مقتدی‌صدر و دوگانه آمریکا - ایران
اقتصادنیوز: اگرچه زمانی شبه نظامیان حامی مقتدی صدر با نیروهای اشغالگر در نبرد بودند و ایالات متحده در تلاش بود وی را به عنوان یکی از مهم‌ترین دشمنان آمریکا در عراق از میان بردارد، اما به نوشته نیویورک‌تایمز، اکنون این روحانی شیعه قدرتمند می‌تواندهم‌سو با واشنگتن عمل کند.
به گزارش اقتصادنیوز؛ براساس نتایج اولیه انتخابات یکشنبه گذشته، جریان صدری‌ها تقریبا 20 کرسی بیشتر از نزدیک‌ترین رقیب به دست آورد و با 73 کرسی از 329 کرسی پارلمانی به یکی از بلوک‌های قدرتمند پارلمانی عراق تبدیل شد. صدر به واسطه آنکه قدرتمندترین بلوک را در پارلمان عراق در اختیار می‌گیرد، در انتخاب نخست‌وزیر بعدی نقش تعیین‌کننده خواهد داشت.
*س_صدر و آمریکا؛ از دشمن درجه یک تا هم‌سویی ناگزیر_س*روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشت: سال 2004 هنگامی که شبه‌نظامیان وابسته به صدر با تکیه بر تفنگها و نارنجک‌های موشکی، نیروهای آمریکایی را در بغداد و سراسر استانهای جنوبی هدف حمله قرار دادند، ایالات متحده متعهد شد که این روحانی شیعه را از میان برداشته یا دستگیر کند.
به نوشته نیویورک تایمز، جریان صدر در کنار القاعده، بزرگترین تهدید برای آمریکا در عراق بود؛ این روحانی اگرچه هنوز چهره‌ای است غیرقابل‌پیش‌بینی، بااین‌حال یک ناسیونالیست عراقی است و امروز به نظر می‌رسد که به عنوان یکی از متحدان آمریکا ظاهر شده و با ممانعت از متمایل شدن عراق به سوی ایران، یکی از اهرم‌های حمایتی ایالات متحده محسوب می‌شود.
*س_پیام صریح صدر_س*صدر در ارتباط با آمریکا گفت: از حضور همه سفارتخانه‌ها استقبال می‌شود البته مادامی که در امور عراق و تشکیل دولت دخالتی نداشته باشند. عراق فقط برای عراقی‌ها است.
مقتدی صدر حین خواندن سخنرانی‌اش در حالی که پشت تریبون و در نزدیکی پرچم عراق ایستاده بود، در نقش یک دولتمرد حقیقی فرو رفته و بعد از 18 سال از زمانی که جیش المهدی را برای نبرد با نظامیان آمریکایی در عراق تشکیل داد، با آرامش نسبی و با صدایی مطمئن و به زبان عربی پیام‌هایی را برای بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ارسال می‌کرد؛ پیام‌های هشدارآمیز با تکیه بر تعداد آرایی که به دست آورده و کرسی‌هایی که در پارلمان عراق به خود اختصاص داده است.
*س_از این پس سلاح‌ها صرفا باید در اختیار دولت باشد_س*صدر در جریان سخنرانی‌اش بعد از کارزار پارلمانی که از تلویزیون دولتی عراق هم پخش شد، گفت: از این پس سلاح‌ها باید در دستان دولت باشد، پس استفاده از سلاح خارج از این چارچوب ممنوع است.
او در ادامه گفت: این اصل حتی در باب آنهایی که بر مقاومت در برابر ایالات متحده تاکید دارند نیز صادق است. به گفته صدر زمانش فرا رسیده که مردم در صلح و بدون اشغال، تروریسم، حضور شبه‌نظامیان، ترس از آدم‌ربایی و از دست دادن حق حیاتشان زندگی کنند.
ضیا اسدی، یکی از مقام‌های ارشد پیشین عراقی در این باره به نیویورک تایمز گفت که هیچ کشوری خواهان نیروهای قوی تری از ارتشش نیست.
صدر باید در باب اینکه نیروهای آمریکایی در عراق بمانند یا نه، تصمیم‌گیری کند. ایالات متحده با خروج نظامیانش از عراق تا 31 دسامبر موافقت کرده، اگرچه واشنگتن نیروهایش را در حالت رزمی نمی‌داند. براساس توافق‌های انجام‌شده، انتظار می‌رود تعداد نیروهای آمریکایی به دعوت بغداد در حدود دو هزار نفر ثابت باقی بماند.
اسدی خاطرنشان کرد که برچسب زدن‌ها یا طبقه‌بندی نیروها به عنوان مستشار با جنگنده، بی‌فایده است، این تصمیم‌سازی‌ها باید دوباره مورد بازنگری قرار گیرد و پارلمان و دولت برای‌شان تصمیم‌گیری کنند.
صدر که از حامیان فرقه‌گرایی و شیعیان عراق محسوب می‌شود، در سال‌های اخیر دامنه دسترسی‌اش را گسترش داده و به سنی‌ها، مسیحیان و سایر اقلیت‌ها نیز توجه می‌کند. از همین رو زمانی که این روحانی شیعه خطاب به حامیانش از آنها خواست تا از مسیحیان حراست کنند، مردان صدری در محله‌های اکثریت شیعه‌نشین به نشانه همبستگی لباس‌های مزین به صلیب‌های بزرگ بر تن کردند. در انتخابات پیشین نیز صدری‌ها حزب کمونیست که لائیک است را ذیل اتحاد با خود تعریف کردند.
مقتدی صدر خارج از مرزهای عراق با عربستان سعودی و امارات روابطی قوی دارد. در داخل نیز این روحانی شیعه بر پاکسازی سیستم سیاسی ناکارآمد و عمیقا فاسد عراق تاکید دارد که افراد تعریف‌شده در آن بر مبنای وفاداری حزبی نه شایستگی‌هایشان به پست‌های ارشد دولتی دست یافته‌اند.
*س_مقام آمریکایی: صدر را دست‌کم گرفته بودیم_س*یکی از مقام‌های سابق وزارت خارجه آمریکا که در سال 2003 در عراق خدمت می‌کرد، در این باره به نیویورک‌تایمز گفت: صدر رشد کرده و تکامل یافته، با این همه فکر می‌کنم از همان ابتدا ما او را دست‌کم گرفته بودیم.
این چهره سابقا فعال در دستگاه دیپلماسی آمریکا در ادامه گفت که در ابتدای استقرار نظامیان آمریکایی بسیاری از واشنگتن خواستند تا مقتدی صدر را حذف کند، ایالات متحده نیز از این توصیه پیروی کرد و این مبنایی شد برای ظهور جیش المهدی، شاخه نظامی جریان صدر که مبارزه با اشغالگران را در اولویت قرار داده بود.
وی افزود، زمانی که آمریکایی‌ها فرصتی برای کشتن صدر در نجف به دست آوردند، واشنگتن به‌سرعت از نیروهایش خواست تا مقتدی را نابود کنند، چرا که هم برای برخی سیاستمداران داخل‌نشین و هم برای آمریکا به چالش بزرگی تبدیل شده بود.
آقای صدر، 47 ساله، کوچکترین پسر روحانی محترم، آیت الله العظمی محمد صادق صدر است که در سال 1999 پس از درخواست آزادی مذهبی برای شیعیان عراق توسط صدام حسین ترور شد. خانواده صدر وفاداری میلیون ها نفر را پشت خود دارند که بسیاری از آنها فقیر هستند و اکثر آنها معتقدند که پیروزی انتخاباتی او توسط خدا تعیین شده است.
در شهر صدر، صدری‌ها خدمات مختلفی چون حمایت از ایتام و بیوه‌زنان و بسیاری از فعالیتهای دیگری را که دولت در بابشان عاجز است، انجام می‌دهند. اسدی در مورد اهداف این روحانی میگوید: صدر دوست دارد به اهداف خاصی دست یابد و هدف اصلی‌اش در ظاهر تحقق عدالت اجتماعی است.
او اهداف مقتدی صدر را به اهداف مارتین لوترکینگ و مهاتما گاندی تشبیه کرد. با این همه صدر برخلاف رهبر حقوق مدنی رنگین‌پوستان و نماد صلح‌طلبان هندی، بر فعالیت شبه‌نظامیان مسلح نظارت دارد، هر چند دامنه‌اش امروز محدودتر شده است. بسیاری جیش المهدی را عامل دامن زدن به خشونت‌های فرقه‌ای میدانند. از همین رو این گروه متهم به اداره جوخه‌های مرگ و پاکسازی فرقه‌ای در محله‌های بغداد است. صدر اما در پاسخ میگوید همه فعالیتهای این گروه شبه‌نظامی تحت کنترلش نبوده است.
الی ابوعون، مدیر موسسه مطالعات صلح، اندیشکده‌ای که با بودجه دولت آمریکا اداره می‌شود، میگوید: تصور می‌کنم صدر در فضای شخصی‌اش سیر می‌کند از همین رو پایگاه و مواضعش از جانب هیچ کشوری دیکته نمی‌شود. از منظر من او در قیاس با چهره‌های دیگر عراقی به فرقه‌گرایی کمتر اهمیت میدهد و بیش از همه حامی بینش ملی‌گرایانه است.
همچنین بخوانید
