موسیقی؛ دارویی برای تلطیف ذهن در برابر کرونا

نقش انکار نشدنی موسیقی در تحت تاثیر قرار دادن احساسات ما بر کسی پوشیده نیست. امواج موسیقی به دلیل برخورداری از بار هیجانی و عاطفی، تأثیرات عمیقی بر روحیه و عواطف انسانی دارد. از موسیقی می‌توان به عنوان یک ابزار قدرتمند برای دور کردن استرس استفاده کرد. گوش کردن به موسیقی ممکن است آرامش زیادی به ذهن و بدن ما بدهد، مخصوصا یک قطعه موسیقی ملایم تأثیرات مفیدی روی عملکردهای فیزیولوژیک خواهد داشت. ضربان قلب را کاهش می‌دهد، فشارخون را پایین می‌آورد و ترشح هورمون‌های استرس‌زا را کم می‌کند. موسیقی باعث می‌شود بعضی احساسات سرکوب‌شده خود را کشف کنیم و مانع پرسه زدن ذهن در حوالی کوچه وسواس و اضطراب می‌شود.

موسیقی؛ همراهی برای تمام فصول

بر اساس یکی از اصول علم زیبایی شناسی، مفهوم زیبایی در زمان ها و مکان های مختلف متغیر خواهد بود. پس تاثیر موسیقی هم در شرایط یکسان نه چندان خوشایند فعلی بر روی هر فرد میتواند متفاوت باشد. پس اشتباه ترین کار در این زمان این است که از یک سبک موسیقی بعنوان یک نسخه عمومی برای همگان استفاده کرد.

از آنجا که یک قطعه موسیقی بر روی هر فردی تأثیر متفاوتی بر جای می‌گذارد فقط خود فرد می‌تواند تشخیص دهد چه موسیقی‌ای دوست دارد و در حالات روحی مختلف چه آهنگی برایش مناسب‌تر است. هیچ بعید نیست آرامشی که یک شنونده از شنیدن تکنوازی ویلنسل هنرمندی مانند ژاکلین دوپره در کنسرتو ویلنسل الگار به دست می آورد را شخص دیگری در شنیدن سونات مهتاب بتهوون و قطعه لبه تاریکی اریک کلاپتون به دست آورد.

هر موسیقی زیبایی مناسب این شرایط نیست

اما در تمام این موارد مشخص و ثابت است که در چنین شرایطی دوری از آثار موسیقی با بار اعتراضی و مفهومی خشن کار درستی می‌تواند باشد. بعضی موسیقی‌ها باعث هماهنگی و همسویی ذهن و بدن می‌شوند و درنتیجه کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشند.

البته به جرات می‌توان گفت هنگامی‌که به بررسی نقش موسیقی در کاهش استرس می‌پردازیم منظورمان از موسیقی خوب نوعی از موسیقی است که بتواند در کاهش استرس به فرد کمک کند و در این مقاله به هیچ عنوان قصد ارزش‌گذاری روی سبک های موسیقی نداریم.

موسیقی مناسب، هیجان، غم و اندوه مزمن را کاهش می‌دهد، افسردگی را درمان می‌کند و اعتماد به نفس افراد را بالا می‌برد. با نیم نگاهی به تصاویر منتشر شده در فضای مجازی در خواهیم یافت که پرستاران با شنیدن موسیقی کمتر احساس خستگی کرده و باروحیه بهتری در محل کار خود به انجام وظیفه خطیر خود مشغول هستند.

و در شرایط فعلی که در جامعه ما موجی از استرس ناشی از شیوع ویروس کرونا به راه افتاده و بسیاری از ما بالاجبار در خانه ماندن را برگزیده ایم انواع موسیقی کلاسیک به ویژه مربوط به دوران رمانتیک و باروک از سویی و شنیدن آثار موسیقی کلاسیک سبک و ملودی محور مانند آلبوم های ریچارد کلایدرمن، آندره ریو از سوی دیگر و تکنوازی های هنرمندان ایرانی مانند مسعود شعاری و حسین علیزاده و بسیاری دیگر می‌تواند در دور کردن ذهن ما از انواع و اقسام تشویش ها یاری کند.

بی گدار به آب نزنیم

در چنین شرایطی اگر شنونده حرفه ای موسیقی و آشنا به زیبایی شناسی سبک های مختلف موسیقی و ساختار آثار نیستید شنیدن آثار هوی متال آثاری که دارای پیچیدگی‌های تخصصی هستند به هیچ روی پیشنهاد نمی‌شود. اگر تأثیر موسیقی را بر ذهن و روان خود جدی نگیرید و ذهن خود را به هر چه که در بازار ارائه می‌شود یا از رسانه ها پخش می‌شود، بسپارید باید به شما گفت گوش ندادن به موسیقی به‌مراتب بهتر از گوش دادن به موسیقی نامناسب است.

زیرا بعضی موسیقی‌ها بسیار غمگین و پر از کلمات تلقینی منفی هستند و با گوش دادن به آن‌ها احساس یاس و بدبختی بر شنونده غالب می‌شود. گوش دادن به چنین اشعار و آهنگ‌هایی به‌مرورزمان فرد را به وادی افسردگی می‌کشاند. حتی بعضی از موسیقی‌ها ظاهرا شاد هستند؛ درحالی‌که درون خود بار منفی و اشعار محزون کننده دارند.

ریتم، ملودی و سروتونین

پژوهش‌های دانشگاهی نشان‌داده‌است ریتم و ملودی موسیقی‌کلاسیک سطح سروتونین تولیدی در مغز را افزایش می‌دهد. ریتم موسیقی، ضربان های طبیعی بدن مانند ضربان قلب یا امواج آلفای مغز را نیز تحریک می‌نماید. ملودی موسیقی یا تعداد اصواتی که به‌دنبال یکدیگر اجرا شده‌اند نیز به مثابه جرقه‌های شتاب‌دهنده در مغز عمل می‌کند.

سروتونین به‌عنوان یک هورمون عصبی، پالس‌های اعصاب را برای برقراری حس شادمانی و رضایت و آرامش منتقل می‌کند. اگر مغز تولید سروتونین را کاهش‌دهد افسردگی بروزمی‌کند، اما وقتی عاملی بتواند بر مغز انسان اثر بگذارد که سروتونین را تولید نماید، به انسان آرامش و نشاط دست می‌دهد. این عامل می‌تواند یک آهنگ موزون باشد. در پی نفوذ این عوامل، مغز دستور تولید مقداری سروتونین را صادر می‌کند و برحسب مقدار سروتونین تولیدشده احساس‌خوشی و راحتی ایجاد می‌گردد.

البته باید توجه‌داشت ملودی و ریتم درموسیقی از یکدیگر جدایی‌ناپذیرند هستند و هر دو براحساس و عواطف آدمی تاثیر گذار. که هم سبب آرامش می‌شوند و هم می‌توانند به نظام دفاعی بدن کمک‌کنند.

موسیقی کلاسیک یک آرامبخش بی عارضه

موسیقی می‌تواند بر دستگاه هورمونی، ضربان‌قلب و فشارخون موثر باشد. پژوهشگران بر این باوراند که هنگامی که به موسیقی کلاسیک گوش می‌دهیم، این نوع موسیقی اثراتی بر مغز ما می‌گذارد و این اثرات تغییراتی در مغز ما ایجاد می‌کند که بر جسم و روان ما اثر می‌گذارد.

تحقیقات نشان داده اند هنگامی که در حال انجام کاری هستید و همزمان به یک موسیقی آرام کلاسیک گوش می‌دهید موسیقی تنها پس زمینه برای فعالیت هایتان نیست؛ بلکه موجب سلامت روحی، فکری، جسمی و ذهنی شما شده موجب کارآمدتر شدن عملکرد شما و بهینه تر شدن نتیجه فعالیت هایتان می‌شود. علاوه بر این نتها هنگام کار و فعالیت و در کل، زمان بیداری بلکه در هنگام استراحت و خواب نیز به شما آرامش می‌دهد و باعث بهبود کیفیت خواب تان خواهد شد. تاثیر مثبت موسیقی کلاسیک انکارناپذیر است. اینکه شما در چه سن و سالی باشید یا در چه جایگاه اجتماعی قرار داشته باشید، فرقی نمی‌کند. دانشجو باشید یا دانش آموز، کارمند باشید یا کارآفرین، در هر صورت انسان هستید و موسیقی کلاسیک می‌تواند یکی از بهترین غذاهای جسم و روح شما باشد. به طوری که هیچ چیز نتواند بیشتر از آن به شما آرامش و راحتی خاطر دهد.

بهبود احساسات با موسیقی کلاسیک

بر اساس نتایج پژوهشی که در سال 2016 در مجله پلاس وان منتشر شد، میزان همدلی افرادی که موسیقی کلاسیک تصویری نگاه می‌کنند، با سایر افراد بیشتر است. پژوهش دیگری که در سال 2001 انجام شده است نیز نشان داد افرادی که بیشتر به موسیقی کلاسیک گوش می‌دهند، تمایل زیادتری برای به اشتراک گذاشتن عواطف و احساساتشان با سایر افراد از طریق نوشتن دارند.

از سوی دیگر ثابت شده که افراد مراجعه کننده به مشاوران روان درمان که به سختی حاضر می‌شوند احساسات و عواطف عمیق خود را با پزشک درمانگر درمیان بگذارند، اگر یک موسیقی کلاسیک آرام در پس زمینه برایشان پخش شود، با کاهش مقاومت راحت تر سخن گفته و احساسات خود را بیان می‌کنند و اضافه کردن یک موسیقی کلاسیک به روند درمان، موجب می‌شود افراد بیمار مراجعه کننده، با آسایش و فراغ خاطر از مسائل و مشکلات زندگی خود بگویند و در نتیجه روند درمان بهتر پیش خواهد رفت.

اگر اضطراب شدید دارید به طوری که از متوقف کردن آن عاجز هستید به شما توصیه می‌شود شروع به گوش دادن یک موسیقی کلاسیک آرام کنید. برخی پژوهش هایی که در سال های اخیر انجام شده نشان داده اند موسیقی می‌تواند به عنوان یک داروی آرام بخش عمل کند؛ زیرا می‌تواند منجر به کاهش تپش قلب و کاهش احساس تنش، اضطراب و آشفتگی می‌شود.

بنابر این می‌توان گفت موسیقی یک نوع داروی آرامش بخش است. تحقیقات نشان داده اند گوش دادن به موسیقی های کلاسیک آرام می‌تواند سطح کورتیزول خون را پایین تر بیاورد و از این طریق منجر به ایجاد و حفظ آرامش در افراد شود.

• ویروس کرونا