عقلانیت دینی و جهالت مدرن | پاسخ عقلی آیت‌الله رجبی به شبهه شفا و درمان؛ چرا باید اماکن مقدس بسته باشد؟

آیت الله محمود رجبی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به ضرورت توجه به عقلانیت دینی در مقابل جهالت مدرن، گفت: منطق اسلام، آیات و روایات به ما می گوید باید برای ادعاهای خود دلیل و برهان بیاوریم. قرآن از مخالفان خود نیز می خواهد که ادعاهای خود را با دلیل متقن ارایه کنند «قل هاتوابرهانکم ان کنتم صادقین» (انبیاء:24) و کسانی را که برای انتخاب مسیر خود دلیلی ندارد نکوهش می کند. خداوند در قرآن به پیامبر اسلام (ص) می فرماید: «قل هذه سبیلی ادعواالی الله علی بصیره انا ومن اتبعنی» (یوسف 108) بگو این (دعوت به توحید) مسیر من است که با بصیرت، نه کورکورانه من و پیروانم {آن را انتخاب کرده و} دیگران رابه آن دعوت می‌کنیم.

بیشتر بخوانید:

وی با بیان اینکه، " علم، معرفت، بصیرت و آگاهی لازمه انتخاب راه و مسیر درست است"، تصریح کرد: قرآن، حتی تجربه بشری را در حد خودش معتبر می داند. قرآن مکرر بر سیر و مسافرت در زمین تاکید و بر عدم استفاده از تجربه و تعقل نکوهش می کند و می فرمائید آیا در زمین سیر و مسافرت نمی کنند تا - با دیدن آثار به جای مانده از ملت هایی که مورد عذاب الهی قرار گرفتند - زمینه های تعقل و شنیدن و پذیرفتن سخن حق برایشان فراهم شود. افلم یسیروافی الارض فتکون لهم قلوب یعقلون بها او آذان یسمعون بها... (حج46) این آیه وآیات مشابه آن دلالت بر اعتبار تعقل وتجربه درقلمرو خاص خوددارد.

* نظر متخصصان از نگاه دین معتبر است

آیت الله رجبی در ادامه گفت: اصل دیگری که در دین معتبر است، نظر متخصصان متعهد درحوزه تخصصی خوداست، یعنی متخصص متعهدی که براساس تخصص و تجارب معتبر خود نظرمی دهد، اظهار نظر وی به لحاظ دینی معتبر است و مسلمان باید این نظر را به عنوان یک نظر تخصصی بپذیرید؛ یکی از دلایلی که ما نظر مراجع تقلید را می‌پذیریم این است که مراجع ما متخصصان متعهد دین شناس هستند و دین را باروش معتبر فهم کرده اند و به همین دلیل ما نظر مراجع را چون یک نظر تخصصی است پذیرفته و از مراجع تقلید می کنیم و چنین تقلیدی در همه جوامع بشری پذیرفته و طبق آن عمل می شود.

* ما در مقابله با بیماری و حفظ سلامت خود تعهد دینی داریم

قائم مقام موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با بیان اینکه در حوزه بهداشت و درمان نیز همانند سایرحوزه های علمی و معرفتی نظر کارشناسان و متخصصان معتبر است، در پاسخ به سوالی درباره بسته شدن حرم حضرت معصومه و امام رضا (علیهماالسلام) بنا به درخواست ستاد مقابله با کرونا، تصریح کرد: کارشناسان و متخصصان حوزه پزشکی برای مقابله با بیماری‌ای که در کشور شایع شده و بی توجهی به آن حتی موجب مرگ برخی از هموطنان ما شده است، تاکید کردند که تجمعات اعم از نماز جمعه، جماعات و اماکن زیارتی موقتا تعطیل شود چون فعالیت آنها موجب سرایت بیشتر بیماری می شود. خب این نظر تخصصی است و ما در مقابله با این بیماری و حفظ سلامت خود که به لحاظ عقلی لازم وبه لحاظ دینی واجب است، تعهد دینی داریم باید این دستورات را بپذیریم و به آن عمل کنیم و بدانیم که این نظر به لحاظ دینی، معتبر است و عمل به آن عقلا، منطقا و شرعا لازم است. لذا اقدام کسانی که می خواستند به دلیل زیارت مستحب امر لازم و واجب که همان توجه به نظر متخصصان برای حفظ جان خود ودیگران است را نادیده بگیرند هیچ منطقی نداشته و ندارند.

* زیارت حضرات معصومین «مستحب» و حفظ جان مسلمانان و زائران «واجب» است

آیت الله رجبی در پاسخ به این سوال که ممکن است بگویند بسته نشدن درب های حرم نظر مرجع آنهاست، گفت: اولا، دراینگونه موارد اجتماعی نظر ولی فقیه مقدم بر سایر نظرات است و در صورت صدور حکم حکومتی برهمه مراجع عظام هم لازم است تبعیت کنند چه رسد به مقلدان آنان و مقام معظم رهبری مدظله العالی فرمودند که به این دستور العمل ها (دستور العمل های مجموعه های مسؤول و متخصص وکارشناس مقابله باکرنا) باید عمل کرد و آن را حسنه و عمل نکردن به آن را سیئه دانستند. ثانیا زیارت حضرات معصومین علیهم السلام به خودی خود مستحب و حفظ جان مسلمانان و زائران واجب است و هیچ مرجعی فتوی نمی دهد که برای یک امر مستحب، امر واجبی ترک شود. ثالثا حفظ جان انسان در منطق اسلام بقدری اهمیت دارد که حتی طبق فتوای همه مراجع در بسیاری از موارد اگرانجام واجبات دینی جان یک مسلمان به خطر اندازد انجام آن واجب نیست بلکه حرام است بالاتر از این درمواردی حتی اگر خطر جانی هم نباشد و برای جسم انسان ضرر داشته باشد و حتی اگراحتمال ضرر عقلایی داشته باشد انجام آن لازم نیست مانند اینکه اگر روزه ماه رمضان برای جسم انسان ضرر داشته باشد روزه واجب ماه رمضان برآن فرد واجب نیست بلکه حرام است رابعا اصل وجوب حفظ جان مردم وزایران در برابر ویروس کرونا طبق آیات و روایات و فتاوای همه مراجع واجب است.

"اکنون این سوال مطرح می شود که حفظ جان مردم ازچه طریق و با عمل به چه دستور العملی باید صورت گیرد و نظر چه کسی معتبر است، پاسخ این است که بدون شک نظر متخصصان حوزه سلامت در این مورد معتبراست نه متخصصان حوزه های دیگر چه رسد به مردم غیر متخصص و بالاخره اگر با صرف نظر از دیدگاه دینی و با منطق عقلانی بخواهیم پاسخ دهیم باید گفت: درجایی که تعداد زیادی از متخصصان در حوزه تخصصی خود انجام امری را لازم بدانند و یک متخصص برفرض اینکه همتراز هریک ازآنان باشد - که دراین موردهمتراز بودن محل تردید است - نظر مخالفی داشته باشد منطق عقل اقتضا دارد که به نظرجمع متخصصان عمل شود".

آیت‌الله رجبی افزود: درموضوع تعطیلی موقت تجمعات و بستن و محدود کردن رجوع مردم به اماکن تجمع و ازجمله اماکن مقدسه مانندحرم های مطهر نیز چنین است که مراجع عظام تقلید که متخصصان حوزه دین هستند برای حفظ جان مردم عمل به به نظر کارشناسی متخصصان متعهد حوزه سلامت را لازم می دانند و برفرض که یک متخصص حوزه دین یافت شود که همتراز آنان باشد و آن را واجب نداند یا حتی حرام بداند از نظر عقلی نظر جمع متخصصان اولویت دارد در صورتی که فرض وجود چنین متخصصی موردتردید جدی است.

* بی احترامی اخیر به حرم حضرت معصومه (س) هیچ منطق دینی و عقلی نداشت

وی گفت: بی احترامی اخیر به حرم حضرت معصومه (س) که به بهانه دفاع ازمقدسات انجام شد، هیچ منطق دینی و عقلی نداشت؛ بلکه هتک حرمت آستانه مقدسه و حرام است و افرادی که چنین کردند باید توبه کنند

این عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اقدام یک نفر در قم که با لیسیدن ضریح مطهر می خواست بگوید که در حرم کسی بیمار نمی شود، گفت: اینگونه اقدامات یا از روی ناآگاهی به مسائل دینی است و یا اینکه افرادی در پشت صحنه هستند که اینگونه افراد را بازیچه قرار داده اند تا به دین و نظام اسلامی ضربه بزنند.

* نباید در برخورد با تشیع انگلیسی مسامحه کرد

وی ادامه داد: امروز شیعه انگلیسی ضربه های بزرگی به دین زده است و رفتارهای بی منطق و غیرعقلانی آن‌ها به هیچ عنوان مورد تایید اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام نیست. به‌ویژه در این شرایط که دشمنان اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام و نظام اسلامی از هر بهانه ای برای دشمنی با اسلام استفاده می‌کنند باید هوشیار بود اما متاسفانه گروه شیعه انگلیسی همانند گذشته در زمین دشمن بازی می کند در حالی که بزرگان دین در طول تاریخ تشیع و مراجع عظام تقلید و حضرت امام حفظ نظام را از اوجب واجبات دانسته اند.

آیت‌الله رجبی در ادامه گفت: البته ممکن است در اینگونه تجمعات افراد ناآگاه از دین و یا توطئه های دشمنان اسلام یا غافل از آن، احساساتشان تحریک شود در چنین تجمعاتی حضور یابند و بعدا که حقیقت برایشان روشن شود، اظهار ندامت کنند اما نباید از توطئه دشمنان اسلام و نظام و ترفندهای تشیع انگلیسی غافل و دربرخورد مراجع قضایی با آنان مسامحه شود، چرا که رفتارهای آنها قابل قبول دین و عقل نیست.

آیت الله رجبی گفت: بزرگان مکتب اهل بیت علیهم السلام مانند حضرت امام رحمه الله علیه هم دربیماری ها به پزشکان مراجعه میکردند وهم توصیه های پزشکان را رعایت میکردند و حتی برخی عبادات مستحبی و حتی برخی واجبات را به دلیل توصیه‌های پزشکان ترک می کردند، پس نظر پزشک به عنوان نظر متخصص معتبر است.

وی در پاسخ به این ادعا که "چون ائمه شافی هستند پس نباید در هنگام بیماری حرم ائمه بسته باشد"، گفت: در نگاه دینی، شفا دهنده حقیقی تنها خداست و برای تحقق شفا مانند سایر امور علل و اسبابی قرار داده است و سنت و رویه خدا همین است چنانکه امام صادق علیه السلام فرموده است: «ابی الله ان یجری الاشیاء الابالاسباب» خداوند ابا دارد از اینکه امور جهان بدون سبب محقق شود و پزشکان، دارو و درمان و توصیه های پزشکی اسباب طبیعی و عمومی شفا هستند کما اینکه دعا و توسل به اهلبیت علیهم السلام هم اسباب ماورای طبیعی و متعالی شفا هستند که ازباب کرامت در هرجا که مصلحت باشد به عنوان بندگان مقرب الهی از خداوند درخواست شفای دیگران می‌کنند و درخواست آنان مقبول وشفا می دهند. البته استجابت دعای ائمه منحصر به شفا دادن نیست و در سایر حوائج هم وجود دارد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه تصریح کرد: باید دانست که اهل بیت علیهم السلام علاوه بر کرامت در شفا دادن و برآورده شدن حوائج که در موارد خاص که مصلحت باشد از آنان صادر می شود مقام واسطه فیض الهی بودن را هم دارند که عام و فراگیر است و هرچه از خدا به بندگان و مخلوقات عنایت می شود از کانال اهل بیت علیهم اسلام عنایت می شود. چنانکه در زیارت آل یاسین کبیره آمده است که هیچ شأنی ازشؤون ما نیست مگر آنکه شما اهل بیت سبب و راه رسیدن به آن هستید (فما شیء منا الا وانتم له السبب والیه السبیل) که این هم به هیچ وجه به معنای بی اعتنایی به دستورات پزشکی نیست چنانکه درعین آنکه همه به رازقیت خدا و وساطت اهل بیت علیهم السلام در رزق و کرامت آنان در تامین روزی درموارد خاص که مصلحت باشد، معتقد هستیم هیچ گاه از تلاش و تدبیر برای تامین زندگی دست نمی کشیم و برای آن و بجای آن به حرم اهل بیت علیهم السلام نمی رویم و هیچ مسلمانی حتی همین افراد هم چنین عمل نمی کنند البته این حقایق دینی را باید درست و با دقت فهمید و نیاز به توضیح بیشتر دارد.

* شافی بودن ائمه به معنای بی توجهی به توصیه پزشکان نیست

آیت‌الله رجبی اضافه کرد: بنابراین شافی بودن ائمه به معنای این نیست که فردی به توصیه هایی که برای سلامت و درمان ازسوی پزشکان متخصص و متعهد می‌شود، بی اعتنایی کند و بگوید ائمه شفا می دهند، چنانکه اعتقاد به لزوم مراجعه به پزشک و رعایت توصیه های او به معنای نادرستی درخواست شفا از ائمه و خدا و شافی دانستن آنان نیست و لذا بزرگان دین و مراجع عظام تقلید و مقام معظم رهبری به هر دو توصیه فرموده و عمل کرده و می کنند. این آقایان که چنین باوری دارد، چرا در سایر امور سراغ اسباب طبیعی می روند مگر ائمه فقط قدرت برشفا دادن دارند و بر کار دیگری قادر نیستند؟

آیت الله رجبی در پایان گفت: اگرمراسم‌های عبادی نظیر اعتکاف، نماز جمعه و جماعات را موقتا تعطیل کردند و یا از ورود به حرم های مطهرموقتا ممانعت به عمل آمده است به این دلیل است که اسلام و دین خدا به سلامتی و جان مردم اهمیت فراوان داده اند و حفظ جان هرکس هم برخود او وهم بر دیگران واجب است، امیدواریم باعمل به توصیه های پزشکی و درخواست شفای مریضان از خداوند و توسل به اهل بیت علیهم السلام، این ویروس منحوس از جامعه ما رخت بربندد.

انتهای پیام /