پس‌لرزه‌های ادعای اورانیوم 84 درصدی
اقتصادنیوز: حسین امیر عبداللهیان از سفر هیات آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران خبر داد و ابزار امیدواری کرد که رافائل گروسی، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی با نگاهی فنی و به دور از هیجان های سیاسی زمینه را برای اجماع و جمع بندی هموار کند.
به گزارش اقتصادنیوز، خبرگزاری بلومبرگ در آخرین ادعایش به نقل از دیپلمات های بلندپایه مدعی شد که بازرسان آزانس بین المللی انرژی اتمی اورانیوم 84 درصد غنی شده را شناسایی کرده اند؛ ادعایی که بلافاصله با واکنش تند ایران رو به روشد. پس از رسانه ای شدن این خبر، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت که ایران اوارنیوم حداکثر 60 درصدی تولید می کند. او همچنین اطلاعات ادعایی بلومبرگ را نوعی سیاه نمایی و تحریف حقایق خواند و تاکید داشت که وجود ذره یا ذرات اورانیوم بالاتر از 60 درصد در فرآیند غنی‌سازی به معنی غنی‌سازیِ بالای 60 درصد نیست.
حالا با گذشت چند روز از انتشار این خبر ادعایی، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، ضمن رد گزارش اخیر خبرگزاری بلومبرگ تائید کرد مسئولان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تهران هستند و از دیروز در حال بازدید و بررسی هستند تا با توسل به بازرسی ها، ابهاماتی که بر اساس برداشت ناصواب یک بازرس ایجاد شده بود برطرف شود. این ابهامات در حال برطرف شدن و در حال رفع و رجوع شدن است. ایران از زمان توقف رایزنی ها در وین و همچنین عدم اجماع با ایالات متحده در باب سند پیشنهادی اتحادیه اروپا که هدف از آن اجماع میان واشنگتن و تهران در باب مسائل مورد اختلاف بود؛ غرب و نهاد ناظر اتمی را به فضاسازی منفی علیه تهران متهم کرده و می گوید که کشورهای غربی با تکیه بر اطلاعات نادرست تلاش دارند تا مسیر درست رایزنی ها را منحرف کنند. همزمان حسین امیر عبداللهیان که در عراق به سر می برد در کنفرانس مشترک خود با فواد حسین، همتای عراقی اش نیز از سفر هیات آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران خبر داد و ابزار امیدواری کرد که رافائل گروسی، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی با نگاهی فنی و به دور از هیجان های سیاسی زمینه را برای اجماع و جمع بندی هموار کند. ر همین راستا و با توجه به حاشیه های جنجالی ایجاد شده درباره خبر ادعایی بلومبرگ، اکو ایران با هادی خسروشاهین درباره پیامدهای این خبر و تاثیر آن بر فرایند رایزنی های هسته ای میان ایران و غرب گفتگو داشت.
پس لرزه های یک ادعا
هادی خسرو شاهین، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی ابتدا به جدال لفظی میان تهران و غرب و تاثیر آن بر فرایند رایزنی احتمالی و همچنین دستور جلسه نشست بعدی شورای حکام اشاره کرد و گفت گزارش بلومبرگ در شرایط و فضای خاصی رسانه ای شد؛ فضایی که در چارچوبش همکاری های میان ایران و آژانس بین المللی انرژی به حداقل ممکن رسیده و پیشتر در نوامبر 2022 در آخرین نشست سال گذشته شورای حکام قطعنامه ای علیه ایران صادر شد؛ قطعنامه ای که در یکی از بندهای آن بر سفر هیئت فنی آژانس به تهران تا پایان ماه نوامبر و همکاری تهران با این نهاد فنی تاکید فراوان شده بود، با این همه نه سفری انجام شد و نه همکاری نزدیکی محققق گشت.
خسروشاهین در ادامه افزود: حال در آستانه برگزار نشست فصلی شورای حکام در ماه مارس اگر هیئتی از آژانس به ایران سفری نداشته باشد یا ایران و نهاد بین المللی نتوانند در باب نقشه راهی به اجماع نظر دست یابند، این احتمال بالا است که جلسه بعدی شورای حکام برای ایران بسیار پر هزینه باشد بالاخص آن که اتحادیه اروپا برای به سرانجام رساندن توافق تلاش هایش را دو چندان کرده است و از تمامی اهرم ها و ابزارهای خود استفاده کرده است. تماس تلفنی جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران در همین راستا قابل تبیین است.
خسروشاهین در پاسخ به این سوال که رسانه ای شدن خبر ادعایی اورانیوم 84 درصدی توسط بلومبرگ می تواند چه پیامدهایی بر روند رایزنی های احتمالی و دورنمای روابط ایران و غرب و نهاد ناظر اتمی داشته باشد گفت که طبیعتا در شرایط کنونی تنش ها میان ایران و غرب و ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی افزایش یافته و فضایی برای تعریف ابتکاری جهت مدیرت بحران تعریف نشده است. با این همه به باور او سفر رافائل گروسی، رئیس سازمان بین المللی انرژی اتمی به ایران می تواند زمینه را برای کاهش تنش ها هموار کند.
توافق برای سفر گروسی به ایران حاصل شده است
خسروشاهین در پاسخ به سوال دیگر اکو ایران مبنی بر این که سفر رافائل گروسی به ایران تا چه اندازه قادر است تنش ها را مهار کند گفت که طبیعتا انجام چنین سفری فرصتی است برای مهار تنش در بازده زمانی مشخص. از همین رو نیاز بدان است تا طرفین در باب نقشه راهی به اجماع نظر دست یابند. خسروشاهین تاکید کرد که به همین دلیل ایران تا به امروز در برابر انجام چنین سفری مقاومت کرده چرا که تلاش دارد از پیش دستور العمل و برنامه های آژانس را بداند. با این همه آنگونه که این تحلیلگر سیاست خارجی می گوید شواهد نشان می دهد که توافق های اولیه برای سفر گروسی به ایران حاصل شده است.
نشست سرنوشت ساز شورای حکام
خسروشاهین همچنین در پاسخ به اکو ایران مبنی بر این که اگر این سفر بی حاصل باشد یا انجام نشود چه پیامدهایی بر روابط ایران و غرب و ایران و آژانس به دنبال خواهد داشت، گفت که طبیعتا عدم انجام این سفر فشارهای بسیاری را بر تهران تحمیل خواهد کرد و موجب خواهد گشت تا نشست بعدی شورای حکام در فضایی پرتنش برگزار شود.
با این حال به باور خسروشاهین با لحاظ کردن درخواست های پی در پی و فزاینده نهاد ناظر اتمی توافق میان تهران و آژانس دشوار است؛ بالاخص آن که موارد مورد اختلاف میان تهران و نهاد ناظر زمینه ساز جدال لفظی میان تهران و غرب و نهاد ناظر اتمی در سپتامبر گذشته شده است. از همین رو اگر در جریان سفر احتمالی گروسی و مقام های آژانس به ایران شاهد تفاهم نامه ای میان دو طرف نباشیم در چنین شرایط این احتمال وجود دارد که ماه مارس در جلسه شورای حکام قطعنامه ای شدیدتری در قیاس با قطعنامه های پیشین علیه ایران صادر و در چارچوب ان تصریح گردد که پرونده ایران به واسطه عدم همکاری ادعایی تهران وارد شورای امنیت سازمان ملل متحد شود. شورا طبیعتا براساس سازو کارهای حاکم بازه زمانی را برای همکاری میان ایران و آژانس بین المللی در سال آینده شمسی تعریف کرده که در صورتی که توافق حاصل نشود و موفقیتی به دست نیاید، شاهد دور تازه ای از تنش میان تهران و آژانس از یک طرف و ایران و غرب از طرف دیگر خواهیم بود.
همچنین بخوانید