ضرورت ایجاد طرحی نو در ساماندهی اسناد ملی
مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس می‌گوید: با توجه به اهمیت اسناد ملی به عنوان حافظه جمعی یک ملت ضروری است با استفاده از فن‌آوری‌های نوین طرحی نو در ساماندهی اسناد ملی دراندازیم.
کوروش کمالی سروستانی در آستانه «روز اسناد ملی و میراث مکتوب» (17 اردیبهشت‌ماه) در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: آرشیو به منزله شناسنامه ملی کشور متضمن شکل‌دهی حافظه جمعی یک ملت است و راهگشای برنامه‌ریزی برای آینده. آرشیو تجربه‌های انسانی را ثبت می‌کند و روشنگر حیات اجتماعی اوست. آرشیو ملی فراتر از امکان پژوهش‌های علمی، دارای کارکردهای کاربردی گسترده‌ای در تحول و تکامل جامعه است.
او در ادامه یادآور شد: اگرچه سازمان اسناد ملی ایران در سال 1349 توسط استاد سیروس پرهام بنیان گذاشته شد و قانون آن به تصویب مجلس شورای ملی رسید اما پیش از این نیز در سال 1287 شمسی وزارت خارجه بایگانی اسناد خود را سامان داده و در سال 1309 لایحه ایجاد مرکز اسناد دولتی در هیئت وزیران به تصویب رسیده بود. همچنین در سال 1335 نخستین لایحه دولت برای اخذ مجوز امحاء اوراق زائد تدوین و تصویب شده بود.
کمالی افزود: سازمان اسناد ملی به منظور جمع‌آوری و حفظ اسناد ملی ایران در سازمانی واحد و فراهم آوردن و امکانات مناسب برای دسترسی عموم به این اسناد و همچنین ساماندهی و صرفه‌جویی در هزینه‌های اداری و استخدامی از طریق تمرکز پرونده‌های راکد وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و امحای اوراق زائد تشکیل شد. این سازمان در سال 1381 در کتابخانه ملی ایران ادغام شد و سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران شگل گرفت.
مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس گفت: مطالعه و بازکاوی حوادث و تبیین ابعاد رویدادهای تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی از طریق بررسی اسناد به عنوان منابع دست اول پژوهش میسر می‌شود و با توجه به اهمیت اسناد ملی به عنوان حافظه جمعی یک ملت در روزگار ما ضروری است که با استفاده از فن‌آوری‌های نوین طرحی نو در ساماندهی اسناد ملی دراندازیم.
او در ادامه متذکر شد: بخشی از بایسته‌های این اتفاق علمی و کاربردی عبارتند از: اهتمام به بازبینی و روزآمدسازی شیوه‌نامه و دستورالعمل‌ها در راستای التزام دستگاه‌ها به اجرای مفاد قوانین شورای اسناد ملی و تبیین وظایف قانونی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در جهت حفظ و تقویت جایگاه مرجعیت سازمان و راهبری نظام آرشیوی کشور، تهیه و تدوین نرم‌افزار اسناد ملی به عنوان متولی ساماندهی حافظه اداری کشور و شکل‌گیری سامانه منسجم در قالب دبیرخانه دولت، شکل‌گیری نظام ملی اطلاع‌رسانی از طریق اشتراک منابع بانک‌های اسنادی معتبر کشور به منظور استفاده از توان تجمیع نهادها و توسعه حوزه خدمات اطلاع‌رسانی اسناد و همچنین ایجاد گنجینه جامع میراث مستند ایرانی و اسلامی با اهتمام به گردآوری اسناد و نسخ خطی موجود در آرشیو و کتابخانه‌های ایران و جهان.
کمالی همچنین گفت: برنامه‌ریزی و مدیریت کلان اسناد ملی در استان از مرحله تولید تا بایگانی، راکدسازی، شناسایی، تعیین تکلیف، انتقال اسناد واجد ارزش نگه‌داری دائم و دریافت اسناد اهدایی، امانی و خریداری اسناد باارزش و تولید اسناد شفاهی از طریق مصاحبه از جمله خدمات و وظایف واحد اسناد در سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس است. مرکز با هدف تمرکز اسناد منطقه‌ای در استان و ایجاد تسهیلات برای پژوهشگران در سال 88 در شیراز تأسیس شده و در همین راستا به فراهم‌آوری و سازماندهی میراث مکتوب می‌پردازد، هم‌اینک قدیمی‌ترین سند موجود در مرکز فارس متعلق به دوره صفوی است. گفتنی است قدیمی‌ترین سند گنجینه آرشیو ملی ایران نیز که تاریخ آن 870 هجری است متعلق به فارس است.
او اظهار کرد: با ساماندهی و گشایش موزه فرهنگ فارس امکان نمایش و متعاقب آن تحقیق و بررسی درباره آثاری که در مخازن و دور ازدسترس مراجعان بود فراهم آمد و این خود عاملی برای ترغیب دارندگان میراث ملی و مکتوب به اهدا یا فروش مجموعه‌ها به سازمان می‌شود. تاریخ شفاهی، فراهم‌آوری و سازماندهی و اطلاع‌رسانی اسناد با تمرکز بر اسناد دولتی، به موجب قانون اسناد ملی مصوب اردیبهشت 49، اصلی‌ترین رسالت مرکز فارس است. در همین راستا باگردآوری و حفاظت بهینه، در حال حاضر این مرکز دارای یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های اسناد دولتی در کشور پس از تهران است. این اسناد هم پاسخگوی نیاز پژوهشی پژوهشگران در تاریخ‌نگاری معاصر و هم به منزله پیشینه اداری جوابگوی مسایل حقوقی است. پیگیری طرح همیاران اسناد و میراث مکتوب از طریق فرمانداران و دهیاران به منظور گردآوری اسناد میراث مکتوب ملی و محلی و نیز اشتراک منابع با بانک‌های اطلاعاتی و تهیه نسخه پشتیبان از منابع به منظور توسعه خدمات اطلاع‌رسانی از دیگر فعالیت‌های مرکز فارس است.
مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس افزود: مرکز فارس در نظر دارد در راستای گسترش و تعمیق پژوهش و به منظور بررسی و طبقه‌بندی داشته‌های تاریخی و فرهنگی در یک اسلوب علمی به اجرای طرح «مستندسازی تاریخ ادارات و نهادهای مدنی فارس» بپردازد و چشم‌اندازی از نظام اداری استان برای آیندگان فراهم می‌سازد.
او در پایان گفت: در بخش اسناد تاریخی، ترغیب و تشویق دارندگان اسناد و میراث مکتوب به اهدا، فروش یا امانت آثار با تشریک مساعی اصحاب رسانه و استفاده از توان تجمیع نهادهای فرهنگی مرتبط، این حرکت فرهنگی را به یک فرهنگ عمومی و پایدار مبدل می‌سازد.
انتهای پیام