چابهار پس از هند؛ مسیر اقتصادی ایران به کدام سو می‌رود؟ / سرگیجه قیمتی بازار خودرو / امیدواری و ناامیدی پایتخت‌نشینان + فیلم
اقتصادنیوز: با لغو معافیت تحریمی هند از 29 سپتامبر و پایان حضور این کشور در بندر چابهار، چشم‌انداز استراتژیک این مسیر ترانزیتی که می‌توانست نفوذ اقتصادی هند را در آسیای میانه تقویت کند، دستخوش تغییر شده است.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، در «تیتر یک» امروز بیستم مهر 1404 و در بخش اقتصاد کلان به این پرسش پاسخ دادیم که آیا سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی بحران شبکه بانکی را تشدید کرده است؟
در حوزه صنعت گزارش شامخ شهریور را بررسی کردیم و در حوزه تجارت از وضعیت چابهار پس از لغو معافیت تحریم هند در این بندر گفتیم. لیکویید شدن بیش از 16 میلیارد دلار در شب خونین رمزارزها و معضل کشف قیمت خودروی صفر در بازار خودرو، بیم و امید پایتخت‌نشینان و بزرگداشت روز حافظ هم دیگر بخش‌های سی‌امین برنامه «تیتر یک» را تشکیل می‌دهند.
انقباض پولی و بحرانزایی در شبکه بانکیپنج دهه است که کنترل تورم به مهم‌ترین و در عین حال دست‌نیافتنی‌ترین هدف بانک مرکزی ایران تبدیل شده؛ هدفی که با سیاست‌های پولی متعدد نیز نتوانسته به تعادلی پایدار برسد. البته این بازه زمانی یک نقطه عطف دارد که مربوط به اواخر دهه 80 است. از اواخر این دهه، با جهش نرخ ارز، کسری فزاینده بودجه و تشدید شدن تحریم‌های بین‌المللی، ثبات قیمتی در اقتصاد از بین رفت و تورم بالا به پدیده‌ای مزمن بدل شد؛ این روند ادامه پیدا کرد تا جایی که در دوره پسا‌برجام، نرخ تورم نقطه به نقطه سالانه حتی از مرز 50 درصد نیز فراتر رفت.
در پاسخ، بانک مرکزی به منظور کنترل اوضاع به سراغ ابزارهای انقباضی حرکت کرد. با اینکه رشد نقدینگی تا حدی کنترل شد و حتی کاهش پیدا کرد اما نتیجه‌ای ملموس در کنترل تورم حاصل نشد. به همین منظور عده‌ای از کارشناسان، عدم کنترل تورم حتی با وجود اقدامات انقباضی را در دل نظریه «انتظارات تطبیقی» می‌بینند اما عده‌ای دیگر تأکید دارند عدم هماهنگی سیاست‌های پولی و مالی، بازتولید چالش‌های بیشتری علاوه‌بر تورم می‌کند. با این حال، پرسش اصلی که باقی می‌ماند این است: آیا سیاست پولی انقباضی توانسته مهارگر تورم باشد، یا به بحران نقدینگی در شبکه بانکی کشور دامن زده است؟
تردیدها درباره رشد شامخ صنعت
شامخ صنعت در شهریورماه از مرز 50 عبور کرد و نشانه‌هایی از رونق موقت را بروز داد، اما افت سفارشات جدید، کمبود نقدینگی و نوسانات ارزی همچنان سایه رکود را بر سر تولید حفظ کرده‌اند.
زلزله 16 میلیارد دلاری در بازار کریپتو
بازار رمزارزها دیشب شاهد یکی از بزرگ‌ترین ریزش‌های تاریخ خود بود. طبق گزارش کوین‌دسک، بیش از 16 میلیارد دلار از موقعیت‌های اهرمی در عرض چند ساعت لیکویید شد و بیت‌کوین، اتریوم، سولانا و ریپل بین 10 تا 30 درصد افت کردند. تحلیل‌گران می‌گویند مسیر بازگشت بازار کوتاه‌مدت نخواهد بود و روند احیای قیمت‌ها احتمالاً به‌صورت تدریجی پیش می‌رود. همزمان، تشدید تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین به‌عنوان عامل اصلی این سقوط شناخته می‌شود. فعالان بازار معتقدند تا زمانی که فضای سیاسی و اقتصادی جهان آرام نگیرد، نمی‌توان انتظار ثبات در بازار کریپتو داشت.
چابهار پس از هند؛ مسیر اقتصادی ایران به کدام سو می‌رود؟
با لغو معافیت تحریمی هند از 29 سپتامبر و پایان حضور این کشور در بندر چابهار، چشم‌انداز استراتژیک این مسیر ترانزیتی که می‌توانست نفوذ اقتصادی هند را در آسیای میانه تقویت کند، دستخوش تغییر شده است. اما کارشناسان معتقدند که رابطه ایران با هند در حوزه کشتیرانی و بندر‌داری چندان مؤثر نبوده و بیش از 90 درصد حمل‌ونقل دریایی منطقه در دست شرکت‌های بزرگی است که عمدتا چینی است. بنابراین برای حضور موفق در اقتصاد بین‌المللی، ایران باید تمرکز خود را به تعامل با این غول‌های دریایی و یا دوری از کشورهایی که در تقابل با منافع چین هستند، معطوف کند.»
سرگیجه قیمتی بازار خودرو
بازار خودرو در هفته‌های اخیر با وجود آرامش نسبی و کاهش محدود قیمت‌ها، با پدیده تازه‌ای روبه‌رو شده است؛ سخت‌تر شدن کشف نرخ واقعی در معاملات. اتفاقی که تا پیش از این تنها در بازار خودروهای دست‌دوم دیده می‌شد، اکنون به خودروهای صفر نیز سرایت کرده است.
انتشار قیمت‌های غیرواقعی از سوی برخی مراجع و فاصله محسوس میان نرخ‌های درج‌شده و سطح واقعی معاملات، موجب شده ارزیابی دقیق روند بازار دشوارتر از گذشته باشد. در این میان، کشمکش میان خودروسازان به‌ویژه ایران‌خودرو با نهادهای ناظر بر سر سیاست‌های قیمتی نیز بر پیچیدگی فضای بازار افزوده است.
امیدواری و ناامیدی پایتخت‌نشینان
در شرایطی که اقتصاد کشور با نوسانات شدید، تورم، افزایش قیمت‌ها و پیامدهای تحولات منطقه‌ای روبه‌روست، فشار معیشتی بر زندگی روزمره مردم بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
تغییرات پی‌درپی قیمت کالاهای اساسی، بی‌ثباتی در بازار ارز، کاهش قدرت خرید و نگرانی از آینده، فضای روانی جامعه را تحت‌تأثیر قرار داده است. بسیاری از خانواده‌ها ناچار شده‌اند سبک زندگی خود را تغییر دهند، هزینه‌ها را کاهش دهند و از بخشی از خواسته‌ها و نیازهایشان چشم‌پوشی کنند.
در چنین شرایطی، احساس ناامنی اقتصادی و بی‌اعتمادی به آینده می‌تواند بر تصمیم‌های مهم زندگی _ از پس‌انداز و سرمایه‌گذاری گرفته تا ازدواج، فرزندآوری و حتی مهاجرت _ اثر بگذارد. اما در دل همین فضای دشوار، صدای مردم بیش از همیشه اهمیت دارد. برای درک بهتر این وضعیت، به میان شهروندان رفتیم و پای صحبت آن‌ها نشستیم. از آن‌ها پرسیدیم: «بزرگ‌ترین دغدغه امروز شما چیست؟ و چه امیدی باعث می‌شود با وجود تمام سختی‌ها، همچنان ادامه دهید؟»
روز بزرگداشت حافظ
20 مهر، در تقویم کشورمان به نام خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی، شاعر و غزلسرای بزرگ و مشهور ایرانی نامگذاری شده است. آرامگاه حافظ در منطقه حافظیه شیراز واقع شده است که امروزه این مکان یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری به شمار می‌رود و بسیاری از مشتاقان شعر و اندیشه حافظ را از اطراف جهان به این مکان می‌کشاند.
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید