صدرنشینی ایرانی‌ها در دسترسی به آب شرب
بنابر جدیدترین گزارش بانک جهانی که بر اساس شاخص‌های توسعه جهانی تعریف شده است، ایران در حوزه دسترسی به آب شرب در بخش شهری و روستایی در جهان و میان کشورهای منطقه درمیان صدرنشینان جدول قرار داد.
وجود تنش آبی در بسیاری از مناطق و روستاهای کشور موجب شد تا دولت سیزدهم در کنار طرح‌های موثر برای رفع این بحران، دست به دامان طرح‌های عظیم آینده‌دار و بلندمدت برای تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی در بسیاری از مناطق کشور شود. بنابر جدیدترین گزارش بانک جهانی که بر اساس شاخص‌های توسعه جهانی تعریف شده است، ایران در حوزه دسترسی به آب شرب در بخش شهری و روستایی در جهان و میان کشورهای منطقه درمیان صدرنشینان جدول قرار داد؛ به طوری که درصد دسترسی به آب شرب شهری و روستایی در ایران به ترتیب برابر با 99.83 و 82 درصد بوده این در حالی است که این شاخص‌ها به همین ترتیب در جهان اعداد 85.7 و 59.6 درصد و در میان کشورهای خاورمیانه 83.2 و 69.5 درصد را به خود اختصاص داده است.
بومی‌سازی و تولید 80 درصد تجهیزات آبی
بومی‌سازی و تولید 80 درصد تجهیزات مورد نیاز تصفیه‌خانه‌های آب، بومی‌سازی و تولید 65 درصد تجهیزات مورد نیاز تصفیه‌خانه‌های فاضلاب، بومی‌سازی و تولید 90 درصد تجهیزات مورد نیاز شبکه‌های آب و فاضلاب، آبرسانی حدود 100 درصدی جمعیت شهری (بالاتر از میانگین جهانی) از دیگر شاخصه‌های صنعت آب کشور محسوب می‌شوند.
آبرسانی به 10 هزار روستا
از سوی دیگر آبرسانی به 10 هزار روستا با جمعیتی بالغ بر 4 میلیون و 750 هزار نفر، اجرای 101 طرح فاضلاب در قالب احداث 69 تصفیه‌خانه‌ی فاضلاب شهری با ظرفیت 1.7 میلیون مترمکعب در روز، 88 طرح آبرسانی با ایجاد 32 تصفیه‌خانه‌ی آب با ظرفیت 2.65 میلیون مترمکعب در روز و 376 پروژه مدیریت تنش آبی با اهدافی چون بازسازی و ارتقای تاسیسات آب به طول 14 هزار کیلومتر، کاهش هدررفت آب شهری به میزان 5 درصد و افزایش توان ذخیره‌سازی آب به ظرفیت 1.5 میلیون مترمکعب مورد توجه این دولت بود.
بهرهبرداری از 6 سامانه نمک‌زدایی
بهرهبرداری از 12 واحد تصفیه‌خانه آب و طرح آبرسانی، بهرهبرداری از 6 سامانه نمک‌زدایی به ظرفیت 54 هزار متر مکعب در روز، بهرهبرداری از 24 واحد تصفیه‌خانه فاضلاب به ظرفیت 663 هزار متر مکعب در روز، تجهیز 21 و847 حلقه چاه کشاورزی به کنتورهای هوشمند، اصلاح و تعدیل پروانه‌های 39 هزا رو 729 حلقه چاه کشاورزی، بازچرخانی پساب به میزان324 میلیون مترمکعب در سال برای استفاده در مصارف صنعتی یا سایر متقاضیان، ذخیره‌سازی مناسب آب در مخازن سدهای نیروگاه‌های برق آبی علی‌رغم کاهش ورودی سدها و تدوین نقشه راه پیاده‌سازی مدیریت حوضه‌های آبریز و ساختار عملیاتی کردن آن در دولت سیزدهم تا کنون اجرایی شده است.
عملیات آبرسانی به شهرکرد و پایدارسازی وضعیت تامین آب سالم و بهداشتی به میزان 820 لیتر بر ثانیه در کمترین زمان ممکن، انجام طرح‌های اضطراری تامین آب پایدار، افزایش تاب‌آوری و ارتقای کمی و کیفی آب شامل حفر و تجهیز چاه، احداث ایستگاه پمپاژ و مخازن، احداث تصفیه‌خانه و پروژه‌های ارتقای کیفی و اجرای خطوط انتقال و بهرهبرداری از طرح جامع آبرسانی غدیر با هدف تامین آب 26 شهر و 1000 روستای استان خوزستان و انتقال 10 هزار لیتر در ثانیه آب شرب با کیفیت و بهرهبرداری از تصفیه‌خانه فاضلاب و بازچرخانی پساب شهر بیرجند با ظرفیت 21 هزار و 500 مترمکعب در شبانه‌روز از دیگر اقداماتی است که در کارنامه عملکردی وزارت نیرو در دولت سیزدهم به ثبت رسیده است.
بهرهبرداری از فاز اول انتقال آب از سد آزاد به سنندج با ظرفیت 1200 لیتر بر ثانیه (پیشرفت 90 درصد پروژه در مدت یکسال در مقایسه با پیشرفت 10 درصدی ده سال قبل از آن)، بهرهبرداری از سامانه انتقال آب به دریاچه ارومیه شامل 36 کیلومتر تونل و 11 کیلومتر کانال انتقال برای انتقال سالانه 300 میلیون مترمکعب آب مازاد به دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین طرح زیست محیطی غرب آسیا، و شروع فاز عملیاتی زنده‌سازی دریاچه ارومیه به عنوان یکی از مطالبات مردم، بهره برداری از خط پشتیبان آب شرب به مردم یزد از خلیج فارس طی مدت سه ماه در راستای توسعه زیرساخت آبرسانی و به منظور ارتقای تاب آوری، تکمیل و بهرهبرداری از طرح آبرسانی سیراف به جم در استان بوشهر شامل 42 کیلومتر خط انتقال و پنج ایستگاه پمپاژ پس از 14 سال انتظار، بهرهبرداری از سه پروژه آب‌شیرین‌کن در بوشهر با ظرفیت مجموعا 41 هزار و 500 مترمکعب برای تأمین آب 250 هزار نفر، آبگیری سدهای عمارت، چمشیر، باغان با حجم مخزن مجموعا 2.515 میلیارد مترمکعب و آبگیری سدکهیر با حجم مخزن 343 میلیون مترمکعب به‌عنوان بزرگترین سد مخزنی استان سیستان و بلوچستان پس از 6 سال وقفه را می‌توان از دیگر اقدامات وزارت نیرو طی دو سال فعالیت دولت سیزدهم برشمرد.
استارت انتقال آب خلیج فارس
در حوزه طرح های انتقال آب از دریا نیز اتفاقاتی رقم خورد، فاز نخست نخستین خط لوله انتقال آب در سال 1399 اجرا شد و قرار است سایر طرح‌های انتقال آب نیز به‌تدریج اجرا شده و بخش مهمی از آب مورد نیاز استان‌های کم‌آب شرقی و مرکزی کشور از طریق دریای عمان و خلیج‌فارس تامین شود. طرح انتقال آب از دریای عمان و خلیج‌فارس قرار است در گام نهایی، منابع آبی جدید هفت استان هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، یزد، اصفهان و سیستان و بلوچستان را تامین کند.
برای اجرای این طرح‌ها حدود 3700 کیلومتر لوله‌گذاری خواهد شد که آب خلیج‌فارس و دریای عمان را به هفت استان تعیین‌شده، منتقل می‌کند. هم اینک، طرح انتقال آب دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان در مجلس مصوب و مقرر شده است عملیات اجرایی این طرح بزرگ در بخش دریا و آبگیرها با سرعت به انتها برسد که پیشرفت این پروژه هم اکنون هشت درصد است.
بر این مبنا، خط دوم انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی نیز اواخر سال قبل آغاز شد، این درحالی است که خط اول انتقال آب از سال 1388 تعریف و در سال 1389 مصوب و عملیات اجرایی آن آغاز شد. بر اساس پیش‌بینی‌ها، خط دوم انتقال آب خلیج فارس تا چهار سال آتی در مدار فعالیت قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، خط سوم انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی با محوریت استان اصفهان در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است.
بر اساس به‌روزترین اطلاعات این پروژه، عملیات اجرایی این خط از غرب بندرعباس آغاز شده و آب‌شیرین‌کن‌ها در این ناحیه احداث می‌شوند. طبق برنامه ریزی های صورت گرفته طی چهار سال آینده میزان تولید آب توسط آب‌شیرین‌کن‌های کشور در جوار دریا شش برابر خواهد شد.
عملکرد دولت سیزدهم در حوزه آب تا کنون درخشان بوده و نشان می ده که وزارت نیرو توجه ویژه خود را به ظرفیت های این بخش نه تنها از دست نداده بلکه به دنبال تقویت آن نیز است.
منبع ایرنا
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی اقتصاد و انرژی