شکاف دو متحد بر سر تهران
به دنبال افزایش تنش ها بین تهران و تل آویو و احتمال بروز جنگ منطقه ای، ایالات متحده آمریکا نگران است که اسرائیلی ها سایت های هسته ای ایران را هدف قرار دهند. زیرا واشنگتن می داند که پاسخ ایران به چنین اقدامی خیلی سخت تر از دفعات قبل خواهد بود. سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه نیز در همایش «طوفان الاقصی: آغاز نصرالله» تاکید کرد: «به رژیم صهیونیستی می گوییم که اراده ایران را آزمایش نکنند...
عراقچی در حاشیه این اجلاس نیز در جمع خبرنگاران با بیان اینکه «ما بارها اعلام کرده ایم جمهوری اسلامی ایران به دنبال افزایش تنش و جنگ نیست، گرچه از جنگ نمی ترسیم» گفت: «ما برای هر سناریو و اتفاقی آمادگی داریم، نیروهای مسلح ما در آمادگی کامل هستند، تمام اهداف لازم را شناسایی کرده ایم و البته همان طور که تاکید کردم سیاست ما توقف درگیری ها و رسیدن به توافق آتش بس قابل قبول است.» همچنین همزمان با تهدیدات رژیم اسرائیل علیه تاسیسات هسته ای ایران، روز گذشته محمد رشیدی عضو هیات رئیسه مجلس در جلسه علنی از اعلام وصول سه طرح در مجلس خبر داد که یکی از آنها طرح توسعه صنعت هسته ای کشور است.
آیا اسرائیل می تواند؟
نیویورک تایمز در این رابطه با اشاره به نگرانی واشنگتن از حمله به سایت های هسته ای ایران نوشت، اما آیا آنها می توانند؟
به نوشته این روزنامه 22 سال است که نیروهای اسرائیلی برای این لحظه برنامه ریزی کرده اند. اما بعید به نظر می رسد که آنها در دور بعدی حملات تلافی جویانه شان، به تاسیسات هسته ای ایران حمله کنند یا بدون کمک آمریکا در تحقق چنین هدفی موفق باشند. به ادعای نیویورک‌تایمز، اسرائیل ترجیح می‌دهد از حمایت ایالات متحده برخوردار باشد. دیوید ای. سنگر و اریک اشمیت از واشنگتن و رونن برگمن از تل آویو که هر سه آنها بیش از دو دهه در خصوص برنامه هسته ای ایران مطالعه کرده اند این گزارش را تهیه کردند. دو سال پیش، ده ها جنگنده اسرائیلی بر فراز دریای مدیترانه پرواز کردند و حمله به تأسیسات هسته ای ایران را شبیه سازی کردند، رزمایشی که نیروهای اسرائیلی آشکارا آن را به عنوان تمرینی برای «پرواز دوربرد، سوختگیری هوایی و حمله به اهداف دور» تبلیغ می کردند.
هدف این رزمایش صرفا ترساندن نبود بلکه برای ارسال پیامی به دولت جو بایدن طراحی شده بود مبنی بر اینکه نیروی هوایی اسرائیل برای انجام چنین عملیاتی به تنهایی آموزش دیده اند، هرچند اگر ایالات متحده با زرادخانه 30هزار پوندی «ساختارهای پناهگاه»، در حمله مشارکت کند، شانس موفقیت بسیار بالاتر خواهد بود. مقامات ارشد سابق و کنونی اسرائیل در مصاحبه های خود به تردیدها در مورد اینکه آیا توانایی وارد کردن خسارت قابل توجه به تاسیسات هسته ای ایران را دارند یا خیر، اذعان کرده اند. با وجود این، در چند روز گذشته، مقامات پنتاگون بی‌سر و صدا به این فکر می کردند که آیا اسرائیلی‌ها آماده می‌شوند تا به تنهایی پیش بروند، پس از اینکه به این نتیجه رسیدند که ممکن است دیگر هرگز چنین فرصتی را نداشته باشند.
بایدن به آنها نسبت به حمله به سایت های هسته ای یا انرژی ایران هشدار داده و گفته است که هرگونه پاسخی باید «متناسب» با حمله هفته گذشته ایران به اسرائیل باشد و اساسا اذعان دارد که برخی حملات متقابل مناسب است. لوید جی آستین، وزیر دفاع آمریکا به یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل آشکارا گفته است که ایالات متحده از اسرائیل می‌خواهد از اقدامات تلافی‌جویانه‌ای که منجر به واکنش جدی از سوی ایرانی ها می‌شود، اجتناب کند. گالانت قرار است امروز چهارشنبه در واشنگتن با آستین دیدار کند.
مقامات ادعا می‌کنند که احتمالا اولین اقدام تلافی‌جویانه اسرائیل علیه ایران برای پاسخ موشکی بر پایگاه های نظامی متمرکز خواهد بود. حداقل در ابتدا، بعید به نظر می‌رسد که اسرائیل به دنبال جواهرات تاج هسته‌ای این کشور باشد. پس از بحث های قابل توجه، به نظر می رسد که اگر ایرانی ها با حملات متقابل خود به اسرائیل پاسخ دهند، آن اهداف برای گام های بعد در نظر گرفته شده است.
با وجود این، در داخل اسرائیل یک فراخوان فزاینده وجود دارد که توسط برخی در ایالات متحده تکرار شده است مبنی بر استفاده از این لحظه با هدف عقب انداختن توانایی هسته ای ایران به اندازه چند سال یا بیشتر؛ آن هم در شرایطی که به ادعای مقامات اطلاعاتی آمریکایی و کارشناسان خارجی ایران از هر زمانی بیشتر به نقطه گریز هسته ای نزدیک است. در حالی که بیشتر بحث های عمومی بر این واقعیت متمرکز شده است که ایران تقریبا طی چند هفته می تواند اورانیوم غنی شده‌اش را برای ساخت بمب آماده کند، اما واقعیت مهم‌تر این است که مهندسان ایرانی ماه ها یا شاید بیش از یک سال طول می کشد تا آن سوخت را به یک سلاح تبدیل کنند. نفتالی بنت، ملی گرای تندرو و نخست وزیر سابق اخیرا در این باره مدعی شد: «اسرائیل اکنون بزرگ‌ترین فرصت خود را در 50 سال اخیر برای تغییر چهره خاورمیانه در اختیار دارد. ما باید هم اکنون برای از بین بردن برنامه هسته ای ایران، تاسیسات انرژی مرکزی آن و فلج کردن آن دولت اقدام کنیم.»
مقامات آمریکایی از جمله شخص جو بایدن، کمپینی را برای حذف طرح چنین حملاتی از روی میز به راه انداخته‌اند و می‌گویند که این حملات احتمالا بی‌اثر خواهند بود و می‌توانند منطقه را وارد یک جنگ تمام عیار کنند. مساله چگونگی ضربه زدن به ایران به یک موضوع کمپین های انتخاباتی در آمریکا تبدیل شده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق مدعی شده است اسرائیل اول باید تاسیسات هسته ای ایران را بزند و بعد سراغ اهداف دیگر برود. این رویکردی است که حتی او به عنوان رئیس جمهور نیز از آن طفره رفته است. روز یکشنبه، نماینده مایکل آر. ترنر، رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان، از بایدن در برنامه «رو‌در رو با ملت» شبکه سی بی اس انتقاد کرد و گفت: «کاملا غیرمسوولانه است که رئیس جمهور بگوید این موضوع کنار گذاشته شده است، در حالی که قبلا گفته بود این موضوع روی میز است.»
بحث در مورد ضربه اسرائیل، سوالات جدیدی را ایجاد کرده است. اگر اسرائیل حمله کند، واقعا چقدر می تواند توانایی های هسته ای ایران را عقب بیندازد؟ یا، آیا نتیجه صرفا هدایت برنامه هسته ای ایران به زیرزمینی تر شدن خواهد بود و باعث می‌شود ایران از معدود بازرسان هسته ای که هنوز دسترسی منظم، اگرچه محدود، به تاسیسات اصلی این کشور را دارند، جلوگیری کند؟ همچنین اگر حمله اسرائیل، ایران را وادار کند که در نهایت تصمیم بگیرد به تغییر دکترین هسته ای خود روی آورند، چه اتفاقی می افتد؟
بحران کاهش اعتماد
همچنین درباره برخی تنش ها بین آمریکا و اسرائیل بر سر چگونگی پاسخ تل آویو به حملات موشکی اخیر ایران، دو مقام آمریکایی به اکسیوس گفتند که در تماس تلفنی روز جمعه، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به وزیر امور استراتژیک اسرائیل، ران درمر، گفته است که ایالات متحده انتظار دارد «وضوح و شفافیت» از اسرائیل درباره برنامه هایش برای تلافی علیه ایران داشته باشد، زیرا این اقدامات بر نیروها و منافع آمریکا در منطقه تاثیر خواهد گذاشت. یکی از مقامات گفت: «سالیوان با این سیگنال دهی نشان داد که اگر ایالات متحده نداند اسرائیلی ها قصد انجام چه کاری را دارند، به طور خودکار برای کمک به دفع پاسخ موشکی دیگر ایران به اسرائیل همراه نخواهد بود.»
در هفته های اخیر، دولت بایدن به طور فزاینده ای به اطلاعاتی که اسرائیل در مورد برنامه های نظامی و دیپلماتیک خود در جنگ چندجانبه ارائه می‌دهد، بی اعتماد شده است. چهار مقام آمریکایی این موضوع را در گفت وگو با اکسیوس تایید کرده‌اند. بحران وخامت کاهش اعتماد با برنامه های تلافی جویانه اسرائیل علیه ایران، که نیاز به هماهنگی با ایالات‌متحده در صورت واکنش ایران دارد، تشدید شده است. مقامات آمریکایی گفتند که دولت بایدن مخالف پاسخ اسرائیل به حمله موشکی ایران در هفته گذشته نیست، اما می خواهد این پاسخ اندازه گیری شده و سنجیده باشد. یکی از مقامات آمریکایی گفت: «اعتماد ما به اسرائیلی ها در حال حاضر بسیار کم است و دلیل خوبی برای این موضوع داریم.»
مقامات آمریکایی اذعان دارند که به احتمال زیاد ایالات متحده به اسرائیل برای دفاع از خود کمک خواهد کرد. مقامات گفتند که درمر تأکید کرده است که اسرائیل می خواهد با ایالات‌متحده هماهنگ باشد، اما آنها اضافه کردند که دولت بایدن تردید دارد که چقدر می تواند به این امر اعتماد کند. یکی دیگر از مقامات آمریکایی گفت که مذاکرات با دولت اسرائیل در مورد ایران سازنده بوده است. کاخ سفید اما از اظهار‌نظر خودداری کرد. سفارت اسرائیل در واشنگتن، دی. سی. نیز به درخواست اظهار نظر پاسخ نداد.
مقامات آمریکایی می گویند که دولت بایدن اخیرا چند بار از عملیات نظامی یا اطلاعاتی اسرائیل شگفت زده شده است. در برخی موارد، ایالات متحده مشورت یا اطلاع رسانی پیشینی دریافت نکرده است. یا هنگامی که به او اطلاع داده شد، جت های اسرائیلی در حال انجام حمله هوایی در جایی از خاورمیانه بودند. مقامات آمریکایی گفتند که وزیر دفاع، لوید آستین، زمانی که همتای اسرائیلی او، یوآو گالانت، چند دقیقه قبل از بمباران بیروت برای ترور نصرالله به او اطلاع داد، بسیار عصبانی بود. آستین این موضوع را به عنوان نقض اعتماد توسط گالانت دید، زیرا اطلاع رسانی دیرهنگام به پنتاگون اجازه نداد اقداماتی برای حفاظت از نیرو های آمریکایی در منطقه انجام دهد. مقامات اسرائیلی گفتند گالانت به آستین گفته است که دستور نتانیاهو بوده که پیش از عملیات به ایالات متحده اطلاع ندهد.
مارپیچ بدون پایان
از سوی دیگر ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) نیز در یک جلسه پرسش و پاسخ درباره وضعیت غرب آسیا از خطر بسیار واقعی تشدید بیشتر درگیری های منطقه ای سخن گفت. به گزارش ایسنا، رئیس سیا تاکید کرد که خطر تشدید تنش ها در منطقه و وقوع یک درگیری همه جانبه میان ایران و اسرائیل همچنان وجود دارد. وی افزود: «سران اسرائیل با دقت زیادی در حال بررسی نحوه تلافی پاسخ موشکی بالستیک ایران در هفته گذشته هستند، اما قضاوت های نادرست همچنان می تواند به یک مارپیچ بدون پایان منجر شود.» به گفته برنز، خاورمیانه جایی است که همیشه در آن مسائل پیچیده اتفاق می افتد. متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز روز گذشته در یک نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره ضربه موشکی ایران به سرزمین های اشغالی گفت: «ما بارها با اسرائیل در مورد این حمله گفت وگو داشته ایم. از ما شنیده اید که می گوییم که آنها حق پاسخ دهی دارند.»
بنابر گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امورخارجه آمریکا، میلر با طرح ادعاهایی ادامه داد: «این، یک حمله موشکی بالستیک از طرف ایران علیه اسرائیل بوده است و آنها حق دارند به آن پاسخ دهند. ما با آنها درباره پاسخشان نیز گفت وگو کرده ایم اما من نمی توانم درباره این رایزنی ها صحبت کنم.»
--> اخبار مرتبط