نگاهی به مشکلات سامانه های آموزشی از راه دور درهرمزگان
بندرعباس - ایرنا - در پی بروز کووید 19 مراکز آموزش عالی به فکر اجرای برنامه از طریق راه دور برای دانشجویان شدند که در هرمزگان با وجود مزایایی فراوان ولی مشکلاتی را برای بهره برداران ایجاد کرده است.
دانشگاهها تا پیش از بروز کرونا به غیر از دانشگاه پیام نور که رسالت آن آموزش از راه دور است؛ کمتر از روش‌های برخط برای آموزش دانشجویان خود استفاده می‌کردند و آموزش حضوری به صورت سنتی جایگاه خاص خود را حفظ کرده بودند.
دانشگاه های هرمزگان پس از ورود بیماری یاد شده برای ادامه فعالیت خود ناگزیر به ایجاد و یا استفاده از سامانه‌های آمورشی برخط شدند که در ابتدا با مشکل‌های فراوانی در این مسیر روبه رو بودند و با گذر زمان بهتر شده و این دانشگاهها و دانشجویان خود را با آن تطبیق دادند.
اهمیت ادامه آموزش بر کسی پوشیده نیست و وجود چنین امکانی ظرفیت مناسبی محسوب می‌شود؛ ولی اکنون مدرسان ومسوولان دانشگاه هرمزگان براین عقیده اند که گزینه یاد شده برای آموزش از راه دور برای دانشجویان بهبود و مناسب باشد.
کیفیت متفاوت اینترنت و دسترسی به ملزومات شرکت در کلاس برخط دانشجویان و مدرسان
دانشیار گروه زمین شناسی و مدیر مرکز نشر دانشگاه هرمزگان در خصوص مزایا و چالش‌های استفاده از سامانه‌های آموزشی اینترنتی می‌گوید: مهمترین مشکل این است که از یک طرف برخی از استادان در شهر بندرعباس و برخی دیگر درشهرهای دیگر هستند که از اینترنت با سرعت و کیفیت متفاوت استفاده میکنند و از سوی دیگر هم امکانات سخت افزاری مورد استفاده آنان متفاوت است.
پیمان رضایی ادامه می‌دهد: همچنین پراکندگی دانشجویان در استان‌های مختلف مانند جنوب کرمان، فارس و هرمزگان را هم باید در نظر گرفت، این‌ها از امکانات و زیرساخت‌های اینترنتی متفاوتی استفاده میکنند.
وی اشاره کرد: به عنوان مثال سرعت اینترنت در شرق هرمزگان بسیار پایین‌تر از غرب هرمزگان بوده و از طرفی برخی دانشجویان در روستاها ساکن اند که سرعت اینترنت در بسیاری از آنها نامناسب بوده که این موارد شرکت دانشجویان درکلاس‌ها را با دشواری روبه‌رو می‌کند.
این مدرس دانشگاه اظهار داشت: برخی از دانشجویان رایانه همراه و تلفن همراه هوشمند نداشته و یا تلفن همراه آنان قابلیت‌های پایین دارد و مشکل قطع شدن اینترنت در زمان برگزاری کلاسها را هم باید بر موراد بالا افزود.
وی گفت: علاوه‌بر این موارد در برخی رشته‌ها مانند هنر، فنی مهندسی و یا کشاورزی دانشجو باید کار عملی انجام دهد و نمی‌توان از طریق کلاسهای برخط و اینترنتی برای دانشجویان تدریس انجام داد.
دانشیار گروه زمین شناسی و مدیر مرکز نشر دانشگاه هرمزگان ابراز داشت: البته کلاسهای اینترنتی از هزینه‌ها کاسته و احتمال شیوع بیماری کرونا را کاهش داده است و درصورتی که دانشگاهها باز شود همه کلاسها و خوابگاه و رستوران باید ضدعفونی شده و اقدام‌های حفاظتی انجام شود.
تأثیر کلاسها در کاهش فشار روانی جامعه
رضایی تأکید کرد: دانشجویان و استادان از نقاط و شهرهای مختلف می‌آیند که اگر یکی از آنها مبتلا باشد به عاملی برای انتشار ویروس کووید19 و انتشار بیماری تبدیل خواهد شد؛ بازار ماهی فروشان بندرعباس نمونه روشنی از بروز این اتفاق در استان هرمزگان است که به یکباره 107 نفر به بیماری کرونا مبتلا ثبت شد.
وی یادآور شد: اثر روانی شدید مرگ‌های ناشی از ابتلا به بیماری کرونا در جامعه را شاهدیم که برگزاری این کلاسها به صورت برخط در شرایطی که برخی افراد در اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند، از فشار روانی می‌کاهد.
دانشیار گروه زمین شناسی دانشگاه هرمزگان گفت: براساس برداشت خودم امتحان‌ها در آخر خرداد برگزار خواهد شد که امید می‌رود تا آن زمان پیک کرونا به کمترین میزان خود رسیده باشد و برای رعایت نکات بهداشتی بهتر است آزمون‌های پایانی سال تحصیلی دانشگاهها به صورت غیرحضوری برگزار شود.
وی اضافه کرد: اگر بنا شود دانشجو برای شرکت در امتحان‌ها به دانشگاه مراجعه کند همه قسمت‌های دانشگاه باید مجدد فعال شود، خوابگاه‌ها و همه قسمت‌های دانشگاه ضد عفونی شده و احتمال دارد چنانچه یکی از آزمون دهندگان مبتلا یا ناقل باشد دیگران هم مبتلا شوند.
دانشجو به اینترنت با کیفیت نیاز دارد
مدیر پژوهش و مدرس گروه شیلات دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه هرمزگان هم در خصوص مزایا و معایت سامانه‌های آموزش اینترنتی می‌گوید: دانشجویان کارشناسی که از شهرستان‌های اطراف هستند یا پوشش اینترنتی ندارند و یا بی کیفیت و یا ضعیف است که قادر به بارگیری فایل های بارگذاری شده بر روی سامانه اینترنتی آموزش نیستند.
ایمان سوری نژاد ادامه می دهد: بارگیری این فایل ها با توجه به حجمی که دارند نیاز به اینترنت با سرعت و کیفیت مناسب دارد.
وی اضافه می کند: با توجه به این موضوع و برخی مسایل دیگری استاد ترجیح می دهند علاوه بر کلاس آنلاین محتوای آموزشی را تهیه کرده و برای دانشجویان بر روی سامانه بارگذاری کند تا دانشجویان بتوانند از آنها استفاده کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان اضافه می کند: در کلاس حضوری تعامل چند طرفه وجود دارد که کلاس های برخط از این مزیت محروم‌اند و از طرف دیگر مدرس در هنگام برگزاری کلاس علاوه بر بیان مطالب آموزشی بایستی به مولفه های مختلف دیگر مانند کیفیت صدا و تصویر هم توجه کند، از سوی دیگر تولید محتوای آموزشی و بارگذاری آن بر روی سامانه هم وقت گیر است.
مدیر پژوهش دانشگاه ابراز می دارد: با این وجود و براساس آخرین اطلاعات موجود 85 و 4 دهم درصد کلاسها به صورت برخط برگزار شده و افزون بر 70 درصد دانشجویان توانسته‌اند فایل ها را دانلود کرده و از مطالب استفاده کنند.
کارهای پژوهشی دانشجویان ارشد و دکترا بر زمین مانده است
سوری نژاد بیان داشت: مشکل های مقاطع تحصیلات تکمیلی کمتر است ولی کارهای پژوهشی آنان همچون پایان نامه، رساله و کارگاه های عملی بر زمین مانده که این موجب شده عقب بمانند.
وی ادامه می دهد: دانشگاه این امکان را فراهم آورده که بتوان در صورت لزوم آزمون های پایان نیم سال تحصیلی را به صورت برخط برگزار کرد.
کلاسهای برخط موجب صرفه جویی در هزینه‌ها شده است
رییس دانشگاه فنی و حرفه‌ای هرمزگان در خصوص سامانه آموزش الکترونیک دانشگاه خود و مشکل‌های دانشجویان برای حضور در کلاسهای برخط می‌گوید: تا قبل از ماجرای کرونا سامانه آنلاین برای برگزاری کلاسها بر بستر شبکه جهانی وب در اختیار نداشتیم که با شیوع کرونا دانشگاه ناچار از تهیه آن و برگزاری کلاسها بر این بستر شد.
آزاده آریانا ادامه می‌دهد: پهنای باند مورد نیاز برگزاری کلاسهای برخط (آنلاین) را از یک شرکت خصوصی تهیه کرده ایم که سرعت خوبی هم در اختیار دانشگاه قرار می‌دهد.
وی اشاره کرد: کلاسهای سامانه اختصاص یافته نیز ظرفیت بالایی برای تدرس و مشارکت دانشجویان دارد به گونه‌ای که همزمان 900 دانشجو در چندین کلاس را پشتیبانی می‌کند و ظرفیت وبینار (برگزاری سمینار بر بستر شبکه جهانی وب) را داشته و استفاده کننده از اولین وبینار از سامانه راضی بودند.
به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه فنی و حرفه‌ای، استفاده از سامانه آموزشی اینترنتی موجب کاهش و صرفه جویی در هزینه‌های دانشگاه شده؛ البته از سوی دیگر مشکل‌هایی نیز برای دانشجویان و مدرسان به دنبال داشته است.
دسترسی نداشتن تمام دانشجویان به اینترنت و کلاسهای برخط
وی بیان داشت: به عنوان مثال امکان برگزار کلاسهای عملی وجود ندارد که برای کاستن از این مساله سعی شده مهارت‌های مورد نیاز دانشجویان در قالب ویدیو ضبط شده و در اختیار آنان قرار گیرد تا با پایه قرار دادن آن به تمرین بپردازند.
رییس دانشگاه فنی و حرفه‌ای هرمزگان بیان داشت: از سوی دیگر همه دانشجویان دارای یک سطح درآمدی و تمکن مالی قرار ندارند به گونه‌ای که برخی با داشتن تلفن همراه هوشمند مناسب و یا رایانه بدون مشکل وارد کلاسهای اینترنتی آنلاین می‌شوند و برخی دیگر حتی تلفن همراه هوشمند ندارند و عده‌ای نیز توان خرید تلفن همراه هوشمند و یا رایانه را ندارند.
وی اشاره می‌کند: همچنین برخی دانشجویان نیز در مناطقی مانند روستاهای جاسک زندگی میکنند که علاوه بر مشکل نداشتن تلفن همراه هوشمند و یا توان مالی لازم برای تهیه آن، به اینترنت نیز دسترسی ندارند.
این مدرس دانشگاه اظهار داشت: برای کمک به این افراد به دوستانشان پیشنهاد داده‌ایم کلاسهای آنلاین را بر روی لوح فشرده ضبط کرده و برای همکلاسی هایشان ارسال کنند اما باز هم عده‌ای از کلاسها محروم باقی می‌مانند که این‌ها می‌توانند بدون احتساب سنوات حذف نیم سال را انجام دهند.
وی گفت: اگر شرایط شیوع بیماری کرونا بهتر شده و بتوان کلاسها را برگزار کرد، دوره یک ماه رفع اشکال به صورت فشرده در همین نیم سال برگزار می‌شود و اگر این امر ممکن نشد کلاسهای رفع اشکال در ابتدای نیم سال آینده برگزار می‌شود تا دانشجویان مطالب را به خوبی فراگیرند.
احتمال دارد دانشگاه فنی و حرفه‌ای آزمون خود را به صورت آنلاین برگزار کند که این کار را سخت می‌کند.
تمایل پایین دانشجویان برای حضور در کلاسهای اینترنتی
رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی هرمزگان، عضو هیات علمی و مدرس دانشگاه هرمزگان در این خصوص می‌گوید: دانشگاه جامع سامانه ای را به صورت کشوری برای برگزاری کلاسها به صورت برخط (اینترنتی) اختصاص داده است و دانشگاه در استان هم سامانه دیگری را در کنار آن به مراکز آموزشی زیر مجموعه خود معرفی کرده که می‌تواند از سامانه کشوری سریعتر باشد.
موسی جاودان اضافه می‌کند: میزان استقبال دانشجویان هم مساله مهمی است که تمایل چندانی برای استفاده از این موقعیت در آنان دیده نمی‌شود؛ البته دلایلی دارند که برخی از آنها عقلانی و منطقی به نظر می‌رسند.
وی ادامه می‌دهد: برخی دانشجویان توان مالی لازم برای تهیه رایانه و تلفن همراه هوشمند جهت حضور در کلاس اینترنتی را ندارد، برخی دیگر هم حتی توان تهیه بسته اینترنتی ندارند و در کنار این‌ها بعضی در مناطق بدون دسترسی به اینترنت زندگی میکنند که برای دسترسی به شبکه جهانی وب جهت شرکت در کلاس باید به نقطه دیگری بروند.
رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی هرمزگان اضافه اذعان داشت: در چنین شرایطی و تاکنون برای حل مشکل این دسته از دانشجویان چاره اندیشی نشده و مشخص نیست چه مرجع و مقامی باید به این موضوع رسیدگی کرده و آن را حل و فصل کند؟
جاودان اشاره کرد: البته وزیر ارتباطات برای اینترنت رایگان مراکز آموزش عالی و دانشجویان وعده ای داده بودند، اما بنا به گفته دانشجویان تا کنون اینترنت رایگان در دسترس آنها نبوده است.
وی بیان داشت: دانشگاه جامع علمی کاربردی هرمزگان تلاش می‌کند تا از روش‌های مختلف از جمله معرفی منابع هماهنگ کتابی، افزایش بازه زمانی آزمون‌های پایان سال و معرفی پلت فرم روان تر تا حدودی این مشکل کاهش دهد.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*