مهم‌ترین اصل در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران، اصل دفاع بازدارنده است
وزیر دفاع با بیان اینکه مهم‌ترین اصل در دکترین دفاعی کشورمان، اصل دفاع بازدارنده است، گفت: اقدام نظامی را تنها در مقابل تجاوز، اشغالگری و توسعه طلبی مجاز می‌دانیم.
امیر سرتیپ محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح پیش از ظهر امروز (چهارشنبه، اول شهریور) در دیدار با وابستگان نظامی 37 کشور جهان گفت: در ابتدا با استفاده از این فرصت، سلام و درود می‌فرستم به روح تمامی شهدای عرصه‌های دفاع و امنیت به‌ویژه شهدای صنایع دفاعی در جمهوری اسلامی ایران و به 3 وزیر شهید و همه سربازان وطن در دیگر کشور‌ها همینطور ادای احترام می‌کنم.
وی افزود: 31 مرداد برابر با 22 آگوست در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران روز ملی صنعت دفاعی نامگذاری شده است. در ابتدا شاید یک سؤال مهم در ذهن مدعوین محترم مطرح شود که چرا در جمهوری اسلامی ایران برای صنایع دفاعی روز ملی تعریف شده است؟ در پاسخ به چنین پرسشی لازم می‌دانم در مورد اهمیت صنایع دفاعی و جایگاه آن در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران نکاتی را بیان نمایم.
وزیر دفاع بیان کرد: یکی از مهم‌ترین وظایف و مأموریت‌های وزارت دفاع در جمهوری اسلامی ایران، تولید قدرت و اقتدار دفاعی از طریق توسعه ظرفیت‌ها و قابلیت‌های صنایع دفاعی با تمرکز بر طراحی و تولید نیازمندی‌های تسلیحاتی کشور است. به عبارتی دیگر، وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران یک سازمان اقتدار آفرین در عرصه ملی است که تلاش می‌کند از مسیر قابلیت سازی و نوآوری‌های دفاعی برای کشور «مزیت راهبردی» خلق کند.
وی ادامه داد: مزیت‌های راهبردی ایجاد شده از چنان اهمیتی برخوردارند که در طول چند دهه گذشته ضمن ارتقای قدرت بازدارندگی هدفمند و مؤثر دفاعی منجر به ایجاد وزنه تعادل ثبات و امنیت در محیط منطقه‌ای و بین المللی شده است.
امیر سرتیپ آشتیانی در ادامه با بیان اینکه نکته مهم دیگری که در خصوص صنایع نظامی باید به آن اشاره کنم، پویایی، درون‌زایی، اتکای داخلی و همچنین استقلال در صنعت دفاعی است، اظهار کرد: چنین ویژگی این امکان را به صنعت دفاعی می‌دهد که کمترین آسیب را از تکانه‌ها، تحریم‌ها و فشار‌های بیرونی دریافت کند.
وی افزود: همچنین، خوداتکایی و عدم وابستگی خارجی در صنعت دفاعی فرصت مناسبی را برای همکاری‌های دو و چند جانبه بین المللی به‌ویژه انتقال فناوری با کشور‌های همکار فراهم خواهد آورد.
وزیر دفاع با اشاره به حوزه‌های مختلف فعالیت این نهاد، بیان کرد: وزارت دفاع طراحی و ساخت انواع تجهیزات و تسلیحات مورد نیاز نیرو‌های مسلح در حوزه‌های هوایی، دریایی، زمینی انواع موشک‌های بالستیک و کروز انواع پهپادها، شناور‌های سطحی و زیرسطحی، تجهیزات سایبری، پدافندی، جنگ الکترونیک و هوشمند سازی مهمات و سلاح و همچنین توجه به هوش مصنوعی و نیز حوزه‌های شناختی و زیستی را با تکیه بر دانش و فناوری‌های بومی بر عهده دارد.
وی ادامه داد: به موازات مزیت‌ها و ویژگی‌هایی که عرض کردم راهبری و هدایت‌های فرماندهی معظم کل قوا حضرت امام خامنه‌ای (مدظله العالی) نقش مهمی در جهت دهی صنعت دفاعی و بکارگیری همزمان آن برای امنیت ملی و همچنین ثبات و امنیت منطقه‌ای و بین المللی داشته است.
امیر سرتیپ آشتیانی، تصریح کرد: بخش مهمی از اتخاذ راهبرد نظامی و تسلیحاتی به حوزه ژئوپلتیک تهدید در محیط منطقه‌ای و بین المللی کشور‌ها بازمی‌گردد و به‌طور قطع، زمانی می‌توان راجع به سیاست‌های تسلیحاتی یک کشور به درستی قضاوت کرد که نظام فکری نخبگان و سیاستگذاران یک کشور از محیط پیرامونی به خوبی درک شود. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی (ره)، تلاش کرد تا خود را از زیر سلطه استعمار، وابستگی و بلوک‌بندی‌های دوران جنگ سرد رها کرده و مسیر استقلال و عزت خود را در سیاست خارجی طی کند.
وی افزود: این امر برآمده از تجربه تلخ تاریخی ناشی از بدعهدی و خوی استعماری قدرت‌های سلطه گر بوده است که به عنوان نمونه این تجربه، می‌توان به تجربه کودتای مشترک ایالات متحده آمریکا و بریتانیا در سرنگونی دولت ملی مصدق اشاره کرد که در هفتادمین سالگرد آن قرار داریم.
وزیر دفاع بیان کرد: آغاز جنگ تحمیلی 8 ساله علیه ایران در فاصله کوتاهی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، حمایت‌های مالی و تسلیحاتی از رژیم عراق، ائتلاف دو بلوک شرق و غرب در حمایت از رژیم صدام برای نخستین بار در طول جنگ سرد، اعمال تحریم‌های شدید اقتصادی و مالی، تأسیس پایگاه‌های متعدد نظامی و استقرار نیرو در محیط پیرامونی تکرار تهدید روی میز بودن گزینه جنگ علیه ایران و بالاخره تهدیدات ناشی از تروریسم افراط گرایی و تجزیه طلبی و در نتیجه، استمرار تنوعی از تهدیدات و دشمنی‌ها، شرایط اجتناب ناپذیر و حیاتی برای ارتقاء قدرت نظامی در کشور را با هدف دفاع از کیان و هویت ملی فراهم آورده و به همین علت ماهیت دفاع و امنیت در ایران جوهری و اساسی است.
وی ادامه داد: به جرأت می‌توان گفت که بخش‌های دفاعی در خنثی کردن این تهدیدات و تحقق بازدارندگی همواره جایگاه ممتازی را برعهده داشته اند.
امیر سرتیپ آشتیانی بیان کرد: علاوه بر تهدیدات مداومی که بیان شد وزارت دفاع با توجه به تحول در ماهیت جنگ‌های نوین و با هدف پیشگیری از غافلگیری راهبردی، اکتساب قابلیت‌های حیاتی و احراز آمادگی عملیاتی در مواجهه با تهدیدات نوظهور که می‌توان از آن به عنوان آزمایشگاه جنگ‌های نوین یاد کرد را نیز در دستور کار خود قرار داده است.
وی افزود: مهم‌ترین اصل در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران، اصل دفاع بازدارنده است. بر اساس این اصل، جمهوری اسلامی ایران به تمامی اصول انسانی و اخلاقی مورد احترام جهانی پایبند بوده و اقدام نظامی را تنها در مقابل تجاوز، اشغالگری و توسعه طلبی مجاز می‌داند. علاوه بر این اصل، آنچه که از تجربه ارزشمند انقلاب اسلامی به دست آمد، توجه و تأکید بر امنیت مردم پایه است که جزء اصول خدشه ناپذیر نظریه دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌رود.
وزیر دفاع با بیان اینکه مطالعه تحولات امنیتی در نظام بین الملل در دهه‌های اخیر نشانه‌هایی از شکل گیری نظم جدید و هندسه قدرت جهانی را فراروی ما قرار می‌دهد، تصریح کرد: اگر چه روند‌های حاکم بر نظام جهانی هنوز در مرحله توسعه و تکامل هستند و نمی‌توان در مورد آن‌ها بصورت قطعی قضاوت کرد. با این وجود، بررسی‌های عالمانه و دقیق در مورد «ماهیت»، «چرایی» و «چگونگی» چنین تحولی نیازمند تعاملات و همفکری بیشتر است.
وی ادامه داد: با این وجود لازم است بدانیم که جهت‌گیری‌های دفاعی در سطح جهان بیشتر به کدام مقوله توجه دارند؟ «دفاع برای رقابت و برتری؟» یا «دفاع برای امنیت؟»
وی افزود: برخی مصادیق چنین تصویری را می‌توان در موضوعاتی، چون افزایش تمایل غرب و ناتو به اجرای سیاست‌های توسعه طلبانه و هژمونیک، توسعه جنگ‌های نیابتی و تروریسم به عنوان ابزار سیاست‌های برتری جویانه، تخریب بنیان‌های نظام کنترل تسلیحات، افزایش جرایم سایبری، بیوتروریسم، افراط گرایی، تجزیه‌طلبی، چالش‌های زیست محیطی، استفاده از ابزار تحریم برای اطاعت‌پذیرسازی کشور‌های مستقل و سایر موضوعات به وضوح مشاهده کرد.
وزیر دفاع در ادامه تاکید کرد: آنچه که در این میان حائز اهمیت و توجه است، هم‌صدایی و هم‌گرایی کشور‌های مستقل و منتقد نظم امنیت ناعادلانه کنونی و حرکت به سمت چند صدایی تکثر و استقرار نظام عادلانه مبتنی بر چندجانبه‌گرایی است و این درس بزرگ تاریخ است که استفاده از ادبیات و رفتار مبتنی بر زور هژمونی و سلطه تداوم نخواهد یافت.
وی ادامه داد: ضمن آن که اوج‌گیری رقابت‌های استراتژیک امکان و کنشگری فعال برای قدرت‌ها و بازیگران مستقل را نیز فراهم ساخته است.
امیر آشتیانی ضمن تاکید بر چندجانبه‌گرایی در جهان امروز، تصریح کرد: در همین رابطه باید به این نکته توجه داشت که بخش مهمی از ریشه بحران‌ها و مناقشات کنونی در جهان به رویکرد مداخله جویانه کشور‌های قدرتمند و بی‌اعتنایی به ملاحظات امنیتی سایر کشور‌ها بازمی‌گردد. به طور قطع یکی از راهکار‌های مقابله با نظام تک قطبی، تقویت رویکرد‌های چندجانبه‌گرایانه است.
وی افزود: این واقعیت موجب شده که در دکترین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، همکاری و عضویت در سازمان‌ها و نهاد‌های منطقه‌ای و بین المللی مانند بریکس اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان آمده است، به دلیل آن که می‌توانند نقطه تلاقی منافع و امنیت مشترک منطقه‌ای و جهانی باشند، مورد توجه قرار گیرد.
وزیر دفاع با اشاره به سازمان همکاری شانگهای تاکید کرد: سازمان همکاری شانگهای از زمان تأسیس با برخورداری از ظرفیت‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی اکنون به یک نهاد تأثیر گذار در روند‌های منطقه‌ای و جهانی و ضامن صلح و ثبات و احترام به حقوق ملت‌ها تبدیل شده است؛ بنابراین باید انتظار داشت که تجربیات و دستاورد‌های گران‌بهای این سازمان در مسیر تقویت سیاست‌های موازنه‌ساز و توسعه چند جانبه‌گرایی مورد استفاده بیشتر قرار گیرد.
امیر آشتیانی خطاب به وابستگان دفاعی و نظامی حاضر گفت: حضور شما در ایران برای نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران و همینطور متقابلاً برای شما یک فرصت مهم و منحصر به فرد به شمار می‌رود و قطعاً فلسفه تشکیل چنین نشست‌ها و برنامه‌هایی تقویت فهم و درک بیشتر از یکدیگر و مهم‌تر از آن ساخت و ایجاد یک رابطه دو سویه سودمند و توأم با احترام متقابل است.
وی ادامه داد: صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران به برکت خون شهیدان بزرگی مانند شهید فخری زاده و مدد زحمات همکاران من، امروز به سطحی از بلوغ و شکوفائی رسیده که می‌تواند به محل پیوند و نقطه اتصال مناسبات دفاعی فنی و فناورانه با کشور‌های مستقل و همسو قرار گیرد.
وزیر دفاع تاکید کرد: امروز تسلیحات و تجهیزات صنعت دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نقش تعیین‌کنندگی و اثربخشی خود را در صحنه‌های نبرد و بویژه مبارزه با تروریسم به اثبات رسانده و بسیاری از کشور‌ها با دیدن این واقعیت به دنبال توسعه همکاری دفاعی با جمهوری اسلامی ایران هستند.
وی افزود: وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران در چهارچوب دیپلماسی دفاعی فعال، آمادگی خود را برای برقراری و توسعه مناسبات دفاعی و راهبردی با همه کشور‌های مستقل و همسو مبتنی بر اصل امنیت، جمعی احترام متقابل و تحکیم صلح و ثبات اعلام می‌کند.
امیر آشتیانی تصریح کرد: پیام همیشگی دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران، پیام، صلح، دوستی، ثبات و امنیت برای همه کشور‌های همسایه منطقه و جهان است. به همین دلیل، امروز ما به طور جدی درصدد توسعه دیپلماسی دفاعی دو و چند جانبه و مشارکت فعال در ترتیبات امنیتی منطقه‌ای و بین المللی هستیم.
وی ادامه داد: در همین رابطه باید یادآوری کنم که پیرو پایان محدودیت‌های شورای امنیت در حوزه تسلیحاتی متعارف در سال 2020، در اکتبر سال جاری میلادی نیز، محدودیت‌های تسلیحاتی موشکی ناشی از قطعنامه 2231 ذیل توافقنامه برجام نیز خاتمه می‌کند.
وزیر دفاع، گفت: در این راستا، جمهوری اسلامی ایران که پیش از این بخاطر وضع تحریم‌های غیر عادلانه دچار محدودیت‌هایی در این حوزه‌ها شده بود، بدون هیچ گونه محدودیت بین المللی می‌تواند در زمینه نظامی و دفاعی با کشور‌های مستقل و همسو همکاری و تعامل داشته باشد.
وی بیان کرد: در این راستا، معاونت امور بین الملل وزارت دفاع به عنوان نهاد متولی دیپلماسی دفاعی در وزارت دفاع آمادگی کامل جهت تعامل و همکاری با شما را داراست.
باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی دفاعی امنیتی