فراموشی قهرمان داستان در برخی از اپیزود‌های «موقعیت مهدی»
یک منتقد سینما گفت: به‌نظر می‌رسد که در برخی از اپیزود‌ها قهرمان داستان فراموش شده است.
مصطفی محمودی، منتقد سینما در برنامه «بوطیقا» رادیو فرهنگ درباره نقد و بررسی فیلم‌نامه «موقعیت مهدی» گفت: این فیلم نخستین بار در 18 بهمن سال 1400 در چهلمین جشنواره فیلم فجر و در بخش سودای سیمرغ به نمایش درآمد. این فیلم توانست از 14 رشته نامزدی، برنده پنج جایزه سیمرغ بلورین بهترین فیلم سال شود.
محمودی ادامه داد: قصه درباره مهدی باکری، فرمانده لشکر 31 عاشوراست که از برادر کوچک‌تر خود حمید می‌خواهد باوجود مشکلاتی که برایش پیش آمده، به منطقه برگردد و در کنار او باشد. حمید قبول می‌کند و همراه می‌شود. حالا بعد از عملیات خیبر مهدی باید تنها به خانه بازگردد و این روایت در شش پرده تصویر شده است.
این منتقد سینما درباره ویژگی بارز فیلم‌نامه «موقعیت مهدی» افزود: ویژگی بارز فیلم‌نامه پرده‌بندی آن است. پرده‌ها یا اپیزود‌هایی که کم و بیش به لحاظ زمانی مرتب شدند. به شکل مضمونی به هم مرتب هستند و شخصیت‌های یکسانی دارند. اما به جای اینکه در خدمت ساخت یک پیکره داستانی باشند یا معرفی یک شخصیت باشند، در خدمت القای یک مفهوم عمیق هستند.
وی با اشاره به اینکه تفاوت اصلی فیلم‌نامه‌های دراماتیک با فیلم‌نامه‌های اپیزودی در سیر وقایع داستان است، توضیح داد: در فیلم‌نامه‌های دراماتیک مجموعه‌ای از حوادث در کنار هم قرار می‌گیرند و در نهایت ابتدا، میانه و پایانی را تشکیل می‌دهند که شخصیت یا شخصیت‌های فیلم طی آن مجبور به تصمیم‌گیری می‌شوند. تصمیماتی که منجر به ایجاد کشمکش شده و سرنوشت آن‌ها را رقم می‌زند.
محمودی درباره فیلم‌نامه دراماتیک توضیح داد: زمانی فیلم‌نامه دراماتیک به پایان می‌رسد که داستان به پایان رسیده و به پرسش دراماتیک پاسخ داده شود. اما در ساختار اپیزودی خبری از ابتدا، میانه و پایان نیست. چراکه دیگر ترتیب قرارگیری صحنه‌های داستان وجود ندارد که منجر به تصمیم‌گیری شخصیت‌ها و کشمکش‌ها شود. اپیزود‌ها به صورت عرضی کنارهم قرار گرفته و فهم می‌شوند. به همین دلیل می‌توانیم به‌راحتی جای اپیزود‌ها را عوض کنیم، بدون اینکه خللی در درک نهایی بیننده ایجاد شود.
این منتقد سینما درباره نقاط ضعف فیلم‌نامه گفت: به‌نظر من مشکل اصلی این فیلم‌نامه همان پاشنه آشیلی است که ممکن است هر فیلم‌نامه با ساختار اپیزودیک به آن دچار شود. اینکه تمامی بیننده‌ها بعد از پایان فیلم به ادراک همسان از مجموعه اپیزودیک نرسند و به جای مفهوم کلی درگیر سرنوشت شخصیت‌ها شوند. در این صورت، فیلم به سرعت کیفیت بالای خود را در انتخاب ساختاری حساب شده از دست می‌دهد و به فیلم‌نامه‌ای تبدیل می‌شود که چند اپیزود بی‌ربط و شخصیت‌های پرداخت نشده دارد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان فیلم‌نامه «موقعیت مهدی» را فیلمی درباره فراز‌هایی از زندگی شهید باکری دانست، گفت: با نگاهی به اپیزود‌ها به‌نظر می‌رسد که می‌توان در بخش‌هایی در صحت این ادعا تردید کرد. ممکن است در برخی از اپیزود‌ها این‌گونه به‌نظر برسد که قهرمان فراموش شده است. به عنوان مثال، در اپیزود دوم تاکید بیشتری بر شخصیت حمید باکری شده است.
پیش از این، مسعود سخاوت دوست، آهنگساز فیلم «موقعیت مهدی» در رادیو صبا گفته بود، موقعیت مهدی چند ویژگی منحصر به فرد داشت. از جمله جغرافیا، زبان آذری و جغرافیای زبان، که در بحث موسیقی خیلی اثرگذار بود. از آنجایی که فیلم در ژانر دفاع مقدس قرار داشت، ولی آقای حجازی‌فر معتقد بود که نگاهی کاملا هنری و شاعرانه به این فیلم داشته باشیم.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر
