عرصه وزارت خارجه منفعت محور است

سیدمحمدکاظم سجادپور در جلسه نقد و بررسی کتاب «از اداره هفتم تا سفارت» گفت: عرصه وزارت خارجه عرصه منفعت محور است، منفعتی که به تمامیت ارضی و ماندگاری ایران وابسته است.

به گزارش خبرنگار مهر، آئین رونمایی از کتاب «از اداره هفتم تا سفارت» خاطرات محسن پاک آئین صبح امروز یکشنبه دوم بهمن با حضور محسن پاک آئین مؤلف کتاب و سفیر سابق ایران در زامبیا، ازبکستان، تایلند و آذربایجان؛ کاظم سجادپور، معاون سابق پژوهشی وزارت امور خارجه و استاد روابط بین الملل دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه؛ محمدرضا باقری، سفیر اسبق ایران در کویت، ترکیه، سوریه و معاون سابق عربی_ آفریقایی وزارت امور خارجه در خبرگزاری ایرنا برگزار شد.

محمدرضا باقری در ابتدای این نشست گفت: من کتاب را با علاقه خواندم. زیرا کتاب نکات ارزشمندی را در خود جای داده است. در نگاه نخست کشورهای مهمی در خاطرات مؤلف کتاب وجود دارد برای مثال از زامبیا، ازبکستان، تایلند و آذربایجان صحبت شده و نکات مهمی از نگاه یک دیپلمات به خواننده منتقل شده است.

وی افزود: وقتی سخن از ازبکستان است، مخاطب به بخارا و سمرقند سفر می‌کند. سفری که دست خالی برنمی‌گردد و اطلاعات جالبی از یک کشور مهم آسیای مرکزی اعم از نوع سیاست، فرهنگ و تاریخ آن در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد.

باقری گفت: مؤلف در این کتاب درباره تایلند و آذربایجان سخن گفته شده است، کشوری که این روزها خیلی‌ها تلاش می‌کنند که میان ما و آذربایجان اختلاف بیندازند و ما را از هم دور کنند. با توجه به این نکته در خاطرات پاک‌آیین اطلاعات خوبی درباره کشور آذربایجان ارائه شده که مرور آن برای امروز ما مفید است. وی گفت: در کتاب «از اداره هفتم تا سفارت» مؤلف تنها به بیان خاطرات بسنده نکرده، بلکه سعی دارد در کنار بیان خاطرات همراه با جزئیات به تحلیل مطالب نیز توجه کند و به نظرم مؤلف در این کتاب محتوای غنی به خواننده ارائه داده است. باقری افزود: این دیپلمات در کتابش به هر کشوری که سفر کرده است مخاطب را با ارائه جزئیاتی نظیر جغرافیای کشور و پایتخت آن و فرهنگ مردم آشنا کرده. در واقع پاک‌آیین در این اثر تنها به قلم زدن و ارائه مطالب ساده اکتفا نکرده است بلکه تلاش کرده نکات جذاب هر کشور را عنوان کند تا مخاطب با او همراه شود. او در خاطراتش از آفریقا می‌گوید از کشوری مانند تونس حرف می‌زند و چرایی آغاز بهار عربی از تونس، اهمیت مسلمانان تایلند، ارزش و اعتبار شهری مانند ایروان و غیره را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد و از این منظر کتاب حرف‌های ناگفته‌ای برای مخاطب علاقه‌مند به این مباحث دارد. سفیر اسبق ایران در کویت گفت: به نظرم این خاطرات هم برای فعالان حوزه دیپلماسی نکات خواندنی دارد هم برای علاقه‌مندان به کسب اطلاعات از کشورهای آذربایجان، تایلند، ازبکستان و غیره بنابراین برای معرفی کتاب باید تبلیغات بیشتری صورت بگیرد تا سال‌ها در قفسه کتابخانه مورد مراجعه مخاطبان قرار بگیرد.

عرصه وزارت خارجه عرصه منفعت محور است

در ادامه سیدمحمدکاظم سجادپور نیز گفت: در کتاب‌های آقای پاک آئین سه موضوع مهم است، یکی داده‌هایی که ارائه می‌دهند، داده‌هایی درباره ایران، درباره جوامع و اداره‌هایی که در آن بودند، دوم مفاهیمی ارائه می‌کنند یا به شکلی می‌نویسند که از داده‌ها مفاهیمی به ذهن می‌رسد، سوم در نتیجه اینها واقعیتی در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد.

وی افزود: کتاب از مجموعه داده‌ها، مفاهیم و گذاره‌ها، در سه بخش از منظر پاک‌آیین، از نظر وزارت خارجه دیگر کشورها و از نظر وزارت‌خارجه ایران قابل بررسی است. پاک‌آیین شخصیت محترمی است و این احترام در نتیجه اعتقاد، ادب، سواد و رفتار متواضع کسب شده است. در کتاب هم اثری از پرخاشگری و عدم توازن نیست.

سجادپور گفت: این کتاب بازتاب یک نسل است، نسلی که متولد دهه 30 شمسی است. آن نسل ایده‌گرا و در کشور ما و جهان مؤثر است؛ این ایده‌گرایی در کتاب برجسته است. هر چند که برخی در تحولاتی به راه منحرف رفتند. ایده درست و اعتقاد صحیح داشتن مهم است که در این کتاب منعکس می‌شود.

معاون سابق پژوهشی وزارت امور خارجه و استاد روابط بین الملل افزود: کتاب‌های پاک‌آیین شخصیت‌های دیپلماتیک را روشن می‌کند، دیپلمات حرفه‌ای بودن نیازمند بهره مندی از علوم سیاسی داشتن نیست و نیاز به شخصیت بالایی دارد. شخصیت دیپلماتیک یک بُعدی نیست که فقط سواد داشته باشد و درست بنویسد، چراکه اداره نمایندگی ایران در سیاست کار ساده‌ای نیست و در متغیرهای مربوط به مأموریت، شخصیت دیپلماتیک قابل بحث است.

سجادپور افزود: دیپلماسی از کهن‌ترین نهادهای بشری است و بشر سال‌ها به آن نیاز داشته است. این کتاب و کتاب‌های دیگر پاک‌آیین تاریخ نهاد دیپلماسی در ایران است. همچنین از آنجایی که سیاست منفعت است؛ منفعت لغت بدی نیست اما مهم است که آن را چگونه تعریف کنیم چراکه عرصه وزارت خارجه عرصه منفعت محور است، منفعتی که به تمامیت ارضی و ماندگاری ایران وابسته است.

تاریخ شفاهی و خاطرات سفیر بخشی از تاریخ کشور است

در آخر محسن پاک‌آیین مؤلف کتاب نیز گفت: برای یک نویسنده بهترین زمان، زمان چاپ و رونمایی اثرش است زیرا نتایج زحماتش را می‌بیند و خیلی خوشحالم که این اتفاق افتاده است. از زمانی که در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی فعال بودم، خاطراتی دارم که می‌تواند سرلوحه فعالیت در این حوزه باشد.

وی افزود: در جلسه‌ای که با مقام معظم رهبری داشتیم نکاتی را فرمودند که الگوی من برای نگارش خاطراتم شد. ایشان فرمودند یکی از از کارهای شما ثبت خاطراتتان است چراکه شما در هر کشور سال‌ها بودید و نفر بعدی باید از تجربیات شما استفاده کند.

وی افزود: نگارش تاریخ شفاهی و خاطرات سفیر بخشی از تاریخ یک کشور است که در آینده به آن نیازمند هستیم و البته یکی از روش‌های مؤثر بیان وقایع است که با زبان ساده بیان می‌شود چراکه خاطره را همه می‌خوانند و از میان آن تاریخ کشور استخراج می‌شود.