فارس من | رئیس بنیاد شهید: مشکلات بیمه ایثارگران را امسال حل میکنم / سرانه درمانی ایثارگران 2 برابر شد
خبرگزاری فارس گروه حماسه و مقاومت آزاده لرستانی و زهرا بختیاری: 43 سال از فرمان 10 مادهای امام خمینی (ره) خطاب به دولت موقت به منظور رسیدگی به وضعیت خانوادههای شهدای انقلاب میگذرد. با شروع جنگ تحمیلی رسیدگی به امور جانبازان و ایثارگران بخش مهمی از فعالیتهای بنیاد را شکل میداد تا اینکه در 27 خردادماه سال 1377 اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی به تصویب مجلس رسید، اما با گذر زمان و وسیعتر شدن وظایف بنیاد شهید و با درخواست نهادهای ایثارگری و تأیید رهبر انقلاب در 19 اردیبهشتماه سال 1383 تجمیع نهادهای ایثارگری، سازمان جانبازان، ستاد امور آزادگان و بنیاد شهید به تصویب رسید و به این ترتیب بنیاد شهید و امور ایثارگران شکل گرفت.
سیدامیرحسین قاضیزاده هاشمی در روزهای پایانی شهریور سال 1400 به عنوان پنجمین رئیس بنیاد شهید منصوب شد و از زمان حضورش در این بنیاد، تلاش دارد نگاه متفاوتی نسبت به مسائل جامعه ایثارگری داشته باشد. او با حضور در خبرگزاری فارس اشارهای به اقداماتش در 10 ماه گذشته داشت و درباره مسائل مهم جامعه ایثارگری از جمله تبدیل وضعیت استخدامی، بیمه دی، مطالبات جانبازان، حق پرستاری، حقوق والدین شهدا، مسائل مرتبط با کمکمعیشت ها، سرانجام املاک مورد اختلاف بنیاد شهید و افقهای پیش روی خدمات به جامعه ایثارگری سخن به میان آورد که بخش نخست این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
ورودی بنیاد شهید ناشی از دفاع مقدس هنوز تمام نشده است
آقای قاضیزاده در این 10 ماه و چند روزی که از مسؤولیت شما در بنیاد شهید میگذرد، در بخشهای مختلف به خصوص در تبدیل وضعیت استخدامی ایثارگران، دیجیتالی کردن خدمات، بهداشت و درمان، پرداخت معوقات و غیره فعالیتهایی صورت گرفته است. بنیاد شهید را در این مدت چگونه دیدید؟
در ابتدا برای اینکه شما ابعاد کار بنیاد شهید را بدانید، مطالبی را میگویم که نشاندهنده این است که کارهای بزرگی را در پیش داریم. بنده به عنوان رئیس بنیاد باید با 65 مدیر به صورت مستقیم کار کنم؛ یعنی 65 نفری که پنج نفرشان معاونین هستند. 32 ادارهکل در مراکز استانها داریم. در کنار آن مؤسساتی مانند سازمان اقتصادی کوثر، سازمان املاک کوثر، سازمان سیاحتی کوثر، صندوق قرض الحسنه شاهد، مؤسسه ایثار، مؤسسه متد و غیره وجود دارد. همچنین مؤسسه خدمات درمانی به نام بیمارستان خاتم و بیمارستان ساسان داریم که هر کدام از این بیمارستانها خودشان یک موسسه مستقل است. این موارد نشان دهنده این است که یک سازماندهی فکری در شاکله تشکیل بنیاد در گذشته بوده است. بنابراین شاهد گستردگی کار در درون سیستم بنیاد شهید هستیم.
جامعه هدف ما سه میلیون و 500 هزار نفر ناشی از 860 هزار ایثارگر است. البته این 860 هزار ایثارگر جمع اندکی از 6 میلیون رزمنده هستند. در ذیل این آمار، زندانیان قبل از انقلاب، شهدای انقلاب اسلامی، شهدای ترور، شهدای انفجار و مین، شهدای امنیت، شهدای سلامت را هم داریم حدود 700 هزار نفر از این ایثارگران تحت پوشش ما هستند. این مطلب را هم عرض کنم که از پایان جنگ یعنی از سال 1367 که حدود 34 سال از آن میگذرد، ورودی ما ناشی از دفاع مقدس هنوز تمام نشده است. زیرا هنوز کسانی را داریم که به بنیاد مراجعه میکنند و پروندههایشان هم در دستشان است، مثلاً شوهر فردی فوت شده، همسرش معتقد است که بر اثر عوارض جنگ یا جانبازی به شهادت رسیده است. این ورودیها نگذاشته است که کاملاً آن جمعیت 6 میلیون نفر را بررسی کنیم.
نیمی از جمعیت ایثارگری بالای 60 سال سن دارند
از سویی دیگر آن 860 هزار نفری که زیرپوشش ما هستند، نیازهایی دارند که این نیازها در حال تغییر است. چون ساختار سنی این عزیزان در حال رشد است. خب! فرض کنید زمانی ما انبوهی از دانشآموزان را داشتیم که الان شاغل شدهاند. زمانی جمعیت ایثارگر ما جوان بوده و الان این جمعیت مسن شده است. در حال حاضر نیمی از جمعیت ایثارگری بالای 60 سال سن دارند. بنابراین تمام این موارد، نیازهای این جامعه را تغییر میدهد. قبلاً یک خانه به همسر شهید میدادیم که با فرزندان شهید در آن خانه زندگی میکرد. الان هر کدام از این فرزندان تشکیل زندگی دادهاند و نیاز به خانههای جدید پیدا شده است.
الان عمده عزیزانی که در تهران به عنوان فاقدین مسکن به ما مراجعه میکنند، کسانی هستند که از شهرستانی به تهران مهاجرت کردهاند. آنها خدمات مسکن را آنجا دریافت کردهاند و طبق قانون دیگر نمیتوانیم به آنها بار دیگر خدمات مسکن ارائه دهیم. اما در تهران به ما مراجعه میکنند و میگویند مشکل مسکن دارند. این بخشی از مسائل است.
مهمترین اقدامات قاضیزاده در 10 ماه حضورش در بنیاد شهید
سرانه بیمه تکمیلی ایثارگران 2 برابر شده است
بخشی دیگر مربوط به اقتصاد کشور است. وقتی شرایط اقتصادی کشور به گونهای است که همه مردم دچار تعسر میشوند، ابزارهای ما را ناکارآمد میکند. برای شما یک مثال بزنم. خب! ما وظیفه داریم هزینه درمان ایثارگران را 100 درصد تأمین کنیم. قراردادی که سال گذشته با بیمه دی بستیم، در آن قرارداد، سرانه بیمه تکمیلی هر نفر 174 هزار تومان بود. امسال همان قرارداد را برای هر نفر 350 هزار تومان بستیم؛ یعنی سرانه قرارداد بیمه هر نفر بیش از 2 برابر شده است. حال فارغ از اینکه تخصیصهای ما چقدر هست و چه زمانی این پول پرداخت میشود، اما تورم میآید و این افزایش سرانه بیمه تکمیلی را خنثی میکند یا اینکه امسال حقوق والدین شهدا را امسال 60 درصد رشد دادیم. در حالی که امسال متوسط حقوق در دولت 10 درصد رشد داشته است.
کمکمعیشت ایثارگران 60 درصد رشد کرده است
همچنین کمکمعیشت ایثارگران هم 60 درصد رشد کرده است، اما شدت تورم این قدر است که ایثارگر مزه این رشد را نمیچشد. این رقم کمکمعیشت در سال گذشته 2 میلیون و 200 هزار تومان بوده است، امسال این رقم به سه میلیون و 600 هزار تومان رسیده است. تعداد ایثارگرانی که کمکمعیشت میگیرند 104 هزار نفر هستند، این افزایش 60 درصدی را در این تعداد جمعیت ضرب کنید، ببینید چقدر بار مالی زیاد میشود.
130 هزار والدین شهدا زنده هستند
حدود 130 هزار والدین شهدا الحمدلله در قید حیات هستند همین موارد را لحاظ کنید عدد درشتی میشود. در کلانشهرها اگر این کمکمعیشت به عنوان حقوق به آن نگاه کنیم، با یارانهای که خانواده چهار نفری میگیرد، حدود پنج میلیون میشود که با این پول چگونه میتواند زندگی خودش را اداره کند، حال اگر خانه هم نداشته باشد، اصلا نمیتواند اداره کند. بنابراین چون نیازش مرتفع نشده است، کمک بنیاد شهید آن اثری که باید بگذارد را نمیگذارد.
شورای عالی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دوباره احیا میشود
از سویی دیگر وظیفه اصلی بنیاد شهید، ترویج فرهنگی ایثار و شهادت است. اگر به موضوع منزلت و کرامت خانوادههای ایثارگر نگاه کنیم، از این منظر «ایثار» آن قدر ارزش دارد که دولت و مردم خودش را خدمتگزار ایثارگر میداند. رهبر انقلاب هم بر این موضوع تأکید دارند و میفرمایند: از این فداکاریها و از این ایثارگریها سپاسگزاری کنید. در این رابطه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت تعدد دستگاهها و تعدد سازمانها را داریم که هر یک کار خودشان را انجام میدهند و در این زمینه رهبری واحد وجود ندارد. با اینکه در قانون شورای عالی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت پیشبینی شده است و در تلاش هستیم آن را دوباره احیا کنیم.
در این مدت 10 ماه و 10 روز از حضورم در بنیاد شهید، اقداماتی در حوزه اشتغال، در حوزه پذیرش یعنی تعیین تکلیف افرادی که درخواست دریافت تسهیلات رفاهی، خدمات مشاوره، مسکن، گلزار شهدا، تشکلهای شاهد و ایثارگر، نخبگان شاهد، دانشپژوهان، صندوق قرض الحسنه، خدمات آموزشی طرح شاهد و غیره صورت گرفته است.
میان نیاز ایثارگر و قوانین فاصله است
وقتی مشکلات موجود در بنیاد شهید ریشهیابی میشود، بحث بودجه به میان میآید، در این مورد میفرمایید که بودجهای که به بنیاد شهید اختصاص داده میشود، چقدر با هزینههای جاری او تطابق دارد؟
در این مورد با سه موضوع «نیاز»، «قانون» و «بودجه مصوب» سروکار داریم. اینکه قوانین موجود تمام نیازهای خانواده ایثارگران را پوشش نمیدهد. بگذارید مثالی بزنم. به درستی جانبازان ویژه میگویند همسرانمان در اثر نگهداری از ما از کار افتاده شدهاند، اکنون خودشان هم جانباز هستند. شما فرض کنید همسر یک جانباز ویلچری که 30 سال شوهرش را پرستاری میکرده، آن زمان جوان بوده، اما اکنون خودش نیاز به پرستار دارد. حال این جانباز میگوید: این پولی که بابت پرستاری به من میدهید، هیچ کس حاضر نیست از او پرستاری کند! در حال حاضر ما برای حق پرستاری به این عزیزان سه میلیون و 400 هزار تومان میدهیم. الان شما میتوانید در تهران کسی را پیدا کنید که از یک جانباز با چنین مشکلات جسمی به صورت شبانهروزی پرستاری کند؟ قطعاً کسی برای این کار با این هزینه نمیآید. پس در اینجا میبینید که بین نیاز و قوانین فاصله است.
قوانین موجود برخی از نیازهای ایثارگران را پوشش نمیدهد
از سوی دیگر مراجعات زیادی داریم که از ما درخواستهایی دارند که در قانون نیست. این در حالی که بسیاری از این درخواستها درست است و غیر واقعی نیست. مثلاً جانباز اعصاب و روان را فرض کنید. 60 هزار جانباز اعصاب و روان صرف داریم که درصد جانبازی بعضی از این افراد خیلی بالا است، جانبازانی که هیچ کنترلی روی خودشان ندارند. حال یک کسی با این جانباز 40-30 سال زندگی کند، شرایط آن فرد چطور است؟ آن فرد هم نیاز به درمان و مراقبت دارد، چون محیط زندگیاش سراسر محیط استرس است. این چنین مواردی به خوبی در قوانین ما پیشبینی نشده است.
بار مالی بنیاد شهید به نرخ سال گذشته 126 هزار میلیارد تومان است
از سویی دیگر در سطح قوانین، گزارش شناخت از بنیاد شهید تهیه کردیم که جامعه هدف بنیاد چه کسانی هستند؟ مأموریت ما چیست؟ دستورات و سیاست های ابلاغی چیست؟ اینکه قوانین ما چقدر جامعیت و تطابق دارد و چقدر این قوانین اجرا شده است؟ این قوانین چقدر بار مالی دارد؟ همه این موارد را لحاظ کردیم. حال! به نرخ سال 1400 عرض میکنم؛ عددی که ما در رابطه در آوردیم رقمی حدود 126 هزار میلیارد تومان بود. این را در نظر داشته باشید که برای سال جاری این عدد را به روز نکردیم، چون طبق قانون بودجه یک سری احکام جدید اضافه شده است.
یک چهارم قوانین بنیاد شهید را توانستیم اجرا کنیم
در سال 1400 بودجه ما 31 هزار میلیارد تومان بود، اما باید به 126 هزار میلیارد تومان پاسخ میدادیم. البته این 31 هزار میلیارد تومان را به اضافه 14 هزار و 800 میلیارد تومان بدهی ما به دستگاه های مختلف کنید، یعنی در مجموع 140 هزار و 800 میلیارد تومان پول نیاز داشتیم تا بتوانیم تمام قوانین را اجرا کنیم. حال با این شرایط تنها توانستیم حدود یک چهارم قوانین یا 19 درصد قوانینی که بار مالی را دارد را اجرا کنیم. البته برخی قوانین را ما یک دورهای اجرا کردیم و بعد اجرا نکردیم. مثلاً بلیط نیمبها را یک دورهای بنیاد اجرا کرد، در زمانی که شرکتهای هواپیمایی دولتی بودند، اما از زمانی که بیشتر شرکتهای هواپیمایی خصوصی شدند، این قانون اجرا نشده است.
افزایش حق پرستاری ایثارگران در هالهای از ابهام
پس درباره بودجه یک سطح، قوانین و سطح بعدی، تخصیص و در نهایت بودجه مصوب تخصیصیافته مطرح است. به طور مثال در سال جاری (1401) با لطفی که دولت مردمی و مجلس شورای اسلامی کردند، بودجه مصوب ما 78 هزار میلیارد تومان شد که از این بودجه مصوب، 60 درصدش را به ما دادند. همچنین در بحث بیمه درمان هم 60 درصد آن پرداخت شده است. حق پرستاری که قرار بود امسال در بودجه افزایش پیدا کند هنوز اتفاق نیفتاده است.
درباره بیمه تکمیلی هم قراردادی که با بیمه دی بستیم برای هر نفر 350 هزار تومان بوده است، اما در بودجه برای هر فرد 250 هزار تومان بسته شده است (قرارداد بیمه بعد از تخصیص بودجه بسته شد). همچنین یک مشکل جدی درباره شهریه دانشجویان شاهد داریم که هنوز نتوانستیم مطالبات دانشگاه آزاد را پرداخت کنیم. این در حالی که دانشگاه آزاد دارد با ما همکاری میکند، اگر قرار باشد از موضع طلبکار برخورد کند، آن وقت شرایط تفاوت میکند.
بنیاد شهید تنها میتواند شرایط را مدیریت کند
همچنین در رابطه با بودجه قرار بود که 20 هزار میلیارد تومان سهام از پالایشگاه شازند اراک به بنیاد شهید داده شود که بعد از اختصاص، به یک نهاد اقتصادی داده شود و ما به ازای آن پول بگیریم که این پروسه حدود یک سال زمان میبرد. از آن طرف سازمان برنامه بودجه میگوید ببینید چقدر مالیات من تحقق پیدا کرده است، چقدر توانستیم نفت بفروشیم. از سویی دیگر بنیاد شهید باید این شرایط را مدیریت کند.
در بیمه تکمیلی ارائه خدمت 100 درصدی بیمعنی است
یکی از موضوعاتی که از سوی مخاطبان «فارس من» مطرح شده است، بحث بیمه تکمیلی است. با توجه به اینکه بیشتر جامعه ایثارگری از خدمات بیمه دی ناراضی هستند، چرا باز هم امسال با این بیمه قرارداد بستید؟ با توجه به گران شدن داروهای خاص که با جان ایثارگران مرتبط است و عدم همراهی سازمانهای طرف قرارداد با بیمه دی، چه تدبیری برای حل این معضل اندیشیدهاید؟
اگر در خاطرتان باشد در انتخابات ریاست جمهوری گفتم اختلالات ما در کشور مربوط به اختلالات در حکمرانی و در سازوکار فرآیندی است. در بیمه تکمیلی که گفته شده است «تکلیفی» است، یعنی باید 100 درصد خدمات درمانی ایثارگران پرداخته شود، در واقع بیمه ایثارگران باید یک بیمه پایه باشد، اما طبق قانون ما در بستر بیمه تکمیلی آن را میکنیم. در حالی که بیمه تکمیلی، یک بیمه مشارکتی است، یعنی شما طی یک مناقصه یک قرارداد با بیمه میبندید و هر ماه از حقوق شما کسر میشود و ما به ازای آن مبلغ، شما بسته خدمت دریافت میکنید. در حالی که در بیمه ما خود افراد مشارکت ندارند و باید دولت 100 درصد هزینه آن را بپردازد. در واقع در بیمه تکمیلی ارائه خدمت 100 درصدی بیمعنی است، بلکه این نوع بیمه، بیمه تکلیفی است که باید یکی از بیمههای پایه آن را انجام دهد.
به بنیاد گفته شد برای بیمه تکمیلی در فضای مناقصه انجام دهید. زمانی این مناقصه انجام شد که بودجه سال آینده بنیاد بسته شده بود. رقم بیمه تکمیلی پیشبینی شده برای سال جاری در بودجه به ازای هر فرد ایثارگر 270 هزار تومان بسته شد. بنیاد شهید که مناقصه را برگزار کرد، کمترین قیمت 390 هزار تومان بود که طبق قانون کمترین رقم برنده مناقصه شد که همان بیمه دی بود. رقم پیشنهادی بیمه دیگر 425 هزار تومان بود. این در شرایطی منعقد میشود که بیمه تعهد دهد که میزان حاشیه سودش کمتر از 20 درصد باشد، زیرا در غیر این صورت بیمه به عنوان متخلف اعلام میشوند؛ یعنی باید هزینههایشان حداقل 80 درصد قرارداد را بپوشاند.
ابتدا سقف بودجه را میبندیم و بعد مناقصه برگزار میکنیم!
برای رفع این مشکل با بیمه مرکزی ایران صحبت کردیم که در نتیجه آن، بیمه مرکزی مداخله کرد و پنج درصد خسارت را پذیرفته تا بیمه دی بتوانند ضریب خسارت را که قبلاً با ما 90 درصد بسته بود را به 95 درصد برساند تا بتوانند با پنج درصد حاشیه سود این قرارداد را با بنیاد شهید ببندد. به همین خاطر این عدد 390 هزار تومان به 350 هزار تومان رساند و گفت: اگر زیر 350 هزار تومان ببندیم، همهاش خسارت است و نمیتوانیم این قرارداد را اجرا کنیم.
در این میان، سازمان برنامه و بودجه یک نماینده دارد که میگوید: اعتباری که در اسفندماه برای شما در مجلس بسته شده است، 270 هزار تومان است و من نمیتوانم مازاد بر این اعتبار به شما پول بدهم. حالا شما پیدا کنید کسی را که بین 270 هزار تومان تا 350 هزار تومان را پر کند! این جایی است که ما با مشکل بر میخوریم. این اختلال فرآیندی است؛ یعنی ما باید اول در آذرماه مناقصه را برگزار کنیم تا عدد در بیاید که در بودجه سال بعد دیده شود، در صورتی که ما ابتدا سقف بودجه را میبندیم و بعد مناقصه برگزار میکنیم.
خبر خوب قاضیزاده برای بیمه تکمیلی ایثارگران
بیمه دی میگوید: دارید به من 270 هزار تومان میدهید، چطور میخواهید اندازه 350 هزار تومان از من خدمات بگیرید؟ به اضافه اینکه بیمه دی از قبل از بنیاد شهید 900 میلیارد تومان طلب داشت که به او داده نشده است. (به خاطر زیان انباشت هم است) بیمه دی میگوید: من به اندازه هزار میلیارد تومان میتوانم کسری را تحمل کنم، شما همیشه هزار میلیارد تومان عقب باشد، ولی وقتی این هزار میلیارد تومان میشود 2 هزار میلیارد تومان دیگر نمیتوانم.
جنس بیمه ایثارگران جنس بیمه تکمیلی نیست
من حرفم با سازمان برنامه این است که شما باید سازوکارها را عوض کنید (حالا امسال این اتفاق افتاد چون سال اول دولت بود) امسال شما در آذر و دی جاری این موارد را روشن کنید که ما مشکل محاسبه نداشته باشیم. یا اگر بیمه تکلیفی است این بیمه را کلاً از حوزه تکمیلی خارج کن و به بیمه ایران یا بیمه سلامت بگو به عنوان بیمه دولتی وظیفه داری پول را مستقیم به بنیاد شهید بدهی. باز تأکید میکنم جنس بیمه ایثارگران جنس بیمه تکمیلی نیست و در این سالها به این موضوع توجه نشده است، بنابراین هر سال این مشکل تکرار میشود.
ما تلاشمان این است که این مورد را اصلاح کنیم، البته بعضی موارد قابل محاسبه نیست. مثلاً سال گذشته شورای کار یک دفعه 57 درصد حقوقها را افزایش داد، در حالی که در بودجه افزایش 10 درصدی لحاظ شده بود. همچنین در زمان محاسبه بودجه، پیشبینی ما رشد 10 درصدی قیمتها از جمله تعرفه پزشکی بود، در حالی که تعرفه پزشکی مصوب دولت 25 درصد رشد داشت. فرض هم بر این بود که ارز چهار هزار و 200 تومانی است. در رابطه با تجهیزات هم با برخی مشکلات روبرو شدیم. همه این موارد باید قبل از بستن بودجه باشد تا آثارش در بودجه دیده شود وگرنه همیشه ما یک کسری واقعی در خدمات پیدا میکنیم.
کسی حاضر نیست در مناقصه بیمه تکمیلی ایثارگران شرکت کند
آقای دکتر این اگر این مشکلات برطرف شود، آیا ممکن است سراغ بیمه دیگری غیر از بیمه دی بروید؟
ما الان باید حتماً مناقصه برگزار کنیم و مناقصه هم باید کمترین قیمت برنده شود. همچنین به علت این وضعیتی که بیمه درمانی ایثارگران دارد کسی حاضر نیست در مناقصه شرکت کند، بیمه ایران که نیامد، سایر بیمهها هم نمیآیند. به خاطر اینکه ریسک این بیمه بالاست. البته قرارداد، قرارداد بزرگی است هفت هزار میلیارد تومان ارزش قرارداد است، ولی این قرارداد به این بزرگی را اصلاً شرکتهای بیمه شرکت نمیکنند.
بحث بیمه درمان ایثارگران را امسال درست میکنم
به مناسبت هفته دولت نمی خواهید یک وعده درمانی به ایثارگران برای سال 1402 بدهید؟
انشاءالله بحث بیمه درمان ایثارگران را در این سال حتماً درست میکنیم، چون عزم ما این است که از سایر منابع بهره ببریم. با آقای میرکاظمی سازمان برنامه و بودجه هم صحبت کردم، بالاخره این چرخ عیبهای زیادی دارد، باید در مسیر آن را درست کنیم و نمیتوانیم متوقف کنیم.
بنیاد شهید، بیمه دی را مجبور به حضور در مناقصه کرد
آیا بنیاد شهید به خاطر معوقاتش با بیمه دی، امسال هم با این بیمه قرارداد بسته است؟
بیمه دی، غیرمستقیم دست بنیاد است. به عبارت دیگر بنیاد او را مجبور می کند که در مناقصه شرکت کند. به عبارت بهتر کس دیگری نیست که شرکت کند، چون ریسک این قرارداد بالا است. بیمه تکمیلیای باید بیاید که در سراسر کشور شعبه و با تمام مراکز درمانی قرارداد داشته باشد. چون خانواده ایثارگران در کل کشور پراکنده هستند. بنابراین کار سنگینی است، بیمه دی در تراز بیمه نیروهای مسلح و سلامت دارد کار می کند. هیچ بیمه تکمیلی نداریم که اینجور کار کند. بیمه دی بیش از 100 تا 150 هزار میلیارد تومان گردش مالی دارد با هفت میلیارد تومان باید سامانه 200 هزار میلیارد تومانی را راه بیندازد.
ادامه دارد...
انتهای پیام /