پیشروی سونامی آسیب های اجتماعی به قصد ویرانی کانون خانواده ها

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از یزدرسا، آسیب های اجتماعی، نوعی بی سازمانی اجتماعی است که به شکل مستمر و فزاینده ای ارزش های محوری جامعه را مورد چالش قرار می دهد که در بستر اجتماعی متاثر از اختلال کارکردی در نظم اجتماعی و نابرابری در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است.

افزایش آسیب های اجتماعی چه در سطح جامعه و چه در بطن آن، باعث افزایش انحرافات اجتماعی و در نهایت تاثیرگذاری بر سایر پارامترهای تعیین کننده یک جامعه سالم و امنیت اجتماعی می شود.

به همین منظور مسئولان فعال در این زمینه در میزگرد یزدرسا، ابعاد مختلف آسیب های اجتماعی را مورد بررسی قرار دادند. مشروح این نشست که با حضور دکتر قاسم فتاحی دکترای تخصصی مشاوره، حسینعلی دهقانی زاده، کارشناس مسئول مشاوره بهزیستی استان یزد و محدثه امیریان معاون روانشناسی خانواده و فعال در زمینه خانواده برگزار شد، در ادامه می‌آید:

*** تعریف کلی آسیب اجتماعی چیست و چه مواردی به عنوان آسیب اجتماعی تلقی می شود؟

قاسم فتاحی در پاسخ به پرسش خبرنگار یزدرسا با اشاره به انواع آسیب های اجتماعی و اهمیت روشن شدن تعریف آسیب اجتماعی اظهار کرد: آسیب اجتماعی به هر عمل یا رفتار فردی و یا جمعی که با ارزش های جامعه در تعارض باشد گفته می شود.

وی افزود: به دلیل اینکه این رفتارهای انجام شده بر خلاف هنجارهای اجتماعی و اخلاقی است فرد با منع قانونی و یا قبح اجتماعی و اخلاقی رو به رو شده و کارکرد فرد و به دنبال آن کارکرد خانواده و جامعه را مختل می شود و به همین علت است که به اینگونه رفتارها «آسیب اجتماعی» اطلاق می شود.

این مشاور خانواده با تاکید براهمیت شناخت انواع آسیب های اجتماعی تصریح کرد: فقر، بیکاری، مشکلات اقتصادی، آسیب های نوپدید در فضای مجازی، بی تفاوتی اجتماعی، فقر فرهنگی و.... از جمله مطرح ترین آسیب های اجتماعی هستند.

****مهمترین آسیب اجتماعی در حوزه خانواده چیست و راهکارهای مقابله با آن از منظر علم شما شامل چه مواردی است؟

فتاحی طلاق، خیانت، بالا رفتن سن ازدواج، عدم تعامل صحیح با نسل جدید، کودک و یا همسرآزاری را از مهمترین آسیب ها در حوزه خانواده دانست و گفت: از دید روانشناسی برای مقابله با این آسیب ها راه ها و اقداماتی وجود دارد که به نظر می رسد مهمترین اقدام می تواند کمک به تحکیم بنیان خانواده باشد.

وی ادامه داد: در این راستا و برای تشکیل خانواده باید در ابتدا با دیدی باز و شناختی کامل، همراه با انجام مشاوره های پیش از ازدواج شروع خوبی در تشکیل خانواده داشته باشیم و در ادامه راه نیز با یادگیری مهارت های اجتماعی، افزایش بردباری و درک متقابل یکدیگر زندگی خوبی را رقم زده و محیط مناسبی را برای پرورش و تربیت کودکان و نسل جدید ایجاد کنیم.

امیریان در پاسخ به این پرسش اظهار کرد: آمارها نشان می دهد که از هر سه ازدواج در سال 1400 یک مورد به طلاق منجر شده و مجموع ازدواج کشور در تابستان 1400، 134 هزار و 208 مورد بوده است.

وی افزود: محاسبات نشان می‌دهد که ازدواج در ایران در فاصله 1390 تا 1399، بیش از 36 درصد کاهش یافته است و بر این اساس، میزان طلاق در ایران از سال 1390 تا 1399 حدود 28 درصد افزایش داشته است.

حسینعلی دهقانی زاده در گفتگو با خبرنگار یزدرسا، با اشاره به اهمیت مشاوره پیش از ازدواج و نقش موثر آن در داشتن یک زندگی موفق عنوان کرد: در مبحث ازدواج، بحث انتخاب در میان است و باید در نظر داشت که انتخاب سنجیده و مناسب قبل از ازدواج بر کاهش آمار طلاق و افزایش رضایت زناشویی تاثیر بسزایی دارد.

وی افزود: با توجه به پژوهش های انجام شده، بزرگترین مشکل افراد مطلقه در فرآیند انتخاب همسر بوده و عجله، عدم مشاوره پیش از ازدواج، عدم شناخت علائم هشدار دهنده و ورود سریع به فاز تصمیم گیری از جمله عوامل زنجیره وار در رسیدن به مرحله طلاق است.

**** آسیب های ناشی از وقوع طلاق در یک خانواده و در جامعه از منظر علم شما چیست؟

فتاحی گفت: تجربه ی پس از طلاق به نوعی تجربه سوگ است و با مواردی چون انکار، خشم و افسردگی همراه است.

وی افزود: ترس از تنهایی، متزلزل شدن هویت، ترس از قضاوت دیگران و ارزیابی اجتماعی، احساس گناه، تردید و پشیمانی به خصوص در زوجی که نقش اصلی را در خاتمه دادن به رابطه داشته، مشکلات عاطفی و اقتصادی، بروز دوگانگی نقش به گونه ای که فرد مجبور است نقش زوج دیگر را برای فرزند خود ایفا کند، انزوای اجتماعی و آسیب های شغلی را از دیگر موارد آسیب های طلاق می توان نام برد.

امیریان در پاسخ به این پرسش اظهار کرد: با وجود تفاوت های فردی، سازگاری پس از طلاق معمولا فرآیند دشواری است که با بروز افسردگی، خشم، اضطراب و استرس در فرد مطلقه همراه می‌شود.

وی ادامه داد: درد و رنج شدیدی که معمولا پس از جدایی به فرد وارد می‌شود، می تواند به طور قابل توجهی عملکرد های فردی او را تحت تاثیر قرار دهد.

امیریان افزود: دوره پس از طلاق می تواند پیامدهای آنی و بلندمدت فراوانی را بر فرد تحمیل نماید که از این میان می توان به تغییر در شبکه های اجتماعی فرد مطلقه، ایجاد خلل در زندگی روزمره او، پیامدهای جسمی و روانی ناشی از طلاق اشاره نمود.

معاون روانشناسی خانواده و فعال در زمینه خانواده اظهار کرد: پژوهش های متعددی نشان از آن دارد که انحلال رابطه زناشویی می تواند شبکه حمایتی، سبک های دلبستگی و وضعیت اقتصادی افراد را تحت تاثیر قرار دهد.

**** در خانواده ای که طلاق در آن صورت می گیرد، کدام فرد بیشترین آسیب را متحمل می شود؟

امیریان در پاسخ به این پرسش خبرنگار یزدرسا تصریح کرد: بعد از جدایی معمولا همه اعضا خانواده دچار تنش و اضطراب می گردند و بیشتر تصورات بر این است که زنان و فرزندان به دلیل عدم حمایت مالی و فرهنگی، بیشترین آسیب را می بینند.

وی افزود: طبق پژوهشات اخیر مردان هم پس از جدایی دچار آسیب های بسیاری از جمله پیامدهای اجتماعی و بین فردی (مانند مقصر دانستن مردان، کمبود حمایت عاطفی، چالش مراقبت از فرزندان و بدبین شدن مردان نسبت به ازدواج)، پیامدهای اقتصادی (هزینه مهریه، نفقه و فرایندهای قضایی) و پیامدهای روانشناختی (احساس نا امیدی، احساس پوچی، بی معنایی، بی لذتی و در نهایت اختلالات خلقی مانند افسردگی) می شوند.

امیریان گفت: بنظر بنده به سختی می توان مشخص کرد چه کسی بیشترین آسیب را میبیند و همه اعضا خانواده دچار آسیب می شوند.

فتاحی در پاسخ به این پرسش با اشاره به آسیب فرزندان پس از طلاق اظهار کرد: درست است که در طلاق زوجین دچار آسیب می شود اما بیشترین آسیب طلاق گریبانگیر فرزندان خانواده شده و دچار رفتارها و مشکلاتی از قبیل پرخاشگری، تاب آوری پایین، مشکلات هیجانی، عدم تمرکز، افت تحصیلی، افسردگی و اضطراب می شوند.

وی افزود: این مشاور با اشاره به اینکه عواملی مانند شخصیت والدین، میزان تحصیلات، سطح فرهنگی و اقتصادی خانواده، میزان سلامت روانی و جسمی والدین و روش های تربیتی آنها در برابر فرزندان، بر شخصیت کودک اثرگذار است گفت: تلاش ها باید معطوف به خانواده و استحکام آن گردد تا فرزندان سالم به جامعه تحویل داده شود و در نهایت اجتماعی سالم ساخته شود.

فتاحی با تاکید بر اینکه عواملی همچون وراثت و محیط در شکل گیری شخصیت افراد تاثیر زیادی دارد بیان کرد: اگر بپذیریم که در شکل گیری شخصیت افراد، وراثت و محیط نقش بسزایی دارد متوجه تاثیرات محیط زندگی فرد و نقش خانواده در آینده فرد می شویم.

وی افزود: اهمیت این موضوع تا آنجاست که در روانکاوی به دنبال علل مشکلات روحی کنونی فرد، در گذشته و کودکی او می گردند که در این کاوش، نقش خانواده و اعضای آن، به عنوان کسانی که بیشترین زمان را با کودک گذرانده اند پررنگ می شود.

****نقش مشاوره پیش از ازدواج در پیشگیری از آسیب های اجتماعی طلاق چگونه است؟

کارشناس مسئول مشاوره بهزیستی استان یزد با اشاره به اینکه مشاور به عنوان یک فرد بی طرف در فرآیند انتخاب همسر نقش مهمی دارد، اظهار کرد: مشاوران فعال در این حوزه، تصمیم گیرنده نیستند و این افراد بینش و آگاهی را به شخص مراجعه کننده می دهند تا مراجعان در امر تصمیم گیری به یک بصیرت و دانایی برسند و بتوانند با چشم باز و به دور از هرگونه مسائل تعجیل دهنده، انتخاب مناسبی داشته باشند.

دهقانی زاده تصریح کرد: در فرآیند مشاوره پیش از ازدواج و انتخاب همسر، مشاور نقش چراغ را ایفا می‌کند و بهترین مسیر برای کسب آگاهی و رسیدن به شناخت مناسب را برای مراجع روشن می‌کند.

وی با تاکید بر اهمیت مهارت انتخاب گفت: ازدواج با انتخاب رابطه مستقیم دارد و این نکته قابل توجه است که انتخاب یک مهارت است و در این زمینه نیاز به کسب دانش و آگاهی است که متاسفانه در این امر، افراد کمتر آموزش دیده و نسبت به خودشناسی و علائم هشدار دهنده در مسیر زندگی آگاهی لازم را ندارند.

کارشناس مسئول مشاوره بهزیستی استان یزد با بیان اینکه مشاوره قبل از ازدواج فاکتورهای پر خطر در امر ازدواج را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد، عنوان کرد: مشاوره پیش از ازدواج با آگاهی دادن نسبت به فاکتورهای پرخطر در مسیر انتنخاب همسر و همچنین شناخت مشکلات مهم فردی مانند سابقه های پرخاشگری و خشونت این امکان را فراهم می‌کند که زوجین به شناخت بهتری در ابتدا نسبت به خود و در نهایت نسبت به یکدیگر برسند تا بتوانند بهترین تصمیم را در امر مهم ازدواج داشته باشند.

دهقانی زاده با تاکید بر نقش موثر مشاوره های پیش از ازدواج در کاهش آمار طلاق و افزایش آمار ازدواج موفق، اظهار کرد: با توجه به اهمیت این موضوع، در راستای آگاه سازی خانواده ها و زوج ها در این استان اقداماتی انجام شده است اما هنوز جای کار بسیار دارد.

وی افزود: در این زمینه در استان یزد نسبت به گذشته، فرهنگ‌سازی بیشتری شده و آمار مراجعه کنندگان به این مراکز افزایش یافته، اما با توجه به اهمیت موضوع از خانواده ها تقاضا داریم نسبت به این مهم توجه بیشتری داشته باشند و مراجعه به این مراکز را از ضروریات امر ازدواج و شناخت همسر بدانند.

یزدرسا: آسیب های اجتماعی هر چند کوچک می توانند زمینه ساز بروز ناامنی در جامعه شوند و هدف قرار داده شدن امنیت، خود بیانگر اهمیت پیشگیری و درمان آسیب های اجتماعی در حوزه های مختلف است.

با توجه به افزایش طلاق و کاهش ازدواج در استان، باید به موضوع طلاق با دید کارشناسانه نگاه کرد و مسئولان و کارشناسان این امر، با مدنظر قرار دادن اهمیت این موضوع، برنامه ریزی ویژه ای برای پیشگیری از این آسیب مهم در حوزه خانواده داشته باشند.

انتهای پیام /