مرگ صنعت رنگرزی در همین حوالیست / هنر رنگرزی کردستان نیازمند حمایت مسئولان است

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از کردتودی، استان کردستان با قدمت تاریخی یکی از مناطق هنر خیز کشور است که از گذشته های دور تا کنون مهد نشر و نمای بسیاری از هنرها بوده که رنگرزی یکی از این هنرها است که توجه مسئولان موجب پیشرفت اقتصادی منطقه می شود.

اگر بخواهیم از اصالت و قدمت هنر رنگرزی در ایران آگاه شویم توجه به همین نکته کافیست که بیشتر پژوهشگران؛ فرش پازیریک را که قدیمی‌ترین فرش دنیاست از دست بافت‌های پارت ها یا مادها می‌دانند؛ این موضوع نشان از قدمت هنر رنگرزی در ایران زمین دارد.

رنگرزی گیاهی، سنت هنری کهن است که از دیرباز به قالی و گلیم های دستباف رنگ و جلوه می داد اما امروز در آستانه فراموشی است و تنها چند گام تا افتادن به ورطه نابودی فاصله دارد.

اجداد و پدران ما دورانی را پشت سر گذاشته اند که رنگ های زیبا، فریبنده و چشم نوازی که روح را نوازش می کرد اما ماندنی و ماندگار بود را در هنرها و صنایع دستی بافتنی از جمله فرش و گلیم و زیلو می دیدند و از آرامبخشی این رنگ ها لذت برده و از انرژی مثبت برگرفته از طبیعت این رنگ ها بهره می بردند.

زیبایی این رنگ های گیاهی و سنتی در کنار کیفیت بافت و اصالت طرح بود که به یک اثر هنری دستبافت فارغ از نوع و اندازه، جلوه‌ای خیره کننده می بخشید و آن را از دیگر آثار متمایز می کرد.

هنر رنگرزی رونق خود را در کردستان از دست داده

مرتضی نوری تنها رنگرز باقی مانده از یک نسل رنگرزی در دیار بیجار گروس است، شهری که شهرت فرش پولادینش راه کشورهای خارجی مانند آمریکا، هلند، استرالیا و فرانسه را در نوردیده است.

مرتضی نوری از شهروندان بیجاری است که مدت 25 سال است مشغول به حرفه رنگرزی می باشد، از سال 1366 بهمراه پدرش به این شغل پرداخته و بعد از فوت پدرش به علت علاقه وافری که به این حرفه و صنعت داشته به تنهایی در کارگاه پدرش مشغول انجام این شغل شده است و در سال 1387 در جشنواره استانی به عنوان رنگرز نمونه انتخاب گردیده است.

در این کارگاه چیزی نوی برای دیدن نیست هر چه هست ابزار قدیمی و خلق رنگ با شیوه پدران و 5 دیگ بزرگ کارگاه ابزار اصلی وی برای راه انداختن بزم رنگ ها است.

نوری در گفتگو با خبرنگار کردتودی از کوله بار تجربه اش که از سال 67 در کنار پدر بدست آورده گفت، از زمانی که این کارگاه مملو از خامه برای رنگ کردن بود و برای اینکه بافنده معطل نماند یک تنه کار می کردند تا رج های بافته شده به فرش بیجار تبدیل شود و پول فروش آن برکت خانه های قدیم.

به گفته تنها رنگرز خامه و پشم فرش بیجار، رنگرزی پشم و خامه که از مواد اولیه صنعت فرش بافی است به دو صورت انجام می شود، رنگهای گیاهی که از قدیم الایام مرسوم بوده و مهمترین آنها زاج سفید و سیاه، سولفات مس برای دندانه پشم استفاده می شود و رنگهای روناس، نیل، پوست گردو، اسپرک، برگ مو و گردو، سود پرک، سولفات تیره، قره قروت، پوست انار می باشد و رنگ های شیمایی هم که در طی چندین سال اخیر مورد استفاده قرار می گیرد.

سیلی سنگین رنگ های شیمایی بر رخ فرش دستبافت

تنها رنگرز خامه و پشم فرش بیجار از از فراز و فرود فرش آهنین بیجار برایمان گفت، از کسادی بازار و تعداد کم بافنده، از جایگزین شدن فرش های کامپیوتری و از ورود رنگ های شیمایی که جای رنگ های طبیعی را گرفتتند و همین عوامل یکی پس از دیگری کرکره کارگاه های رنگرزی بیجار را پایین آورد.

وی افزود: با ورود رنگ های شیمایی در رنگرزی سیلی سنگینی بر رخ فرش های دستبافت زده شد که فراموش شدنی نیست.

وی با تاکید براینکه تحریم ها تاثیر خود را نیز در فرش و صنایع وابسته به آن گذاشت اذعان داشت: افزایش قیمت رنگ ها یکی دیگر از مشکلاتی است که ما با آن دست و پنجه نرم می کنیم و گرانی ها موجب شده نتوانیم یک سوم خرید های قبلی را داشته باشیم.

وی عنوان کرد: رنگ های گیاهی با توجه به گرانی های موجود در برابر رنگ های شیمایی رنگ باخته اند و مانند قبل رونقی ندارند.

تنها رنگرز بیجاری با تاکید بر اینکه در فواصل مختلف زمانی بعلت نبود بازار فرش، نبود بافنده که به طور خاص فقط به حرفه بافندگی مشغول باشد، گرانی ابزار کار به بن بست خورده ام، اما با توجه به عشق و علاقه ای که از همان کودکی به این کار داشته ام تا زمانی که بتوانم این کار را ادامه خواهم داد.

چتر فرش های ماشینی بر هنر رنگرزی کردستان

یکی دیگر از استادان قدیمی هنر رنگرزی کردستان استاد ایرج ملاقدیمی است که از دوران نوجوانی در این صنعت مشغول کار است، اظهار داشت: در بیجار تا سال 1300 مردم شهر و روستا خودشان در منزل کار رنگرزی را انجام می دادند و از آن به بعد رنگرزی سنتی و گیاهی بیجار توسط یک نفر یهودی انجام می‌شد و از سال 1330 به بعد نیز توسط شخصی به اسم یوسف نوری که از کبودرآهنگ به بیجار مهاجرت کرده بود، این حرفه ادامه یافت.

وی عنوان کرد: استفاده کردن برخی تولید کنندگان از رنگ های شیمیایی یکی از دلایل کاهش صادرات فرش بیجار است که علاوه بر صدمه وارد کردن بر اقتصاد و تولید کشور، به هنگام شستشوی الیاف باعث آلودگی محیط زیست نیز خواهند شد.

پیشکسوتان صنعت رنگرزی حمایت شوند

ملاقدیمی عنوان کرد: از مسئولان تقاضا دارم به شغل های قدیمی مانند رنگرزی بیشتر بهاء دهند و به آنها توجه بیشتر شود و مکان و امکاناتی در اختیار استادان قرار دهند تا جوانان علاقمند با این حرفه بیشتر آشنا شوند، زیرا این هنر در حال فراموشی است و جوانان امروزی رغبتی برای یادگیری این صنعت ندارند.

فرش کردستان برندی معتبر در بازارهای جهانی

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان گفت: با توجه به سابقه درخشان، کیفیت و تنوع جنس و رنگ فرش دست‌باف ایرانی در عرصه بین‌الملل، کشور ما بعنوان یکی از مطرح‌ترین تولیدگنندکان این صنعت در جهان حرفی برای گفتن دارد.

محمد دره‌وزمی اظهار کرد: خوشبختانه استان کردستان هم توانسته از قدمت و سابقه درخشان خود در گذشته به نحو احسن بهره برده و با استفاده از استادکاران ماهر، طراحان و فرش‌بافان خبره، در سطح بازارهای داخلی و خارجی بعنوان یک برند معتبر، خود را به دوستداران این صنعت بشناساند.

وی با بیان اینکه سالانه 170 هزار مترمربع فرش و تابلو فرش در کارگاه‌های فرش بافی کردستان تولید می‌شود، یادآور شد: در حال حاضر 90 هزار کردستانی در حوزه فرش دست‌باف فعالیت دارند که از مجموع این تعداد حدود 12 هزار نفر تحت پوشش بیمه‌های تامین اجتماعی قرار دارند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان گفت: در حال حاضر زنجیره تولید فرش در استان کامل است و حتی در حوزه تولید پشم نیز مشکلی نداریم اما متاسفانه پشم‌های تولیدی به صورت خام به استان‌های دیگر منتقل شده و کارگاه‌های تولید فرش کردستان برای خریداری دوک‌های نخ باید به هنان استان‌ها مراجعه کرده و این کار هزینه‌های تهیه مواد اولیه را چند برابر می‌کند.

و اما.....

اگر مسئولان می خواهند این هنر اصیل برای همیشه ماندگار باشد باید یک همت جهادی داشته باشند تا شاهد خاموش شدن چراغ این هنر در شهر فرش پولادین ایران نباشیم.

انتهای پیام /