مصر و تلاش برای تبدیل شدن به قطب برق شمال آفریقا
رضا رحیمی - مصر از جمله کشورهایی است که در طول دهه‌های گذشته توانسته علاوه بر ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای مصرف برق در داخل، به قدرتی توانمند در حوزه تولید انرژی برق تبدیل شود.
به گزارش «تابناک» به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو، مصر کشوری است که با اکثر کشورهای همسایه در این حوزه تعامل دارد و برنامه‌های بلند‌مدتی برای کسب درآمدهای ارزی از طریق صادرات برق برنامه‌ریزی کرده است.
این کشور که جمعیتی بالغ بر 100 میلیون نفر را در خود جای داده به صورت سالانه چیزی حدود 40 هزار مگاوات ساعت برق تولید می‌کند و بر اساس اطلاعات مستند از این میزان چیزی نزدیک به نیمی از آن یعنی 20 هزار مگاوات را صادر می‌کند!
کشور مصر 90 درصد برق تولیدی خود را از طریق منابع فسیلی تولید می‌کند و به صورت جزئی‌تر این برق تولیدی متشکل از 78 درصد تولید برق از طریق گاز طبیعی، 13 درصد از طریق سوخت مایع، 7 درصد از طریق منابع آبی و کمتر از 2 درصد آن نیز از طریق انرژی باد و خورشید است.
مصر همچنین در برنامه‌های بلند مدت خود تلاش دارد تا در قالب تفاهم‌نامه‌های همکاری با وزارت انرژی روسیه به توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای در کشور خود بپردازد و زمینه را برای تولید برق از طریق این انرژی نیز فراهم کند.
بررسی‌های بیشتر در مورد وضعیت انرژی برق در کشور مصر نشان می‌دهد که مقامات این کشور در حال حاضر با اکثر کشورهای همسایه مثل سودان، یونان، قبرس، لیبی و اردن در این حوزه تعامل دارند و در برنامه‌های بلند مدت خود در پی ایجاد ساز و کاری برای اتصال شبکه برق کشورشان با شبکه برق عربستان نیز هستند.
به طور مثال در 22 می سال 2019، توافقنامه بهم پیوستگی الکتریکی میان مصر و دو کشور قبرس و یونان با هدف احداث کابل زیردریایی، بین شرکت EuroAfrica Interconnector و شرکت انتقال برق مصر (EETC) منعقد شد.
مسیری متفاوت برای انتقال برق از مصر تا قبرس و از قبرس تا جزیره کِرت و از آنجا تا آتیکا در یونان که از آن به عنوان یک توافقنامه تاریخی یاد می‌شود.
همه این‌ها نشان می‌دهد که مقامات سیاسی و اجرایی مصر مصمم هستند که کشورشان را در حوزه تولید انرژی برق به یکی از قطب‌های مهم در شمال آفریقا و حتی جنوب غرب آسیا تبدیل کنند.
این در حالی است که در سال‌های نه چندان دور مثل سال‌های 2012 و 2013 کشور مصر بحران‌های برقی فراوانی را تجربه می‌کرد و نه تنها مردم روزانه 6 ساعت از داشتن برق محروم بودند، بلکه لازم بود به واسطه قطعی برق ساعت‌ها در صف بانک و پمپ بنزین و... بمانند.
با این وجود پس از کشف یکی از بزرگترین میادین گازی دنیا در سال 2015 و در دریای مدیترانه که به مصر تعلق دارد و آغاز استخراج گاز از این حوزه، شرایط برای مردم و کشور مصر به سرعت تغییر کرد به طوریکه مصری‌ها با بهره‌گیری از توانمندی‌های خارج در حوزه استخراج گاز، خیلی زود بدهی‌های بین المللی خود را در حوزه سوخت و انرژی تسویه کرده و با سرمایه گذاری ویژه در حوزه گاز توانستند به منابع قابل ذکری برای تولید هرچه بیشتر انرژی برق دست پیدا کنند.
در حال حاضر مصر با تغییر چشمگیر در موقعیت جهانی خود به لحاظ تولید انرژی برق، اکنون در حال تبدیل شدن به یکی از قطب‌های تولید برق در منطقه است و به طور مثال در وب سایت «mei.edu» پیش بینی شده که مصر به زودی به مرکز تولید و صادرات انرژی برق برای سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا تبدیل خواهد شد.
با این وجود کارشناسان اشاره می‌کنند که آنچه در حوزه انرژی برق در مصر رخ داده هنوز با ایده‌آل‌ها فاصله بسیاری دارد، چرا که بخش قابل توجهی از شهروندان این کشور هنوز به برق خانگی دسترسی ندارند و نیز یارانه‌های پرداختی به مشترکان نیازمند هم باید دامنه آماری بیشتری را تحت پوشش قرار دهد.
علاوه بر این موارد، شبکه‌های انتقال برق در مصر نیز غالباً فرسوده است که باید در نوسازی آنها اقدام جدی شود؛ اتفاقی که دولت مصر بنا دارد با کمک بخش خصوصی آن را انجام دهد و با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز و هوشمند‌سازی شبکه‌های انتقال انرژی شرایط را برای مصرف صحیح برق فراهم کند.
به صورت کلی دولت مصر در برنامه‌های خود تلاش دارد تا همسو با پیگیری پروژه‌های صادرات برق همچنین با نوسازی شبکه‌های انتقال، هوشمند‌سازی شبکه‌ها، نصب کنتورهای هوشمند برای مشترکان و نیز توزیع عادلانه برق به یکی از الگوهای برتر انرژی برق در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا تبدیل شود.
برنامه‌های شگفت انگیز و بلند مدتی که چندان با واقعیت‌های جغرافیایی بیگانه نیست و به نظر می‌رسد با شرایط جدید باید در آینده از مصر در حوزه انرژی برق بیشتر بخوانیم.