مرسولات پستی ایران یک سوم سرانه پستی دنیاست / ایرانیان مبتکر ارتباط پستی در جهان هستند

به گزارش خبرنگار حوزه ارتباطات گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ پست، کهن ترین و گسترده ترین نوع ابزار ارتباطی بین مردم یک کشور با ساکنان دیگر سرزمینها و مناطق جهان است. هر پستچی از انجام 3 هزار سفر جلوگیری می کند که هر سفر افزون بر هزینه، پیامدهای دیگری چون اتلاف وقت، فشارهای عصبی و روحی، آلودگی هوا و انواع خسارتهای احتمالی مالی و جانی را نیز به همراه دارد.

در قرون 17 و 18 میلادی مبادلات مرسولات پستی از طریق قراردادهای دوجانبه، بین کشورها صورت می‌گرفت. این روند در قرن 19 میلادی به علت روند رو به توسعه تجارت و بازرگانی بین‌المللی چندان کارآمد نبود و مردم نیازمند تأسیس یک سرویس خدمات پستی جهانی بودند. از سوی دیگر اصلاحات ملی و داخلی کشورها بر عملیاتی شدن تأسیس این اتحادیه تأثیر فراوانی گذاشت. در انگلستان «رولند هیل» توانست سیستمی را در پست راه بیاندازد که به وسیله آن مخارج حمل مرسولات پستی باید از پیش پرداخته می‌شد.

در سال 1863 در ادامه روند اصلاحات «مونتگمری بلیر»، رئیس اداره پست ایالات متحده آمریکا کنفرانسی را با دعوت از نمایندگان 15 کشور اروپایی و آمریکایی در پاریس ترتیب داد. کشورهای شرکت کننده در این کنفرانس حیطه اختیاراتشان بسیار محدود بود و به دلیل نداشتن یک سازمان بین‌المللی پستی صرفا توانستند چند اصول کلی و عمومی، راجع به موافقت نامه‌های دوجانبه سرویس‌های پستی وضع کنند.

«هاینریش ون استفان»، مدیرکل پست کنفدراسیون آلمان شرقی توانست طرح اتحادیه جهانی پست را تنظیم کند. بر اساس طرح پیشنهادی او نمایندگان 22 کشور در اولین کنگره پستی جهان که از سوی دولت سوئیس تشکیل شده بود، گرد هم آمدند. در 9 اکتبر 1874 بر اساس معاهده «برن»، اتحادیه عمومی پست‌ها تأسیس شد. اعضای این اتحادیه در طول 3 سال به شدت افزایش یافت و به همین دلیل در سال 1878 عنوان اتحادیه عمومی پست‌ها به اتحادیه جهانی پست تغییر نام یافت. پس از تأسیس سازمان ملل متحد در سال 1984 پست به عنوان یکی از مؤسسات تخصصی وابسته به سازمان ملل مطرح شد.

هر سال 9 اکتبر سال 1878(17 مهر)، سالروز تأسیس اتحادیه جهانی پست گرامی داشته می‌شود. این روز به طور رسمی توسط قطعنامه مصوب کنگره توکیو، 1969 به عنوان روز جهانی پست نامگذاری شد.

ارتباط پستی در ایران، قدمتی سه هزار ساله دارد. برخی از مورخین، ایرانیان را مبتکر این ارتباط می دانند، ولی با وجود این، پست در کشور ما هیچگاه شکوفایی و توسعه کافی را نداشته و خدمات پستی در مقاطع گوناگون تاریخی در اختیار نخبگان جامعه قرار داشته است. حتی در طول 150 سال گذشته که ارتباط پستی در جوامع صنعتی، نقش اساسی در روند توسعه و پیشرفت داشته، در ایران به علل گوناگون، ناشناخته و دور از دسترس مردم مانده است.

سابقه فعالیت های مربوط به ارائه خدمات پست و تلگراف و تلفن در ایران به شیوه جدید، تقریبا به یک قرن پیش بر می گردد. تا پیش از سال 1297 پست در ایران به صورت اداره فعالیت داشت. در این سال به واسطه موفقیت هایی که به دست آمده بود، ناصر الدین شاه دستور داد تا موسسه پست آن روز به وزارت تبدیل شود و اداره آن را به امین الملک، وزیر وظایف و رئیس دارالشورا سپرد. در سال 1303 کتابچه کوچکی در 52 صفحه به نام ((تعرفه اداره جلیله پست خانه ایران)) با چاپ سنگی منتشر شد. در این رساله نقشه هایی از کلیه تلگراف خانه ها، پستخانه ها و چاپارخانه ها و خطوط پستی آمده بود. به موجب محتویات آن رساله، کشور در سال 1303 دارای 7 خط اصلی و پنج خط فرعی پست بوده است.

پس از صدارت امیر کبیر، تحولات تازه ای در پست کشور ایجاد شد، به نحوی که فعالیت پستی کشورهای استعمارگر تعطیل شد و پیک های پست ایران، با نظم و نظامی که امیر کبیر در ترکیب وزارت پست ایجاد کرده بود، با سرعت و دقت بسیار، امور مراسلاتی را انجام می دادند.

در سال 1327 اداره تلگراف به پست اضافه شد و نام وزارت پست و تلگراف به خود گرفت. در سال 1350 این وزارت طرح خرید سهام شرکت تلفن را به مجلس داد.

پس از تصویب مجلس و خرید سهام شرکت تلفن، این وزارتخانه به وزارت پست و تلگراف و تلفن تبدیل شد و از این سال به بعد توسعه همه جانبه ای یافت.

برنامه ریزان امور ارتباطی در کشور ما اهداف کلان پست را در 10 محور از جمله حضور پست در نقاطی که بیش از یکصد نفر جمعیت دارد، جذب مرسولات پستی در سطح جامعه، کوتاه کردن زمان قبول تا توزیع مرسولات پستی از هر نقطه به نقطه دیگر کشور تا 10 ساعت، جایگزینی ارتباط پستی و جلوگیری از مراجعه مردم به سازمانها و مؤسسه های دولتی، کاهش مسافرتهای شهری و بین شهری، جلوگیری از آلودگی محیط زیست، کاهش مشکل رفت و آمد در شهرهای بزرگ، گرایش به سوی تحقق این هدف که هر پستچی کار هزار نفر را انجام می دهد، گرایش به سوی تحقق این هدف که مردم جز برای انجام کار اختصاصی روزانه و تفریح، از منزل خارج نشوند، صرفه جویی در هزینه های ارزی کشور در رابطه با تهیه مواد سوختی و قطعات یدکی وسایل نقلیه اعلام کرده اند.

آشنایی مردم با خدمات تازه پستی می تواند سریع تر به هدفهای توسعه در شبکه پستی کشور، کمک کند. بخشی از این خدمات عبارت است از:

پست تلفنی: اشخاصی که به هر دلیل نمی توانند در ادارات پست حضور پیدا کنند، می توانند با تلفن، امور پستی خود را از طریق ماموران پست انجام دهند.

پست مالی: یکی از موثرترین خدمات پستی است که کار نقل و انتقال وجوه نقدی را در سراسر کشور انجام می دهد.

پست خرید: سرویس جدیدی است که با استفاده از دفترچه های راهنمای آن، مردم می توانند خرید روزانه خود را توسط پست انجام دهند.

پست تصویری (فاکسی مایل): این سرویس با استفاده از یک خط تلفن متصل به دستگاه مخصوص، قادر است هر نوع پیام خطی یا تصویری را در کوتاه ترین زمان به داخل یا خارج کشور مخابره کند.

طرح خدمات خودرو: به منظور تسهیل در مراجعات مردم برای دریافت برگه عدم خلافی و سایر استعلامها در این زمینه به وجود آمده است.

سرویس پست پیشتاز: ویژگی این سرویس، تسریع در ارسال و دریافت مرسولات پستی است. زمان حمل مرسولات در داخل استان 10 ساعته، بین استان 24 ساعته و در شبکه بین المللی 72 ساعته است.

پست آبونمان: جهت اشتراک مجلات و روزنامه ها و نشریات

پست سیار، پست در ساعات غیر اداری، پست اکسپرس، طرح تعویض شناسنامه

در حال حاضر پست در کشور ما 97 نوع خدمات ارائه می کند که بیان همه آنها ممکن نیست. پست در زمینه توزیع قبضهای دولتی، توزیع صورت حساب بانکها، قبول اسناد پزشکی، توزیع حقوق جانبازان و بازنشستگان و غیره فعالیت دارد.

گرچه در بسیاری از گزارش‌ها و همایش‌های برگزار شده، بارها به مشکلات و همچنین اثرات مثبت ارائه صحیح خدمات پستی اشاره شده است، اما همچنان مشکلات زیربنایی اداره پست دولتی، از جمله زمان ارسال بسته‌های پستی، امنیت مرسوله‌ها و نیز شرایط و قوانین ارسال بین المللی مرسولات، توجه بسیاری از متقاضیان را به استفاده از خدمات شرکت‌های پست خصوصی جلب کرده است.

به گفته حسین مهری مدیر عامل شرکت پست ایران، سرانه مرسولات پستی ایران یک سوم سرانه پستی دنیاست.

پست ایران علیرغم همه فعالیتی که تاکنون در زمینه افزایش خدمات الکترونیکی پستی داشته، اما هنوز در بخش فیزیکی ارسال، یعنی رساندن محموله پستی به درب منازل و دست افراد، از توان بالایی برخوردار نیست. این در حالی است که تعطیلی تنها یک روز خدمات پستی در بعضی از کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا، باعث بروز مشکلات جدی در حوزه اقتصاد، آموزش و درمان می‌شود.

انتهای پیام /