شورای آتلانتیک: جذابیت مسیر تجاری ایران تحریم‌های آمریکا را بی‌فروغ می‌کند

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، این‌اندیشکده آمریکایی خاطر نشان کرد: مسیر تازه حمل‌ونقل از امارات متحده عربی آغاز و با گذر از بندر شارجه به بندر عباس ایران می‌رسد و پس از آن به سمت شمال غربی و ترکیه می‌رود تا به دریای مدیترانه برسد. به مدد این مسیر تازه، بازیگران منطقه‌ای می‌توانند روابط تجاری را توسعه و روابط مسالمت‌آمیز را تشویق کنند.

طبق اعلام سازمان جهانی حمل‌ونقل جاده ای، مسیری که از ایران می‌گذرد، منطقی و مقرون به صرفه است. حرکت از شبه جزیره عربستان و رسیدن به دریای مدیترانه با این مسیر تازه، تنها 6 روز زمان می‌برد که بسیار کمتر از 21 روزی است که لازم بود تا از گذر کانال سوئز از خلیج‌فارس به دریای مدیترانه برسد.

مت اورسمن، یکی از شرکای پیلزبری، یک شرکت حقوقی بین‌المللی متخصص در تحریم‌های بین‌الملل و قوانین تجارت، می‌گوید: بزرگ‌ترین ناهنجاری تاریخی، عدم حضور ایران در نظام تجارت بین‌المللی است حال آن که به لحاظ جغرافیایی و تاریخی کاملا منطقی است که ایران این نقش را بر عهده گیرد.

بر اساس گزارش دفتر ریاست جمهوری ترکیه، از زمان باز شدن مسیر تجاری ایران، تقریباً یک هزار کامیون بین ترکیه و امارات متحده عربی رفت و آمد داشته‌اند که عمدتاً کالا‌ها را از غرب به شرق حمل می‌کنند. این کالا‌ها شامل کالا‌های مصرفی بادوام، مواد غذایی، لوازم آرایشی، ماشین‌آلات، قطعات یدکی با ارزش میلیون‌ها دلار است.

پاکستان نیز از مسیر تازه‌ای که از ایران به سمت ترکیه می‌رود منتفع می‌شود چرا که طی مسیر کالا‌ها از آسیای جنوبی و اروپا که بالای 40 روز زمان می‌برد به یک هفته کاهش می‌یابد. کشور‌های آسیای میانه نیز که نگران تاخیر در رسیدن محموله‌ها از مسیر دریای خزر بودند، به ویژه با توجه به جنگ اوکراین و ترافیک مسیر، حالا چشم به ایران دارند.

از لحاظ تجاری نیز این مسیر، اقتصادی و به‌صرفه است. کمبود شمار کانتینرها، هزینه رفت و آمد دریایی و تهدید دزدی دریایی و تروریسم را افزایش می‌دهد. یک مسیر زمینی به خوبی می‌تواند آسیا را به اروپا وصل کند، هزینه‌ها را کاهش دهد و زنجیره تامین تضعیف شده و کسب و کار‌ها را تقویت کند.

سایر مرز‌های زمینی امکان‌پذیری مسیر تازه را ندارند. عراق با موانعی در حمل‌ونقل در درون مرزهایش روبه‌روست و سوریه نیز درگیر جنگ و بی‌ثباتی است. مقامات ترکیه گفته‌اند که در آخرین ماه‌های سال 2021 سیصد کامیون از این مسیر عبور کرده‌اند و شمار آن‌ها در پنج ماهه ابتدایی امسال به هفتصد کامیون رسیده است.

افزایش روابط اقتصادی کشور‌ها با ایران، تلاش‌های آمریکابرای منزوی ساختن این کشور را تضعیف می‌کند. بخشی از بندر عباس همچنان تحت تحریم‌های ایالات متحده قرار دارد که پیش‌بینی می‌شود از سوی کشور‌ها نادیده گرفته شود. مسیر تجاری ایران آن‌قدر جذاب است که یکی از عوامل پشت پرده دیپلماسی منطقه‌ای اخیر به حساب می‌آید. اندکی پس از آنکه کریدور حمل‌ونقل احداث شد، محمد بن زاید در نوامبر 2021 به ترکیه رفت تا با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه دیدار کند. دو رهبر اختلافات دیرینه خود پیرامون سوریه و لیبی را کنار گذاشتند تا پیرامون تجارت و قرارداد‌های سرمایه‌گذاری صحبت کنند. چندین منبع نیز مسیر تازه را بهانه آشتی اردوغان با ولیعهد عربستان و همچنین برگزاری گفتگو‌های عربستان و ایران در بغداد اعلام کردند.

هرچند این نظریه که افزایش رفاه و تجارت می‌تواند به دموکراسی بینجامد مدت‌هاست کنار گذاشته شده و دولت‌های برزیل، چین، هند، روسیه و ترکیه نشان داده‌اند که با ثروتمند شدن، بیشتر سرکوبگر و جنگ طلب شده‌اند، اما مسیر‌های تجاری و وابستگی‌های متقابل اقتصادی دست کم می‌توانند معیاری از عقلانیت و کارآیی ایجاد کنند و شاید انگیزه‌هایی برای صلح بین دشمنان دیرینه باشند.