یک‌شنبه 4 آذر 1403

نقدی بر اظهارات جنجالی محسن کنگرلو؛ خطای حافظه تاریخی یا دفاع از خطاکار؟

خبرگزاری تسنیم مشاهده در مرجع
نقدی بر اظهارات جنجالی محسن کنگرلو؛ خطای حافظه تاریخی یا دفاع از خطاکار؟

گفتگوی جنجالی مرحوم کنگرلو با دهباشی شامل ادعاها و اتهام‌هایی علیه برخی از شخصیت‌ها و چهره‌های سیاسی بود که نیازمند بررسی و راستی‌آزمایی است.

- اخبار سیاسی -

گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیم - چند روز پیش فیلمی از گفتگوی چند ساعته حسین دهباشی با مرحوم محسن کنگرلو در فضای مجازی و سایت‌ها منتشر شد که البته پس از ساعاتی آن فیلم از خروجی بسیاری از سایت‌ها حذف شد.

دهباشی دلیل حذف این فیلم را اینگونه توضیح داد: «در مصاحبه 8 ساعته اینجانب با مرحوم محسن کنگرلو که مدت‌ها قبل انجام و دیروز هشتم فروردین پخش و منتشر گردید، متاسفانه نکات نادرست و اشتباهاتی فاحش درباره بعضی وقایع و اشخاص بیان گردید.»

او همچنین تاکید کرد: «طرح مجموعه‌ی انبوهی از مباحث مطروحه در تاریخ انقلاب شکوهمند اسلامی و 8 سال دفاع مقدس، طبعا نیاز به دقت‌سنجی تاریخ‌پژوهان و خصوصا شاهدان عینی و بی‌طرف دارد...»

بسیاری از افراد مطالب و ادعاهای مطرح شده از سوی کنگرلو را ناشی از خطای حافظه تاریخی او به دلیل بیماری و کهولت سن دانستند.

مشاهده فیلمی که علیرغم حذف آن از برخی سایت‌ها در فضای مجازی به سرعت دست به دست شد، نشان می‌دهد که ادعاها و اتهامات در خصوص افراد مختلف بسیار است و به نظر می‌رسد این خطاها بیش از آنکه ناشی از حافظه تاریخی باشد، ناشی از انزوا و خط فکری سیاسی کنگرلو است.

گفتگوی دهباشی با مرحوم کنگرلو به دلیل ادعاهای مطرح شده به یک گفتگوی جالب و متفاوت تبدیل شده؛ چرا که ادعاها با قول‌های مشهوری که درباره آن افراد وجود دارد، متفاوت و متناقض است. کنگرلو در این گفتگو ادعاهایی را در خصوص شهیدان مصطفی چمران و محمد بروجردی، مرحوم حجت‌الاسلام سیداحمد خمینی، محسن رضایی، جواد منصوری و مهدی کیانی مطرح کرده است.

بدون شک ادعاهای مرحوم کنگرلو نیازمند راستی‌آزمایی است. در این نوشتار تلاش شده تعدادی از آن ادعاها بررسی شود، اما کنگرلو علاوه بر ادعاهایی که در خصوص برخی از افراد مطرح کرده، به نظر می‌رسد تلاش کرده تا چهره‌های مثبتی از برخی دیگر از جمله سیدمهدی و سیدهادی هاشمی و بیت آیت‌الله منتظری و اطرافیان او نشان بدهد و این ادعاها و مثبت‌سازی‌ها گاهی اوقات در تقابل با یکدیگر انجام گرفته است، به خصوص در آنجایی که مرحوم کنگرلو تقابل امام خمینی (ره) با آیت‌الله منتظری را به اختلافات بین بیوت تقلیل می‌دهد و از سیدهادی هاشمی در برابر سیداحمد خمینی چهره‌ای مثبت می سازد. او در این گفتگو به گونه‌ای از سیداحمد خمینی سخن می‌گوید که انگار از رنج‌نامه او کینه به دل دارد.

به هر حال به نظر می‌رسد که انزوای مرحوم کنگرلو در دو دهه اخیر موجب شده است تا او دچار نوعی بزرگ‌بینی در مورد اطرافیانش همچون گروه فجر اسلام شود و درصدد دفاع از بیت آیت‌الله منتظری با طرح ادعاهایی علیه افرادی که جریان خط امامی محسوب می‌شوند، بر آید.

محسن کنگرلو پایه‌گذار گروه فجر اسلام و از مبارزان پیش از انقلاب اسلامی بود. او بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی شهید بهشتی مامور به اجرای برخی امور شد، پس از آن از سپاه به نخست‌وزیری رفت و در کنار میرحسین موسوی قرار گرفت. کنگرلو نقش مهمی در ماجرای مک فارلین داشت که بخش زیادی از گفتگوی دهباشی نیز به همین موضوع اختصاص یافته است.

گزارش | سه دهه کینه‌ورزی بیت «آیت‌الله منتظری» علیه حاج احمد / تهمت‌هایی که تمامی ندارد! تناقض‌گویی آیت‌الله منتظری؛ از موافقت با ادامه جنگ تا کتمان نظرش جواد منصوری: محمد منتظری می‌گفت آیت‌الله منتظری به‌درد سیاست نمی‌خورد انتشار اسنادی از اصالت نامه امام درباره آیت‌الله منتظری و نهضت آزادی برای اولین بار + عکس ابوحنیف: ماجرای حبس شهید محمد توسط آیت‌الله منتظری / امام گفت مهدی هاشمی قاتل است نه سیاسی

در ادامه به بررسی تعدادی از ادعاها و سخنان مطرح شده از سوی او می‌پردازیم:

1. نقش سیدمهدی هاشمی در معرفی محسن رضایی به امام خمینی (ره): مرحوم کنگرلو در این مصاحبه ادعا می‌کند که سیدمهدی هاشمی، محسن رضایی را به امام خمینی (ره) معرفی کرد و در واقع امام با تاثیر پذیرفتن از حرف هاشمی، رضایی را به فرماندهی سپاه انتخاب کرد و در این رابطه به ماجرای دیدار خود با سیدمهدی هاشمی و حضور محسن رضایی در بیت امام خمینی (ره) اشاره می‌کند.

در حالی که محسن رضایی در کتاب خاطرات خود با عنوان «راه» عنوان کرده که او برای اولین بار در مدرسه علوی و چند روز پس از بازگشت امام به ایران با او دیدار کرده است. ضمن اینکه زمانی که محسن رضایی مسئول اطلاعات سپاه بود، او خود برخی از اخبار را شخصا به امام منتقل می‌کرد. همچنین باید عنوان کرد که محسن رضایی از سوی شورای فرماندهی سپاه به امام خمینی (ره) پیشنهاد داده شد و امام انتخاب شورای فرماندهی را تایید و منصوب کردند.

ضمن اینکه امام خمینی (ره) از ابتدا نگاه مثبتی نسبت به سیدمهدی هاشمی نداشت؛ چراکه او متهم به قتل آیت‌الله شمس‌آبادی بود و به همین دلیل هم توسط ساواک دستگیر و محکوم به اعدام شد که البته پس از مدتی آزاد شد!

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رحمانی نیز گفته است: «در جلسه‌ای که با حضور سران سپاه در محضر امام خمینی، برگزار شده بود نام سیدمهدی هاشمی نیز در جمع سران سپاه آمده بود که امام خمینی در واکنش به این اتفاق به محسن رضایی گفتند "چرا این مهدی هاشمی در جمع شما قرار گرفته، شما باید هر چه سریعتر نام او را خارج کنید" و امام با صراحت گفتند که اگر شما هم با او و نهضت‌های آزادی‌بخش همکاری دارید خارج شوید.»

2. برجسته کردن نیروهای فجر اسلام در برابر سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی: سازمان فجر اسلام یکی از گروه‌های مبارز مسلحانه پیش از انقلاب اسلامی است. داود کریمی و محسن کنگرلو این سازمان را به وجود آوردند. داود کریمی پس از انقلاب اسلامی فرمانده سپاه تهران شد و با آغاز جنگ تحمیلی راهی جبهه جنوب شد و ستاد عملیات جنوب را در اهواز به راه انداخت و مدیریت کرد. داود کریمی سپس به غرب کشور رفت. او از مدافعان و نزدیکان آیت‌الله منتظری بود.

سازمان فجر اسلام به جمع گروه‌هایی که سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی را تشکیل دادند، ملحق نشد. تعدادی از افراد برجسته سازمان مجاهدین انقلاب که بعد به سپاه پیوستند، از اعضای گروه منصورون بودند. محسن رضایی، علی شمخانی و غلامعلی رشید از جمله فرماندهانی هستند که سابقه فعالیت مبارزاتی در گروه منصورون را پیش از انقلاب اسلامی داشتند.

مرحوم کنگرلو در این گفتگو حاج داود کریمی را در مقایسه با دیگر فرماندهان از جمله محسن رضایی، بسیار توانمندتر می‌داند.

3. حمله به چمران: کنگرلو در بخش‌هایی از گفتگو سوابق تحصیلاتی، مبارزاتی و فعالیتی دکتر مصطفی چمران در آمریکا، مصر و لبنان را مورد تردید جدی قرار می‌دهد و بدون ذکر استدلالی چمران را متهم به درک نداشتن نسبت به جنگ، مبارزه و حتی آشنایی با ادوات جنگی می‌کند!

مرحوم کنگرلو در این بخش به حدی بدیهیات زندگی دکتر چمران را انکار می‌کند که تعجب دهباشی را هم برمی‌انگیزد.

تقابل کنگرلو با چمران را باید در ماجرای مفقودشدن امام موسی صدر جستجو کرد. چمران به دلیل اینکه امام موسی صدر در لیبی ربوده شده بود، رابطه خوبی با قذافی و مسئولان لیبی نداشت، اما شهید محمد منتظری و کنگرلو ارتباط خوبی با لیبیایی‌ها داشتند.

مرحوم کنگرلو و همفکرانش از یک سو در تقابل با اعضای گروه منصورون و از سوی دیگر به دلیل اختلاف نظر با دکتر چمران در موضوع قذافی در تضاد با نهضت آزادی بودند. از این رو او در این گفتگو در خصوص دریادار مدنی می‌گوید که او معتقد به سرکوب مردم عرب ایران بود و مهدی کیانی اولین فرمانده سپاه آبادان را منصوب شده از سوی مدنی می‌داند و او را متهم به فساد می‌کند! در حالی که کیانی گفته است: «قبل از انقلاب بواسطه فعالیت در گروه منصورون با شهید جهان‌آرا آشنا شدم و بعد از انقلاب بخاطر تحرکات منطقه و اتفاقات مربوط به خلق عرب، از سوی شهید جهان‌آرا دعوت شدم تا سپاه آبادان را فعال کنم.»

به نظر می‌رسد مرحوم کنگرلو در آن‌جایی هم که در ماجرای مک‌فارلین انگشت اتهام را به سوی حسن روحانی می‌چرخاند، تلاش دارد اذهان را از اقدام سیدمهدی هاشمی و بیت آیت‌الله منتظری دور سازد.

انتهای پیام /