سلامت سالمندان در گرو توسعه ورزش و بازی
محققان کشورمان در یک پژوهش دانشگاهی، به نقش و اهمیت توسعه بازی و ورزش در میان سالمندان کشور اشاره کرده و ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کرده‌اند.
به گزارش ایسنا، امروزه جهان ما با تغییرات زیادی مواجه است و این تغییرات، تأثیر مستقیمی در نحوه زندگی و نوع دیدگاه انسان‌ها به‌سوی آینده دارند. با کاهش تولید مثل و بهبود روزافزون شرایط زندگی، جمعیت سالمندان، نسبت به دیگر گروه‌های سنی، به‌سرعت در حال رشد است. سالمندی یکی از مراحل زندگی انسان است که نیازهای خاص خود را دارد و بدون توجه به این نیازها و پاسخ مناسب به آن‌ها، درک واقعی از حقوق سالمندان، محقق نخواهد شد.
به گفته متخصصان در سطح جهانی آمارها نشان می‌دهند که طی سه دهه آینده، تعداد افراد سالمند در سال 2050 می‌تواند به بیش از 1.5 میلیارد نفر برسد. در ایران نیز هم‌اکنون سالمندان 10 درصد جمعیت را شامل می‌شوند و تا دو الی سه دهه آینده، جمعیت سالمندان ایران به 25 درصد می‌رسد. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی پیرامون سالمندی، فرآیند سالمندی سالم، روند مداوم توسعه و حفظ توانایی عملکردی است که کیفیت و رفاه را در سنین بالاتر فراهم می‌کند. اما به دلیل محدودیت‌های دوران سالمندی، تعداد زیادی از افراد 60 سال به بالا قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود نیستند و به کمک‌هایی در جهات مختلف و به‌ویژه انگیزه‌های زندگی و سالم ماندن نیاز خواهند داشت.
پژوهشگرانی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران و دانشگاه علامه طباطبایی در یک تحقیق جدید، سعی کرده‌اند به شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر در توسعه بازی و ورزش ویژه سالمندان به‌منظور بهبود وضعیت روحی روانی و سلامت این عزیزان بپردازند.
این تحقیق با رویکرد هم‌زمان کیفی و کمی در محدوده زمانی بهمن 1399 الی اردیبهشت 1400 انجام گرفته است و در آن تعدادی از سالمندان کشورمان حضور داشته‌اند.
بر اساس یافته‌های این تحقیق می‌توان با فرهنگ‌سازی صحیح پیرامون بازی و ورزش، زمینه مشارکت سالمندان در فراغت فعال را فراهم کرد. در این راستا، توسعه تسهیلات و امکانات توسط بخش خصوصی و دولتی باید به شکل جدی‌تری اجرایی شود.
در این خصوص، علی‌محمد صفانیا، استاد گروه علوم ورزشی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران و دیگر همکارانش در این پژوهش اظهار کرده‌اند: «یافته‌های این تحقیق به شناسایی 4 طبقه اصلی و 8 طبقه عمومی انجامید که عبارتند از: طراحی بازی و ورزش، فواید بازی و ورزش، الزامات توسعه بازی و ورزش و انواع بازی‌ها».
به گفته آن‌ها، «جمله معروف عقل سالم در بدن سالم است، یادآور می‌شود که ذهن و بدن، هر دو مهم هستند و ورزش، تنها شامل فعالیت فیزیکی نمی‌شود، بلکه باید در آن به فعالیت‌های ذهنی هم توجه شود. ورزش یکی از عواملی است که می‌تواند موجب بهبود سلامت سالمندان شود. البته میان آنچه برای فرد مفید است و آن چه به انجام آن تمایل دارد، تفاوت وجود دارد».
بر اساس این تحقیق، افراد سالمند تمایل دارند که فعالیت‌های روزمره را با روند همیشگی دنبال کنند، چراکه مغز انسان در هنگام انجام کارهای تکراری، به‌صرف انرژی بیشتر نیاز ندارد. در این حالت کارها به‌خودی‌خود در بهترین شکل ممکن انجام می‌پذیرند. برای تغییر روند تکراری در زندگی فرد، باید از راه‌هایی که در روش زندگی سالمند ایجاد انگیزه کند، مثل بازی‌های فیزیکی و سرگرمی‌های فکری استفاده کرد. در این صورت فرد خود را در معرض تغییر قرار می‌دهد.
به اعتقاد صفانیا و همکارانش، «با در نظر گرفتن این مفهوم که سالمندان معمولاً علاقه چندانی به فعالیت‌های ورزشی ندارند، ایجاد مسیری جدید در شکل فعالیت اوقات فراغت، می‌تواند زمینه‌ساز مشارکت ورزشی با رویکرد بازی شود. فرهنگ‌سازی و توسعه این مسئله توسط بخش خصوصی و دولتی با ایجاد مکان‌هایی رایگان، می‌تواند فرد سالمند را ترغیب به شرکت در این فعالیت‌ها به‌صورت داوطلبانه کند».
با بهره‌گیری از نتایج این تحقیق سازمان‌های ذی‌نفع می‌توانند ورزش را در قالب بازی با رویکردهای نوین برای این گروه سنی گسترش دهند و موجب فعال شدن آن‌ها در جامعه شوند.
از این یافته‌های تحقیقاتی، یک مقاله علمی پژوهشی تهیه شده که در «نشریه سالمندشناسی» وابسته به انجمن علمی پرستاری ایران منتشر شده است.
انتهای پیام