سال جدید، سال امتحان نظام یا سال پاسخگویی روحانی؟ / فشار دلار تلگرامی در بازار افتاد!

سرویس سیاست مشرق -در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.

در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.

*******

روزنامه‌های امروز چهارشنبه 16 فروردین ماه در حالی چاپ و منتشر شد که بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار رمضانی مسئولان نظام، بررسی چشم‌انداز اقتصاد ایران در آغاز سال 1402، بدرقه دو شهید مدافع حرم در تهران، معرفی مقصران تاخیر در پرداخت حقوق معلمان و اولین دادگاه یک رییس‌جمهور در آمریکا در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر دیروز سه‌شنبه در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام، با تأکید بر ضرورت تمرکز همت و اراده همه مسئولان و دستگاه‌ها در همه طول سال برای «مهار تورم و رشد تولید»، به بیان الزامات تحقق شعار سال و چند توصیه مهم اقتصادی دیگر پرداختند و گفتند: اگر به این الزامات عمل شود، نتایج آن در کاهش تورم و احساس آسایش نسبی مردم در آخر سال دیده خواهد شد.

سخنان رهبر انقلاب مورد توجه همه روزنامه‌ها قرار گرفته و فرازهایی از سخنان امام خامنه‌ای بازتاب یافته است، روزنامه همشهری در سرمقاله خود درباره این دیدار نوشته است:

درباره سخنان رهبرانقلاب در دیدار با مسئولان باید مفصل‌تر نوشت؛ اما چند برداشت اجمالی از این جلسه برایم شیرین بود. دعوت و حضور چهره‌های مختلف سیاسی از اصولگرا تا اصلاح طلب‌هایی که مسئولیتی هم ندارند جالب بود؛ از مسجد جامعی و جهانگیری تا بادامچیان و غیره. بعد هم سخنان

رهبری انقلاب این طور شروع شد که این جلسه با حضور مسئولان کشوری مهم و استثنایی است و این حضور متنوع سیاسی موجب نزدیک‌شدن دل‌ها می‌شود. بیش از 90درصد زمان جلسه به توصیه‌های اقتصادی گذشت. هم از پیشرفت‌ها گفتند و هم از نقص‌ها. اما ضعف‌ها را صریح و بی‌پرده گفتند...

و اینکه اگر الزامات مطرح شده رعایت شود مردم در پایان سال احساس آرامش می‌کنند. مسئولان را دعوت به همدلی، همکاری و کسب اطلاع از عملکرد یکدیگر کردند و برای بارچندم و با مزاح به تورگردشگری مسئولان برای آشنایی با توفیقات انقلاب اشاره کردند. در میان توصیه‌های اقتصادی بر یک مورد تاکید ویژه داشتند و آن‌هم جلب مشارکت مردم به‌عنوان نسخه قطعی رشد تولید. همچنان اشاره کردند در این رابطه عقب مانده‌ایم.

سال جدید سال امتحان نظام یا سال پاسخگویی روحانی؟

بررسی محتوایی سخنان اصلاح‌طلبان در روزهای اخیر آن یک کُد ویژه دارد و آن سال امتحان نظام است! این کلید واژه در سرمقاله روزنامه سازندگی در 14 فروردین توسط مرعشی بیان شده و حسن روحانی در دیدار با برخی مقامات کابینه‌اش آن را تکرار کرده است!

روزنامه سازندگی با انتشار جزئیاتی از این دیدار نوشته است:

حسن روحانی با شیرین ندانستن رخدادهای سالی که پشت سر گذاشتیم، سال جدید را سال «امتحان نظام در انتخابات اسفند ماه» توصیف کرد و گفت: چشم دنیا به انتخابات اسفندماه است تا ببینند و ببینیم سالم و رقابتی و آزاد برگزار خواهد شد یا نه. موعد برگزاری انتخابات (مجلس شورای اسلامی) البته اسفند 1402 است، اما لوازم آن را باید از خیلی زودتر فراهم کرد هر چند که به جز انتخابات مجلس، با اجرای اصل 59 هم می‌توان مستقیما به نظر مردم مراجعه کرد. نمی‌شود که عددِ تفسیر از یک کلمه واحد (نظارت) در یک جا (انتخابات) 100 باشد و به صدا و سیما که برسد صفر. در حالی که در قانون اساسی هم از نظارت بر انتخابات سخن به میان آمده و هم بر صدا و سیما.

روزنامه آرمان ملی نیز از زبان روحانی نوشته است:

حسن روحانی به اشارات انتخاباتی بسنده نکرد و راه حل اصلی مشکلات با هدف تحول را اجرای اصل 59 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (برگزاری همه‌پرسی و مراجعه به آرای عمومی) ذکر کرد و گفت: هر چند سؤالات مردم متعدد است اما در این همه‌پرسی می‌توان سه پرسش اساسی در سه زمینه سیاست خارجی، سیاست داخلی و اقتصاد را با مردم در میان نهاد.

در ادامه این خبر آمده است:

رییس جمهوری پیشین ایران گفت: حفظ جمهوریت نظام در گرو برگزاری انتخابات آزاد است و حفظ اسلامیت هم منوط به اخلاق و هر چند اصول و فروع دین همه مهم و محترم است اما حفظ اسلامیت نظام در گرو اخلاق است حال آن‌که می‌بینیم روزنامه‌ای اگر هر روز توهین نکند و تهمت وارد نسازد شب سر بر بالین نمی‌گذارد. طعنه‌ای که می‌توان به توجه فوق‌العاده ادبیات رسمی و تریبون های نماز جمعه به موضوع پوشش زنان در عین رواج بداخلاقی تفسیر کرد!

روزنامه شرق نیز به نقل از رئیس‌جمهور سابق نوشته است:

حفظ جمهوریت نظام در گرو برگزاری انتخابات آزاد است و حفظ اسلامیت هم منوط به اخلاق و هر چند اصول و فروع دین همه مهم و محترم است، اما حفظ اسلامیت نظام در گرو اخلاق است حال آن‌که می‌بینیم روزنامه‌ای اگر هر روز توهین نکند و تهمت وارد نسازد شب سر بر بالین نمی‌گذارد.

روزنامه اعتماد سخنان روحانی را انتخاباتی ارزیابی کرده و می‌نویسد:

«زمزمه‌های انتخاباتی» ترجیع‌بندی است که این روزها بیش از هر گزاره دیگری در محافل سیاسی و حزبی تکرار می‌شود. فرقی نمی‌کند این تجمعات توسط اعضای جبهه پایداری برگزار شده باشد یا اعضای موتلفه؛ یک سر آن اعضای حزب اتحاد ملت باشند یا اعضای کارگزاران سازندگی. مهم‌ترین ابهام این روزهای کشور، راهبردی است که نظام قرار است در انتخابات پیش روی کشور اتخاذ کند. مبتنی بر این اهمیت بنیادین است که حسن روحانی رییس‌جمهور سابق کشور هم در دیدار نوروزی با مدیران و کارگزاران دولتش سال 1402 را «سال امتحان نظام در انتخابات اسفند ماه» ارزیابی می‌کند و سرنوشت آتی کشور در حوزه مشارکت‌های عمومی را در گرو راهبردهایی می‌داند که نظام برای انتخابات اسفند ماه 1402 تدارک دیده است. حاضران در این نشست نیز هر کدام ایده‌ای را برای انتخابات اسفند ماه مطرح می‌کردند؛ برخی معتقد بودند نظام با توجه به شرایط کشور انعطاف به خرج داده و زمینه افزایش مشارکت‌های مردمی را فراهم می‌کند و گروه دیگر نیز معتقد بودند، در انتخابات اسفند 1402 درب برای سیاست‌گذاران بر همان پاشنه خواهد چرخید که در انتخابات 98 و 1400 چرخیده بود.

ادعای امتحان نظام توسط روحانی در حالی مطرح شده است که روحانی پس از دو سال هنوز بابت خسارت‌های وارده به کشور هنوز پاسخگو نبوده است، احتمالا روحانی یادش نیست که قیمت دلار در مرداد 1397، حدود 8392 تومان بود. اما در خرداد 1400، بیش از دو و نیم برابر گران شده و به 22838 تومان رسید. این نرخ در دولت روحانی تا بالای 27 هزار تومان هم افزایش یافت و در مقطعی، به 33 هزار تومان هم رسید. افزایش فعلی قیمت ارز، یکی از نتایج میراث تورم 59 درصدی است. شاید روحانی هنوز خبر ندارد که دولت فعلی، بیش از 110 هزار میلیارد تومان بدهی انباشته و سود اوراق سررسید شده را هم تسویه کرده و 60 هزار میلیارد تومان هم به اجرای برخی تکالیف قانونی دشوار مانند متناسب‌سازی حقوق معلمان (و بازنشستگان و کارمندان) اختصاص داده است، این انباشتگی‌ها و خسارات برجای مانده نیاز به پاسخگویی شفاف دارد، در حالی‌که در آمریکا ترامپ بابت اقدامات خود تحت پیگرد قضایی قرار دارد، در ایران عاملان شورش آبان 98 همچنان با ژست طلب‌کار در حال پاک کردن شاهکار رد خود هستند!

فشار دلار افتاد

پس از اتمام تعطیلات نوروز و در آغاز معاملات دیروز بازار ارز، روند نزولی‌ای که از دو روز گذشته شروع شده بود ادامه یافت و نرخ دلار با افت به کانال پایین‌تر همراه شد، به‌گونه‌ای که در کانال‌های تلگرامی، نرخ دلار به نیمه کانال 48 هزار تومان کاهش یافت. همچنین بانک مرکزی در ادامه سیاست‌های ارزی خود در راستای سامان‌بخشی به بازار ارز، روز گذشته جزئیات دریافت ارز با کارت ملی را اطلاع‌رسانی کرد. بر این اساس بانک مرکزی دستورالعمل نحوه فروش اسکناس در سرفصل تامین نیازهای ضروری (کد 56) از طریق واریز به حساب ارزی بانکی مشتری را اعلام کرد.

روزنامه وطن امروز درباره قیمت دلار نوشته است:

در طول تعطیلات نوروز کانال‌های تلگرامی به دنبال ایجاد نوسان در بازار ارز بودند تا جایی که در هفتمین روز سال جدید نرخ دلار در بازار غیررسمی و کانال‌های تلگرامی به بالای 55 هزار تومان نیز رسید. دلالان با ایجاد نوسان و اعلام نرخ‌های کاذب در زمان تعطیلات به دنبال فروش دلار خود با نرخ‌های بالا بودند تا پس از پایان تعطیلات و با کاهش نرخ دوباره دلار خریده و منتظر یک فرصت دیگر باشند. نرخ دلار از هفتم فروردین تا به امروز حدود 7 هزار تومان کاهش یافته است و فردی که هفتم فروردین‌ماه 5 هزار دلار از بازار غیررسمی خریداری کرده است با قیمت فعلی بازار که دلار حتی با نرخ 48 هزار تومان نیز خریداری ندارد، تنها در کمتر از 10 روز 35 میلیون تومان ضرر کرده است.

در ادامه این گزارش آمده است:

تجربه زیان‌های اینچنینی در بازار ارز که پیش از این نیز بارها تکرار شده است باید درس عبرتی باشد تا افراد از ورود به بازارهای پرریسکی مثل ارز دوری کنند. البته خریداران ارز بازار غیررسمی علاوه بر ریسک به دام نوسان‌گیران افتادن، با ریسک‌های دیگری از قبیل سرقت، دلارهای تقلبی، کلاهبرداری و دیگر موارد نیز مواجه هستند که خطر از بین رفتن سرمایه افراد را بسیار افزایش می‌دهد. افت 5 هزار تومانی نرخ دلار نشان‌دهنده خروج خریداران هیجانی و افزایش فروشنده در کف بازار ارز است.

روزنامه آفتاب یزد نیز به نقل از سخنگوی دولت می‌نویسد:

در چندین جلسه دولت با نماینده سران اختیارات لازم برای مدیریت بازار ارز به بانک مرکزی سپرده شده است. همچنین محوری‌ترین مرکز برای کنترل نرخ تورم بانک مرکزی است یعنی قرارگاه اصلی و محوری هر دو مجموعه بانک مرکزی کشور است که اختیارات لازم در اختیار آن قرار گرفته است. همانطور که پیش از این نیز توضیح دادیم نیازهای واقعی ارز در کشور ما بدون پاسخ باقی نمی‌ماند. منابع ارزی کشور قابل قبول بوده و درآمدهای ارزی بیش از مصارف ارزی است. عرضه ارز متعدد صورت می‌گیرد و عرضه ارز در سامانه طراحی شده به بیش‌از چهار برابر تقاضا رسیده است. اما مقداری تقاضاهای احتیاطی و یا برخی از نرخ سازی‌های رسانه‌ای در این زمینه با توجه به فضای جنگ اقتصادی وجود دارد. ما نیز بارها اعلام کردیم که ایام جنگ اقتصادی ایام پر نوسانی است و نباید کسانی که نیازهای واقعی ندارند به این نوسانات اعتماد کنند. دولت نیز قرارگاه لازم را با محوریت بانک مرکزی در این حوزه فعال کرده و نسبت به این حوزه جدی است.