پشت‌پرده فروش و مافیای فیلترشکن در ایران
سال‌هاست که عبارت «مافیای وی‌پی‌ان» از زبان مسئولان، کاربران و فعالان حوزه فناوری اطلاعات شنیده می‌شود. شاید یکی از مستندترین آمارها به زمانی برگردد که وزیر ارتباطات دولت پیشین، در مجلس شورای اسلامی از گردش مالی چندصدمیلیارد تومانی این تجارت سیاه خبر داد.
روزنامه همشهری نوشت: «جست‌وجو برای دانلود وی‌پی‌ان طی یک ماه گذشته بر اساس بعضی از گزارش‌ها، افزایش 3هزار درصدی را تجربه کرده است. منشأ این افزایش به‌خاطر محدودیت‌هایی است که به‌ویژه برای 2پلتفرم محبوب کاربران ایرانی یعنی واتساپ و اینستاگرام، که در نبود جایگزین بومی رشد چشمگیری داشتند، به وجود آمده است. در این میان، علاوه بر دانلود و نصب وی‌پی‌ان‌های رایگان، بازار خرید و فروش وی‌پی‌ان هم حسابی سکه شده است. این در حالی است که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه جلسه هیأت دولت فروش و کسب درآمد از فیلترشکن‌ها را مجاز ندانست. عیسی زارع‌پور اما بر این نکته تأکید کرد که این موضوع جرم‌انگاری نشده و از برخی تلاش‌ها برای جرم‌انگاری فروش وی‌پی‌ان خبر داد. در حالی که بعضی از آمارها حکایت از استفاده 80درصد کاربران از وی‌پی‌ان دارد، این آمار در اروپا تنها 10درصد اعلام می‌شود. اگر منصفانه بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم، این تفاوت قابل توجه، صرفا به محدودیت‌های گوناگون در زمان‌های گوناگون و به دلایل گوناگون برمی‌گردد. با یک حساب و کتاب ساده، اکنون گردش مالی تجارت وی‌پی‌ان در ایران بیش از 3 هزار میلیارد تومان در سال تخمین‌زده می‌شود.
بیشتر بخوانید: شرط و شروط سردار جلالی برای رفع فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ
به گزارش همشهری، سال‌هاست که عبارت «مافیای وی‌پی‌ان» از زبان مسئولان، کاربران و فعالان حوزه فناوری اطلاعات شنیده می‌شود. شاید یکی از مستندترین آمارها به زمانی برگردد که وزیر ارتباطات دولت پیشین، در مجلس شورای اسلامی از گردش مالی چندصدمیلیارد تومانی این تجارت سیاه خبر داد. محمدجواد آذری جهرمی خطاب به یکی از نمایندگان گفت که «مافیای فیلترشکن‌ها چه کسانی هستند؟» و سپس تأکید کرد که «فیلترشکن به‌راحتی در کشور فروخته می‌شود و هیچ برخوردی با آن صورت نمی‌گیرد. معلوم است چه‌کسی پشت این کار قرار دارد؟ چه‌کسی تجارت فیلترشکن می‌کند؟ وقتی به این مسئله اعتراض می‌کنم، برخی‌ها به من می‌گویند ما قانونی نداریم که فروش فیلترشکن جرم است. این یک تجارت چندصدمیلیاردی در این حوزه است.»
روزنامه همشهری در سال 1397 تخمین زده بود که گردش مالی تجارت وی‌پی‌ان در ایران حداقل 50میلیارد تومان در ماه است. این عدد امروز با آمارهای جدید، افزایش قابل توجهی داشته است؛ به طوری که با یک حساب سرانگشتی می‌توان بیش از 5برابر آن را در ماه تخمین زد.
اکنون بر اساس آخرین آمار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی بیش از 108 میلیون مشترک اینترنت پهن‌باند (ثابت و سیار) در کشور فعال هستند. همچنین آنگونه که غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مردم بستان‌آباد در مجلس شورای اسلامی عنوان کرده، 80درصد کاربران از وی‌پی‌ان استفاده می‌کنند. این میزان به این معنی است که حدود 86میلیون کاربر روی دستگاه‌های مختلف، وی‌پی‌ان‌های گوناگونی را دانلود و نصب کرده‌اند. این در حالی است که با فیلترشدن وی‌پی‌ان‌ها طی روزهای گذشته برآورد می‌شود که حداقل 15درصد کاربران از وی‌پی‌ان غیر رایگان استفاده می‌کنند که به این معنی است که حدود 13میلیون کاربر در حال پرداخت پول برای خرید اشتراک فیلترشکن هستند. درصورتی که میانگین حداقلی خرید وی‌پی‌ان را در ماه 20هزار تومان درنظر بگیریم، این 13میلیون کاربر حدود 260میلیارد تومان برای خرید وی‌پی‌ان هزینه می‌کنند که در سال به عددی بیش از 3100میلیارد تومان خواهیم رسید.
تجربه فیلترینگ، طی سال‌های گذشته نشان می‌دهد که فیلترینگ مسیری یک‌طرفه است. به عبارت دیگر، هرگاه پلتفرمی در کشور فیلتر شده، پس از آن، دسترسی به آن پلتفرم تنها از طریق فیلترشکن امکان‌پذیر بوده است. نمونه این ادعا، درخواست شش وزیر در دولت پیشین از کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه جرایم رایانه‌ای برای رفع فیلتر از توییتر بود که با مخالفت روبه‌رو شد. از سوی دیگر، تحریم‌های حوزه فناوری اطلاعات یا همان «فناتحریم» از سوی کشورهای متخاصم طی سال‌های گذشته، نیاز به وی‌پی‌ان برای دسترسی به بعضی ابزارهای مورد نیاز متخصصان این حوزه و کسب‌وکارهای اینترنتی را برجسته‌تر کرده است. به این ترتیب، کاربران 2راه بیشتر پیش‌رو ندارند؛ آنها یا باید از وی‌پی‌ان‌های رایگان استفاده کنند یا برای خرید وی‌پی‌ان، جیب مافیای وی‌پی‌ان را پر کنند.
همچنین در حالی از رشد اینستاگرام و واتساپ در ایران انتقاد می‌شود که جایگزین‌سازی مناسبی برای آنها صورت نگرفته است. در صورت استفاده از وی‌پی‌ان‌های رایگان، کاربران باید خطر آنچه در قالب «وی‌پی‌ان» و با ماهیت «بدافزار» ارائه می‌شود را به جان بخرند. این در حالی است که وی‌پی‌ان‌های پولی هم کاملا قابل اطمینان نیستند. این موضوع نه‌تنها برای کاربران خطرناک است، بلکه باعث می‌شود که وبسایت‌های دولتی هم در خطر حملاتی از نوع DDoS قرار بگیرند؛ چراکه یک بدافزار در قالب وی‌پی‌ان، گوشی‌های میلیون‌ها کاربر را می‌تواند تبدیل به بات نت یا زامبی کند. آخرین گزارش شرکت امنیت سایبری کسپرسکای حاکی از آن است که ایران از نظر گوشی‌های آلوده در صدر جدول جهانی قرار دارد. این شرکت گزارش داده که از هر 3 گوشی ایرانی، یک گوشی به بدافزارهای گوناگون آلوده است که بخش قابل‌توجه آن از طریق دانلود وی‌پی‌ان‌ها به گوشی‌ها نفوذ کرده است.»
توضیحات وزیر درباره استفاده و فروش فیلترشکن
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره استفاده و فروش فیلترشکن‌ها، توضیحاتی داد.
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری تصریح کرد: فروش فیلترشکن و کسب درآمد از آن غیرمجاز است؛ ولی نسبت به آن جرم انگاری نشده است.
به گفته وی، اکنون تلاش‌هایی می‌شود که این موضوع علاوه بر غیرمجاز بودن، جرم‌انگاری نیز شود.
وزیر ارتباطات همچنین افزود: من تاکید می‌کنم فروش و کسب درآمد از وی‌پی‌ان غیرمجاز است؛ ولی جرم‌انگاری نشده است.
این در حالی است که امروز در برخی رسانه‌ها این اظهارات وزیر ارتباطات به غیرقانونی بودن استفاده از وی‌پی‌ان تفسیر شده بود که صحت ندارد.
همچنین عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات (چهارشنبه 27 مهرماه) در حاشیه هیات دولت در جمع خبرنگاران گفت: استفاده از فیلترشکن‌ها برای دستگاه‌هایی مثل موبایل و لپ‌تاپ و... آسیب‌پذیری‌های جدی به همراه خواهد داشت و راه رخنه هکرها را هموار می‌کند.
هشدار فتا درباره نصب فیلترشکن
جواد جهانشیری رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات خراسان رضوی گفت: در واقع فیلترشکن‌ها دسترسی افراد به اطلاعات گوشی‌های تلفن همراه را آسان می‌کنند و در صورت استفاده از آنها باید مراقبت کامل انجام گیرد تا دیگران نتوانند به اطلاعات صاحبان گوشی تلفن همراه دسترسی پیدا کنند.
او با تاکید بر این که فیلترشکن‌ها از تونل‌های اختصاصی استفاده می‌کنند افزود: خطر استفاده از فیلترشکن‌های رایگان و فاقد تبلیغات به مراتب بیشتر از فیلترشکن‌های پولی و تبلیغاتی است، زیرا شرکتی که فیلترشکن را در ازای دریافت هزینه به کاربران ارایه می‌دهد هزینه زیادی برای ایجاد، نگهداری و همچنین تبلیغات آن پرداخت کرده است، اما محل تامین هزینه‌های فیلترشکن‌های رایگان مشخص نیست.
رئیس پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات خراسان رضوی ادامه داد: شهروندان از پیام رسان‌های داخلی که نیازی به فیلترشکن ندارند بهره گیرند، اما در صورت استفاده از فیلترشکن باید مراقبت زیادی کنند که این فیلترشکن‌ها به ابزاری برای دسترسی به اطلاعات گوشی تلفن همراه آنها تبدیل نشود.
جهانشیری بیان کرد: شهروندان می‌توانند پس از استفاده از فیلترشکن، آن را قطع کرده، سپس از سایر بستر‌های مجازی (پلتفرم)ها و برنامه‌های گوشی تلفن همراه خود استفاده کنند یا بر روی اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های کاربردی و گالری خود رمز بگذارند و در صورت امکان با مراجعه به بخش تنظیمات برنامه‌های کاربردی با انتخاب رمز دومرحله‌ای امنیت برنامه‌های کاربردی کاربردی گوشی تلفن همراه خود را ارتقا ببخشند.
او تصریح کرد: نباید در هنگام خرید فیلترشکن، گوشی تلفن همراه خود را در اختیار هر فردی گذاشت و اجازه داد که سرمایه‌های اجتماعی افراد به راحتی در معرض خطر قرار گیرد./ باشگاه خبرنگاران
هم اکنون دیگران می خوانند-
شرط و شروط سردار جلالی برای رفع فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ
-
جزئیات تازه از ناآرامی‌های دیروز زاهدان و خطبه جنجالی مولوی عبدالحمید
-
خبر مهم آموزش و پرورش برای معلمان و دانش‌آموزان
-
روایت مجری برکنارشده صداوسیما از وضعیت این روزهای ایران + عکس
-
پست اینستاگرامی معنادار الناز رکابی + عکس
-
عکس جنجالی از نیکا شاکرمی | مقام قضایی منتشر کرد
بیشتر بخوانید
