نگاهی به وزارت 100 روزه ضرغامی؛ از گل‌کاری حوض‌ها تا انتصابات نامربوط

خوشبین بودم عملکرد او نسبت به علی اصغر مونسان وزیر سابق میراث بهتر باشد چون ضرغامی یک فرد رسانه ای بود و افراد رسانه ای عموما دایره شناخت بیشتری نسبت به دیگر اشخاص دارند و می توانند از ظرفیت افراد مختلف استفاده کنند. انتظار می رفت او کارشناسان متعدد و خبره ای را به وزارتخانه بیاورد و از وجود آنها استفاده کند. از سوی دیگر اشخاص رسانه ای عموما مشکلات را بهتر درک می کنند. البته اگر بتوان حضور در راس صدا و سیما را به رسانه ای بودن فرد، تشبیه کرد. با این حال تاکنون اقدامات او باعث دلسردی فعالان و ناظران حوزه میراث فرهنگی شده است. نخستین و بدترین انتصاب ضرغامی، معاون میراث فرهنگی بود. در کل عمر تشکیل سازمان میراث فرهنگی که بعدها وزارتخانه شد، بی سابقه بود فردی که تخصص مرتبط با میراث فرهنگی اعم از باستان شناسی، مرمت، معماری و پژوهش هنر ندارد، معاونت میراث فرهنگی را بر عهده بگیرد.

دارابی به عنوان معاون میراث فرهنگی، بدترین و نخستین انتصاب وزیر جدید بود چون کل این وزارتخانه روی معاونت میراث فرهنگی بنا شده است و در صورتیکه فرد ضعیفی در این حوزه گمارده شود، برای تمام وزارتخانه مشکل ایجاد خواهد کرد. دومین انتصاب قابل انتقاد ضرغامی، انتصاب مدیر موزه فرش بود. این انتصاب خبرساز از طریق به کارگماردن کسی که تخصصی در امور موزه داری ندارد و تنها در رزومه او، طراحی چند بازی برای بچه ها دیده می شود، شکل گرفت و مسئولیت یکی از مهمترین موزه های کشور را به این شخص سپرده شد. چرا که اگر به هر خارجی بگویید ایران را با چه کالایی می شناسید؟ می گویند با فرش دستباف و نفیس می شناسیم. مدیری که برای موزه فرش انتخاب شده، شناختی از فرش ندارد.

این فرد چطور می تواند مدیریت موفقی در موزه فرش داشته باشد و موزه را زنده کند؟ کما اینکه دیدیم در ابتدای ورود به جای آن که به هویت ایرانی معماری موزه فرش توجه کند، دستور داد حوض های هفتگانه مقابل موزه را از خاک پر کنند و در حوض ها، گل بکارند. ضرغامی با رویکرد توجه کامل به حوزه گردشگری وارد وزارتخانه شد، در اوایل کار خود، از مسافرخانه های خیابان لاله زار بازدید به عمل آورد در حالی که هتل لاله در زیرمجموعه های وزارت میراث فرهنگی، مشکلات عدیده ای دارد. دیدارهای ابتدایی او در حوزه گردشگری، کورسوی امیدی که در دل فعالان میراث فرهنگی و صنایع دستی بود را خاموش کرد چون آنها با این پرسش روبرو شده اند که چطور در کشوری که صنعت گردشگری آن مبتنی بر بازدید گردشگران از یادگارهای میراث فرهنگی این کشور است، وزیر میراث فرهنگی، هیچ اهمیتی به این حوزه نمی دهد؟ این نکته قابل توجه است که فهم و درک حوزه میراث فرهنگی کار سختی است و انتظاری از اشخاصی که تازه به این حوزه وارد شده اند نمی رود. واقعیت این است که هر کسی نمی تواند به سرعت متوجه اهمیت میراث فرهنگی شود. با این حال انتظار داشتیم ضرغامی اگر خودش تخصصی در این حوزه ندارد، معاونان خوبی را منصوب کند تا به عنوان متخصص این حوزه، فعالیت کنند ولی انتصابهایی که انجام شده، نشان می دهد افراد مناسبی برای جایگاههای مهم در نظر گرفته نشده اند. ضرغامی به سرعت معاون میراث فرهنگی و گردشگری وزارتخانه را برکنار و اشخاص جدیدی را تعیین کرد ولی درباره برکناری معاون حوزه صنایع دستی، با وجودی که کارنامه قابل دفاعی در این حوزه ندارد هیچ عجله ای به خرج نداد. جای سئوال است چرا با وجود تغییر مدیران دو معاونت دیگر، این معاونت همچنان با مدیر سابق اداره می شود. شاید به این خاطر باشد که این معاون، فرد توانمندی نیست، نگاه مستقل و کارشناسانه به حوزه کار خود ندارد و به همین جهت تسلیم منویات وزیر جدید است. متاسفانه چشم انداز روشنی از حضور ضرغامی در حوزه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دیده نمی شود. او در ابتدای ورود، اظهارنظرهای غیرکارشناسانه زیادی در حوزه میراث فرهنگی کرد که قابل انتقاد است. اظهاراتی درباره حفر چاه عمیق در حریم پاسارگاد، توسعه کشاورزی در اطراف سایتها و محوطه های میراثی و دستور تخریب 200 خانه تاریخی در اطراف حرم شاهچراغ در شیراز، نشان می دهد اتفاقات خوبی در آینده رقم نمی خورد و احتمالا این اقدامات پیامدهای ناخوشایندی در بین فعالان مرتبط با این وزارتخانه خواهد داشت. در کابینه سیزدهم، وزیر دیگری وجود ندارد که این چنین در مدت کوتاه وزارت خود، اشتباه در گفتار و عملکرد داشته باشد. پیش بینی می شود با روند فعلی اوضاع میراث فرهنگی کشور از سالهای قبل بدتر شود و هیچ چشم انداز روشنی برای توسعه، حفظ و نگهداری میراث فرهنگی با مدیران کنونی دیده نمیشود.

*فعال میراث فرهنگی و خبرنگار تخصصی حوزه میراث

47231