صفرتاصد ماجرای راه‌اندازی "مجموعه تجاری پرحاشیه 10 هکتاری" در شرق تهران / "انبار چایی" که چهره منطقه 15 را تغییر داد!

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، چندی پیش مجموعه سرای ایرانی در شرق تهران و در منطقه 15 فعالیت خود را در محل سابق "انبار چای" آغاز کرد. با فعالیت این مجموعه ترافیک شدیدی در اطراف آن شکل گرفت و در ادامه شهروندان تهرانی و اعضای شورای شهر تهران نسبت به افزایش بار ترافیکی این محدوده انتقاداتی را مطرح کردند.

شهرداری منطقه 15 برای حل این مشکل و کاهش بار ترافیکی این محدوده به ویژه در روزهای پایانی هفته، اقدامات مختلفی را در دستور کار خود قرار داد و به سرانجام رساند؛ اقداماتی که تا حدود زیادی بار ترافیکی این محدوده را کاهش داد.

برای بررسی حواشی ایجاد شده در پی افتتاح سرای ایرانی در منطقه 15 و مشکلاتی که برای شهروندان به دلیل ایجاد گره‌های ترافیکی در این منطقه ایجاد شد به سراغ "محمد شیری؛ شهردار منطقه 15" رفتیم و تمام سؤالاتمان در این باره و وضعیت سابق و فعلی محوطه 10 هکتاری "انبار چای" و جایگزینی آن با مجموعه سرای ایرانی را مطرح کردیم؛ در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانیم:

تسنیم: چرا در شهرداری منطقه 15 با تبدیل مجموعه 10 هکتاری "انبار چای" به مجموعه سرای ایرانی موافقت کردید؟

در گذشته این مجموعه (سرای ایرانی) با 10 هکتار به انبار چای معروف بوده است و بیش از 50 سال قبل این محدوده به عنوان انبار چای در تهران و حتی کشور استفاده می‌شد و قدیمی‌ها نیز به عنوان انبار چای این محدوده را می‌شناختند.

در طی50 سال گذشته از این محل علاوه برای انبار چای به عنوان انبار سایر اقلام از جمله مواد غذایی، لاستیک، خودروهای ضایعاتی و موتور، کاشی و سرامیک و... استفاده می‌شده است و بیش از 800 نفر در این محل انبار داشتند.

با توجه به ناایمن بودن ملک موصوف به انبار چای و در راستای تغییر وضعیت نامطلوب آن در محله مسعودیه، در کمیسیون عالی رسیدگی به پرونده‌های خاص با درخواست مالک برای تبدیل انبار چای به مجموعه سرای ایرانی موافقت شد.

ناگفته نماند که انبار چای معروف، یکی از ساختمان‌های ناایمن، پرخطر و بحرانی منطقه 15 بود که به‌صورت مکرر از سازمان آتش‌تشانی اخطار دریافت می‌کرد. در حال حاضر، با تغییر کاربری انبار چای به سرای ایرانی، این فضا به فضایی ایمن تبدیل شده و ایمن‌سازی آن مورد تایید سازمان آتش‌نشانی است.

تسنیم: هدف اصلی شهرداری از تبدیل انبار چای به مجموعه سرای ایرانی چه بود؟

مهمترین هدف شهرداری منطقه 15 از راه‌اندازی مجموعه سرای ایرانی، کارآفرینی و اشتغال‌زایی و ایجاد 2000 فرصت شغلی جدید برای ساکنان و جوانان در این منطقه بوده که خوشبختانه در حال حاضر این امر محقق شده و براساس راستی‌آزمایی انجام شده از تعداد اشاره شده بیش از هزار نفر مشغول به کار شدند.

سال گذشته با مالکین جلسه‌ای برگزار شد و در ارتباط با انبار چای صحبت شد و ما به دنبال آن بودیم که این محل را سروسامان بدهیم، چرا که علاوه بر منظر نامناسب انبار و ناایمن بودن آن، ساکنین محل نیز از این موضوع شاکی بودند و با توجه به اینکه اطراف این 10 هکتار، یک دیوار بلندی وجود داشت، شب‌ها کسی جرات تردد در کنار این دیوار را نداشت!

ما به دنبال این بودیم که این محل را احیا و از شرایط نامناسب خارج کنیم. صحبت‌هایی شد و ما نیز قول‌های دادیم که هر کاری در قالب قانون انجام بدهیم و همین مسئله موجب ترغیب مالک جدید شد و در ابتدا سال جاری مالک جدید به شهرداری منطقه مراجعه کرد و برنامه ریزی خود را برای راه‌اندازی سرای ایرانی اعلام کرد.

البته توسعه و رونق اقتصادی جنوب شرق تهران از دیگر اهداف راه‌اندازی سرای ایرانی بود تا توسعه و رشد اقتصادی محدوده ورودی شرقی تهران همچون ورودی غربی تهران شود.

تسنیم: آیا تغییر کاربری صورت گرفته از انبار به یک سرای بزرگ تجاری در این نقطه از شهر تهران، قانونی بوده است؟

این محل (انبار چای قبلی و سرای ایرانی فعلی) 38 هزار مترمربع (3.8 هکتار) سوله بوده است و پایان‌کار انبار تجاری داشته است و یکی از مرتب‌ترین به لحاظ تجاری املاک منطقه 15 همین محدوده است و علاوه بر داشتن پایان کار انبار تجاری، اضافه بنایی هم نداشته است به جز ناایمنی‌هایی که به مرور زمان برای بنا ایجاد شده بود.

3/8 هکتار انبار تجاری وجود داشت و مالک جدید آمد که کاربری این انبار تجاری را به تجاری تغییر بدهد در واقع یک حقوق مکتسبه انبار تجاری برای مالک وجود داشت و مالک جدید پس از خرید ملک اعلام کرد که بنا دارد 3.8 این ملک را تبدیل به تجاری کند البته ما این موضوع را نپذیرفتیم و اعلام کردیم امکان ندارد کل این مجموعه تجاری شود چرا که حتما باید انبار هم پیش‌بینی شود و تقریبا 2.5 هکتار از 3.8 هکتار از انبار به تجاری تبدیل شد و این مسئله بسیار مرسوم و عادی است.

به هر حال مالک یک حقوق مکتسبه‌ای داشت و شهرداری هم با توجه به قوانین و مقررات منعی برای این موضوع نداشت همچنین باید به این موضوع اشاره کنم که اصولا پروانه‌ای برای این ملک صادر نشد چرا که ملک پایان کار انباری تجاری داشت و صرفا تبدیل انبار تجاری به تجاری بوده است.

تسنیم: آیا برای احداث این پروژه تجاری بزرگ و مسائل ترافیکی آتی آن، نظر پلیس راهوار اخذ شده بود؟

با توجه به اهمیت موضوع جلسه‌ای را با سرهنگ موسوی؛ رئیس پلیس راهور تهران بزرگ برگزار کردیم چرا که می‌دانستیم که با راه‌اندازی این مجموعه به هر حال تقاضای سفر در این محدوده افزایش پیدا خواهد کرد و علی‌رغم اینکه پروانه‌ای برای ملک مذکور صادر نشده بود اما از مالک خواسته شد تا "عارضه‌سنجی ترافیکی" را برای پروژه سرای ایرانی انجام دهند البته این مسئله قانوناً اجباری نداشت و مالک هم می‌توانست انجام ندهد چرا که عموماً پروانه‌ای صادر نمی‌شد اما مالک این درخواست را پذیرفت و شهرداری منطقه را همراهی کرد و در آبان ماه امسال، عارضه‌سنجی انجام شده تحویل شهرداری منطقه شد که نقایصی وجود داشت که به مرور تکمیل و پلیس راهور نیز در این زمینه اشکالی نگرفت.

در عارضه‌سنجی مشاور اعلام کرد که در اوج ساعات پیک ورودی به محل سرای ایرانی، 300 خودرو در ساعت خواهد آمد که در روز در عدد 10 ضرب می‌شود البته باید به این مسئله اشاره کنم که 300 خودرو در ساعت، محدوده و معابر ترافیکی را بهم نمی‌ریزد ضمن اینکه این عارضه‌سنجی برای ساعت اوج و روزهای پیک یعنی پنجشنبه و جمعه صورت گرفت چرا که در روزهای عادی در هر ساعت تردد 300 خودرو عدد زیادی نیست.

تسنیم: در عمل چه اتفاقی در حوزه ترافیکی پس از افتتاح سرای ایرانی در هفته‌های اول افتاد که منجر به گلایه‌های شهروندان شد؟

در روزهای ابتدایی و هفته‌های اول با آغاز فعالیت سرای ایرانی پیش‌بینی می‌کردیم که با حجم سنگین تبلیغات محیطی و تلویزیونی تعداد مراجعه‌کنندگان به دلیل هیجانات، زیاد باشد که این اتفاق هم افتاد اما رفته رفته و با فروکش هیجانات اولیه، شرایط ترافیکی نیز در محدوده سرای ایرانی بهتر شد.

به هر حال اطراف سرای ایرانی، در سال‌های گذشته پاساژهای زیادی راه‌اندازی شده است و به جرات می‌توان گفت برخی از پاساژها پارکینگ ندارند و این در حالیست که برای مجموعه سرای ایرانی 1800 پارکینگ تامین شده است و در عارضه‌سنجی ترافیکی هم به این موضوع اشاره شده بود که 1300 پارکینگ برای سرای ایرانی پیش‌بینی شود.

تسنیم: با این اوصاف علت ترافیک سنگین در روزهای ابتدایی آغاز فعالیت این مجموعه چه بود؟

اتفاقی که افتاد این بود که در دو جمعه پس از افتتاح سرای ایرانی، شاهد ترافیک سنگین بودیم؛ اول مصادف شد با "جمعه سیاه" به همین دلیل بود که جمعه اول شلوغ بود و ما این موضوع را تایید می‌کنیم و بخش عمده آن ناشی از هیجانات مردم بود و شاید در آن زمان 10 خودرو وارد سرای ایرانی می‌شد اما فقط سرنشینان یک خودرو خرید می‌کرند و 9 خودرو دیگر فقط برای بازدید می‌آمدند!

در دو جمعه پی در پی پارکینگ‌های سرای ایرانی به طور کامل پر شد چرا که از شهرستان‌ها نیز به این محدوده مراجعه کردند.

ناگفته نماند که یکی دیگر از عوامل ایجاد ترافیکی در آن زمان، مدیریت ضعیف داخل سرای ایرانی بود. در واقع پرسنل مجموعه با تعداد قابل توجهی از مراجعه‌کننده مواجه شدند و خودشان هم نتوانستند هفته را اول مدیریت کنند.

در هفته دوم فعالیت سرای ایرانی، ورودی از خیابان نیکو عمل یا قصر فیروزه کنار آتش‌نشانی بود و خروجی از خیابان قدیانی بود که در ادامه به این نتیجه رسیدیم که این شکل ورودی و خروجی مناسب نیست. در هفته سوم با پلیس راهور جلسه‌ای را برگزار کردیم و به این جمع‌بندی رسیدیم که ورود و خروج خودروها از خیابان شهید قدیانی انجام شود.

پس از دو هفته اول که گفته شد به خاطر هیجانات مراجعه زیاد بود؛ بعد از آن دیگر مشکلی برای پارک خودروها وجود نداشت و پارکینگ سرای ایرانی جوابگوی مراجعه‌کنندگان بود.

بنده سوابق ملک انبار چای را بررسی کردم به طوری که بارگذاری عجیب و غریبی برای این محل دیده شده بود! در واقع برای مجموعه 10 هکتاری، 57 هکتار بارگذاری در نظر گرفته شده بود. 579 هزار متر مربع اداری و تجاری و انبار تجاری و ورزشی، البته پارکینگ هم پیش بینی شده بودند و چنانچه سرای ایرانی در این محل ساخته نمی‌شد یک مجموعه‌ای بسیار بزرگ (یک سوم ایران مال) ساخته می‌شد و این مسئله در کارگروه‌های کمیسیون ماده 5 هم رسیدگی شده بود!

فرض کنید یک سوم ایران مال در سه راه افسریه و مسعودیه) مستقر می‌شد! قطعا آن موقع گرفتاری‌ها سنگین‌تر بود چون آن مرکز به مراتب متنوع‌تر از سرای ایرانی بود و جذب سفر بالایی داشت اما الان 2.7 هکتار تجاری در سرای ایرانی وجود دارد (27 هزار متر مربع) به هر حال یک حقوق مکتسبه‌ای برای مالک وجود داشت و صرفا تبدیل انبار تجاری به تجاری بود و انصافا بعد از دو هفته اول هیچ جمعه‌ای شاهد ترافیک سنگین نبودیم.

هم اکنون مراجعات به سرای ایرانی از هیجانات اولیه افتاده است و خریداران به این محل مراجعه می‌کنند.

تسنیم: آیا راه‌اندازی این سرای تجاری برای منطقه اثرات مثبتی هم داشته است؟

هدف منطقه از تغییر کاربری انبار چای سابق به سرای ایرانی، نخست موضوع ایمن‌سازی بود تا این بنا از ناایمنی در بیاید و ما موظف به این کار بودیم. هدف دوم اشتغالزایی بود که بنا بر وعده داده شده قرار است 2 هزار نفر از پرنسل سرای ایرانی از ساکنان منطقه 15 بکار گرفته شود که همان طور که گفته شد تاکنون براساس راستی آزمایی صورت گرفته بیش از یک هزار نفر مشغول به کار شده اند و مابقی نیز در آینده مشغول به کار خواهند شد و هدف نهایی و اصلی رونق به جنوب شهر تهران است.

ناگفته نماند 250 مورد پارکینگ در همان روزهای ابتدایی مربوط به مراجعه‌کنندگان نبود و این خودروها متعلق به کسانی بود که فقط خودرو خود را در پارکینگ سرای ایرانی پارک کرده بودند و برای خرید به پاسازهای اطراف مراجعه کرده بودند چرا که برای برخی پاساژهای اطرف سرای ایرانی که بیش از 20 سال ساخته شده‌اند پارکینگ به اندازه کافی پیش‌بینی نشده است.

تسنیم: تاکنون چه اقداماتی برای حل معضل ترافیک این مجموعه انجام شده است؟

از زمان راه‌اندازی مجموعه سرای ایرانی تاکنون جلسات متعددی به منظور رفع معضل ترافیک برگزار شده است که از جمله این جلسات می‌توان به برگزاری نشست با حضور سرهنگ موسوی پور؛ رئیس پلیس راهوار تهران بزرگ و همچنین هماهنگی پیگیری شروع عملیات اجرایی 8 و 9 مترو تهران اشاره کرد.

در همان هفته ابتدایی فعالیت سرای ایرانی اقداماتی را در دستور کار قرار دادیم تا این هیجانات به سرا را کنترل کنیم و پیشنهاداتی به مسئولان سرای ایرانی ارائه شد که در نهایت آنها تخفیفی را برای مراجعه کنندگان در طول هفته از (شنبه تا چهارشنبه) در نظر گرفتند و بنای ما بر این بود که پیک مراجعه را از پنجشنبه و جمعه خارج کنیم و این اتفاق صورت گرفت و هفته سوم، شاهد ترافیک روانی در مسیر سرای ایرانی بودیم.

یکی دیگر از کارهایی که با مسئولان سرای ایرانی مطرح شد و مورد موافقت آنها قرار گرفت، عدم راه‌اندازی مجموعه دیجیتال سرا بود همچنین یک ورود و خروج نادرستی از روزهای اول تعبیه شده بود که با اصلاح ترافیکی و جابه جایی ورود و خروج صورت گرفته، دیگر مشکلی وجود ندارد.

همچنین با اخذ تایید از کمیته شبکه معابر سازمان حمل و نقل ترافیکی شهرداری تهران اقداماتی نظیر به کارگیری 30 نفر نیروی آموزش دیده از طرف مجموعه به منظور هدایت ترافیک معابر پیرامون مجموعه، جابه جایی درب ورودی و خروجی و انتقال مسیر دسترسی به مجموعه از محور دسترسی بزرگراه امام رضا (ع) و خیابان مسجد الحسین (ع) و جدا کردن مسیر تردد و و دسترسی از محلات مسکونی مسعودیه افسریه انجام شد؛ فعالیت سرای ایرانی نه تنها برای منطقه مشکل ایجاد نکرده بلکه باعث رونق منطقه نیز خواهد شد و با توجه به تغییراتی که انجام شده، دردسری از این پس نخواهد داشت.

پروژه‌ای مدنظر شهرداری منطقه 15 است که اجرای آن می‌تواند اثرات مثبتی را در محدوده افسریه و مسعودیه داشته باشد که می‌توان به احداث زیرگذر و روگذر محدوده میدان بسیج اشاره کرد.

بلوار نیکو عمل یا قصر فیروزه همان بلواری که از جلوی سرا می‌گذرد به دنبال آن هستیم که مردم مسعودیه و افسریه که سالیان سال ترافیک گریبانگیرشان است آن را به صورت یک زیرگذر و روگذر وصل کنیم به خاوران و ورودی آزادگان و بعثت و اگر این اتفاق بیفتد کار بزرگی است و ما از وجود سرا یک حُسن استفاده را کرده‌ایم و بنا داریم مشکلات را حل و فصل کنیم.