دو دستگی در گروه20
وزرای امور خارجه آمریکا و روسیه، آنتونی جی. بلینکن و سرگئی لاوروف روز پنج‌شنبه اولین تبادل خصوصی و رو در رو را با یکدیگر پس از حمله روسیه به اوکراین داشتند. این نخستین دیدار رسمی بین یکی از اعضای کابینه ایالات متحده و یکی از مقامات ارشد کرملین به‌حساب می‌آید. بلینکن گفت که از این رویارویی برای درخواست پایان دادن به روسیه استفاده کرده است.
به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، رویارویی برنامه‌ریزی‌نشده با سرگئی وی. لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در یک کنفرانس بین‌المللی در دهلی نو نشان داد که دولت بایدن نیاز به برقراری مجدد تماس‌های دیپلماتیک حضوری با مسکو دارد تا دو دولت بتوانند درباره جنگ یک‌ساله و مسائلی فراتر از آن نیز گفت‌وگو کنند. بلینکن پنج‌شنبه شب در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که علاوه بر درخواست از روسیه برای توقف «جنگ تجاوزکارانه» خود در اوکراین، به لاوروف گفته است که روسیه باید به معاهده کنترل تسلیحات هسته‌ای موسوم به استارت جدید که از آن ماه پیش خارج شد، بازگردد. او بار دیگر از مسکو خواست تا پل ویلان، شهروند آمریکایی را که به گفته وزارت امور خارجه به ناحق به اتهام جاسوسی زندانی شده، آزاد کند.
دیدار با لاوروف که کمتر از 10دقیقه به طول انجامید، در حاشیه گردهمایی دیپلمات‌های ارشد گروه20 به نمایندگی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان در هند انجام شد. صبح پنج‌شنبه بلینکن در یک جلسه گروهی که با حضور لاوروف و چین گانگ، وزیر امور خارجه چین نیز برگزار شد، گفت که کشورها باید همچنان از روسیه بخواهند که به خاطر روابط بین‌المللی و صلح و ثبات اقتصادی از اوکراین خارج شود. این رویارویی در یک لحظه حساس در بزرگ‌ترین و مخرب‌ترین درگیری در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم رخ داد. هر دو طرف در حال آماده‌سازی نیروها و سلاح‌های بیشتری برای حملات بهاری برنامه‌ریزی‌شده هستند، به این امید که پیشرفت‌های قاطعی به‌دست آورند. نیروهای روسی در میان تلفات سنگین در حال نزدیک شدن به شهر محاصره‌شده باخموت اوکراین هستند؛ اما اخیرا تحرکات کمی در میدان نبرد رخ داده است.
در نشست گروه20، وزرای روسیه و چین، از صدور بیانیه نهایی در پایان کنفرانس که مبتنی بر انتقاد تند از روسیه بود، ممانعت به‌عمل آوردند. در عوض، این گروه بیانیه‌ای در سطح پایین‌تری منتشر کرد که نشان‌دهنده این واقعیت بود که 18کشور از 20 کشور این حمله را محکوم می‌کنند و همچنین نشان داده شد که حتی برخی از کشورهایی که موضع رسمی بی‌طرفی دارند - هند، اندونزی، آفریقای جنوبی و عربستان سعودی در میان آنها - مایل بودند تا در این بیانیه انتقاداتی متوجه کرملین شود. در رویدادی مشابه در نشستی در بالی در ماه نوامبر، جو بایدن و دیگر رهبران گروه20 با زبان انتقادی علیه روسیه موافقت کرده بودند.
با این حال در این اجلاس، گروه20 نتوانست یک بیانیه مشترک بدهد. در گردهمایی وزرای گروه20 نیز فرصت برای ارائه یک بیانیه مشترک فراهم نشد و همچنان چین یکی از قوی‌ترین متحدان روسیه در این گروه به‌حساب می‌آید. الجزیره درباره اینکه کشورها نتوانستند بیانیه مشترک صادر کنند، از آن به‌عنوان دو دستگی یاد کرد. نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در یک سخنرانی ویدئویی خطاب به وزرای خارجه گردهم آمده، از اعضا خواست تا اجازه ندهند تنش‌های کنونی توافقاتی را که ممکن است درباره امنیت غذایی و انرژی، تغییرات آب و هوایی و بدهی به دست آید، از بین ببرد.
مقامات روسی گفتند که بلینکن به دنبال دیدار با لاوروف بوده است؛ هرچند که بلینکن یک روز قبل از پرواز از ازبکستان به هند، به خبرنگاران گفته بود که هیچ برنامه‌ای برای دیدار در کنفرانس با لاوروف یا شین ندارد. درحالی‌که بلنیکن با وزیر خارجه روسیه دیدار کرد، هیچ دیداری با همتای چینی خود نداشت. البته دیدار لاوروف و بلینکن نشان‌دهنده هیچ حرکتی در جهت آغاز مذاکرات برای پایان دادن به جنگ در اوکراین نیست. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه به نقل از اینترفاکس، یک خبرگزاری دولتی روسیه گفت که «هیچ مذاکره‌ای» بین این دو نفر صورت نگرفته است. روز چهارشنبه، بلینکن در یک کنفرانس مطبوعاتی در تاشکند، پایتخت ازبکستان گفت که دولت بایدن هیچ شواهدی دال بر جدی بودن ولادیمیر وی. پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برای آغاز مذاکرات اساسی مشاهده نکرده است. درواقع، او روز پنج‌شنبه مدعی شد که پوتین خشونت خود در اوکراین را دو چندان کرده است. همچنین بلینکن تکرار کرد که پوتین تنها کسی بود که می‌توانست شرایط صلح را با خروج کامل از اوکراین برآورده کند.
جو بایدن و دستیارانش می‌گویند هدفشان در حال حاضر ادامه دادن کمک‌های نظامی به اوکراین برای عقب راندن روسیه و باز پس‌گیری خاک اوکراین است و هرگونه گفت‌وگوی صلح، ایده‌ای که چین و چند کشور دیگر روی آن تاکید دارند، باعث انحراف آمریکا از کمک‌هایی می‌شود که به کی‌یف می‌کند. ناظران تاکید می‌کنند که پوتین تلاش می‌کند تا دستاوردهای خود را تقویت کند و به حملات خود در اوکراین ادامه دهد. یک مقام ارشد وزارت خارجه گفت که بلینکن به لاوروف گفته است که ایالات متحده متعهد به دفاع از اوکراین است و گفته جنگ «تا هر زمان که طول بکشد» آمریکا از کمک‌های خود دریغ نخواهد کرد.
هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که لاوروف به خواسته‌های بلینکن توجه کرده باشد. اما در کنفرانس سازمان ملل درباره خلع سلاح در ژنو، یک مقام روسی دلایل مسکو را برای تعلیق مشارکت در معاهده استارت جدید تکرار کرد. سرگئی ریابکوف، فرستاده روسیه، ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش را به تلاش برای «شکست استراتژیک» روسیه و کمک به اوکراین برای حمله به سایت‌های استراتژیک این کشور متهم کرد. در این میان رئیس‌جمهور جدید برزیل در گفت‌وگو با ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین گفت‌وگوی تصویری داشت و گفت که بزریل می‌تواند میانجی بین دو کشور برای برقراری صلح باشد. زلنسکی در پیام توییتری که پس از دیدار تصویری‌شان منتشر شد، گفت که دو رهبر «درباره تلاش‌های دیپلماتیک برای بازگرداندن صلح به اوکراین و جهان» گفت‌وگو کرده‌اند و او از لولا دسیلوا برای بازدید از کی‌یف دعوت کرده است. این گفت‌وگو در شرایطی صورت می‌گیرد که روسیه حملات خود را شدت بخشیده است.
نیویورک‌تایمز در گزارش لحظه به لحظه از تحولات جنگ اوکراین نوشت: اداره نظامی خارکیف روز پنج‌شنبه اعلام کرد که اوکراین دستور تخلیه اجباری ساکنان آسیب‌پذیر، از جمله کودکان و افراد با تحرک محدود، از شهر مهم استراتژیک کوپیانسک را به دلیل گلوله‌باران تقریبا مداوم نیروهای روسی صادر کرده است. این شهر شمال شرقی که در میان رودخانه اوسکیل قرار دارد، در ماه سپتامبر توسط نیروهای اوکراینی بازپس گرفته شد؛ اما در نزدیکی خط مقدم باقی مانده است. آمریکا نیز برای اینکه پیشرفت‌های اوکراین متوقف نماند، قول کمک‌های بیشتر داده است. جان کربی، سخنگوی کاخ سفید گفت که انتظار می‌رود در دیدار جو بایدن با اولاف شولتز، صدراعظم آلمان در واشنگتن دور دیگری از کمک نظامی به اوکراین اعلام شود. کربی گفت: «این بیشتر شامل مهمات و توپ‌هایی است که اوکراینی‌ها برای سیستم‌هایی که از پیش دارند به آنها نیاز دارند.» او از ارائه جزئیات بیشتر درباره بسته نظامی یا بیان هزینه آن خودداری کرد.
این تحولات در شرایطی رقم خورد که چین پیش از برگزاری اجلاس قصد داشت تا از طرفین درگیر جنگ بخواهد که مذاکرات صلح خود را آغاز کنند؛ اما با توجه به تنش‌های موجود در عمل این درخواست چین مطرح نشد. بلینکن پیش از ترک ازبکستان و پرواز به سوی هند گفته بود که روسیه برای مذاکرات حسن‌نیت ندارد. مقامات آمریکایی می‌گویند این درخواست چین به روسیه این فرصت را می‌دهد که خود را طرف معقول جنگ نشان دهد.
--> اخبار مرتبط