هدف‌گذاری تجارت 7.5 میلیارد دلاری ایران و روسیه تا سال 2025
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در یک ماهه سال جاری میزان صادرات ایران به فدراسیون روسیه به 60 میلیون دلار رسیده و این در حالیست که در سال گذشته تجارت ایران با روسیه 30 درصد افزایش یافت.
به گزارش مشرق، در ماه‌های اخیر و به ویژه بعد از تحریم‌های سنگین غرب علیه روسیه به نظر می‌رسد که روابط تجاری ایران و روسیه گسترش پیدا کرده و یا دست کم برنامه‌های ویژه‌ای برای گسترش روابط تجاری خود دارند.
از آنجا که روسیه بعد از دست دادن بازار غرب به دنبال بازارهای جدید به ویژه در آسیا بوده طبیعتا این امر منجر به تعمیق روابط تجاری ایران و روسیه شده هر چند که در جاهایی حضور روسیه در بازار چین به زیان ایران تمام شده است.
حضور روسیه در بازارهای آسیایی برای برخی از محصولات ایرانی از جمله نفت و یا محصولات معدنی و فولادی گران تمام شد چرا که روسیه محصولات خود را در راستای جذب بازار با تخفیف به فروش می‌رساند و ایران نیز در این راستا مجبور شد تخفیفات بیشتری ارائه دهد تا دست کم بتواند بازارهای صادراتی خود را همچنان حفظ کند.
آمار تجارت ایران و روسیه در سال 1401
طبق گزارش‌های منتشر شده مبادلات تجاری ایران و روسیه در سال‌های اخیر افزایش یافته است. آمار و ارقام از تجارت ایران و روسیه طی سال های 1399، 1400 حاکی از آن است که تراز تجاری با این کشور طی بازه های مورد بررسی به نفع روس ها بوده و صادرات ایران به این کشور قابل توجه نیست. حال آنکه مقامات دو طرف عزم جدی برای توسعه روابط با یکدیگر دارند.
میزان صادرات سال 1400 ایران به روسیه به میزان 600 میلیون دلار بوده که این عدد در مقایسه با مدت مشابه سال 99، رشد 21 درصدی داشته است. آمارهای سال 1401 نیز حکایت از این دارد که روند صادرات به روسیه افزایشی بوده است.
اگرچه هدف‌گذاری صادرات ایران به روسیه در سال 1401 بالای یک میلیارد دلار بود اما در عوض تنها 745 میلیون دلار صادرات به روسیه ثبت شده که با رقم پیش‌بینی شده اختلاف زیادی دارد.
هرچند که همین رقم نشان می‌دهد که روسیه در بین کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا مهمترین مقصد کالاهای صادراتی ایران بوده است. بنابراین با این صادرات 745 میلیون دلاری میزان فروش محصولات ایرانی به روسیه 30 درصد افزایش یافته است.
وضعیت تجارت ایران با آسیای میانه، قفقاز و روسیه
پس از عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، صادرات به کشورهای عضو این منطقه به شکل جدی افزایش یافته و در دوره تحریم‌ها نیز این روند ادامه داشته است. بر اساس جدیدترین آمار ارائه شده از سوی سازمان توسعه تجارت، این روند در سال 1401 نیز ادامه داشته است.
رحمت‌الله خرمالی، مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت با اشاره به عملکرد صادراتی ایران گفت: صادرات ایران به کشورهای آسیای میانه، قفقاز و روسیه در سال گذشته به بیش از سه میلیارد و 200 میلیون دلار رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد 18 درصدی داشته است. به گفته او صادرات ایران به این کشورها در سال 1400 نیز با رشد 40 درصدی همراه بوده است.
خرمالی با اشاره به پنج کشوری که در رتبه نخست صادرات ایران به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز و روسیه قرار داشته‌اند، افزود: در سال 1401 بیشترین صادرات ایران در این حوزه با رقم 745 میلیون دلار به فدراسیون روسیه بوده که رشد حدود 30 درصدی داشته است و آذربایجان با 650 میلیون دلار، ارمنستان با 465 میلیون دلار، ترکمنستان با 460 میلیون دلار و ازبکستان با 290 میلیون دلار در رتبه‌های بعدی قرار داشته‌اند.
مدیرکل آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت ادامه داد: در یک ماهه سال 1402 نیز صادرات ایران به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز و روسیه، 215 میلیون دلار بوده که رشد 50 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است.
خرمالی با اشاره به عملکرد صادراتی کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز و روسیه در سال 1402 گفت: در یک ماهه سال جاری میزان صادرات به فدراسیون روسیه 60 میلیون دلار، آذربایجان 33 میلیون دلار، ارمنستان 32 میلیون دلار، ترکمنستان 27 میلیون دلار و ازبکستان 20 میلیون
دلار بوده است. به گفته او صادرات به این 5 کشور نیز در سال 1402 نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد همراه بوده است.
این آمارهای رو به رشد از تجارت ایران با روسیه و سایر کشورهای عضو قفقاز و آسیای میانه نشان می‌دهد که ایران روی تجارت با این کشورها حساب ویژه‌ای باز کرده است.
هدف‌گذاری تجارت 7.5 میلیارد دلاری ایران با روسیه
نزدیکی استراتژیک ایران و روسیه طی سال‌های اخیر باعث شده که این دو کشور بتوانند روی گسترش تجارت خود با یکدیگر برنامه‌ریزی ویژه‌ای داشته باشند. رئیس شورای تجاری روسیه و ایران در سخنانی اعلام کرد دولت فدراسیون روسیه و دولت جمهوری اسلامی ایران در حال تنظیم موافقتنامه همه‌جانبه‌ای هستند که در آینده نزدیک بین رؤسای جمهور دو کشور به امضا خواهد رسید.
«لئونید لوژچکو» با اشاره به اینکه در این موافقتنامه حذف دریافت برخی از عوارض گمرکی بین دو طرف پیش‌بینی شده تصریح کرد: یکی از مشکلات در حال حاضر رسوب‌گذاری دهانه رود ولگاست که باعث شده تا کشتی‌های باری با حداقل ظرفیت در این رود بزرگ تردد کنند، دولت فدرال روسیه بودجه لازم را برای حل این مشکل اختصاص داده و در آینده نزدیک لایروبی دهانه این رود آغاز و مشکل تردد کشتی‌های باری حل خواهد شد.
وی به اشاره به اینکه دولت روسیه در حال ساخت 16 کشتی باری برای استفاده آنها در مسیر کریدور «شمال - جنوب» است، گفت: با برنامه‌ریزی‌های به عمل‌آمده حجم تجارت دو کشور تا سال 2025 به هفت میلیارد و 500 میلیون دلار خواهد رسید. گسترش روابط تجاری در کشورهای شمالی تنها مختص روسیه نیست بلکه سایر کشورها نیز پتانسیل افزایش تجارت با ایران را نیز دارند منوط به اینکه موافقتت‌نامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا امضا شود.
نماینده ایران در دومین مجمع اقتصادی اتحادیه اوراسیا گفت: پارسال حجم مبادلات تجاری ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا 5.5 میلیارد دلار بود که با امضای تفاهم نامه جامع تجارت آزاد با این اتحادیه، حجم مبادلات سه برابر خواهد شد.
در همین راستا «آلکسی اورچوک» معاون نخست وزیر روسیه 29 اردیبهشت ماه 1402 در حاشیه چهاردهمین مجمع اقتصادی بین المللی «روسیه - جهان اسلام: کازان فوروم» به منابع خبری روسیه گفت: اتحادیه اقتصادی اوراسیا ممکن است زودتر از سایر کشورها به توافق بر سر منطقه آزاد تجاری با ایران دست یابد. سخنان مقام های عضو اتحادیه اوراسیا حاکی از آن است که این اتحادیه و جمهوری اسلامی ایران به امضای توافقنامه نهایی و جامع ایجاد منطقه آزاد تجاری نزدیک شده اند، موضوعی که به تحقق تحول اقتصادی مهم در این کشورها منجر خواهد شد.