دیپلماسی دفاعی و اقتصادی در منطقه
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق روز گذشته در ساختمان شعام دیدار کردند. این دیدار در حالی پشت در‌های بسته برگزار شد که همزمان خبرنگاران ایرانی و عراقی در اتاق دیگری برای حضور آنان در نشست مشترک، چند ساعتی را به انتظار نشستند.
آن هم در شرایطی که لاریجانی هفته شلوغی را پشت سر می‌گذارد. او پیش از این برای دیدار با ولادیمیر پوتین عازم مسکو شده بود و در بدو بازگشت به ایران راهی مشهد شد. او صبح دیروز در تهران با نماینده عراقی و عصر را به دیدار با نماینده ویژه پوتین در ساختمان شعام گذراند. البته خودش چه صراحتا و چه تلویحی مجموعه این دیدارها را در راستای تمهیدات نظامی و تاحدودی اقتصادی توصیف کرد؛ رویکردی که به نظر در سایه اجرای مکانیسم ماشه و تجربه جنگ تحمیلی 12 روزه اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. آنچنان که در پایان این نشست مشترک خبری خطاب به خبرنگاران اعلام کرد که «امروز 2 موضوع مهم تقویت انسجام ملی و تقویت نیروهای مسلح می‌تواند خطر را دفع کند که به صورت جدی دنبال آن هستیم.
تقویت انسجام داخلی با شما - خبرنگاران و رسانه‌ها - و تقویت توان دفاعی با ما!» ساعاتی بعد از این نشست نیز دفتر قاسم الاعرجی طی بیانیه‌ای اعلام کرد که «طرفین روابط عراق و جمهوری اسلامی ایران را بررسی و درباره توافق امنیتی مشترک برای امنیت مرزها و وضعیت احزاب کُرد مخالف ایران و همچنین تعهدات عراق در رابطه با دور کردن آنها از مرزها و توقف همه فعالیت‌های نظامی و سیاسی آنها رایزنی کردند».
علی لاریجانی در ابتدای نشست مشترک با قاسم الاعرجی با اشاره به سفر اخیرش به بغداد و دیدارش با او، ضمن تقدیر از مواضع دولت عراق در جریان جنگ تحمیلی 12 روزه و با بیان اینکه «مواضع عراق در مجموع مطلوب بود»، گفت: «هرچند آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی در مواردی از آسمان عراق علیه ایران سوءاستفاده کردند و ما باید تلاش کنیم تا از هرگونه سوءاستفاده بیگانگان برای ضربه به ایران و عراق جلوگیری کنیم.» او ادامه داد: «ما در این نشست درباره مسائل مهم امنیتی گفت‌وگو کردیم و مسائلی را که در سفر اخیر من به بغداد مطرح شده بود، مرور کردیم، اما ثقل مسائلی که امروز درباره آن صحبت کردیم، توسعه روابط اقتصادی بین دو کشور بود. ما اگر می‌خواهیم روابط اقتصادی پایدار بماند باید در مسائل امنیتی نیز روابطمان را گسترش دهیم».
الاعرجی نیز در ادامه این نشست با تاکید بر اینکه «تمام مشکلات باید با بهر‌ه‌گیری از روابط دیپلماتیک حل شود»، گفت: «در این دیدار بر موضوع امنیت مرزها تاکید شد و اجازه نخواهیم داد هیچ کشوری از مرزهای ما سوءاستفاده کند. در این دیدار همچنین بر ثبات منطقه تاکید شد و اینکه نباید اجازه دهیم برخی طرف‌ها امنیت منطقه را دچار اختلال کنند.»
او افزود: «دولت عراق کاملا به توافق امنیتی که بین ایران و عراق منعقد شده پایبند است. همچنین مسعود بارزانی (رئیس اقلیم کردستان عراق) به این توافقات پایبند است و برای این تعهد یازده‌میلیون دلار جهت ایجاد هشت اردوگاه درخصوص اسکان معارضین علیه ایران در نظر گرفته شده است. همچنین فعالیت میدانی برای اجرای این توافق در دستور کار است. این موضوع با حضور آقای ریبر احمد (وزیر داخلی دولت اقلیم کردستان) مورد تاکید قرار گرفت».
مشاور امنیت ملی عراق همچنین درباره اینکه آیا عراق توانایی حفظ آسمان خود در برابر کشورهای متخاصم را دارد، توضیح داد که «عراق بارها تاکید کرده که اجازه نخواهد داد از آسمانش علیه ایران استفاده شود و به هیچ طرف و گروهی اجازه نمی‌دهد امنیت ایران را از طریق عراق تهدید کند».
لاریجانی نیز در ادامه اظهارات الاعرجی، چنین توضیح داد که «این نمونه‌ای از رفتار آمریکایی‌هاست. عراق یک کشور مستقل است که بعد از سال‌ها از یک رژیم دیکتاتوری رهایی یافته است ولی آنان (آمریکایی‌ها) اجازه نمی‌دهند که فضای کشور در اختیار خود عراقی‌ها باشد. عراق تلاش می‌کند که چنین اتفاقاتی رخ ندهد ولی آمریکایی‌ها به دنبال سوءاستفاده هستند».
دبیر شورای عالی امنیت ملی همچنین درباره توافق قاهره، به خبرنگاران چنین پاسخ داد که «آقای عراقچی بعد از آن توافق اعلام کردند که چنانچه اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه اجرایی شود، توافق کان‌لم‌یکن خواهد بود که این اتفاق رخ داد و اگر آژانس پیشنهادی دارد باید آن را اعلام کند».
لاریجانی همچنین درباره مذاکرات متعدد ایران و روسیه و پیام ها و رایزنی‌های بین تهران و مسکو، چنین پاسخ داد که «این پیام‌ها را نیز شما در رسانه‌ها می‌شنوید. ایران قبلا با چین روابط راهبردی را نهایی کرد و اخیرا نیز آقای پزشکیان با روسیه روابط راهبردی را امضا کرده است. بنابراین روابط ایران با روسیه در سطوح قابل‌توجهی در جریان است. اهم این روابط در حوزه‌های اقتصادی و برخی مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی است که ایران و روسیه در این موارد با هم منافع مشترکی دارند».
او همچنین در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر مواضع اخیر رافائل گروسی علیه ایران و سابقه نقش او و گزارشش در شروع جنگ تحمیلی 12 روزه، توضیح داد: «او (گروسی) کار خودش را کرده است. امروز 2 موضوع مهم تقویت انسجام ملی و تقویت نیروهای مسلح می‌تواند خطر را دفع کند که به صورت جدی دنبال آن هستیم. تقویت انسجام داخلی با شما - خبرنگاران و رسانه‌ها - و تقویت توان دفاعی با ما!»
دبیر شورای عالی امنیت ملی همچنین با تقدیر از موضع روسیه درباره مکانیسم ماشه گفت: «اروپایی‌ها چون می‌دانستند روسیه قرار است رئیس شورای امنیت شود عجله کردند و از لج روسیه مکانیسم ماشه را در حالی به زعم خودشان فعال کردند که هیچ‌کدام از مراحل قانونی و فرآیندهای آن اجرا نشد، لذا ما با روسیه و چین تفسیرمان این است که اعمال مکانیسم ماشه کار خلافی است که مبنا ندارد و اروپایی‌ها از اسنپ‌بک سوءاستفاده کردند چراکه ما در 10 سال گذشته همه شرایط را رعایت کردیم و امروز روسیه و چین بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را قبول ندارند».