نخستین کارگردان زن سینمای ایران تا خانه ابدی بدرقه شد

مراسم تشییع زنده یاد شهلا ریاحی روز یکشنبه با حضور هنرمندان و هنردوستان از مقابل تالار وحدت به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار شد. رییس هیات مدیر خانه تئاتر در این مراسم، گفت: شهلا ریاحی زنی شایسته و توانمند بود و در تاریخ هنرهای نمایشی این مملکت نامش باقی و جاودان خواهد بود. ایرج راد افزود: هنرجویانی که وارد این عرصه شدند و یا می خواهند بشوند باید قدردان او باشند، چون راه را برای آنها فراهم و هموار کرد. وی ادامه داد: او توانست در دوران زندگی اش چنان زندگی کند و ادامه دهد که الان بتوانیم در عرصه هنر اثر خلق کنیم، گرچه در عرصه های مختلف نمایشی هنوز مشکلاتی داریم اما امیدوارانه راهمان را ادامه می دهیم. حمید قدکچیان تدوینگر سینما نیز گفت: مردم با صدای ما می خوابیدند و با صدای ما از خواب بیدار می شدند، مردم قبل از تلویزیون با رادیو و صدای رادیو مانوس بودند که شهلا از متقدمینش بود. مهوش صبوریان عروس شهلا ریاحی نیز گفت: شهلا میان ما هست همه او را می شناسند، روح بالای او بالاتر از زیبایی ظاهری او بود. او گوهری بی بدیل بود. وی افزود: شهلا ریاحی را باید از نزدیک می شناختی تا ببینی چقدر بزرگوار، بخشنده، خانواده دوست، بدون کینه و رقابت و حسادت بود، او پر از محبت بود. معلم بزرگی بود که او را از دست ندادیم چون اثر این معلم بزرگ باقی هست و باقی خواهد ماند. منوچهر ریاحی پسر زنده یاد ریاحی نیز گفت: مقام استادی دانشگاه و مدرک دکترای من مرهون مادرم است که برایم فداکاری می کرد. وی افزود: می خواستم از بسیاری نهادها گله کنم اما همسرم گفت منش شهلا را داشته باش. وی ضمن یادبود خواهرش مرحومه پریچهر ریاحی گفت: متاسفانه در سریال های ما از سرای سالمندان غول ساختند تا جاییکه سلبریتی ها در خارج از کشور به من گله کردند اما سرای سالمندان جای بدی نیست رسیدگی به مادرم در این مکان بسیار بود. منوچهر ریاحی افزود: در سرای سالمندانی که مادرم نگهداری می شد هفته ای چند بار پزشکان از تخصص های مختلف به او سر می زدند و بسیار شرایط بهتر از منزل بود چون در خانه 53 پرستار عوض کردیم اما به او نمی رسیدند. او ضمن تشکر از خانه سینما و موسسه پیشکسوتان هنرمند گفت: گله ای هم از صداوسیما دارم که هرگز حال مادرم را نپرسیدند. مدیرعامل خانه سینما نیز در این آیین گفت: آنچه شاید مغفول ماند سپاس ویژه از منوچهر ریاحی است، منوچهر برای مادرش بسیار زحمت کشید. منوچهر شاهسواری افزود: امروز نه آغاز جهان و نه انجام جهان است، امروز روزی از روزهای خداوند است، روزی که هنرمندی را به خاک می سپاریم. شهلا ریاحی بازکننده راه بسیاری از زنانی بود که می خواستند وارد هنر شوند، او راهی را گشود که امروز شاهدیم صدها دختر این سرزمین در تئاتر و نمایش و سینما بازی می کنند.

زنده یاد شهلا ریاحی در یک نگاه

شهلا ریاحی در 17 بهمن 1305 در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات خود را تا مقطع سیکل ادامه داد و در 17سالگی، بنا به خواست و راهنمایی همسرش اسماعیل ریاحی به صحنه تئاتر تهران راه یافت. در نخستین بازی‌اش که برگرفته از نمایشنامه‌ای با عنوان سیاست هارون‌الرشید بود، نقش اول را به‌گونه‌ای ایفا کرد که با استقبال بسیاری مواجه شد و بازی در این اثر باعث شد بعدها به‌عنوان یک بازیگر سرشناس موردتوجه قرار گیرد. او سینمای حرفه‌ای را سال 1330 با فیلم خواب‌های طلایی به کارگردانی معزالدیوان فکری تجربه کرد. ریاحی سال 1335 فیلم مرجان را کارگردانی کرد و به این ترتیب نام اولین زن کارگردان سینمای ایران را به خود اختصاص داد. وی گوینده رادیو و تلویزیون، مجری برنامه‌های کودک تلویزیون بود. شهلا ریاحی هنرپیشه صدا و دوبلور بود و فیلم‌های زیاد ایرانی و خارجی را دوبله کرد از جمله فیلم‌های معروفی چون دلیجان آتش و بربادرفته. وی در کنار بزرگانی همچون حسین عرفانی، منوچهر نوذری، احمد رسول زاده، ولی‌الله مؤمنی، نصرالله مدقالچی به کار دوبله پرداخت. از این هنرمند عرصه نمایش، 8 آذر 1394 و هم‌زمان با آغاز نمایش فیلم سینمایی شیفت شب به کارگردانی نیکی کریمی به‌عنوان نخستین کارگردان زن سینما تجلیل شد. شهلا ریاحی در حدود 70 فیلم سینمایی نقش‌آفرینی کرد. از آثار ماندگار وی می‌توان دلشدگان، گلنار، مرگ پلنگ، چشم عقاب، فرار از جهنم، تحفه هند، رویای نیمه‌شب تابستان و بچه‌های طلاق را نام برد.

• سینما
• تئاتر
• تالار وحدت