سید حسینی: حدود الهی تعطیل شود احکام اسلام مصرف و خاصیت خود را از دست می‌دهد
به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، هر جرمی با واکنشی روبه‌رو خواهد بود. در برهه‌ای که عده‌ای آسایش عمومی را برهم زدند و با جنایات خود، خون عده‌ای از حافظان مظلوم امنیت را ریختند، انتظار این است که قوه قضائیه برخورد درخوری با این افراد داشته باشد، اما فارغ از جریان رسانه‌ای غرب، عده‌ای در لباس اسلام به شکل دیگری در پی ناصحیح جلوه دادن برخورد قضایی با آشوبگران هستند. در این روزها برخی افراد در پوشش فقه و اسلام، اجرای حدود را در عصر غیبت تعطیل معرفی می‌کنند و مدعی‌اند این کار جمهوری اسلامی دخالت در وظیفه امام معصوم است! در این راستا با حجت‌الاسلام سیدسعید سیدحسینی، استاد حوزه علمیه و دانشگاه شاهد گپی زدیم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید.
تفکیک یک امر انحرافی
آیا نقد احکام صادره از سوی دادگاه انقلاب به بهانه تعطیلی حدود در عصر غیبت صحیح و موجه است؟
در ابتدای امر باید عرض کنم که ما باید بین دو امر تفکیک قائل شویم، اگر قرار است ما عملکرد قوه قضاییه را در باب صدور احکام ارزیابی کنیم و بسنجیم ورود به مباحث فقهی انحراف از بحث است چرا که دادگاه بر اساس قانون موضوعه رای صادر می‌کند نه بر اساس مسائل فقهی و جایگاه این دست امور مربوط به قبل از وضع قانون است. به عبارت دیگر ما در این ارزیابی به موضوعات مبنایی کاری نداریم و مواد قانونی را مورد بررسی قرار می دهیم این که بیاییم و بگوییم حدود تعطیل می‌شود و فلان رای صادر باطل است این انحراف از بحث است چرا که انجام بحث‌هایی در مورد مبانی قوانین که فقه باشد در باب ارزیابی آرا مدخلیت ندارد!
اما گاهی ما فارغ از موضوعات قانونی قصد این را داریم که در مورد مبنا صحبت بکنیم و مسائل فقهی را تحلیل و بررسی کنیم، باز باید بیان کرد صحبت از تعطیلی حدود در عصر غیبت در مورد احکام صادره مثل حد محاربه اشتباه و غلط است چون در قانون ما اجرای حدود پذیرفته شده است.
موضوعی اختلافی در بین فقها
در مورد اجرای حدود در عصر غیبت و یا تعطیلی آن نظرات مختلفی در بین فقها وجود دارد. شیخ مفید از کسانی است که معتقد است حدود در عصر غیبت تعطیل نمی‌شود و فقیه مأذون از امام است برای اجرای حدود در عصر غیبت ولی‌عصر. شیخ طوسی نیست که به شیخ الطائفه معروف است در کتاب تفسیر تبیان ابتدا ذیل آیه محاربه اجرای حد را تنها وظیفه و مختص به امام معصوم می‌داند اما در کتاب النهایه که کتاب فقهی است فقها را هم مأذون از امام می‌داند و معتقد است می‌توانند اجرای حدود کنند. به نظر می‌رسد با توجه به اینکه شیخ طوسی در آثار فقهی خود معتقد است اجرای حدود در عصر غیبت تعطیل نمی‌شوند نظر اصلی خودش هم عدم تعطیلی اجرای قوانین الهی در این برهه از زمان است. ضمن اینکه عبارت شیخ طوسی در تفسیر تبیان به شکل مطلق آمده و تقیید آن در آثار فقهی ایشان. به عبارتی شیخ حرف خود را رد نمی‌کند، می‌گوید وظیفه معصوم است «اما» در عصر غیبت فقها مأذون از امام هستند.
شهرت نظر با کدام دسته است؟
این اختلاف نظرها تا عصر حاضر هم ادامه داشت، به طور مثال مرحوم آیت الله خوانساری و آیت الله صانعی جزو کسانی بودند که اجرای حدود در عصر غیبت را تعطیل می‌دانستند. البته آیت‌الله صانعی معتقد بود گرچه اجرای حدود در عصر غیبت تعطیل است اما باید با توجه به علم جرم‌شناسی برای جرایم، خودمان مجازات‌های تعزیری را وضع کنیم. در طرف دیگر اشخاصی مثل امام خمینی و آیت‌الله خویی از بزرگان حوزه بودند که جریان اجرای حدود در عصر غیبت را پذیرفته بودند. انصاف قضیه این است که با وجود این اختلاف نظرها درباره اجرای حدود شهرت نظر در جریان داشتن آن در عصر غیبت است. به عبارت دقیق‌تر شهرت عظیمه بر این است که اجرای حدود یا به وسیله امام معصوم است یا به وسیله کسی که از امام معصوم اجازه دارد که در عصر غیبت فقها با توجه به ادله روایی مأذون از طرف امام هستند.
اول انقلاب هم عده‌ای بر قصاص خورده گرفتند، اما امام جوابشان را داد
برخی معتقدند که اجرای حدود در عصر حاضر باید تغییر کند چرا که موجب خشونت است و وجهه بین‌المللی ایران را خراب می‌کند. آیا این امر از لحاظ فقهی شدنی است؟
در مورد این سؤال باید گفت وقتی ما معتقد به اجرای حدود شدیم باید چگونگی اجرای آن حد راهم همانگونه که شارع مقدس بیان کرده اجرا کنیم. به عبارتی نمی‌شود ما به اجرای حدود در عصر غیبت معتقد باشیم اما نحوه اجرا و مدل آن را تغییر دهیم در این صورت باید به طور کلی اجرای حدود را کنار بگذاریم و با توجه به عرف و علم جرم‌شناسی مجازات‌هایی را تعیین کنیم همانطور که آیت‌الله صانعی معتقد بودند. مضاف بر این عده‌ای در اوایل انقلاب هم راهپیمایی راه انداختند و مخالفت خود را با قصاص اعلام کردند که امام خمینی در پاسخ به این افراد عبارت خود را با جمله استرجاع (انا لله و انا الیه راجعون) آغاز کردند که حکایت از آن دارد نمی‌شود ما حکومت اسلامی تشکیل بدهیم و احکام غیر از اسلام در آن جاری و ساری باشد.
بی‌خاصیت کردن احکام دینی
پاسخ دیگر به مدعیان تعطیلی حدود در عصر غیبت این است که اگر چنین باشد احکام قضایی اسلام و بسیاری دیگر از این دست امور خاصیت و مصرف خودشان را از دست می‌دهند و تنها مختص به یک برهه 15 ساله‌ای است که معصوم حکومت را در اختیار دارد. اما ما با این‌حال شاهدیم این دست موضوعات همواره در بین ائمه مطرح بوده و آن‌ها از موضوع حدود صحبت می‌کردند.
پایان پیام /