وقتی قوت قالب سفره‌های مردم، بلای جانشان می‌شود / حرکت لاک‌پشتی تولید آرد کامل در کشور در سایه بی‌برنامگی‌ها
آرد کامل تغذیه‌ای سالم برای مردم است که متاسفانه در شرایط فعلی در کشور، سبوس غلات به ویژه گندم که در برگیرنده ویتامین‌های اساسی هستند، با درصد بالای سبوسگیری، تمامی این مزیت‌ها با صرف هزینه های زیاد از سبدغذایی ایرانیان حذف می شود.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، یکی از پرمصرف ترین و پرطرفدارترین موادغذایی بین مردم دنیا نان است که بدلیل تقاضای زیاد از تنوع بسیاری برخوردار است. نان ها براساس شکل و ظاهر، ارزش غذایی، طعم و مزه و نوع مصرف تقسیم بندی می شوند، اما در علم تغذیه، ارزش غذایی آن بسیار حائز اهمیت است.
ماده اصلی تشکیل دهنده نان ها گندم است که رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع غله در خانواده‌ی غلات است. تمام قسمت‌های گندم از جمله سبوس (لایه بیرونی)، جنین گندم و درون‌دانه (قسمت داخلی) منبع انرژی زیادی هستند.
گندم تصفیه نشده شامل کربوهیدرات‌های پیچیده، فیبر غذایی و مقدار متوسطی از پروتئین است. بر طبق اطلاعات موجود در پایگاه ملی تغذیه USDA، گندم جوانه‌زده غنی از عناصر کاتالیستی، نمک‌های معدنی، کلسیم، منیزیم، پتاسیم، گوگرد، کلر، آرسنیک، سیلیکون، منگنز، روی، ید، مس، ویتامین B و ویتامین E است.
ثابت شده‌است که جنین گندم منبع اصلی ویتامین B کمپلکس در ساختارهای رژیم غذایی در سراسر جهان است و ویتامین‌هایی مانند تیامین، اسید فولیک، ویتامین6B و مواد معدنی مانند منگنز، منیزیم و روی را شامل می‌شود.
سبوس گندم، لایه‌ی بیرونی دانه، غنی از مواد شیمیایی گیاهی و آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام لیگناها، اسید فرولیک، اسید فیتیک، آلکیل رزورسینول، لوتئین، فلاونوئیدها و ساپونین‌ها است.
آرد کامل که از گندم به دست می آید، خواص زیادی دارد که تعدادی از آنها شامل، کنترل چاقی، افزایش سطح انرژی، جلوگیری از اختلالات متابولیک، جلوگیری از دیابت، جلوگیری از شکل گیری سنگ صفراوی، ارتقا سلامت زنان، جلوگیری از آسم در کودکان، سم زدایی کبد، پیشگیری از حمله قلبی، سلامت پوست، مو و چشم و ضد سرطان است.
سبوس گیری و از بین رفتن ارزش غذایی نان
در شیوه نادرست کنونی که در حال حاضر در کشور اجرا می شود، سبوس غلات به ویژه گندم و جو که در برگیرنده ویتامین های اساسی، ریزمغذی ها و انواع املاح هستند با صرف هزینه های زیاد از سبدغذایی ایرانیان حذف می شود. باور غلط مطلوب نبودن، نان تیره که از آرد کامل گندم تهیه شده، سبب شده تا سفره ایرانیان با نان سفید کم کیفیت و بیماری زا پر شود.
میلیون ها تن گندم با هزینه و یارانه های هنگفت از کاشت تا برداشت و انتقال تبدیل به آرد سفید می شود و صدها هزار تن از سبوس برجای مانده از این محصول استراتژیک به جای استفاده غذایی به شیوه های مختلف آسیب رسان به طبیعت مانند آتش زدن، تبدیل به کود یا مکمل خوراک دامی شده و از چرخه بهره دهی خارج و همزمان برای جبران کمبود احتمالی میلیاردها دلار برای واردات گندم هزینه می شود.
فراگیری مصرف نان سفید نتیجه بی برنامگی مسئولان
امروز به علت تبلیغات فرهنگ نادرست، بی برنامگی مسئولان مرتبط و کم کاری کارشناسان و رسانه ها، مصرف نان سفید یا نان غیرخوب فراگیر شده و حتی آرد نان سنگگ که در سال های نه چندان دور قهوه ای بود، مانند لواش، تافتون یا بربری سفید شده است.
همچنین، نانوایان با توجیه غیرعلمی و کارشناسی خمیر کردن آسان تر، پخت راحت تر و همچنین ماندگاری بیشتر آرد سفید نسبت به آرد گندم کامل، آرد سفید را ترجیح می دهند، در حالی که دلیل اصلی این رویکرد خطا، نداشتن آموزش مناسب، نبود نظارت کافی بر نحوه خمیرگیری، زمان توقف خمیر و پخت و همچنین کم توجهی مسئولان به ضرورت جایگزینی آرد گندم کامل به جای آرد سفید است.
واحد تولید آرد کامل خراسان شمالی به دلیل عدم حمایت تعطیل شده است
سیدعلی شریعت، مدیرکارخانه آرد شریعت آشخانه در گفتگو با خبرنگار عصراترک با اشاره به اینکه در این کارخانه انواع آرد حاصل از گندم تولید می شود، اظهار داشت: تولید آرد کامل به صورت تخصصی با ماشین آلات خاص از کارخانه درخواست شد و بنا به پیشنهاد قرارگاه سلامت، پیشرفت و آبادانی سپاه حضرت جوادالائمه (ع) خراسان شمالی در کارگروه آرد و نان استان مصوب شد که این امر انجام شود.
وی با بیان اینکه کارخانه آرد شریعت به صورت داوطلبانه این کار را پذیرفت، ادامه داد: بازدیدهایی از واحدهای تولید آرد کامل در استان های اصفهان و خراسان رضوی انجام و کار به صورت کامل هدفگذاری شد.
مدیرکارخانه آرد شریعت آشخانه بیان داشت: طبق بازدیدهایی که از استان های اصفهان و خراسان رضوی صورت گرفت، روال کار به این صورت بود که گندم یارانه ای نوع دو، در اختیار کارخانجات تولید آرد کامل قرار داده شده و آرد کامل در سال گذشته با کیلیویی یک هزار و 600 تومان در سامانه غله عرضه می شده است.
4 میلیارد هزینه ای که خاک می خورد
شریعت گفت: با سرمایه شخصی چهار میلیارد تومان برای راه اندازی این واحد در کارخانه، هزینه کردم که در مرداد ماه سال گذشته به بهره برداری رسید اما متاسفانه به دلیل یک سری سنگ اندازی ها این واحد در تعطیلی به سر می برد.
وی با بیان اینکه گندم از طریق سامانه شرکت غله خریداری می شود و باید آرد تولید شده نیز در این سامانه عرضه شود، اظهارکرد: این در حالی است که تاکنون شرکت غله استان هیچ اطلاعاتی از آرد کامل را در این سامانه ثبت نکرده و به دلیل نبود درگاهی برای فروش عملا درخواستی وجود ندارد و این واحد تعطیل شده است.
وی با اشاره به اینکه واحد تولید آرد کامل براساس مصوبه کارگروه آرد و نان استان خراسان شمالی راه اندازی شده است، افزود: در حال حاضر تنها قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه پیگیر فعال شدن این واحد است و مابقی دستگاه های همراه و مرتبط کار را رها کرده اند.
قیمت پیشنهادی کارگروه آرد و نان، مورد توافق کارخانه تولید آرد کامل قرار نگرفت
مهرداد داوود زاده، سرپرست معاونت توسعه بازرگانی و صنایع کشاورزی جهاد کشاورزی خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار عصراترک در رابطه با خط تولید آرد کامل در این استان اظهار داشت: خط تولید آرد کامل در استان خراسان شمالی راه اندازی شده است و تولید هم صورت گرفت و ارزش غذایی آرد براساس بررسی های صورت گرفته کامل بود اما به دلیل اینکه قیمت پیشنهادی از سمت کارگروه آرد و نان استان برای خرید آرد کامل از کارخانه مورد قبول این واحد قرار نگرفت و دلیلشان این بوده که قیمت ارائه شده صرفه اقتصادی ندارد، این وحد تولیدی تعطیل شده است.
داوودزاده اضافه کرد: براساس هماهنگی های انجام شده، پنج واحد نانوایی نیز به صورت پایلوت و داوطلب برای پخت نان با آرد کامل آمادگی شان را اعلام کردند، اما به دلیل اینکه تاکنون آرد کامل تولید نشده، نان کامل هم پخت نشده است.
قیمت نهایی آرد کامل به زودی مصوب می شود
این مقام مسئول گفت: براساس بررسی های صورت گرفته برای راه اندازی این خط تولید، به زودی جلسه کارگروه آرد و نان با اولویت توجه به این موضوع در سال جدید برگزار و قیمت نهایی مصوب خواهد شد.
درگاه فروش آرد کامل خراسان شمالی در سامانه مدیریت آرد کشور ایجاد شده است
جلال موسوی، مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان شمالی در پاسخ به سوال خبرنگار عصراترک در رابطه با نبود درگاه فروش آرد کامل در سامانه سازمان غله استان توضیح داد: حدود سه ماه گذشته، گزینه عرضه آرد کامل در سامانه سیما (سامانه یکپارچه مدیریت آرد کشور) ایجاد و قیمت مشخص شده، اما تاکنون تقاضایی برای خرید وجود نداشته است.
وی با اشاره به اینکه سازمان غله برای عرضه آرد کامل هیچ گونه مشکلی ندارد، ادامه داد: براساس روال، متقاضیان درخواست ها را به کارگروه آرد و نان اعلام می کنند و بعد از آن به سازمان غله برای دریافت آرد معرفی می شوند.
موسوی گفت: این در حالی است که تاکنون از سمت کارگروه آرد و نان، متقاضی خرید آرد کامل ابلاغ نشده است.
آرد با درصد سبوسگیری بالا، فاقد هر گونه مواد مغذی می شود
حجت الاسلام محمد شمسایی، معاون سلامت قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه حضرت جوادالائمه (ع) خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار عصراترک اظهار داشت: باتوجه به اینکه نان قوت غالب مردم است و تمامی اقشار جامعه از آن استفاده می کنند، ارزش سلامت آن از مابقی غذاها مورد توجه است.
وی با اشاره به اینکه از 55 ماده غذایی که روزانه مورد نیاز بدن انسان است، 54 مورد به وفور در گندم قرار دارد، ادامه داد: گندم، غذایی استراتژیک و بسیار پراهمیت است، اما این مواد در صورتی وارد بدن خواهد شد که کمترین میزان سبوس گیری از آن انجام شود.
حجت الاسلام شمسایی گفت: طبق بررسی مقاله های علمی، وقتی بیش از 10 درصد سبوس گیری از گندم انجام می شود، 85 درصد املاح و ارزش غذایی آرد، از بین می رود و این ضربه سنگینی بر تغذیه است.
وی با اشاره به اینکه براساس میانگین کشوری، سبوس گیری از آرد تا 45 درصد انجام می شود که در واقع آرد فاقد هرگونه مواد مغذی می شود، گفت: براین اساس برای بالابردن ارزش غذایی آرد در خراسان شمالی، با همکاری دستگاه های علوم پزشکی، سازمان غله و جهاد کشاورزی، درصد سبوس گیری آرد در استان از 18 درصد به 15 درصد رسید، اما باید این میزان به کمتر از 10 درصد برسد.
آرد ونان کامل در انتظار قیمت گذاری از سمت استانداری است
این مقام مسئول با اشاره به اینکه در این حوزه با بازدید از استان های موفقی همچون اصفهان و خراسان رضوی در زمینه تولید آرد کامل و نان وارد کار شدیم و مدیرکارخانه آرد شریعت آشخانه، به صورت داوطلبانه اقدام به ایجاد تولید آرد کامل در استان کرد.
وی با بیان اینکه با سرمایه گذاری چهار میلیارد تومانی، کارخانه آرد، واحد تولید آرد کامل در مرداد ماه سال گذشته به بهره برداری رسید، گفت: اما به دلیل حمایت هایی که از سمت دستگاه های مرتبط از جمله استانداری انجام نشد، در حال حاضر این واحد تعطیل شده است.
حجت الاسلام شمسایی خاطرنشان کرد: بهره گیری از این واحد، به ورود جدی استانداری در این زمینه نیازمند است، زیرا باید استانداری سهمیه گندم مشخصی را برای تولید آرد کامل تعیین و قیمت فروش و عرضه آرد و نان کامل نیز تعیین تکلیف شود.
تولید نان با آرد کامل در خراسان شمالی انجام نمی شود
این مقام مسئول با اشاره به اینکه در حال حاضر تولید نان با آرد کامل در خراسان شمالی وجود ندارد، گفت: تعدادی از نانوایی ها به صورت پایلوت این طرح را پذیرفتند، اما به دلیل مشخص نشدن قیمت آرد و نان تاکنون پخت صورت نگرفته است.
وی در پاسخ به این سوال خبرنگار عصراترک که آرد کامل از لحاظ ظاهری در مقایسه با آرد سفید 18 درصد رنگ تیره تری دارد، آیا برای توجیه و آموزش مردم اقدام خاصی صورت گرفته است، توضیح داد: از طریق صدا وسیما و رسانه ملی کارهای تبلیغی آغاز شده، علاوه بر این طی جلسه با معاون بهداشت استان، مقرر شد که تمام نانوایی های استان مزایای نان کامل را به صورت بنر در نانوایی ها نصب کنند، همچنین معاونت سلامت قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه استان با استفاده از ظرفیت مبلغان سلامت در مکان هایی همچون دانشگاه ها، مساجد، محلات، مدارس، موضوع فواید نان کامل را ارائه دهند.
این مقام مسئول یادآور شد: در حال حاضر 20 درصد ایرانیان در کشور، فشار خون بالا دارند و یکی از عوامل فشار خون بالا استفاده از نان سفید است که مردم به دلیل عدم آگاهی، در استفاده از نان سفید از یکدیگر سبقت می گیرند، گفت: مهم ترین عامل فشار خون بالا چاقی است، نان و آرد سفید به دلیل نشاسته زیاد باعث چاقی و در نهایت فشار خون بالا می شود.
وی با بیان اینکه قند موجود در آرد سفید، دوبرابر آرد کامل است، گفت: برای جبران مشکل کم خونی زنان، داروهای شیمیایی دارای آهن و اسیدفولیک استفاده می شود، در حالی که آرد کامل دارای این مواد است و قطعا نیازی به دارو نیست.
این مقام مسئول یادآور شد: مشکلات پوست و مو امروزه خیلی شایع شده، در حالی که در فرآیند سبوس گیری، جوانه گندم به صورت تخصصی خارج می شود و به کارخانه های تولید کرم فروخته می شود، اما می توانست با عدم سبوس گیری از سرطان پوست و مو جلوگیری کرد.
سبوسگیری با درصد بالا، نشاسته را باقی می گذارد
طاهره عربی، مدیر نظارت بر مواد غذایی و آشامیدنی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار عصراترک در خصوص ارزش تغذیه ای نان کامل، اظهار داشت: در الگوی تغذیه ای یک فرد سالم، استفاده از انواع غلات به عنوان گروه پایه ای از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وی با اشاره به اینکه گندم یکی از غنی ترین غلاتی است که در طبیعت یافت می شود و اغلب ویتامین های گروه B، مواد معدنی از جمله آهن، کلسیم، منیزیم، روی را در خود جای داده است، ادامه داد: مهم ترین محصولی که از آرد گندم به دست می آید، نان است که در سراسر دنیا از ارزش و جایگاه ویژه ای برخوردار است و به عنوان غذای اصلی محسوب می شود.
عربی با بیان اینکه نان با ارزش غذایی بالا، نانی است که از آرد کامل تهیه می شود، گفت: گندم دارای قسمت های مختلفی از جمله سبوس، جوانه گندم و آندوسپرم است که سبوس خارجی ترین لایه دانه و امروز فواید آن بر کسی پوشیده نیست، زیرا براساس مطالعات مختلف هیچ ماده غذایی جهت تسهیل و بهبود عملکرد دستگاه گوارش با سبوس برابری نمی کند.
این مقام مسئول یادآور شد: به مرور با افزایش جمعیت تقاضا برای انواع مواد غذایی و به تبع آن تقاضا برای انواع غله و نان هم زیاد شد که این تقاضاها تاثیر زیادی در فرآیند آرد سازی داشته، به صورتی که تولید آرد از دستگاه های چکشی و سنتی به روش های صنعتی تبدیل کرد.
وی با بیان اینکه در فرآیند تولید آرد، زمانی که سبوس از ترکیب آرد خارج می شود، مواد معدنی زیادی از بین می رود، افزود: بعد از انجام سبوس گیری با درصد بالا، بخش نشاسته ای و کربوهیدراتی آرد باقی می ماند که اثر چاق کنندگی و افزایش قندخون را دارد.
عربی بیان داشت: نکته قابل توجه این است که میزان نگه داری آرد کامل در مقایسه با سایر آرد ها بالاست.
با تعیین ارزش ریالی نان کامل، این محصول وارد عرصه تولید شود
وی گفت: باتوجه به پیگیری هایی که در استان خراسان شمالی صورت گرفت، در گروه کاری، سلامت و امنیت استان این موضوع مطرح شده است و با همکاری یک واحد آرد در خراسان شمالی دستگاه های تولید آرد کامل وارد استان شد و در کارخانه شریعت مستقر و قابلیت تولید آرد کامل در خراسان شمالی ایجاد شده است.
وی بیان داشت: تولید آرد و نان با آرد کامل در این واحد تولیدی، انجام شد و بعد از آزمایش های صورت گرفته، ارزش غذایی بالای نان های تولیدی نیز مشهود بود.
عربی گفت: مردم باید با افزایش آگاهی ها در حوزه استفاده از آرد کامل و نان تولید شده با این آرد، سلامتی شان را حفظ کنند.
این مقام مسئول اظهار داشت: همچنین، سایر دستگاه های متولی این امر، پای کار باشند و با تعیین ارزش ریالی نان تولید شده با آرد کامل، کمک کنند تا تولید آرد از این دستگاه وارد چرخه مصرف استان شود.
بنابراین گزارش، با ترکیب روش های سنتی ایرانی و مدرن می توان به صورت کامل دغذغه های مطرح در مورد احتمال بروز برخی عوارض استفاده از فیبر گندم را برطرف کرد تا بتوان از این ماده غذایی بهره کامل گرفت.
کارشناسان بر این نکته تاکید می کنند که ادامه شیوه کنونی تولید آرد سفید برای پخت نان هیچ توجیهی ندارد و در حقیقت میلیاردها ریال هزینه می کنیم تا ضروری ترین بخش گندم با خواص فراوان تغذیه ای با اثر قطعی افزایش سلامتی از سفره غذایی ایرانیان حذف شود و بیماری تولید کند.
با توجه به این واقعیت های غیرقابل انکار اقتصادی، درمانی، سلامتی و تغذیه ای، باید همزمان با فرهنگ سازی سراسری و استفاده از رسانه ها، نگاه منفی مردم به نان تیره را تغییر داد تا دریابند بدون هیچ هزینه اضافی و درمان شیمیایی یا پزشکی می توانند از خطر ابتلا به بیماری های مهلک کم کنند.
تهیه و تنظیم گزارش: آرزو رحمانی
انتهای پیام /
