نارضایتی سازمان حفاظت محیط زیست از عملکرد "شهرداری تهران" و "وزارت بهداشت" در مدیریت پسماند

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، زهره عبادتی؛ معاون انسانی اداره کل محیط زیست تهران در رابطه با مدیریت پسماند پایتخت اظهار کرد: مدیریت پسماند از زمانی که پسماند تولید می‌شود شروع شده و شامل مراحل جمع‌آوری، حمل و نقل و نهایتاً انتقال به مراکز دفن است. بنابراین اگر در هر یک از این مراحل ضعف داشته باشیم، باعث می‌شود تا مدیریت پسماند با چالش مواجه شود.

روزانه 10 هزار تن پسماند عادی در تهران تولید می‌شود!

وی افزود: درحال حاضر سرانه تولید پسماند عادی در کشور 710 گرم در روز است و این عدد در شهر تهران 790 گرم در روز و در دنیا به طور متوسط 300 گرم در روز است. در واقع سرانه تولید پسماند در کشور ما 2 برابر میانگین جهانی است. این موضوع نشان می‌دهد که کشور ما در بحث فرهنگ‌سازی در زمینه کاهش تولید پسماند با مشکل مواجه است.

معاون انسانی اداره کل محیط زیست تهران گفت: اولین مشکلی که در مدیریت پسماند ایجاد می‌شود، تولید حجم زیادی از پسماند است؛ در استان تهران روزانه 10 هزار تن پسماند عادی تولید می‌شود و این آمار برای شهر تهران به طور متوسط بین 6 هزار و 500 تا 7 هزار و 500 تن پسماند در روز است.

عبادتی با اشاره به اهمیت تفکیک پسماند از مبدأ گفت: در قانون مدیریت پسماند پیش‌بینی شده که تفکیک از مبدأ باید گسترش پیدا کند. نخستین قدم در مدیریت پسماند کاهش تولید پسماند و قدم بعدی تفکیک پسماند از مبدأ است. یکی از دلایلی که تفکیک انجام نمی‌شود عدم فرهنگ‌سازی مناسب است و مشکل دیگری نحوه جمع‌آوری پسماندها توسط دستگاه اجرایی است.

وی ادامه داد: بر اساس قانون در زمینه پسماندهای عادی 3 مدیر اجرایی پسماند داریم؛ در شهرها و حریم شهرها شهرداری، در روستا دهیاری و بخشداری‌ها مدیران پسماند هستند. برنامه‌ریزی این مدیران اجرایی باید به گونه‌ای باشد که اگر هر شهروندی به تفکیک پسماند در منزل خود اقدام کرد به سهولت بتواند پسماند خشک را به مراکز برساند.

تعداد غرفه‌های تفکیک پسماند خشک و تر بسیار محدود است

معاون انسانی اداره کل محیط زیست تهران تصریح کرد: متأسفانه درحال حاضر غرفه‌های تفکیک پسماند خشک و تر بسیار محدود است و به این خاطر که دسترسی زیادی به این مراکز وجود ندارد، حتی زمانی که شهروندان تفکیک را انجام می‌دهند ما مجبور می‌شویم این پسماندها را کنار مخازن جمع‌آوری زباله قرار دهیم که باعث می‌شود زباله‌گردها و افراد سودجو این پسماندهای خشک را بردارند.

عبادتی ادامه داد: این پسماند به شکل غیراصولی جمع‌آوری شده به مراکزی می‌رود که بازیافت به شکل غیر اصولی انجام می‌شود. این نحوه بازیافت غیراصولی باعث می‌شود که سلامت مردم تهدید شده و آلودگی نیز به وجود بیاید.

وی در رابطه با تأثیرات فعالیت کارگروه مدیریت پسماند استان تهران بیان کرد: در این کارگروه برنامه جامع مدیریت پسماند شهرستان‌های استان تهران تصویب و ابلاغ شده و این برنامه در اختیار شهرداری است که باید آن را اجرا کنند. برنامه دیگری هم تحت عنوان برنامه جامع مدیریت پسماند شهرداری تهران وجود دارد که این برنامه تدوین شده اما هنوز نهایی نشده و پیگیری هستیم که این اتفاق بیفتد.

معاون انسانی اداره کل محیط زیست تهران گفت: همچنین با توجه به اهمیت حوضه‌های آبریز برنامه‌ای نیز برای شهرستان‌هایی که مراکز دفن آن‌ها نزدیک مخازن آب شرب تهران است در نظر گرفته‌ایم که این برنامه به تصویب رسیده است.

شهرداری تهران رضایت ما را در رعایت بحث‌های زیست محیطی در مراکز دفن زباله جلب نکرده است

عبادتی افرود: موضوعی که اهمیت دارد این است که مدیران اجرایی تا چه اندازه بر اساس این برنامه‌ها عمل می‌کنند. شهرداری تهران همکاری‌هایی با اداره کل محیط زیست تهران داشته است اما هنوز رضایت ما را در رعایت بحث‌های زیست محیطی در مراکز دفن زباله جلب نکرده است. البته شهرداری تهران برنامه‌هایی دارد اما اجرای بخشی از این پروژه‌ها با کمبود اعتبارات مواجه است و بخش دیگر مربوط به تکنولوژی است که به واسطه تحریم نتوانستند وارد کشور کنند و ما از آن‌ها خواسته‌ایم در این زمینه از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کنند.

وی اظهار کرد: درحال حاضر مشکلاتی را در مراکز دفن پسماند تهران داریم. در استان تهران 8 مرکز دفن داریم که بزرگترین آن‌ها آرادکوه است و عمدتاً دفن زباله شهر تهران را انجام می‌دهد. متأسفانه دفن زباله در این مرکز به شکل اصولی انجام نمی‌شود و به صورت سنتی است.

معاون انسانی اداره کل محیط زیست تهران ادامه داد: با توجه به حجم زیاد زباله در شهر تهران دفن زباله بی‌معنا است چرا که مساحت زمین زیادی می‌خواد و باید شهرداری تهران برنامه‌های خود را به سمت کاهش تولید پسماند، بازیافت اصولی و استفاده از روش‌های دفع اصولی پسماند ببرد.

جریمه متخلفین در زمینه مدیریت پسماند 10 میلیون تومان است!

عبادتی درباره برخوردهای قانونی با متخلفین در زمینه مدیریت پسماند گفت: قانون 2 راهکار را برای سازمان محیط زیست به عنوان سازمان ناظر تعریف کرده که یکی از این راهکارها مجازات‌های قانونی است اما متأسفانه این مجازات‌ها بازدارنده نیست و عمده این مجازات‌ها به صورت نقدی و به سقف 10 میلیون تومان است که در صورت تکرار جرم نهایتاً 2 برابر می‌شود.

وی افزود: البته سازمان حفاظت محیط زیست اصلاحیه‌هایی را تهیه کرده و در اختیار مجلس گذاشته و امیدواریم این مجازات‌ها به شکلی باشد که بازدارندگی ایجاد کند.

وزارت بهداشت پسماند مراکز خرد درمانی را مدیریت کند

معاون انسانی اداره کل محیط زیست تهران با اشاره به مدیریت پسماندهای پزشکی و بیمارستانی بیان کرد: در تهران 170 بیمارستان فعال و بیش از 7 هزار مرکز خرد درمانی داریم روزانه 115 تن پسماند پزشکی تولید می‌کنند. خوشبختانه در آرادکوه یک سلول دفن بهداشتی برای این پسماندها در نظر گرفته شده و از این نظر مشکلی وجود ندارد.

عبادتی افزود: مشکلی که ما در زمینه پسماند پزشکی داریم مربوط به مراکز خرد درمانی است که وزارت بهداشت در این خصوص وظیفه دارد و ما بارها به آن‌ها تذکر دادیم که تمهیدات لازم را در نظر بگیرند. در منازل نیز حجم قابل توجهی از پسماندهای پزشکی و دارویی تولید می‌شود که شهرداری باید محل‌هایی را برای جمع‌آوری این پسماندها در نظر بگیرد. در حال حاضر محل ویژه‌ای برای این کار نداریم.

پسماندهای الکترونیکی به خوبی مدیریت نمی‌شوند

وی درباره مدیریت پسماندهای الکترونیکی توضیح داد: بخشی از این پسماندها که ارزشمند بوده و قابلیت بازیافت دارند، مانند بردهای الکترونیک و باتری‌ها توسط غرفه‌های بازیافت شهرداری جمع‌آوری و به مراکز بازیافت می‌رود اما اینکه بگوییم این پسماندها به شکل گسترده تفکیک شود به روش اصولی بازیافت شود در کشور ما وجود ندارد.

معاون انسانی اداره کل محیط زیست تهران اظهار کرد: زیرساخت‌های شهرداری در بحث جمع‌آوری پسماند باید توسعه پیدا کند و در این مورد می‌توان از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و اپلیکیشن‌ها استفاده کرد. شهرداری باید به این سمت برود که بازیافت و تفکیک برای شهروند هم اقتصادی شود.

عبادتی اضافه کرد: اگر تفکیک و جمع‌آوری هم به درستی انجام شود، باید مراکزی پیش‌بینی شود که بازیافت اصولی انجام دهد. اگر برنامه‌ها به این شکل باشد که تفکیک از منزل و جمع‌آوری اصولی انجام شود اما نهایتاً در مقصد بازیافت به روش‌های صحیح انجام نشود، همه این طرح‌ها بی‌فایده می‌شود.

وی درباره اینکه تکنولوژی و دانش مدیریت پسماند تا چه اندازه در کشور ما وجود دارد، گفت: سازمان مدیریت پسماند شهرداری متخصصان خوبی دارد. ما در دانشگاه‌ها نیز رشته مدیریت پسماند را داریم و در این زمینه دانش کافی را داریم. مشکل ما مربوط به دانش نیست بلکه ما در بحث اجرا مشکل داریم.

دلیل اصلی عدم اجرای مدیریت اصولی پسماند کمبود اعتبارات است

معاون انسانی اداره کل محیط زیست تهران گفت: شهرداری دلیل اصلی عدم اجرای مدیریت اصولی پسماند را کمبود اعتبارات مطرح کرده که این مورد نیازمند توجه ویژه شورای شهر تهران است. پیشنهاد ما این است که شهرداری‌ها و شورای شهر یکی از اولویت‌ها در پیش‌بینی بودجه شهرداری را بحث مدیریت پسماند بدانند.

عبادتی با اشاره به بحث فرهنگ‌سازی درخصوص پسماندها خاطرنشان کرد: باید این دیدگاه را داشته باشیم که پسماند اگر به درستی مدیریت نشود، آسیب‌های زیادی را به سلامت انسان، هوا، آب، و خاک وارد می‌کند؛ بنابراین به عنوان یک شهروند هر قدمی که در راستای کاهش تولید زباله و تفکیک آن از مبدأ انجام دهیم، کمک به خودمان، به محیط زیست و به نسل‌های آینده است.