دود کاهش قیمت نفت بر چشمان آل سعود

در این میان اقدامات و بی تدبیری مقامات سعودی نه تنها خسارت های هنگفتی به کشورهای صادر کننده نفت زده، بلکه به آمریکا به عنوان شریک راهبردی ریاض و روسیه نیز آسیب های زیادی در حوزه اقتصاد وارد آورده به طوری که صدای دونالد ترامپ رییس جمهوری امریکا را نیز درآورد.

در حالی که ویروس کرونا تا به امروز (یک شنبه هفتم اردیبهشت) جان حدود 204 هزار نفر را در جهان گرفته و نزدیک به 3 میلیون نفر نیز به این بیماری مبتلا شده اند، خسارت های مادی آن بسیار بیش از حد انتظار بوده به طوری که موجب رکود شدید اقتصادی در جهان شده و کارخانجات و شرکت های زیادی را به مرز ورشکستگی کشانده و همین امر موجب شده تا درخواست ها برای نفت در جهان بسیار کم شود.

به نظر می آید که بیشترین آسیب را در این بین صنعت انرژی دیده و از آن متاثر شده، آسیبی که شاید در طول یکصد سال گذشته اگر بی نظیر نبوده دستکم کم نظیر بوده که یکی از دلایل عمده آن نیز بی تدبیری های آل سعود در افزایش تولید و صادرات نفت به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه از نظر دارا بودن منابع نفتی بوده است.

علاوه بر عربستان در بین کشورهای تولید و صادر کننده نفت، اعتقاد بر این است که آمریکا و روسیه نیز بیشترین خسارت را در بین کشورهای جهان دیده اند به حدی که قیمت نفت سبک تگزاس (WTI) در معاملات دوشنبه گذشته بورس کالای نیویورک برای اولین بار در تاریخ به منفی 37.63 در هر بشکه رسید.

این در حالی است که در اوایل سال جاری میلادی قیمت هر بشکه نفت خام سبک تگزاس بیش از 60 دلار بود، اما در ادامه روند قیمت نفت در بازارهای جهانی نزولی شد و پس از شیوع ویروس کرونا در 210 کشور جهان رکود اقتصادی به دلیل محدودیت های شدید ایجاد شده برای مهار این ویروس، روند نزولی قیمت نفت با شدتی کم‌سابقه ادامه یافت، به‌طوری که در پایان هفته گذشته قیمت نفت تگزاس برای اولین بار در 18 سال اخیر به کمتر از 20 دلار در هر بشکه رسید.

اگرچه کشورهای تولیدکننده نفت اعم از اعضای سازمان تولید کنندگان نفت (اوپک) و اوپک پلاس به تازگی برای کاهش 10میلیون بشکه‌ای تولید روزانه نفت به توافق رسیدند، اما کاهش واردات نفت به ویژه از سوی کشورهای بزرگ واردکننده این محصول به حدی بوده که حتی کاهش چشمگیر تولید اوپک نیز نتوانست از افت بیشتر قیمت نفت در بازار جلوگیری کند ولی درگیری لفظی میان ناوچه جنگی آمریکا با نیروی دریایی ایران در هفته گذشته مقداری بر قیمت نفت در بازارهای جهانی افزود.

موضوع جالبی در روزهای اخیر بین عربستان و آمریکا اتفاق افتاده است؛ ریاض پس از آنکه به دنبال سقوط قیمت نفت به شدت مورد انتقاد آمریکا قرار گرفت، تصمیم گرفت برای تغییر اوضاع مسیر کشتی‌های حامل نفت به سمت آمریکا را در روزهای اخیر تغییر دهد.

پایگاه اطلاع رسانی الخلیج الجدید در گزارشی در خصوص وضعیت صادرات نفت خام عربستان به آمریکا و هزینه‌هایی که در پی توقف نفتکش‌های تحت اجاره عربستان و همچنین کاهش شدید تقاضا و افت قیمت نفت به این کشور تحمیل می‌شود، به نقل از منابع آگاه نوشت که احتمال دارد عربستان مسیر نفتکش‌های خود را به جای آمریکا به سمت بازارهای اروپا و آسیا تغییر دهد.

بر اساس اطلاعات منابع و داده‌های حمل و نقل دریایی، حدود 40 میلیون بشکه نفت عربستان سعودی در حال رسیدن به آمریکاست و قرار بود این میزان بشکه نفت در هفته‌های آینده وارد آمریکا شود، اقدامی که می توانست فشار بیشتری بر بازارهایی که در حال حاضر دچار مشکل شده‌اند، وارد کند.

مقامات آمریکایی در روزهای گذشته فاش کردند که واشنگتن قصد دارد محموله‌های نفت خام عربستان را متوقف کند یا بر روی این محموله‌ها عوارض گمرکی وضع کند که این امر باعث افزایش مشکلات نفتکش‌هایی می‌شود که هم اکنون بر روی دریا در حال حمل این مواد هستند.

«دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا دوشنبه گذشته گفته بود که امکان متوقف کردن نفتکش‌های عربستان را که به سمت آمریکا در حرکت هستند، بررسی خواهد کرد.

«فرانک فانون» معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور انرژی نیز در هفته گذشته گفته بود که احتمال وضع تعرفه‌های گمرکی بر نفتکش‌های عربستان سعودی وجود دارد.

در همین حال، منابع فعال در بخش حمل و نقل دریایی گفتند که عربستان سعودی در ماه گذشته سعی کرد موافقت مالکان کشتی‌ها را برای ذخیره‌سازی محموله‌ها به دست آورد، اما بسیاری از آن‌ها به دلیل افزایش قیمت ها و عدم تمایل به محدود کردن کشتی‌ها با این درخواست مخالفت کردند.

فعالان نفتی در بازارهای اروپا و آسیا هم گفتند که پیش بینی می‌شود عربستانی‌ها در صورت اعمال محدودیت (از سوی آمریکا)، انتقال محموله‌ها به سایر بازارها را در نظر بگیرند که در این صورت فشار زیادی به مخازن ذخیره‌سازی این دو منطقه (اروپا و آسیا) وارد خواهد شد.

یک منبع در یک شرکت تجارت جهانی با اشاره به صحبت ها در خصوص انتقال محموله های نفتی عربستان از آمریکا به بازارهای آسیا و اروپا گفت که مطمئنا اگر سعودی ها قیمت‌های ارزان تری ارائه دهند، مشتری‌ها از آن‌ها استقبال می‌کنند، اقدامی که از احتمال کاهش دوباره قیمت نفت حکایت دارد.

در همین حال یکی منبع دیگر در یک شرکت بازرگانی نفتی آسیا نیز گفته است که انتظار می رود در صورت متوقف کردن واردات نفت عربستان از سوی آمریکا، بسیاری از برنامه‌های تعیین شده عربستان برای بازارهای آمریکا به این منطقه (آسیا) سرازیر شود.

داده‌های حمل و نقل دریایی هم نشان می‌دهد که هم اکنون 19 نفتکش غول پیکر که حامل نفت عربستان به آمریکا است و هر یک قادر به حمل 2 میلیون بشکه نفت هستند به سمت بنادر مهم آمریکا در خلیج آمریکا در حال حرکت هستند.

این اطلاعات حاکی از آن است که سه تانکر جداگانه نیز که در اجاره عربستان هستند، در حال حاضر در خارج از بنادر خلیج آمریکا لنگر انداخته‌اند.

در همین حال یک منبع فعال در بخش حمل و نقل دریایی گفت که این یک عمل بسیار پرهزینه برای سعودی‌ها است زیرا هر اتفاقی برای محموله‌های نفتی بیفتد صاحبان نفتکش جریمه‌های تأخیر را از عربستان مطالبه خواهند کرد و این هزینه‌ها هنگامی که قیمت نفت بالاتر بود می‌توانست اجاره را تحت پوشش قرار دهد.

وی افزود: این یک قمار بسیار گران قیمت برای سعودی‌ها است زیرا می‌تواند از متوقف کردن تولید، گران‌تر باشد.

بر اساس برآوردها هزینه‌های اضافی که به عنوان دیرکرد (مجازات‌های تاخیر) شناخته می‌شود در ماه گذشته به ازاء هر روز 250 هزار دلار برای هر کشتی بود.

قیمت روزانه اجاره نفتکش‌ها در ماه گذشته حدود 300 هزار دلار افزایش یافت و اگرچه این هفته به 150 هزار دلار در روز کاهش یافت، اما هنوز هم بالا است و در صورت تاخیر کشتی ها، این میزان به هزینه‌های دیگر از جمله بیمه اضافه می‌شوند.

عربستان به دلیل تنش میان مسکو - ریاض و در اصل به منظور ضربه زدن به ایران اقدام به افزایش تولید بیش از اندازه نفت و ارایه آن به بازارهای جهانی از 22 اسفند ماه 1398 کرد، اقدامی که با همراهی امارات در شرایط رکود شدید اقتصادی در جهان انجام شد.

شرکت ملی نفت عربستان (آرامکو) در همان زمان طی بیانیه ای اعلام کرد که سطح تولید خود را تا یک میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد و در ادامه وزارت انرژی عربستان نیز اعلام کرد که تولید نفت خام این کشور از 12 میلیون بشکه به 13 میلیون بشکه افزایش می یابد.

این اقدام در حالی است که عربستان به عنوان بزرگ ترین صادرکننده نفت در جهان از فروردین ماه سال گذشته سطح تولید نفت خود را از 9 میلیون و 800 هزار بشکه به 12 میلیون و 300 هزار بشکه در روز افزایش داده بود.

عربستان که در دو سال روزانه حدود 9 میلیون بشکه نفت بیش از صد دلاری تولید می کرد، هم اکنون 13 میلیون بشکه نفت تولید و قسمت زیاد آن را صادر می کند، نفتی که قیمت هر بشکه آن در زیر 20 دلار نیز به دلیل رکود اقتصادی شدید در جهان مشتری ندارد و این کاهش قیمت که به دلیل بی درایتی های آل سعود و همه گیری کرونا بوده، خسارت های هنگفتی به کشورهای صادر کننده نفت وارد کرده است.

در سال های 1388 و 1389خورشیدی قیمت نفت بالای یکصد دلار در هر بشکه بود و در همان زمان عربستان حدود شش میلیون بشکه نفت صادر می کرد، یعنی عربستان روزانه بیش از شش صد میلیون دلار از صادرات نفت درآمد داشت که این میزان در طی یکسال 225 میلیارد می شد و در آمد دو ساله عربستان از نفت 450 میلیارد دلار شد.

اما امروز عربستان حدود 10 میلیون بشکه نفت زیر 20 دلار صادر می کند که معنای آن این است که درآمد نفتی روزانه عربستان 200 میلیون دلار در روز می باشد که اگر هزینه تولید و استخراج، حمل و نقل و نگهداری را از آن کم کنیم عملا درآمد عربستان با صادرات 10 میلیون بشکه در روز تقریبا صفر می باشد، اقدامی که دقیقا با بی درایتی آل سعود و به ویژه ولیعهد کم تجربه آن محمد بن سلمان حاصل شده است.

البته کشورهای صادر کننده نفت هم در این بین صدمه خورده اند ولی عربستان کشور اول ضرر کننده از این بی درایتی آل سعود است.

عربستان به زعم خود می خواست با افزایش استخراج و صادرات نفت به روسیه و ایران ضربه بزند ولی این توطئه دامن گیر عربستان شد، عربستانی که در سال های اخیر در بسیاری از توطئه ها علیه مردم ایران در کنار آمریکا و رژیم صهیونیستی نقش اول را ایفا کرده و تامین کننده مخارج اقدامات ضد ایرانی و تروریستی بوده است.

عربستان همچنین این روزها تقاص اقدامات ضدانسانی و ضداسلامی در یمن، سوریه، عراق و لیبی را می دهد، تقاصی که به دنبال آن آه زنان و کودکان مظلوم بسیاری خوابیده است.

• مسکو
• اوپک
• واشنگتن
• دونالد ترامپ
• عربستان سعودی
• آرامکو
• نفت