رکن اساسی در محیط زیست آموزش و فرهنگ سازی است

علیرضا نجیمی سرپرست دفتر مدیریت زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست درباره طبیعتگردی به عنوان رویکردی جدید برای مشارکت در محافظت مناطق تحت مدیریت البته طبیعتگردی هدفمند و مسئولانه به عنوان فعالیتی سازگارانه با حفاظت از محیط زیست اظهار کرد: سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به وظایف ذاتی خود مسئول حفاظت بخش‌های مختلف سرزمین ایران در قالب 4 گانه پارک‌های ملی مناطق حفاظت شده، پناهگاه‌های حیات وحش، آثار طبیعی ملی است که این مناطق در سراسر کشور پراکنده هستند.

او بیان کرد: در حال حاضر 309 منطقه در قالب مناطق چهارگانه در سراسر کشور وجود دارد که حدودا 11/5 کلیومتر و 19 میلیون هکتار از مساحت کشور را شامل می‌شوند.

نجیمی تصریح کرد: مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست از بِکرترین نواحی طبیعی کشور به شمار میروند که تنوع این مناطق از حیث غنایی گیاهی و جانوری آبی و خشکی، کوهستانی، دریایی و رودخانه‌ای و کویری چشم گیر است.

او در ادامه گفت: اما اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست در راستای سیاست اجرایی با برنامه‌های حفاظتی و تفرجی در مناطق تحت مدیریت به صورت تیتروار به این شکل است؛ برنامه ریزی و مدیریت طبیعتگردی، براساس اصول و مبانی توسعه پایدار در مناطق تحت مدیریت، شناسایی و معرفی جاذبه‌های طبیعی و زیستی مناطق تحت مدیریت با قابلیت جذب گردشگر - تهیه و تدوین دستورالعمل‌ها و ضوابط و برنامه‌های اجرایی طبیعت گردی که بالغ بر 3 دستورالعمل بوده است.

نجیمی بیان کرد: کارشناسی طرح‌ها و طرح‌های پیشنهادی مناطق طبیعت گردی محدوده اراضی ملی، همچنین پایش طرح‌ها و پروژه‌های طبیعت گردی

- برگزاری دوره‌های آموزشی برای جامع محلی مناطق در دست اجرا طرح‌های بزرگ طبیعت گردی نظیر پارک ملی کرمان

- برگزاری دوره‌های آموزش و تبیین طبیعت گردی در برخی از ادارات کل محیط زیست

- همکاری دوره‌های آموزشی اکوتوریستی مربوط به وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و صنعتگری

- همکاری با تور‌های گردشگری در خصوص اجرای برنامه‌های بازی در مناطق تحت مدیریت

- همکاری با نهاد‌ها و دستگاه‌ها ذی ربط گردشگری اعم از میراث فرهنگی

- گردشگری و صنایع دستی و سازمان منابع طبیعی آبخیزی کشور

- تدوین و ضوابط بالادستی طبیعت گردی کشور در کمیته ملی طبیعتگردی ثبت

- میراث‌های طبیعی ملی و جهانی کشور ایجاد تسهیلات سفر در قالب همکاری با ستاد همکاری خدمات سفر

- بررسی اجرای طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ طبیعت گردی

- بخشی از اقدامات سازمان در راستای برنامه‌های گردشگری و تفرجی بوده است.

رکن اساسی آموزش و فرهنگ سازی است 

او گفت: یکی از ارکان مهم آموزش و فرهنگ سازی مردم در برابر حفاظت محیط زیست است. سازمان هم در همین راستا برنامه‌های آموزشی مختلفی را برای همه اقشارکشور در نظر گرفته است. مردم به صورت مجازی و حضوری میتوانند در این برنامه‌ها حضور پیدا کنند.

نجیمی تصریح کرد: نکته مهمی که وجود دارد؛ در چند سال اخیر دولت مردمی سیزدهم به نوعی با رویکرد‌های جدید در حفاظت مواجه شده است. ما در سازمان حفاظت محیط زیست تغییر روش حفاظت داریم. به این معناست که از روش‌هایی که فقط و تنها حفاظت معمولی باشد، دیگر نیست.

او بیان کرد: ما روی آورده ایم به سمت روش‌های نوین و پایدار که یکی از این تغییرات روش‌های محافظت اکوتوریست و گردشگری است. برای این که ما بتوانیم مدیریت کنیم، یکی از برنامه‌های راهبردی سازمان همین بحث طرح‌های مدیریت مناطق است.

نجیمی گفت: در این طرح‌ها که به نوعی نقش راهی است؛ برای هم مدیریت و حفاظت منطقه و بهره برداری پایدار از پتانسیل‌های موجب منطقه. در این طرح‌های مدیریت براساس ویژگی‌های اکولوژیکی، توان بالقوه و وضعیت تنوع زیستی موجود مناطق را شناسایی کرده و در نهایت منجر به منطقه بندی میشوند. بسته به حساسیت‌ها بررسی‌ها می‌شوند. از جمله حفاظت و بازسازی صورت می‌گیرد. در مناطق تفرجی بحث طبیعتگردی وجود دارد که بر آن متمرکز میشویم.

او در ادامه بیان کرد: در طرح‌های مدیریت زمانی که پهنای مناطق طبقه بندی می‌شوند فعالیت‌ها به طور ویژه‌ای ارائه می‌شوند. اما ایجاد روش‌های معقول و مطلوب در کارایی حفاظت محیط زیست و طبعیت از برنامه‌هایی است که به شدت در سازمان دنبال می‌شود.

نجیمی در پایان گفت: از جمله مواردی که می‌توان به راحتی محدود و کنترل کرد تعداد بازدید‌ها است که براساس ظرفیت تحمل محیط زیست مناطق صورت میگیرد. حمایت از حیات وحش جانوری و گیاهی در مقابل شکار و کشاورزی نامناسب، چرا دام، قطع درختان، مدیریت صحیح درآمد‌های حاصل از طبیعتگردی در هزینه کرد، اقدامات حفاظتی و احیایی مناطق اجرا و اعمال برنامه و پایش نمودن مباحث ارزیابی زیست محیطی با توجه به توان اکولوژیکی مناطق سهیم کردن افراد بومی در مناطق مختلف برای همراهی و همکاری حفاظت محیط زیست جزو برنامه هاست.