رکود ادامه‌دار در بازار
افزایش نرخ دلار در بازار آزاد، ریزش شاخص کل بورس، کاهش قیمت‌ها در بازار ارزهای دیجیتال و افزایش نرخ خودرو در بازار آزاد از واکنش‌های اولیه بازارها به پاسخ موشکی ایران به حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق بود.
در این میان بازار خودرو هم مانند سایر بازارها شاهد واکنش‌های هیجانی خریداران خودرو بود. عده‌ای از سایت‌های خریدوفروش اقدام به توقف معاملاتشان کردند و برخی نیز بر قیمت خودروهایشان افزودند. به اعتقاد کارشناسان حوزه خودرو ترکش‌های جنگ به بازار خودرو رسید و قیمت‌ها به شدت افزایشی شد، اما با پایان یافتن تنش‌ها بازهم بازار و قیمت‌ها به مدار روزهای قبل بازگشت. آنچه در این روزها شاهد آن بودیم قیمت‌های هیجانی و کاذبی بود که تاثیر پایداری بر وضعیت کلی بازار خودرو ما نداشت. فعالان بازار خودرو شاخص اصلی بازار خودرو را همچنان رکود ادامه‌دار آن می‌دانند و معتقدند تنها دولت می‌تواند این بازار را از وضعیت بدی که در آن قرار دارد، خارج کند. در این گزارش صمت وضعیت کلی بازار خودرو را از کارشناسان و فعالان این بخش جویا شده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
متقاضیان خودرو فعلا دست نگهدارند
رضا آریاراد، کارشناس حوزه خودرو درباره وضعیت بازار خودرو در روزهای گذشته به صمت اظهار کرد: در روزهایی نخست سال جدید، متاثر از عوامل گوناگون بازار خودرو با یک‌سری نوسانات قیمتی روبه‌رو بود. در جریان تنش‌های سیاسی که در روزهای گذشته رخ داد، بیشتر شاهد نوسانات هیجانی در بازار خودرو بودیم که شکل واقعی و منطقی نداشت. وقتی شاهد قیمت‌گذاری یا مصوبه جدیدی درباره بازار خودرو نبوده‌ایم و از سوی خودروسازان تغییرات قیمتی در خودروهای عرضه شده به بازار رخ نداده، روند افزایشی قیمت خودروها در برهه زمانی کوتاه‌مدت نشان از واکنش‌های هیجانی بازیگران بازار خودرو دارد. شاید بتوان گفت بیش از هر عاملی، جو سیاسی و جنگ روانی حاکم بر فضای اقتصاد و نوسانات نرخ ارز و طلا، نه‌تنها در ایران، بلکه جهان، در نهایت باعث رفتارهای هیجانی و مقطعی در بازار خودرو کشور شد و در ادامه با پایان یافتن درگیری‌ها و ادامه‌دار نشدن آن شاهد بودیم که قیمت‌ها به مدار قبل بازگشت و دوباره بازار شکل آرامی به خود گرفت.
آریاراد با اشاره به اینکه قیمت‌ها کم‌کم به سطح معقول بازمی‌گردد، ادامه داد: اگر واقع‌بین باشیم احتمال بازگشت قیمت‌ها وجود دارد و تثبیت قیمت‌ها در سطحی نزدیک به قیمت واقعی و معقول را در هفته‌های آینده شاهد خواهیم بود. البته تحقق این امر بستگی به عملکرد و برنامه‌های خودروسازان داخلی برای تولید، عرضه و تیراژ خودرو در سال 1403 هم خواهد داشت. این مورد قطعا در وضعیت کلی بازار خودرو در روزهای آینده تعیین‌کننده خواهد بود.
کارشناس حوزه خودرو درباره دلایل افزایش نرخ خودرو به‌ویژه در جریان تنش‌های اخیر، اظهار کرد: تنش‌ها به‌طور مستقیم تاثیری بر صعود قیمت‌ها در بازار خودرو نداشته و در این بازار بیش از هر چیزی شاهد رفتارهای هیجانی و افزایش کاذب قیمت‌ها بودیم. ما در روزهای نخست سال هستیم که هنوز برنامه خودروسازان مشخص نیست و مصوبه‌ای برای افزایش قیمت خودروها پیشنهاد داده نشده، پس به جرأت می‌توان گفت افزایش قیمت‌ها در این بازار کاذب است و برگرفته از مولفه‌های اصلی تاثیرگذار بر بازار خودرو نیست. تاثیر تنش‌هایی که در روزهای اخیر شاهد آن بودیم هم بر اقتصاد ایران و هم جهان، کوتاه‌مدت و مقطعی است. به اعتقاد من، وضعیت بازار خودرو با توجه به متغیرهایی مانند میزان تولید خودرو، برنامه سالانه خودروسازان نهایتا تا اردیبهشت ماه مشخص خواهد شد و امیدواریم وضعیت قیمت‌ها به حالت باثبات و شفافی برسد.
قیمت‌ها کاهش می‌یابد
آریاراد با اشاره به وضعیت بازار کلی خودرو افزود: با توجه به شرایطی که به‌طور مقطعی بر بازار خودرو حاکم شده، پیشنهاد من به متقاضیان خودرو این است که فعلا دست نگهدارند تا بازار از این وضعیت هیجانی خارج شده و کمی ثبات و شفافیت پیدا کند، سپس نسبت به خرید خودرو اقدام کنند.
کارشناس حوزه خودرو با بیان اینکه کارشناسان اقتصادی هم در حال حاضر وضعیت قیمت‌ها در تمام بازارها را هیجانی می‌دانند، ادامه داد: این روند فقط مخصوص بازار خودرو نبود و در سایر بازارها هم همین واکنش‌های مقطعی رخ داد؛ بنابراین آنچه در این روزها شاهد آن بودیم وضعیت واقعی بازار خودرو نبوده و متاثر از خبرهای سیاسی و تنش‌های منطقه‌ای به‌صورت کوتاه‌مدت شکل گرفته است. البته به‌تدریج قیمت‌ها کاهشی خواهد شد و شاهد فضایی باثبات در بازار خودرو خواهیم بود و با توجه به اینکه رویکرد طرفین ادامه تنش‌ها نیست، نگرانی در این زمینه وجود ندارد.
وی افزود: در هفته‌های آینده شاهد قیمت‌های واقعی‌تر و تعدیل‌شده در بازار خودرو خواهیم بود. با تغییر در مولفه‌های تاثیرگذار بر بازار خودرو در نهایت قیمت‌ها در این بازار مشخص خواهد شد. واقعیت این است که همواره به‌واسطه تعطیلات نوروز کاهش تولید خودرو تاثیر خود را بر روزهای نخست سال می‌گذارد و به همین دلیل پیش‌بینی ما این است که در نیمه دوم فروردین و از اوایل اردیبهشت‌ماه با افزایش تولید خودروسازان، بازار خودرو متعادل شده و نوسانات قیمتی آن کاهش یابد.
نوسانات هیجانی ادامه‌دار نیست
آریاراد در پایان با تاکید بر اینکه قیمت‌ها در هفته‌های آینده روند کاهشی خواهد داشت، اظهار کرد: قیمت‌ها در بازار خودرو از اردیبهشت ماه روند نزولی خواهد داشت، مگر اینکه تغییری در مصوبه نرخ کارخانه خودروها یا محدودیتی در عرضه خودرو ایجاد شود که در این صورت نیز به‌تناسب شرایط شاهد تغییرات قیمتی در بازار خودرو خواهیم بود. در کل نظر مثبتی به بازار خودرو در سال جاری دارم و معتقدم نوسانات قیمتی هیجانی ادامه‌دار نخواهد بود. در این میان افزایش تولید، کاهش قیمت‌ها را به‌دنبال دارد که به طبع شرایط را برای حضور خریداران واقعی خودرو آماده‌تر خواهد کرد.
قیمت‌ها کاهشی می‌شود
فریدون عطارد، فعال بازار خودرو نیز درباره وضعیت کلی بازار خودرو در روزهای اخیر با تاکید بر اینکه با وجود نوسانات قیمتی همچنان رکود بر بازار خودرو حاکم است به صمت اظهار کرد: بازار خودرو در شروع سال آرام و قیمت‌ها تا حدودی ثابت بود، اما در نهایت درگیری‌های منطقه‌ای و افزایش نرخ ارز بر این بازار تاثیر گذاشت. با شروع درگیری‌ها شاهد افزایش قیمت‌ها در سایت‌های خودرویی و از سوی فروشندگان بودیم. البته برخی هم معاملاتشان را در این بخش متوقف کردند. روز بعد هم کم‌کم شاهد بازگشت قیمت‌ها به روند عادی چند روز گذشته بودیم و معاملات محدودی که بود از سر گرفته شد.
عطارد ادامه داد: بازار همچنان در فاز رکود است و خریدوفروش چندانی در بازار خودرو انجام نمی‌شود. حتی زمانی که قیمت‌ها صعودی بود هم بازار رونق نداشت. البته بازار خودرو بیش از هر چیزی متاثر از نرخ دلار است و هر بار با نوسانات نرخ دلار مواجه شویم در ادامه شاهد تغییرات قیمتی خودرو هم خواهیم بود.
فعال بازار خودرو با اشاره به حاکمیت رکود بر بازار خودرو در پایان گفت: اگر قیمت ارز افزایش بیشتری نداشته باشد و خبرهای سیاسی خاصی شنیده نشود، بازار خودرو روند کاهشی پیدا خواهد کرد. روند نزولی قیمت‌ها هم ناشی از اشباع قیمت‌ها در بازار خودرو است و به نظر نمی‌رسد دیگر شاهد افزایش قیمت چشمگیری در بازار خودرو باشیم، ضمن اینکه به خریداران خودرو پیشنهاد می‌کنم اگر قصد خرید دارند اقدام کنند، چراکه خرید امروز بهتر از فرداست. البته متقاضیان بازار به نوسانات بازار خودرو عادت کرده‌اند و اگر توان داشته باشند نسبت به خرید اقدام می‌کنند.
بازار خودرو همچنان بلاتکلیف است
امیر حاج‌ابوالحسن، فعال حوزه خودرو نیز درباره بازار خودرو در هفته پایانی فروردین به صمت گفت: رکود مطلق بر بازار خودرو حاکم است و شاهد خریدوفروش چندانی در بازار خودرو نیستیم. البته بازار در حال حاضر منتظر تعیین‌تکلیف درگیرهای منطقه‌ای است. البته در یک روند ادامه‌دار، تقاضا برای خودرو در پایین‌تر حد ممکن است و در حالی که برخی در نمایشگاه‌های خودرو حاضرند به قیمت کمتر خودرو خود را بفروشند، اما خریداری در این بازار نیست.
حاج ابوالحسن با تاکید بر اینکه شاخص اصلی برای بازار خودرو این روزها، رکود ادامه‌دار است، ادامه داد: بیش از هر چیزی افزایش قیمت‌هایی که در سایت‌های خریدوفروش خودرو شاهد آن هستیم، تبلیغات واسطه‌ها و دلال‌بازی است، اما واقعیت این است که در بطن بازار خریدوفروشی اتفاق نمی‌افتد که براساس آن، قیمت خودروها کاهش یا افزایش پیدا کند.
وی افزود: در حال حاضر، وضعیت عجیبی بر بازار خودرو حاکم است، عرضه خودرو برای فروش زیاد است، اما تقاضایی در این بازار نیست.
بازار در بلاتکلیفی است و مشخص نیست در آینده چه خواهد شد. در این میان تنها دولت است که با سیاست‌گذاری و اجرای برنامه‌های عملیاتی می‌تواند وضعیت بازار خودرو را تغییر دهد. در این میان افزایش قیمت‌ها بیشتر نشأت گرفته از تورم انتظاری است و صاحبان خودروها متاثر از این شرایط، قیمت خودروهای خود را بالا می‌برند. در نمایشگاه‌های خودرو همه فروشنده هستند و خریداری نیست.
حاج‌ابوالحسن در پایان تاکید کرد: برنامه‌ای که در آینده دولت برای بازار خودرو و افزایش قیمت کارخانه‌ای خودروها در پیش خواهد گرفت، تعیین‌کننده اصلی وضعیت این بازار خواهد بود. در این میان، عرضه بیشتر خودرو هم اثرگذار خواهد بود و شاید برای مدتی شاهد مقاومت برای خرید خودرو باشیم، اما در ادامه براساس سازکار اقتصادی بازارها، قیمت‌ها می‌شکند. البته اینکه می‌خواهند روی خودروهای برقی نیاز بازار را تامین کنند چندان جوابگو نخواهد بود، چون خودروهای برقی در بازار کنونی ایران تا 4، 5 سال آینده متقاضی نخواهند داشت.
در نهایت اینکه انتظار داریم دولت هر چه سریع‌تر تکلیف بازار خودرو را روشن کند، چراکه بیش از هر مولفه‌ای، سیاست‌گذاری‌های دولت در این بازار نقش دارد.
سخن پایانی
با توجه به تاثیرپذیری شدید بازار خودرو کشورمان از خبرها و اتفاقات گوناگون که در چند سال اخیر بارها شاهد آن بوده‌ایم انتظار می‌رفت بنا بر انتشار اخبار سیاسی و تنش‌های منطقه‌ای در هفته اخیر، بازار خودرو تحریک شده و قیمت‌ها در این بازار به‌صورت چشمگیری افزایش یابد، اما برخلاف انتظارات، بازار خودرو اگرچه به‌طور مقطعی شاهد ثبت قیمت‌های بالایی در برخی خودروها بود، اما در کل تغییرات ماندگار چندانی نداشت.
بنابر این گزارش، کارشناسان معتقدند بیش از تنش‌های منطقه‌ای، مولفه‌های دیگری بر بازار خودرو تاثیرات ماندگار و عمیق دارند که از مهم‌ترین آنها سیاست‌گذاری‌های دولت در سال جدید و به‌ویژه تولید و تیراژ خودروسازان و تغییر در قیمت کارخانه‌ای خودروهاست.
از سویی هم بر این موضوع اذعان دارند که نوسان نرخ ارز تاثیر مستقیم بر بازار خودرو می‌گذارد و هر موضوعی که منجر به تغییرات قیمتی ارز شود به طبع بازار خودرو کشورمان را نیز متاثر خواهد کرد. در این میان، فعالان بازار خودرو نیز خبر از رکود ادامه‌دار بازار خودرو می‌دهند و معتقدند دولت باید هرچه سریع‌تر نسبت به روشن شدن وضعیت بازار خودرو اقدام کند.