست اولین نمایش ما «خاطرات سال‌های شن» بود که جمعی از هنرمندان قدیمی چون آقای پورحسینی و کیانیان و من، سیامک صفری و... در آن بازی می‌کردیم.

این کارگردان درباره اینکه پروسه تمرین بازیگری علی رفیعی، توضیح داد: ما در آن دوره برای هر سبک و سیاق بازیگری مربی خاصی را می‌آوردیم تا بتوانیم فضای موردنظر را بسازیم، به عنوان مثال برای یک نمای مربی ووشو داشتیم. آقای رفیعی ما را با نگاه تئاترال و تئاتر رئالیستی با درون‌مایه روانشناسی آشنا کردند، در واقع ما مخاطب فعال در تئاتر که امروزه بسیار فراگیر شده است را شناختیم. ما به هنرمندان جدیدی که وارد عرصه تئاتر می‌شوند باید قراردادها را توضیح دهیم.

معجونی در پاسخ به اینکه در حال حاضر همچنان در فضای کارهای علی رفیعی به فعالیت می‌پردازد یا خیر، گفت: الان شاید رنگ و حس و حال آن روزها در من وجود نداشته باشد، برخی از دوستانی که با من کار می‌کنند تفاوت‌هایی با فعالیت من در آن دوره دارند. من امروز با قراردادهای خودم بازی می‌کنم، شاید شکل و شمایل کارهای آقای رفیعی چندان امروز دیده نشود، اما در برخی از کارهای خودم، مخصوصا کمدی‌ها دقیقا از آموزه‌های دکتر رفیعی استفاده می‌کنم. منظورم منسوخ شدن سبک کاری آقای رفیعی نیست اما برخی از کارگردانان چون امیر کوهستانی فضایی متفاوت نسبت به آن سبک را در تئاتر دنبال می‌کنند و وقتی من با او کار می کنم باید به شکلی مدنظر اوست بازی کنم.

وی تاکید کرد: معتقدم وقتی متن به دست ما می‌رسد، مبتدی تمام عیار هستیم حتی اگر 50 سال سابقه داشته باشیم، ما باید ببینیم این متن چه ویژگی‌ها و شاخصه‌هایی دارد تا برای بازیگری تکلیف خود را بدانیم. همانطور که گفتم هر متنی قرارداد خاص خود را دارد. من معتقدم تئاتر سنتی و مدرن با شناخت قراردادهای تماشاچی تعریف می‌شود.

این هنرمند سپس درباره چگونگی ارتباط بازیگر و کارگردان با متن، گفت: ما متنی داریم که خواسته‌هایی دارد و درباره موضوعات مختلف صحبت می‌کند، کارگردان موضوع دیگری از این متن می‌خواهد و بازیگر باید آنچه کارگردان می‌خواهد را روی صحنه اجرا کند.

معجونی در پاسخ به اینکه بازیگر در تئاتر باید در تمرینات چگونه خود را ببیند، بیان کرد: در روزهای تمرین به عنوان بازیگر باید زیر و رو شویم و مدام با خود فکر کنیم که چگونگی پیشرفت کنیم و کیفیت را ارتقا دهیم، من به عنوان بازیگر هر روز با نفس تازه‌ای از تماشاچی مواجه هستم و باید متناسب با او سبک و سیاق بازیگری‌ام را تغییر دهم. واکنش‌های تماشاچیان ویژگی‌های مختلف را در من بیدار می‌کند. من در کارهایم به دستیارم می‌گویم مدام نکاتی را بنویسد چون هر نمایشی را باید بعدها بازبینی کنیم و نقاط مثبت و منفی آن را تحلیل کنیم. تماشاچی با خود واکنش‌هایی به سالن می‌آورد که ممکن است نشانگر اشتباهات کار باشد که باید در اجراهای بعدی اصلاح کنیم، اشتباهی که ممکن است ناشی از کارگردان باشد یا بازیگر.

مهلت ثبت نام در کارگاه‌های گروه تئاتر اودین تمدید شد به دلیل استقبال و تقاضای هنرمندان و دانشجویان مهلت ثبت نام در کارگاه‌ها و مسترکلاس‌های گروه تئاتر اودین به سرپرستی یوجینیو باربا تا روز یکشنبه 8 دی ماه تمدید شد. علاقه مندان به ثبت نام در کارگاه‌های آموزشی و مسترکلاس‌های گروه تئاتر اودین که با حضور یوجینیو باربا همزمان با جشنواره در بهمن ماه برگزار می‌شود، می‌توانند تا هشتم دی ماه جاری با مراجعه به سایت این رویداد به نشانی fitf.theater.ir فرم مورد نظر را پر کرده و از شرایط ثبت نام، جزییات و عناوین کارگاه‌ها با خبر شوند. همچنین شایان ذکر است پذیرفته شدگان نهایی جهت شرکت در این کلاس‌ها بعد از تکمیل فرم ثبت نام، از دو طریق رزومه‌ی متقاضیان و دعوت به مصاحبه حضوری تا اواخر دی ماه انتخاب و اعلام خواهد شد.

******************

مروری بر برنامه‌های سومین روز از همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌ها

برنامه‌های سومین روز از همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌های کشور با حضور اساتید حوزه تئاتر و گروه‌های نمایشی منتخب استان‌ها دنبال می‌شود. چهارمین همایش برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استان‌های کشور در روز شنبه (هفتم دی) میزبان شرکت کنندگان در سه کارگاه و یک پنل تخصصی است.

کارگاه «قصه‌گویی در درام» با حضور حسین کیانی از ساعت 10 تا 13 در سالن مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار می‌شود. در همین ساعت پلاتوی شماره دو تئاتر شهر میزبان کارگاه «طراحی اجرا مستقل از متن» با حضور علی اصغر دشتی است. سومین پنل جشنواره هم با موضوع «گفت‌وگوی نسل‌ها» و با حضور مهدی لزیری هنرمند تئاتر از استان آذربایجان شرقی، ناصر ایزدفر هنرمند تئاتر از استان قزوین و رضا گشتاسب هنرمند تئاتر از استان کهگیلویه و بویر احمد از ساعت 17تا 19 در سالن اجتماعات هتل باباطاهر برگزار می‌شود. همچنین آخرین کارگاه روز سوم همایش با موضوع «نمایشنامه نویسی» و با حضور جلال تهرانی از ساعت 22 تا 23:30 در سالن اجتماعات هتل باباطاهر میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.

انتهای پیام