رفتار با محیط زیست بر اساس آموزه‌های قرآن و اهل بیت چگونه است؟

به گزارش خبرنگار دین تسنیم، کتاب «رفتار با محیط زیست بر اساس آموزه‌های قرآن و اهل بیت (ع)» اثر فرج الله میرعرب تلاش دارد به رفتار با محیط زیست در آموزه‌های قرآن و اهل بیت (ع) بپردازد.

در این کتاب، پس از مفهوم شناسی سبک زندگی اسلامی و مبانی و گستره سبک زندگی، ضمن بیان اهمیت رفتار درست با محیط زیست، به معناشناسی محیط زیست پرداخته شده است.

سپس، عناصر زیبای محیط زیست (آب‌ها، جنگل‌ها و بوستان‌ها، حیوانات، کوه‌ها، اعضای خانواده و داشته‌ها) تشریح شده و نقش محیط زیست در سلامت جسم و روان تبیین شده است.

در ادامه، وظایف انسان در مورد سلامت محیط زیست مورد بحث و بررسی قرار گرفته که از جمله آنها می‌توان به تلاش برای زیبایی و بوی خوش محیط، نظافت محیط زندگی، پیشگیری از آلودگی محیط، حفاظت از آب‌ها، حفاظت از درختان و توسعه درختکاری، و حفاظت از حیوانات و حیات وحش اشاره کرد.

همچنین، وظیفه حاکمیت در مورد محیط زیست تشریح شده و از دیگر مباحث این اثر، عوامل تخریب محیط زیست (گناه، فساد، حاکمیت، لذت محوری، ستمگری، جنگ، مدیریت منافقان، ناسپاسی) پرداخته شده است.

سپس، محیط زیست در عصر ظهور مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در پایان نیز درباره غفلت از محیط زیست نکاتی ذکر شده است.

در بخشی از کتاب درباره عوامل تخریب محیط زیست می‌خوانیم:

بسیاری از عوامل تخریب و نابودی محیط زیست رفتارهای ناپسند انسان‌ها هستند که بخشی را در بر اساس آیات و روایات ارائه می‌کنیم:

1. گناه: از نظر قرآن آنان که در سبک زندگی خود آلودگی و گناه دارند، از جمله عوامل تخریب محیط زیست هستند. خدای متعال می‌فرماید: «تباهی در خشکی و دریا به سبب کرده‌های مردم مردمان پدیدار شد تا (خداوند جزای) برخی از آنچه کرده‌اند، به آنها بچشاند، باشد که بازگردند».

2. فساد حاکمیت: از جمله عوامل ویرانی شهرها و خرابی محیط زیست حاکمان و مدیران فاسد هستند. در قرآن می‌خوانیم: «پادشاهان هنگامی که وارد منطقه آبادی شوند، آن را به فساد و ویرانی می‌کشانند».

3. لذت محوری: تجربه بشری به خوبی نشان می‌دهد کسانی که فقط به لذت خود فکر می‌کنند، از محیط زندگی خود غافلند و رفتارهای مخربی دارند؛ افزون بر اینکه از جانب خدا نیز محکوم به مجازات و نابودی نعمت‌ها هستند. در سخن از امیرالمؤمنین علی (ع) آمده است: «سرمستی و سرخوشی نعمت را سلب و عذاب و عقوبت در پی دارد».

4. ستمگری: از جمله عواملی که ممکن است سایر عوامل تخریب محیط زیست را نیز شامل شود، ظلم و ستم است. خدای متعال در تعبیر کلی می‌فرماید: «چه بسا شهرها و آبادی‌هایی را در هم کوبیدیم که (مردمانش) ظالم بودند». امام علی (ع) نیز می‌فرماید:» به سبب ظلم، نعمت‌ها نابود می‌شوند».

5. جنگ: حقیقتی را هم تاریخ یادآور شده و هم به عیان مشهود است که جنگ سبب تخریب محیط زیست است. رسول خدا (ص) وقتی لشکری را برای جنگ می‌فرستاد، به آنها می‌فرمود: «هیچ درختی را تا ناچار نشدید، قطع نکنید». در نقل دیگر آمده است: «نخلی را آتش نزنید، درخت میوه را قطع نکنید و کشتزارها را به آتش نکشید». پس جنگ به طور معمول سبب تخریب محیط زیست است.

6. مدیریت منافقان: عامل تخریب دیگر که بسیار خطرناک است، حاکمیت منافقان بر جامعه و افتادن مدیریت‌ها به دست آنان است. این گروه اگر متولی امور شوند، تخریب منابع طبیعی، کشتزارها و فضای سبز شهرها پیامد آنها است. خدای متعال می‌فرماید: «و از مردم کسی است که گفتارش در زندگی دنیا تو را خوش آید و (برای نشان دادن صداقت) خدا را بر آنچه در دل دارد شاهد می‌گیرد، در حالی که سخت‌ترین دشمنان است * و هنگامی که (چنین دشمن سرسختی) قدرت و حکومت یابد، می‌کوشد که در زمین فساد و تباهی به بار آورد و زراعت و نسل را نابود کند و خدا فساد و تباهی را دوست ندارد».

7. ناسپاسی: خدای متعال در سوره سبأ از مردمانی یاد می‌کند که ناسپاسی آنها در برابر نعمت‌ها سبب نابودی باغ‌های سرسبز محیط زیست آنها شد. قوم سبأ که خدا انواع نعمت‌ها را به آنها بخشید، راه کفران را در پیش گرفتند. خدا نعمت‌های خود را از آنها سلب کرد و چنان پراکنده و در به در شدند که ماجرای زندگی آنها در جهانیان شد.

کتاب «رفتار با محیط زیست بر اساس آموزه‌های قرآن و اهل بیت (ع)» اثر فرج الله میرعرب است که در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در 77 صفحه تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه به چاپ رسیده است.

علاقه مندان برای خرید اینترنتی این کتاب می‌توانند به نشانی اینترنتی http://shop.isca.ac.ir/ مراجعه کنند.