هشدار برجامی به بایدن
+copy.jpg)
لارا روزن، روزنامه نگار آمریکایی در مطلبی در مورد احتمال ازدست‌رفتن فرصت برجام و نگرانی دیپلمات های اروپایی در این رابطه هشدار داد. این روزنامه‌نگار آمریکایی نوشت که مقامات فعلی و سابق اروپایی به شکل فزاینده ای ناامید هستند و نگرانی دارند که ایالات‌متحده ممکن است باعث شود احیای برجام به دلیل آنچه که آنها احتیاط سیاسی کاخ‌سفید در مورد یک موضوع عمدتا نمادین می دانند، شکست بخورد.
این در حالی است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان عصر روز جمعه در تماس جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به سفر اخیر «انریکه مورا» معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران، گفت که در سفر وی «ابتکاراتی» مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در این تماس بورل تاکید کرد: «ما مصمم هستیم در تماس مستمر بین تهران و واشنگتن به‌منظور نزدیک‌ساختن دیدگاه ها به تلاش خود ادامه دهیم.» همزمان عصر جمعه سران آلمان و قطر در یک کنفرانس مطبوعاتی در برلین نسبت به موفقیت مذاکرات احیای برجام ابراز خوش‌بینی کردند و امیر قطر گفت که برای یافتن یک راه حل در این رابطه آماده میانجیگری است.
خطر ازدست‌رفتن توافق
لارا روزن در خبرنامه خود تحت‌عنوان «دیپلماتیک» تاکید کرد، یک دیپلمات اروپایی درگیر در مذاکرات، به من گفت: «هر روز که بدون دستیابی به توافق می‌گذرد، خطر از دست دادن همه‌چیز به‌طور قابل‌توجهی افزایش می یابد.» به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی انتخاب، دیپلمات اروپایی فضای فعلی مذاکرات متوقف‌شده وین را این‌گونه توصیف کرده است: «تا جایی‌که من می بینم، هر دو طرف به سمت های مخالف دیگری می روند و فاصله بین طرفین کم نمی‌شود.» خاویر سولانا، دبیرکل سابق ناتو و کارل بیلد، نخست‌وزیر سابق سوئد اخیرا در مقاله ای مشترک هشدار دادند «بایدن باید به‌طور جدی هزینه های انفعال خود در برابر ایران را در نظر بگیرد و راهی به جلو بیابد - در غیر این‌صورت ممکن است در منازعه دیگری قرار بگیریم که هیچ‌کس خواستار آن نبوده است.»
سخنگوی وزارت امورخارجه فرانسه در نشست خبری 17 مه با خبرنگاران با اشاره برجام گفت که پیش‌نویس توافق از سرگیری پایبندی به برجام بیش از دو ماه است که آماده است. سخنگوی وزارت امورخارجه فرانسه ادامه داد: «با این حال، توافق به خاطر موضوعی بین آمریکا و ایران که به برجام مرتبط نیست، متوقف شده است.» وی ادامه داد: «ما از طرف ها می خواهیم رویکردی مسوولانه داشته باشند و تصمیمات لازم برای نهایی‌کردن این توافق را فوری اتخاذ کنند.» سخنگوی وزارت‌خارجه فرانسه اضافه کرد: «این یک اشتباه جدی و خطرناک خواهد بود که باور کنیم توافق می‌تواند به‌طور نامحدود روی میز بماند.» اگرچه متن پیش نویس توافق بر سر احیای توافق هسته ای تکمیل شده است، اما مذاکرات برای احیای این توافق از ماه مارس به دلیل بحث بر سر حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از لیست تروریسم آمریکا به بن بست رسیده است. طبق گزارش ها، دولت ایالات‌متحده گفته است که این کار را تنها در صورتی انجام می‌دهد که ایران با اقدام متقابل غیرهسته ای موافقت کند، از جمله اینکه هر دو طرف توافق کنند که مقامات سابق یکدیگر را هدف قرار ندهند. انریکه مورا، معاون دبیرکل اتحادیه اروپا هفته گذشته به ایران سفر کرد تا در مورد پیشنهادات برای خروج از بن‌بست گفت‌وگو کند. به گفته منابع مطلع، یکی از پیشنهادهایی که مورا به تهران منتقل کرد این بود که پس از نهایی‌شدن احیای توافق هسته ای، درباره موضوع سپاه پاسداران مذاکره شود.
سیگنال‌های محتاطانه مثبت
یک کارشناس که در مذاکرات با طرف های مختلف مشورت می‌کند، جمعه (20 مه) گفت که سیگنال‌های غیرتایید شده مثبتی از ایران پس از سفر اتحادیه اروپا می شنود. اما وقتی از یک دیپلمات اروپایی در مورد سیگنال‌های محتاطانه مثبت از سوی تهران پرسیده شد، گفت که متاسفانه این یک ساده سازی بیش از حد اتفاقات است و اتفاقا او نسبت به تحولات پیش‌رو بدبین است. کارشناس دیگری که درباره رایزنی های مورا در ایران در جریان قرار گرفته بود، نتیجه گفت‌وگو ها را «حرکت بدون‌پیشرفت» توصیف کرد. آژانس بین المللی انرژی اتمی هفته گذشته اعلام کرد که ایران حدود 40 کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص 60درصد جمع آوری کرده است. داونپورت گفت: «من فکر می کنم بعید است که ایران به سمت سلاح های هسته ای حرکت کند، اما آمریکا و اسرائیل ممکن است تمایلی به زندگی با این خطر نداشته باشند.» انتظار می‌رود آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش سه‌ماهه بعدی خود را در مورد برنامه هسته ای ایران اوایل هفته آینده و پیش از نشست بعدی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در 6 ژوئن برگزار می‌شود، منتشر کند.
راب مالی، نماینده آمریکا در امور ایران، قرار است در کمیته روابط خارجی سنا درباره مذاکرات برجام تا روز چهارشنبه، 25 می، شهادت دهد. داونپورت، کارشناس کنترل تسلیحات، گفت: «سریع‌ترین و موثرترین راه برای نظارت بر برنامه هسته ای ایران به‌طور قابل راستی‌آزمایی این است که ایالات‌متحده و ایران قبل از اینکه خیلی دیر شود به پایبندی کامل به توافق هسته ای بازگردند.» این در حالی است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز جمعه درباره برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران اظهاراتی را مطرح کرد. به نوشته کانال توییتری شبکه الجزیره گروسی در نشستی خبری در توکیو گفت: «نشانه ای از عدم‌جدیت ایران در مذاکرات درباره برنامه هسته ای این کشور مشاهده نمی کنم.» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی افزود: «در حال‌حاضر منتظر پاسخ هایی قانع کننده از سوی ایران درباره شماری از فعالیت‌های هسته ای این کشور هستیم.» گروسی هفته گذشته نیز در اظهاراتی در پارلمان اروپا گفت: «ما هنوز امیدوار هستیم که نوعی توافق در یک چارچوب زمانی معقول حاصل خواهد شد، البته باید این واقعیت را بدانیم که پنجره فرصت می‌تواند در هر زمانی بسته شود.»
رایزنی امیرعبداللهیان با بورل
این در حالی است که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان نیز عصر روز جمعه در تماس جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به سفر اخیر «انریکه مورا» معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران، گفت که در سفر وی «ابتکاراتی» مورد بررسی قرار گرفته است. به گزارش «ایسنا» امیرعبداللهیان با اشاره به جدی بودن جمهوری اسلامی ایران در توافق قوی و پایدار گفت: «تهران حسن‌نیت و اراده لازم را برای رسیدن به یک توافق داراست.» وزیر امورخارجه کشورمان در همین راستا از تلاش‌های سازنده جوزپ بورل و انریکه مورا تشکر کرد. جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این گفت‌وگو ضمن تاکید بر ابتکارات مطرح‌شده از سوی ایران در طول مذاکرات وین، گفت: «ما اکنون در مسیر جدید تداوم گفت‌وگو و تمرکز بر راه‌حل ها قرار داریم.» بورل افزود: «ما مصمم هستیم در تماس مستمر بین تهران و واشنگتن به‌منظور نزدیک ساختن دیدگاه‌ها به تلاش خود ادامه دهیم.» وی همچنین گفت: «در رسیدن به نتیجه خوب امیدوار هستم.»
احتمال توافق موقت
از سوی دیگر محمدحسن آصفری، یک نماینده مجلس در سخنانی با بیان اینکه حداقل امکان یک توافق موقت پیش‌بینی می‌شود، گفت: «احتمال می دهم نیمه دوم خردادماه امکان شروع دوباره ایران با آمریکایی ها و اروپایی ها فراهم می‌شود.» وی با اشاره به سفر انریکه مورا به تهران افزود: «همین سفر بن‌بست مذاکرات را برطرف کرد. حالا به‌نظر می‌رسد وین در حال آمده‌شدن برای میزبانی دور جدیدی از گفت‌وگوهای برجامی است.» محمدحسن آصفری درباره آینده مذاکرات برجامی نیز توضیح داد: «بایدن پیش از انتخابات کنگره مجبور است با ایران به توافقی درباره برجام برسد. فرهیختگان، سیاستمداران و اصحاب رسانه در آمریکا منتظرند، ببینند تکلیف مذاکرات دولت واشنگتن با ایران چه خواهد شد.»