شنبه 10 آذر 1403

مجلس یازدهم در گام‌های اولیه شفافیت باخته است / مطالبه جنبش دانشجویی از نمایندگان

خبرگزاری دانشجو مشاهده در مرجع
مجلس یازدهم در گام‌های اولیه شفافیت باخته است / مطالبه جنبش دانشجویی از نمایندگان

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در حالی که افکار عمومی انتظار داشت تا با تشکیل مجلس یازدهم طرح شفافیت آراء نمایندگان در کوتاه ترین زمان ممکن و بدون مانع تراشی به تصویب برسد، اما بعد از گذشت دو سال از عمر این مجلس نه تنها طرح مذکور به سرانجام نرسیده بلکه نگرانی‌هایی هم در خصوص خارج شدن آن از دستور کار مجلس در صورت عدم کسب دو سوم آراء نمایندگان وجود دارد. شفافیت آراء نرده بان ورود بخشی...

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در حالی که افکار عمومی انتظار داشت تا با تشکیل مجلس یازدهم طرح شفافیت آراء نمایندگان در کوتاه ترین زمان ممکن و بدون مانع تراشی به تصویب برسد، اما بعد از گذشت دو سال از عمر این مجلس نه تنها طرح مذکور به سرانجام نرسیده بلکه نگرانی‌هایی هم در خصوص خارج شدن آن از دستور کار مجلس در صورت عدم کسب دو سوم آراء نمایندگان وجود دارد. شفافیت آراء نرده بان ورود بخشی از نمایندگان به مجلس بود و آن‌ها با وعده شفافیت توانستند اعتماد افکار عمومی را به خود جلب کنند؛ با این وجود هر تلاشی از سوی نمایندگان برای کنار گذاشتن طرح شفافیت آراء از دستور کار مجلس و یا کم اثر کردن آن نه تنها مردم را از حق شفافیت و آگاه کردن از رای و نظر وکلای خود محروم می‌سازد؛ بلکه اعتبار و حیثیت مجلس یازدهم را که در نزد افکار عمومی به عنوان یک مجلس انقلابی شناخته می‌شود دچار خدشه می‌کند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید این واقعیت را بپذیرند که عدم تصویب طرح شفافیت آراء نه تنها نمی‌تواند بقای آن‌ها را در صحنه سیاسی کشور تضمین کند؛ بلکه در برهه کنونی که شفافیت به یک مطالبه عمومی تبدیل شده بی اعتنایی نسبت به این طرح می‌تواند حیات سیاسی آن‌ها را با چالش مواجه سازد. مردم به خوبی نسبت به این مسئله واقفند که فساد و رانت نتیجه عدم شفافیت در بسیاری از امور است با این وجود اگر نهاد قانون گذاری نظیر مجلس خود از شفافیت گریزان باشد این اقدام دور از منطق فقط به افزایش بی اعتمادی مردم نسبت به ارکان نظام و به ویژه مجلس منجر می‌شود. با این اوصاف «خبرگزاری دانشجو»، به منظور بررسی الزامات تصویب طرح شفافیت آراء نمایندگان مجلس شورای اسلامی و موانع تصویب این طرح از سوی نمایندگان با سعید خلیفه، عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی، علی مزروعی، عضو شورای مرکزی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل و محسن خزائی، عضو شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور به گفتگو پرداخته که در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید. دانشجو: نظر شما در مورد طرح شفافیت آراء نمایندگان مجلس و نوع مواجه نمایندگان با آن چیست و آیا وجود چنین قانونی را لازم می‌دانید؟ خلیفه: تحلیل ما از وضع موجود در لایه آسیب شناسی مردم سالاری دینی و جمهوریت این است که اساسا این رکن از انقلاب خیلی در محافل تصمیم گیری کشور از مجلس گرفته تا مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی انقلاب فرهنگی و... محل دعوا نیست و احزاب و گروه‌های سیاسی صاحب قدرت در نظام کاملا پیوندی غیرانقلابی و سکولاریزه با منشا عقب ماندگی‌های کشور برقرار کردند. جز این اگر هست مگر می‌شود پایبند به ارزش‌های مردم سالاری و حکومت دینی بود، اما بدیهیات حضور و بروز اراده مردم را در عرصه حکمرانی این همه سال معطل کرد؟ جامعه به شدت میان سطح و زیست اجتماعی خودشان و مسئولان احساس و ادراک ناعدالتی می‌کنند و در چنین وضعیت بی اعتمادی میان مردم و حاکمان، «شفافیت در همه سطوح آن» که می‌تواند به عنوان حلقه گم شده ترمیم این شکاف اجتماعی باشد در پیچ و تاب کمیسیون‌ها و صحن علنی مجلس به سخره گرفته شده است. بدیهی‌ترین حقوق مردم در یک نظام دینی اشراف و اطلاع از نمایندگانشان در عرصه قدرت است. در واقع رأی هر نماینده در حقیقت نتیجه تمامی فعالیت‌ها و مطالعات او در خصوص طرح‌ها و لوایح مطرح شده است؛ لذا شفافیت آراء علاوه بر اطلاع مردم از عملکرد نمایندگان خود در مجلس شورای اسلامی، موجبات پاسخگویی نمایندگان را فراهم می‌کند. مزروعی: اکثر نمایندگان مجلس و یا حداقل برخی از چهره‌های شاخص آن‌ها با شعار شفافیت روی کار آمدند و اکنون نیز خیلی از نمایندگان خود را به عنوان موافق طرح شفافیت آراء جلوه می‌دهند؛ کما اینکه نامه‌ای هم اخیراً خطاب به رئیس مجلس نوشتند که کلیت آن مطالبه به جریان انداختن مجدد طرح شفافیت آراء نمایندگان بود و این بدان معناست که نمایندگان حداقل فهمیده اند که باید به مطالبه ایجاد شده در افکار عمومی در قبال شفافیت پاسخ بدهند با این وجود امروز دیگر شفاف شدن مهم نیست بلکه چگونگی شفاف شدن حائز اهمیت است، چون همه فهمیده اند که شفافیت باید ایجاد شود؛ اما پالس‌هایی که از مجلس فرستاده می‌شود خیلی پالس‌های خوبی نیست. طرحی که درابتدا با عنوان شفافیت آراء نمایندگان در مجلس رد شد چند ایراد داشت به این صورت که در این طرح موارد مختلفی از جمله جلسات کمیسیون‌ها و حق رای‌ها از شفافیت مستثنی شده بودند. با این وجود سوالی که پیش می‌آید این است که چرا 150 نفر از نمایندگان به طرح مذکور با این همه ایراد رای مثبت دادند. به هر روی با عقلانیت برخی از نمایندگان این طرح نمایشی رای نیاورد و طرح دوم با انجام اصلاحاتی روی طرح قبلی جایگزین آن شد؛ البته از بهمن سال 99 مطالبه نمایندگان حامی شفافیت این بوده که طرح دوم در دستور کار مجلس قرار بگیرد، اما تاکنون به بهانه‌های مختلف مثل اینکه لایحه بودجه در دستور کار قرار دارد این اتفاق نیفتاده اگر چه این طرح هم علی رغم اصلاحات صورت گرفته در خیلی از قسمت دارای نقاط ضعفی است. یکی از ایرادات طرح دوم طرح شفافیت آراء نمایندگان این است که رای اعتماد به وزرای پیشنهادی، رای به عدم کفایت رئیس جمهور و یا رای به اعتبار نامه نمایندگان از شفافیت مستثنی شده اند و از جمله دلایلی هم که برای این استثنائات مطرح می‌کنند این است که شفافیت آراء نمایندگان در این موارد موجب می‌شود که آن‌ها تحت فشار قرار بگیرند و البته توجیهات مطرح شده خیلی منطقی به نظر نمی‌رسند. نکته دیگر اینکه اصلاحیه طرح دوم شفافیت نیز هیچ وقت به طور رسمی منتشر نشده و اصلاحیه‌ای هم که پیشتر به صورت غیر رسمی منتشر شد دارای استثنائاتی است که خیلی منطقی به نظر نمی‌رسند. اکنون نیز که این طرح دوباره به مجلس آمده نمایندگان خود را در بحث شفافیت حقوق و مزایا به این بهانه که برخی از هزینه‌ها مربوط به حوزه انتخابیه است و شفافیت شان به آن‌ها آسیب می‌زند مستثنی کرده اند و این فهم نادرستی است چرا که حقوق نمایندگان و هزینه‌های مربوط به حوزه انتخابیه شان قابل تفکیک هستند. با این اوصاف اگر قرار باشد که با چنین توجیهاتی شفافیت را اعمال نکنیم خب خیلی دیگر از دستگاه‌ها نیز برای فرار از شفافیت به چنین بهانه تراشی‌هایی رو می‌آورند. به هر روی ما شاید عدم شفافیت بودجه نهاد‌های نظامی و نهاد‌های امنیتی را بپذیریم؛ اما مستثنی شدن نماینندگان از شفافیت حقوق و مزایا غیرمنطقی است. مجلس یازدهم با شعار شفافیت روی کار آمد؛ اما امروز در نقطه‌ای گیر کرده که نمی‌داند باید خودش را شفاف کند یا نه و این در حالی است که اگر شفافیت در مجلس حاکم نشود نمایندگان هر گاه بخواهند ایجاد شفافیت در دیگر دستگاه‌ها را پیگیری کنند به آن‌ها می‌گویند بروید و ابتدا یقه اولین کسانی را بگیرد که ادعای شفافیت کردند و البته اولین کسانی هم که مدعی شفافیت شدند نمایندگان مجلس بوده اند. با این اوصاف امروز نمایندگان ملزم هستند تا حداقل به عنوان اولین نهاد خودشان را شفاف کنند؛ کما اینکه اکنون شهرداری کرمان آمده و شفافیت خودجوش را راه انداخته است؛ پس مجلس هم باید شفافیت را اعمال کند تا ما بتوانیم بقیه دستگاه‌های اجرایی در دولت و قوه قضائیه شفافیت را مطالبه کنیم. معتقدم خط شکنی در ایجاد شفافیت را باید ابتدا مجلس انجام دهد، چون نمایندگان برای اولین بار مدعی شفافیت شدند و از این طریق امتیاز نمایندگی مجلس را به دست آوردند. ما شفافیت را از همه مطالبه می‌کنیم و آن را موثر می‌دانیم چرا که با شفافیت تمام فرآیند‌ها در منظر افکار عمومی قرار می‌گیرند و اینگونه دیگر کسی نمی‌تواند از پنهان کاری‌ها و خلاء شفافیت به نفع خودش سوء استفاده کند و مرتکب فساد شود؛ پس شفافیت بالذات بد نیست اگر چه ممکن است ما در موارد تبصره‌هایی را برای آن قائل شویم، ولی این استثنائات نباید اینقدر زیاد باشند که ذات شفافیت زیر سوال برود. خزائی: طرح شفافیت در واقع الگوی رای آوری نمایندگان این مجلس بوده است. نمایندگان قول داده بودند که از همان ابتدا این طرح را به تصویب برسانند که متاسفانه برخی کارشکنی‌ها موجب شد که این طرح بار اول به بهانه‌ی کامل نبودن با کمبود 3 رای نتواند تصویب شود. اگر طرحی همچون شفافیت اول در خود مهد قانون‌گذاری اجرایی شود زمینه برای مطرح کردن آن در اجزای دیگر ساختار فراهم می‌شود و دیگر بهانه‌ای برای بهانه آوردن در مورد شفافیت وجود نخواهد داشت. شفافیت اولین قدم در مبارزه با فساد و رانت است و یکی از مولفه‌های حکومت علوی و مهدوی نیز به شمار می‌رود. دانشجو: علی رغم اینکه انتظار می‌رفت مجلس یازدهم تصویب طرح شفافیت آراء نمایندگان را در اولویت قرار دهد، اما این طرح همچنان بلاتکلیف مانده و حتی به گفته رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس این نگرانی وجود دارد که اگر دو سوم از نمایندگان به این طرح جهت تصویب رای ندهند از دستور کار خارج می‌شود. به نظر شما موانع تصویب این طرح چیست و چرا نمایندگان نظر مساعدی نسبت به شفاف شدن آراء خود ندارند؟ مزروعی: علی رغم اصلاحاتی که در طرح شفافیت آراء نمایندگان مجلس انجام شده، اما ممکن است تبصره‌هایی در طرح جدید باقی مانده باشد که ممکن است خیلی‌ها را قانع نکنند؛ با این وجود دفعه قبل هم که برخی از نمایندگان با طرح شفافیت به مخالفت پرداختند دلایل مخالفت خود را به طور علنی اعلام کردند و دلایل شان هم منطقی بود و البته طرح جدید هم ممکن است دو سوم آراء نمایندگان را کسب نکند و رای نیاورد و در این صورت طرح از دستور کار مجلس خارج می‌شود؛ از این رو پیشنهاد شده که این طرح به صورت دو شوری مورد بررسی قرار بگیرد به این معنا که یک بار کلیات آن تصویب شود و بعد روی جزئیات آن بحث شود تا طرح مورد نظر ذبح نشود. نکته‌ای که نباید از آن غافل شویم این است که بعد از گذشت دو سال از آغاز به کار مجلس یازدهم طی این مدت باید در مورد جزئیات طرح بحث می‌شد و امروز طرح با فوریت به صحن می‌آمد و در مورد آن تصمیم گیری می‌شد. با این اوصاف اکنون زمان آن نیست که نمایندگان بخواهند همدیگر را فریب بدهند و گفته شود ابتدا شفافیت را در کلیات تصویب می‌کنیم و در گام بعدی در جزئیات به اصلاح آن می‌پردازیم. به هر روی اگر طرح شفافیت به صحن می‌آمد و تصویب نمی‌شد مردم می‌توانستند به حق از نمایندگان مطالبه کنند که چرا در مواجهه با شفافیت دوگانه برخورد کرده اند. شفافیت موضوعی نیست که بتوان آن را با سیاست ورزی لاپوشانی کرد با این وجود نمایندگان برای اینکه آبروی شان حفظ شود می‌خواهند بررسی این طرح را دو شوری کنند تا طرح وارد روال عادی مجلس شود تا ابتدا کلیات آن را تصویب کنند و در گام بعد به جزئیات بپردازند. با این وجود سوال این است که اگر کلیات طرح این بار هم در مجلس رای نیاورد چه اتفاقی می‌افتد؟ در این وضعیت ما یک سال یا یک سال و نیم دیگر زمان را از دست می‌دهیم و آن وقت دیگر فرصتی برای بررسی مجدد باقی نمی‌ماند و این در حالی است که اگر دو فوریت این طرح رد شود باز هم امیدی است که در آن اصلاحیه‌هایی صورت بگیرد و در مراحل بعدی دوبار در دستور کار قرار بگیرد و رای بیاورد. خلیفه: در مجلس دهم از سال 97 تا پایان عمر این مجلس چهار طرح در موضوع شفافیت آرای نمایندگان اعلام وصول شد که متأسفانه به دلیل عدم اراده کلیت مجلس هیچ کدام از این طرح‌ها به نتیجه نرسیدند و این موضوع به وجهه مجلس در افکار عمومی آسیب زد. شروع مجلس یازدهم تنها با 56 نماینده از مجلس سابق رقم خورد. در بازه انتخابات نمایندگان مجلس یازدهم، شفافیت ارای نمایندگان و برخی شاخص‌های دیگر آن بی شک کلان مسئله اجتماعی انتخابات بود. مبتنی بر این مسئله و حساسیت افکار عمومی نسبت به پاسخ نامزد‌های انتخابات طیف عظیمی از نمایندگان فعلی تعهد و قول انتشار ارای خودشان را به مردم دادند؛ اما دو سال از عمر مجلس گذشت و هم چنان بعد از رفت و برگشت‌های متعدد این طرح، مجلس یازدهم در گام‌های اولیه شفافیت به افکار عمومی باخته است. البته معتقدم مهم‌تر از شفافیت ارا نمایندگان، شفافیت فرایند از بررسی گرفته تا رای در صحن علنی طرح‌ها و لوایح است. فشار و لابی و زد و بندی که در کمیسیون‌ها وجود دارد به مراتب بیش از صحن علنی است و باید پیش از اینکه طرح‌ها و لوایح در دستور کار قرار گیرند از محل مبدا بررسی‌ها اصلاح شروع شود. خزائی: گفته شده است که حتی از بیرون مجلس نیز فشار‌هایی برای عدم تصویب این طرح وجود دارد. بدین معنا که کسانی که دستشان آلوده به فساد است کاملا متوجه‌ی این امر هستند که بعد از مجلس شفافیت دیر یا زود گلوی آن‌ها را خواهد فشرد. ترس برخی نمایندگان از عدم رای اوری در دوره‌های بعد بخاطر مثلا رای دادن به طرح خاصی نیز می‌تواند در راستای دفع‌الوقت تصویب طرح موثر باشد. دانشجو: با توجه به اهمیت شفافیت در همه حوزه‌ها در جهت مبارزه با فساد و رانت شفافیت آراء نمایندگان چه اثراتی روی عملکرد مجلس و کشور دارد و تبعات مخالفت با این طرح در نهاد قانونگذاری مانند مجلس چیست و اصولا چه کسانی از این عدم شفافیت نفع می‌برند؟ خلیفه: بروز فساد در مجلس به عنوان نهادی که در رأس امور قرار دارد و باید ناظر بر حسن اجرای قانون باشد، بدترین نوع فساد است. راه پیشگیری از این عارضه، پاسخگو بودن نمایندگان در برابر مردم است که لازمه آن ایجاد شفافیت و فراهم آوردن امکان نظارت عمومی خواهد بود. ذی‌نفع بودن قانون‌گذار را شاید بتوان به عنوان اصلی‌ترین ریشه بروز فساد نام برد؛ لذا ضروری است که با طراحی سازوکاری برای شفافیت مجلس شورای اسلامی، زمینه تعارض منافع را از بین برد و با فساد و تبعات بعدی آن به مقابله پرداخت. طبیعتا اولین مخالفان مجلس شیشه‌ای هم ذی نفعان این تاریک خانه‌ها هستند؛ علاوه بر این فرهنگ سیاسی که در کشور ما جا باز کرده است کوتوله و سفله پرور است. این عارضه وقتی به سطح نمایندگی مجلس می‌رسد جای نگرانی زیادی دارد. از اقتضائات این فرهنگ سیاسی احساس نیاز نکردن به پاسخگویی در قبال مسئولیت است. از شخص رئیس مجلس گرفته ناظر بر اتهامات و شائبه‌های فساد ایشان در پست‌های سابقشان تا نمایندگانی مثل عنابستانی، پورابراهیمی، زاهدی، اعظمی و. در ارتباط با نسبتشان با افکار عمومی عملکردشان به وضوح قابل رصد است و در مواردی حتی سابقه شکایت از فعالین و کنشگران اجتماعی هم در کارنامه برخی از عزیزان وجود دارد. واضح‌تر اینکه برخی‌ها از نظارت پذیر بودن و رصد شدنشان به نوعی هراس دارند و دچار محافظه کاری هستند. مزروعی: مجلس با هر هدفی اعم از اهداف سیاسی و یا خیرخواهانه اولین نهادی بوده که توانست مطالبه شفافیت را در افکار عمومی جا بیاندازند و امروز نیز مطالبه‌ای که در میان مردم شکل گرفته این است که روند رای دادن نمایندگان در مجلس باید با مانند اول انقلاب و یا پیش از انقلاب که به صورت قیام و قعود بوده شفاف شده و از حالت پنهان کاری خارج شود چرا که ما هیچ توجیهی نداریم که نماینده‌ای بابت اعلام نظر خودش غیرشفاف عمل کند. عدم شفافیت آراء موجب می‌شود ک نمایندگان روی دور کسب منافع سیاسی بیفتند به این صورت که مثلا در ظاهر با برجام مخالفت می‌کنند، ولی در باطن به آن رای می‌دهند و این همان آفت «بازی سیاسی» است که صرفا با شفافیت حل می‌شود. نماینده اگر حرف و نظری دارد باید آن را واضح بگوید و از استدلال خود دفاع کند. مزیت شفافیت آراء نمایندگان این است که از یک سو مردم را نسبت به فرآیند‌ها آگاه می‌کند و مانع فساد می‌شود و از سوی دیگر اگر نماینده‌ای نتواند استدلالی برای رای و نظر خود ارائه کند به تدریج از دور رقابت حذف می‌شود. با این اوصاف شفافیت حداقل در دوره‌های آتی موجب بالا رفتن سطح عقلانیت در مجلس می‌شود. نکته دیگر اینکه مطالبه شفافیت صرفاً خاص مجلس نیست و متوجه تمام ارکان اجرایی کشور می‌شود و البته خود مجلس نیز با ارائه لوایحی مانند شفافیت در اموال کارکنان دولت می‌گوید که ما این شفافیت را از همه مطالبه می‌کنیم؛ منتهی وقتی مجلس خودش رطب خورده است و تمام فرآیند‌های آن پنهانی پیش می‌رود نمی‌تواند بقیه را از رطب خوردن منع کند. به هر روی امروز فهم افکار عمومی اینگونه شکل گرفته که، چون مجلس برای اولین بار مطالبه شفافیت را در افکار عمومی جا انداخته پس خود مجلس باید برای ایجاد شفافیت اولین قدم را بردارد و این شفافیت نیز باید فارغ از گنجاندن تبصره‌های بیش از اندازه و به دور از فریب افکار عمومی باشد. یعنی اینگونه نباشد که آنقدر تبصره در طرح شفافیت آراء گنجانده شود که همه چیز در آن وجود داشته باشد الا شفافیت. در مجموع می‌توان گفت که شفافیت مقوله‌ای است که هم بازدهی مجلس را بالا می‌برد و هم می‌تواند فضایی را برای مطالبه شفافیت از سایر دستگاه‌های اجرایی کشور فراهم کند. خزایی: آنچه در مورد عدم رأی آوری شفافیت آرا مهم است زد و بند‌های سیاسی و انتفاع نمایندگان مختلف چه برای حوزه انتخابیه و چه برای مسائل شخصی و جناحی است. قطعا با عدم شفاف شدن تصمیمات و نظرات مجلس و نمایندگان، بسیاری از تصمیمات قوه مقننه به سمت تصمیمات عجولانه، غیر کارشناسی، جناحی، فساد زا و تشریفاتی شدن پیش می‌رود و در دراز مدت چهره حقوقی و مهم مجلس را به یک بنگاه تشریفاتی سودآوری و سکوی پرتاب سیاسی بدل خواهد کرد. دانشجو: با توجه به اینکه عملکرد مجلس شورای اسلامی همواره در مسائل مختلف زیر ذره بین جنبش دانشجویی بوده مطالبه شما از مجلس انقلابی در خصوص طرح شفافیت آراء چیست؟ خلیفه: مقدمه تحول در نظام حکمرانی، اراده تحول است. با مطالعه موردی صرف طرح شفافیت ارای نمایندگان مجلس در چند مرحله‌ای که رفت و برگشت این طرح اتفاق افتاد به علاوه لیستی که اخیرا در حال تکمیل برای انتشار رای نمایندگان به این طرح است را می‌توان اراده کسانی را که معتقد به تغییر و تحول هستند را محک زد. شهرداری کرمان 6 ماه از شروع کار خودش نگذشته، در یک سازمان حاکمیتی عریض و طویل شروع به انتشار اطلاعات و مردمی سازی کرده است. مردم بهترین قضاوت کنندگان عملکرد سیاست گزاران ما هستند. وقتی عملکرد این نهاد را با نهادی مثل مجلس شورا اسلامی که منطقا نخبگانی‌ترین پارلمان کشور است مقایسه می‌کنند متوجه اراده تحول می‌شوند. مجلس بیش از آن که کارشناسی باشد سیاسی اداره می‌شود. در جایی مثل رای به شفافیت رئیس مجلس صراحتا می‌گوید من هم مانند بقیه نمایندگان یک رای دارم، اما در جایی دیگر منفردا دست به جا به جایی در ردیف بودجه‌های مصوب می‌زند. نگاه منحط به جمهوریت در فضای حکمرانی مان به گونه‌ای است که نقش مردم تنها در انتخابات و راهپیمایی و مواسات خلاصه شده است درصورتی که در یک نظام انقلابی باید در تمام سطوح برای تهیه سازوکار احراز و اعمال خواست و اراده مردم فکری کرد. در مجلس نیز این ساز و کار شفافیت عملکرد نمایندگان مجلس است که بستر و دریچه ورود مردم به نقد و نظارت مسئولانشان است؛ از شفافیت ارا گرفته تا شفافیت حقوق و مزیا و هدایا و مشروح مذاکرات و نطق‌ها و مصوباتشان. مزروعی: طرح شفافیت آراء نمایندگان باید با رفع استثنائات بیش از اندازه مثل عدم اعمال شفافیت در رای اعتماد به وزرای پیشنهادی، تایید اعتبار نامه نمایندگان و رای به عدم کفایت رئیس جمهور به طور واقعی در دستور کار مجلس قرار بگیرد؛ و نکته دوم اینکه رای گیری در خصوص طرح شفافیت آراء شفاف برگزار شود تا هر کسی هم که مخالف شفافیت است رای مخالف بدهد، اما در عوض همه بدانند که چه کسی به طرح شفافیت که تمام استثنائات غیرمنطقی از آن زدوده شده رای نداده است و این اتفاقی است که حداقل فضای بهتری را برای مطالبه شفافیت فراهم می‌کند. خزائی: مطالبه‌ی جنبش دانشجویی از مجلسی که صفت انقلابی را به دوش می‌کشد این است که انقلابی بودن را با بی‌برنامه‌گی و شتاب زدگی اشتباه نگیرد. مجلس تا کنون با طرح‌های مختلفی بدون اقناع کردن افکار عمومی، باعث وحشت‌پراکنی در بین مردم شده و همچنین زمینه را برای سواستفاده معاندین نظام فراهم آورده است. مجلس باید توجه داشته باشد که خط قرمز جنبش دانشجویی رهبری است و تاکید ایشان همواره بر همراه بودن با مردم و تصویب قوانینی است که به نفع احاد مردم جامعه باشد. مجلس انقلابی باید با رانتی که از گوشه‌ی و کنار از مجلس صادر می‌شود مقابله کند؛ وگرنه جنبش دانشجویی ساکت نخواهد نشست.