مخاطره افتادن هویت ملی ایرانیان عاملی برای توجه به باستانگرایی
تهران - ایرنا - بر اساس پژوهش‌های انجام گرفته، هرگاه هویت ملی ایرانیان در مخاطره قرار گرفته و آنان را با بحران هویت و خلا معنا مواجه ساخته است، جامعه ایران به میراث فرهنگی خود و باستگرایی روی آورده و به بازسازی هویت خود پرداخته است.
طرح پژوهشی «باستانگرایی و سرمایه فرهنگی: بررسی زمینه‌ها و دلایل احیای جریان فرهنگی باستانگرایی در دوران پس از انقلاب» در این پژوهشگاه انجام شد.
این پژوهش می‌کوشد با تامل در چگونگی طلوع مجدد جریان فرهنگی باستانگرایی در دو دهه اخیر در جمهوری اسلامی، نشان دهد که چه عاملی (یا عواملی) باعث شده است تا به‌رغم نفی و طرد این جریان در سال‌های بعد از انقلاب و قلمدادکردن آن به‌عنوان امری «طاغوتی»، اکنون این جریان مجددا در کانون توجه محافل علمی و حتی مردم کوچه و بازار قرار گیرد.
از طرف دیگر، این تحقیق تلاش دارد تا ضمن بررسی عوامل اصلی این خیزش مجدد جریان فرهنگی باستانگرایی، به توضیح این امر بپردازد که این رهیافت حامل انواعی از سرمایه فرهنگی است. به عبارت دیگر، نشان می‌دهد که احیای این جریان موجب شده تا سرمایه فرهنگی در ایران رو به تزاید گذارد.
این پژوهش که توسط علی اردستانی انجام می‌شود، پس از اشاره به امواج مهم باستانگرایی در طول تاریخ، نتیجه می‌گیرد که فصل مشترک ظهور تمامی آن‌ها، به مخاطره افتادن هویت ملی بوده است؛ بدین معنا که هرگاه هویت ملی ایرانیان در مخاطره قرار گرفته و آنان را با بحران هویت و خلا معنا مواجه ساخته است، جامعه ایران به میراث فرهنگی خود روی آورده و به بازسازی هویت خود پرداخته است.
بر اساس اعلام روز سه شنبه پژوهشکده فرهنگ، هنر و ارتباطات، این تحقیق، موج پنجم باستانگرایی را دوره بعد از انقلاب اسلامی دانسته که پس بی‌توجهی به نمادهای باستانگرایی و ناسیونالیستی در دهه سوم و چهارم انقلاب، عمدتا در اندیشه ایرانشهری تجلی یافته است. در این دوره، دکتر جواد طباطبایی به عنوان نماینده اصلی موج پنجم باستانگرایی در ایران معرفی شده است.
در بخش پایانی این پژوهش، بر اهمیت باستانگرایی به‌عنوان یک سرمایه فرهنگی تاکید شده از آن‌رو که بتواند تا حدی اذهان تصمیم‌سازان و سیاست‌گذاران را به سوی سرمایه‌های فرهنگی موجود در کشور جلب کند و هم‌چنین بتواند برخی از مشکلات عدیده در مسیر توسعه ایران را مرتفع سازد.
*س_برچسب‌ها_س*