سه‌شنبه 6 آذر 1403

مصائب بزرگ شهرهای کوچک

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
مصائب بزرگ شهرهای کوچک

در طول دهه های اخیر با تغییر نظام اقتصادی و اجتماعی، روند رشد و توسعه شهرها تحت‌تاثیر قرار گرفته است. این فرآیند خساراتی به شهرهای کوچک وارد و فشار زیادی نیز بر زیرساخت های شهری تحمیل کرده است.

از سوی دیگر رشد جمعیت شهری و گسترش مهاجرت از روستا به شهر و مهاجرت از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ‌تر باعث افزایش مشکلات برای شهرداری‌ها شده است. به همین دلیل اداره بهینه شهرها و ارائه خدمات مناسب و همچنین کنترل و هدایت پروژه های عمرانی مستلزم کسب منابع و هزینه صحیح بوده و شهرداری ها به عنوان سازمان‌های محلی باید مدیریت بهینه‌ای در منابع درآمدی و هزینه‌های شهری داشته باشند. در این میان سده یکی از شهرهای متوسط در استان اصفهان است که در شهرستان لنجان واقع شده و در کنار صنایع بزرگی مانند ذوب آهن قرار گرفته و برنج آن نیز در کشور شناخته شده است.

درآمدهای پایدار

حمید شهبازی، شهردار سده لنجان در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد: رسیدن به درآمدهای پایدار یکی از موضوعاتی است که شهرداری‌ها انتظار دارند دولت در این راه با آنها تعامل بیشتری داشته باشد. شهردار سده لنجان در این باره نیز گفت: در کشور بیش از 1400 شهرداری داریم که بیش از 1000 مورد از آنها شهرداران شهرهای زیر 50‌هزار نفر جمعیت هستند و شهرداری‌های کوچک محسوب می شوند. شاید یکی از دلایل عدم‌تحقق برنامه های بنیادی و استراتژی های راهبردی در حوزه مدیریت شهری، مباحث درآمدها و اقتصادی است. شهرداری ها عموما یا بلاگردان دستگاه های دیگر هستند یا وجه‌المصالحه (پولی که برای ایجاد صلح یا توافق پرداخت می‌شود) دستگاه های دیگر قرار می گیرند.

وی ادامه داد: بنده به عنوان شهردار یکی از شهرستان های صنعتی کشور مشغول خدمت هستم. بر اساس ماده 27 قانون مالیات ارزش افزوده، صنایع آلاینده باید عوارضی را به شهرداری های اطراف پرداخت کنند. این درحالی است که در طول 21 ماه گذشته این عوارض پرداخت نشده است. وقتی برای دریافت این عوارض پیگیری و مکاتبه می‌شود متوجه می‌شویم دستگاه های متولی مانند محیط‌زیست و سازمان امور مالیاتی به وظایف خود خوب عمل نکرده یا حتی می‌توان گفت ترک فعل کرده‌اند. به این ترتیب مجموعه مدیریت شهری را از دریافت منابع پیش‌بینی‌شده پایدار در بودجه محروم می‌کنند. وقتی این شرایط به وجود می آید نمی‌توانیم به دنبال تحقق و اجرای برنامه های عمرانی و توسعه رفاه عمومی باشیم.

شهبازی با اشاره به قانون مالیات ارزش افزوده ادامه داد: یکی دیگر از مصادیق، موضوع بیمه های ساختمانی است. امسال مجلس قانونی را مصوب کرد که قرار شد افزایش نرخ بیمه های ساختمانی را تا 30 برابر داشته باشیم. متاسفانه این باعث شد که مجددا رکودی در صدور پروانه ها در شهرداری‌ها ایجاد شود. حتی در قانون مالیات ارزش افزوده، جایی که 9‌درصد سهم ارزش افزوده از هر کالایی وصول می‌شود، بر اساس قانون 5‌درصد سهم دولت و 4‌درصد عوارض نیز سهم شهرداری‌ها خواهد بود. متاسفانه هیچ‌گونه شفافیتی از سوی سازمان امورمالیاتی و نهادهای ذی‌ربط برای وصول و پرداخت صورت نگرفته است.

شهرداری‌ها هم به هیچ درگاهی متصل نیستند که بدانند ورودی سازمان امور مالیاتی از ارزش افزوده چه میزانی بوده است. همه اینها عواملی برای عدم‌تحقق برنامه های شهرداری ها در کل کشور خواهد بود. وی تاکید کرد: تا زمانی که دولت این باور را به مجموعه مدیریت شهری و محلی نداشته باشد و اختیارات خود را به آنها تفویض نکند ما شاهد این مشکلات و معضلات خواهیم بود. امروز شهرداری ها در عرصه خدمت‌رسانی به مردم در صف اول هستند اما متاسفانه نگاهی که همه دولت‌ها به این مجموعه داشتند سازنده و مبتنی بر تعامل نبوده است.

دلیل کمبود سرمایه‌گذار شهری

این مدیر شهری در ادامه به موضوع شرایط حضور سرمایه‌گذار پرداخت و گفت: شهرهای ما امروز می‌توانند مهندسی ارزش ایجاد کرده و منابع پاک تامین کنند اما متاسفانه به این دلیل که درگیر اخذ مجوز از دستگاه‌های دیگر هستند، گاه سرمایه‌گذارها رغبتی برای حضور در عرصه مدیریت شهری ندارند. سرمایه‌گذاری در حوزه شهری بر اساس ابلاغیه وزارت کشور بوده و نوع آن نیز کاملا مشخص است. متاسفانه این شیوه نامه دارای ایراداتی است و بسیاری از شهرداری ها نیز نسبت به این موضوع اعتراض هایی داشتند که در تدوین شیوه نامه سرمایه‌گذاری باید کارگروهی از خود شهرداری ها باشد. در این خصوص ما نمی‌توانیم یک الگوی تیپ مشخص برای همه کشور داشته باشیم. مثلا شهرهای کویری در مقایسه با شمالی برای سرمایه‌گذاری شرایط متفاوتی را طلب می‌کنند. اصلا ممکن است یک شهر شرایط سرمایه‌گذاری نداشته و دولت باید بسته های حمایتی برای آن در نظر بگیرد. بنابراین اگر شیوه نامه سرمایه‌گذاری شهری، به صورت منطقه ای بود نتایج بهتر و مفید‌تری ایجاد می‌شد.

وی ادامه داد: شهرستان لنجان یکی از مناطق مهم استان اصفهان است و نقش بی‌بدیلی در توسعه صنعتی و همچنین کشاورزی کشور دارد. به این دلیل که صنعت روی سایر ویژگی های این منطقه سایه انداخته، شاید شاخص های توسعه به خوبی دیده نشوند. صنایع بزرگی مانند ذوب‌آهن اصفهان و فولاد صبا که در این منطقه مستقر هستند در طول سال گردش مالی بسیار بالایی دارند اما به جز عوارض منفی، برای شهرهای اطراف و خصوصا سده لنجان دستاورد چشمگیری نداشتند. این مجموعه های صنعتی در حوزه شبکه حمل‌ونقل، سلامت و بهداشت عمومی، حضور چشمگیر افراد مهاجر در این شهر و منطقه و...، مجموعه مدیریت شهری را درگیر برخی چالش‌ها کرده اند.

به دلیل حضور صنعت، حوزه گردشگری که می‌توانست در این شهر رشد چشمگیری داشته و برای داشتن منابع پایدار مزیت برتری برای مدیریت شهری باشد به دلیل اولویت توسعه صنعتی مغفول مانده است. شهبازی در پایان گفت: البته بخش کشاورزی نیز برای مدیریت شهری مهم بوده و برنج سده لنجان ثبت ملی شده و زمان برداشت برنج به عنوان هفته فرهنگی این شهر معرفی شده است. اما در همین حال متاسفانه صنایع تبدیلی که بتوانند برندینگ شهری ما را در حوزه برنج لنجان ارتقا دهند وجود ندارد.

--> اخبار مرتبط
مصائب بزرگ شهرهای کوچک 2