وصیتنامه پِطر کبیر درباره دسترسی به آبهای گرم خلیج فارس جعلی است
تهران - ایرنا - هر چند این روایت وجود دارد که پطر کبیر مشهورترین تزار روسیه، یکی از اهداف خود را دسترسی به آب های گرم خلیج فارس دانسته است اما پرفسور احمد اشرف محقق تاریخ ایران این روایت را کاملا دروغ می داند. نوشته این استاد دانشگاه که از سردبیران ارشد دانشنامه ایرانیکا نیز است در پی می آید.
اغلب ایرانیان مطامع استعماری روسیه تزاری و اتحاد جماهیر شوروی در ایران را به وصیت نامه ساختگی پطرکبیر نسبت می‌دهند. این وصیتنامه را مهاجران لهستانی به سال 1795 در پاریس جعل کردند تا افکار عمومی فرانسویان را علیه روسیه تزاری که مطامع استعماری در لهستان داشت بر انگیزانند و متحدینی برای خویش دست و پا کنند.
بر اساس این سند جعلی که گویی برحسب تصادف روی میز تحریر سفیر روسیه در پاریس دیده شده است سیاست پنهانی روسیه همواره باید معطوف به دو هدف باشد: یکی سلطه بر اروپا و دیگری دستیابی به آبهای گرم خلیج فارس از راه تسلط بر ایران.
این سند جعلی که در اواخر قرن نوزدهم از طریق نویسندگان انگلیسی همچون لرد کرزن که البته در اصالت آن تردید کرده بود، دانشجویان ایرانی مقیم اروپا و همچنین سفارت انگلیس در بین مردم شایع شد موجب پیدایش اعتقاد به توهم توطئه روسیه برای تسلط بر ایران شد.
تلاش نافرجام استالین
ابولقاسم لاهوتیبا انقلاب 1917 روسیه و معاهده 1921 ایران و شوروی؛ که کلیه امتیازات امپراطوری روسیه در ایران و از جمله حق قضاوت کنسولی (کاپیتولاسیون) را لغو کرد احساسات ضدروسی ایرانیان برای مدتی آرام گرفت. اما تلاش نافرجام استالین برای الحاق آذربایجان و کردستان به قلمرو شوروی در سال 1324 موضوع وصیتنامه پطر کبیر را از نو زنده کرد.
چند سال پس از این واقعه در جریان ملی شدن صنعت نفت طی سالهای 1330-1332 که حزب توده نفوذ قابل ملاحظه‌ای در ایران پیدا کرده بود سازمان سیا خاطرات لاهوتی را تالیف و منتشر کرد تا دوباره خطر وصیتنامه پطر کبیر را در اذهان مردم شایع کند. این خاطرات جعلی را نه ابولقاسم لاهوتی؛ بلکه دانلد ویلبر مشاور سازمان سیا با همکاری یکی از نویسندگان ایرانی که پس از انقلاب اسلامی اعدام شد تالیف کرد و ابتدا در واشنگتن به چاپ رساند و سپس برای پخش به سفارت آمریکا در تهران فرستاد.
اهداف اصلی انتشار این کتاب این بود که به گمان ویلبر؛ لاهوتی شخصیت برجسته و محبوب ایرانی بود که به طور طبیعی ریاست جمهوری دولت دست نشانده شوروی در ایران را بر عهده می‌گرفت. با انتشار این خاطرات جعلی؛ از یک سو لاهوتی ترور شخصیتی و به کلی از صحنه سیاسی ایران خارج می‌شد. از سوی دیگر با اعتراف جعلی وی مبنی بر توطئه پنهانی شوروی برای تاسیس دولت دست نشانده‌ای در استان‌های شمالی ایران؛ سوءظن ایرانیان نسبت به همسایه شمالی‌شان طوری برانگیخته و تشدید می‌شد که گویا شوروی‌ها در فکر اجرای وصیتنامه پطر کبیر هستند.
اشتباه شاه
محمدرضاشاه در جمع خبرنگارانحتی محمد رضا پهلوی در کتاب ماموریت برای وطنم می‌نویسد: از زمان پطر کبیر که بین سالهای 1682 تا 1725 فرمانروای روسیه بود دولت این کشور همیشه سعی داشته تا تصرفات خویش را به سوی جنوب بسط داده و به آبهای گرم خلیج فارس و بنادر آن دست پیدا کند.
همزمان با انقلاب اسلامی، وصیتنامه پطر کبیر از نو مورد توجه قرار گرفت و بسیاری از ایرانیان از طبقات گوناگون اجتماعی؛ سرنگونی رژیم شاه، حمله به افغانستان و اشغال سفارت آمریکا در تهران را توطئه هماهنگ دولت شوروی برای تحقق وصیتنامه پطر کبیر دانستند.
اتهام موسوی خوئینی ها
محمدموسوی خوئینی ها در جمع دانشجویان خط امام (ره)حتی این شایعه در محافل تهران قوت گرفت که محمد موسوی خویینی‌ها روحانی مبارزی که رهبری دانشجویان پیرو خط امام را بر عهده داشت یکی از عوامل نفوذی کا. گ. ب در حوزه علمیه قم است. این شایعه ناشی از آن بود که تعدادی از افراد یکی از خاندان روحانی در خویین هنگام اشغال زنجان با فرقه دموکرات همکاری می‌کرده‌اند. این توهم حتی شامل ملی‌گرایان مسلمان ضد کمونیستی نظیر ابوالحسن بنی صدر، صادق قطب زاده و ابراهیم یزدی می‌شد تو گویی آنها هم طبق دسیسه چینی شوروی‌ها در رهبری انقلاب نفوذ کرده و مشاغل کلیدی را در دست گرفته‌اند!
- ابوالقاسم لاهوتی: ابوالقاسم الهامی متخلص به لاهوتی یا لاهوتی‌خان (20 مهر 1264 در کرمانشاه - 25 اسفند 1335 در مسکو) شاعر، روزنامه‌نگار، نظامی و فعال سیاسی انقلابی کرد اهل ایران بود. لاهوتی فعالیت خود را از دوران انقلاب مشروطه آغاز کرد و سپس در دهه 1920 میلادی به عضویت حزب کمونیست ایران درآمد. او در دوران رضاشاه تحت تعقیب قرار گرفت و غیاباً محکوم به اعدام شد، اما موفق شد فرار کرده و به شوروی بگریزد. او در سال 1921 میلادی رهبری شورشی در تبریز را که به نام شورش لاهوتی‌خان مشهور است، به عهده داشت.
منبع: توهم توطئه. پروفسور احمد اشرف
برچسب‌ها
