چالش‌ها و دغدغه‌های این روزهای جشنواره‌های دانشجویی چیست؟
بی‌تردید فعالیت‌های دانشجویی به ویژه جشنواره‌های هنری در دانشگاه هنر از جمله مهمترین اموری است که فضای نشاط و سرزندگی را در این دانشگاه ایجاد می‌کند. این جشنواره‌ها مهمترین پایگاه‌های فعالیت دانشجویی در سطح دانشگاه‌های کشور به خصوص دانشگاه هنر هستند که به عنوان مکمل آموزشی دانشجویان رشته‌های هنری که بعضا با شرح درس‌های به روز نشده مواجه هستند، عمل کرده و به عنوان محلی برای بروز و شکوفایی...
به گزارش ایسنا، با ایجاد شرایط ویژه ناشی از شیوع کرونا در 10 ماه گذشته، روند اجرای این جشنواره‌ها هم مانند بسیاری از فعالیت‌های دیگر در سطح کشور یا متوقف شده و یا هریک به نوعی با چالش‌ها و مشکلات اساسی در فرآیند برگزاری مواجه هستند.
به همین بهانه، پای سخنان و دغدغه‌های سه تن از دبیران جشنواره‌های دانشجویی مهم دانشگاه هنر نشستیم و میزگردی با حضور "محمدحسین پورابولی" دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ»، "زهره عرب" دبیر پنجمین دوره جشنواره دانشجویی نقاشی «ژکال» و "عماد حسینی" دبیر هفدهمین دوره جشنواره دانشجویی فیلم کوتاه «نهال» برگزار شد و در این میزگرد سعی کرده‌ایم چالش‌های موجود در مسیر برگزاری این جشنواره‌ها، هویت و هدف برگزاری این رویدادهای دانشجویی و همچنین برنامه‌های ایشان برای برگزاری جشنواره‌ها در شرایط ویژه‌ی فعلی کشور، را بررسی کنیم.
رویکرد جشنواره مونولوگ همیشه آلترناتیو بوده است
"محمد حسین پورابولی" دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ» در رابطه با برگزاری این جشنواره گفت: جشنواره مونولوگ هر سال به طور معمول در اسفند برگزار می شود. ما آبان‌ماه سال گذشته فراخوان مونولوگ را در قالب دو فراخوان منتشر کردیم و جشنواره در پنج بخش اثر می‌پذیرفت.
وی در ادامه افزود: رویکرد ما نسبت به این جشنواره همیشه آلترناتیو بوده است. مونولوگ به عنوان مدیوم آلترناتیوی برای تئاتر معمولمان در نظر گرفته می‌شد و دلیل وجود آن هم، همین است. مونولوگ به عنوان نمونه اجرایی که در آن دیالوگی شکل نمی‌گیرد، خواهان این است که از نوع تئاتر مرسوم فاصله بگیرد. امسال هدفمان بررسی این موضوع بود که چرا مونولوگ باید اجرا شود. به این ترتیب بخش‌هایی را تعریف کردیم که هم به اجرای مونولوگ و هم به اجراهای غیر مونولوگ پرداخته شود.
جشنواره مونولوگ از دو بخش کلی اجرا و پژوهش تشکیل می‌شود
"پورابولی" درباره بخش‌هایی که برای این دوره از جشنواره در نظر گرفته شده بود گفت: این جشنواره قرار بود به دو بخش کلی اجرا و پژوهش تقسیم شود. ما به این بخش‌ها تعدادی زیرمجموعه اضافه کرده بودیم که با اصول مرسوم متفاوت بودند. مثلا بخش اجرا به مثابه خود اجرا، پیشا اجرا، نا اجرا و مواردی از این دست تقسیم می‌شد. همین‌طور بخش درسگفتاری وجود داشت که برای آن با اساتیدی صحبت کرده بودیم تا به این ترتیب بشود برای جشنواره پنل‌های آموزشی هم برگزار کرد.
وی در ادامه افزود: این دوره قرار بود کار عملی و تئوری را در یک سو با هم داشته باشد. به همین دلیل بخشی به نام تمرین - اجرای گروهی داشتیم که قرار بود از پیشا اجرا یا به عبارت دیگر از زمان دست و پنجه نرم کردن با ایده‌ها تا به اجرا رسیدن را دربر گیرد و یک استاد مشاور هم حضور داشت که به گروه کمک می‌کرد به تمرین‌هایی بپردازند که مناسب باشند با ایده‌هایی که برای اجرا در ذهن دارند. متاسفانه یکی از بزرگترین آفت‌های تئاتر ما این است که 80 درصد گروه‌ها به یک شکل تمرین می‌کنند و نمی‌دانیم چرا این اتفاق می‌افتد. به همین دلیل سعی کردیم بخشی را تولید کنیم که به این کار شکل دهد. چهار روز قبل از برگزاری جشنواره، از شیوع بیماری کرونا در کشور مطلع شدیم و برگزاری جشنواره متوقف شد. ما نمی‌دانستیم که چه زمانی باید کار را از سر بگیریم و یا اینکه چه قرار بود پیش بیاید.
ارتباط بیشتر با عموم مردم از اهداف دوره پنجم جشنواره ژکال
"زهره عرب" دبیر پنجمین دوره جشنواره دانشجویی نقاشی «ژکال» نیز درباره این دوره از جشنواره و هدف اصلی آن گفت: بخش اصلی جشنواره ما بخش نمایشگاهی آن است. بخش های دیگر آن هم نشست‌ها و ورکشاپ‌های آموزشی هستند. می‌خواستیم در این دوره از مردم دعوت کنیم تا پیش دانشجوهایی که نقاشی می‌کنند حضور داشته باشند و یا بخش‌هایی را خارج از دانشگاه برگزار کنیم تا از این طریق ارتباط بیشتری با عموم مردم برقرار شود.
وی در ادامه افزود: نشست‌ها و ورکشاپ‌هایی که در جشنواره برگزار می‌شود هدف اصلی‌اش این است که اساتیدی که هیچ وقت فرصت حضورشان در دانشگاه پیش نمی‌آید را دعوت کنیم. زیرا یکی از دشواری‌هایی که همیشه دانشجویان نقاشی با آن مواجه هستند، دریافت مجوزهای لازم برای دعوت از این اساتید است.
عدم حمایت متولیان فرهنگی دانشگاه از پنجمین دوره جشنواره ژکال
دبیر پنجمین دوره جشنواره دانشجویی نقاشی «ژکال» در رابطه با مشکل اصلی برگزار نشدن این دوره از جشنواره گفت: مشکل ما برای برگزاری این دوره، حتی پیش از شیوع کرونا، این بود که علی رغم سال‌ها و دوره‌های قبلی معاونت فرهنگی دانشگاه از ما هیچ حمایتی نکرد.
وی درادامه افزود: در حال حاضر ما می‌توانیم جشنواره نقاشی را به صورت مجازی هم برگزار کنیم اما حمایت دانشگاه از ما دریغ شد. پیگیری‌های ما و مدیر گروه هم تا الان به نتیجه نرسیده و هنوز هیچ پاسخی دریافت نکرده ایم. مشکل اصلی ما این است که اگر قرار به برگزاری جشنواره باشد، اصلا زیر نظر کدام قسمت یا معاونت دانشگاه باید برگزار شود؟
"عرب" در ادامه افزود: ما طبق روال هر سال برنامه‌هایمان را پیش می‌بردیم و با استادان صحبت کرده بودیم و حتی طرح جشنواره هم آماده بود. اما نشد که به مرحله اجرا برسد.
می‌خواستیم طبق تقویم هر ساله جشنواره نهال عمل کنیم
"عماد حسینی" دبیر هفدهمین دوره جشنواره دانشجویی فیلم کوتاه «نهال» نیز درباره نحوه شکل‌گیری و فراخوان این جشنواره گفت: جشنواره فیلم کوتاه دانشجویی نهال فعالیتش را از سال 1382 آغاز کرد. نهال جشنواره‌ای بود که توسط دانشجویان سینمای دانشگاه هنر و انجمن علمی سینمای دانشکده سینما وتئاتر بنیان‌گذاری و توسط معاونت فرهنگی دانشگاه هنر پشتیبانی می‌شد. تاکنون نیز، این جشنواره زیر نظر همین بخش برگزار شده است. ما طبق تقویم هر ساله جشنواره در اسفندماه فراخوان ملی جشنواره را منتشر کردیم که مهلت ارسال آن معمولا تا آخر فروردین‌ماه است.
گروه اجرایی نهال در کنار تنه اصلی جشنواره به بخش‌های جنبی آن هم توجه ویژه دارد
"حسینی" درباره بخش‌های هفدهمین دوره جشنواره دانشجویی فیلم کوتاه «نهال» گفت: معمولا نیمه دوم خردادماه به مدت یک هفته تا ده روز در سالن فارابی دانشکده کاربردی دانشگاه هنر فیلم‌های شرکت داده شده به اکران عموم در می‌آیند، بعد از آن هم با برگزاری اختتامیه و اهدای جوایز کار جشنواره به پایان می‌رسد. در کنار این موضوع که تنه اصلی جشنواره را تشکیل می‌دهد، بخش‌های جنبی دیگری هم داریم. کارگاه‌ها یکی از رویدادهای مهم هستندکه هر سال در جشنواره اتفاق می‌افتند. ما هر سال بزرگداشتی هم برای یکی از بزرگان سینمای ایران برگزار می‌کنیم.
وی ادامه داد: بخش دیگر جشنواره، گالری عکس و پوستر فیلم‌های کوتاه است. از دوره سیزدهم به بعد هم بخش فیلم‌نامه ساخته نشده به جشنواره اضافه شده است. این بخش مربوط می‌شود به فیلم‌نامه‌های دانشجویی کوتاهی که فرصت ساخت پیدا نکرده‌اند. پس از داوری نهایی این بخش، علاوه بر این که به نویسنده فیلم‌نامه کوتاه ساخته نشده برتر تندیسی تعلق می‌گیرد، هر سال تلاش شده تا از آثار منتخب این بخش حمایت برای ساخت به عمل آید.
بزرگترین چالش همه جشنواره‌ها بلاتکلیفی برآمده از عدم آشنایی با شرایط ناشی از شیوع کرونا است
"حسینی" درباره شرایطی که برای نهال هفدهم پیش‌آمد گفت: ما در تدارک پخش فراخوان جشنواره بودیم و در وبسایت‌های مختلف خبر فراخوان را منتشر کردیم و پوسترهای چاپ شده هم در مرحله پخش بودند. پنجم اسفندماه تهران به حالت نیمه تعطیل درآمد، خوابگاه‌های دانشجویی بسته شده و دانشگاه‌ها نیز تعطیل شدند. به این ترتیب برگزاری ادامه روند جشنواره برای ما غیرممکن شد. بزرگترین چالشی که جشنواره‌ها با آن مواجه شدند بلاتکلیفی برآمده از شرایط ناشی از شیوع کرونا بود. شرایطی که حتی ارکان بهداشت و درمان کشور هم با آن آشنایی نداشتند. نمی‌دانستیم این قضیه کی سروسامان می‌یابد و کی به حالت عادی برخواهیم گشت.
وی در ادامه افزود: مهلت فراخوان ما تا آخر فروردین بود و ما این مهلت را تا یک ماه بیشتر تمدید کردیم، به این امید که بتوانیم با یک ماه تاخیر جشنواره را برگزار کنیم که متاسفانه این اتفاق رخ نداد. منع تجمعات و فعالیت‌های فرهنگی و سینمایی ادامه دار شد و تا الان که در آذرماه سال 99 هستیم هنوز جشنواره نهال برگزار نشده است.
کارگاه‌های آموزشی در جشنواره نهال از اهمیت زیادی برخوردار هستند
دبیر هفدهمین دوره جشنواره دانشجویی فیلم کوتاه «نهال» درباره اهمیت بخش آموزش در این جشنواره گفت: کارگاه‌های آموزشی در جشنواره نهال را به دو شکل ارائه می‌دهیم، یکی کارگاه‌هایی که در طول سال و معمولا در بازه زمانی اسفندماه تا خردادماه برگزار می‌کنیم و دیگری مربوط می‌شود به نشست‌هایی که در روزهای برگزاری جشنواره معمولا به صورت جلسات سه ساعته در هر روز و در سانس‌های جشنواره برپا می‌شوند. در کارگاه‌هایی که در طول سال برگزار می‌شوند، بیشتر تمرکزمان روی کارهای عملی است. این کارگاه‌ها معمولا در قالب چند جلسه ترتیب داده می‌شوند تا مدرس‌ها زمان بیشتری برای ارائه آموزش‌های خود به دانشجویان داشته باشند. از آن‌جایی که معمولا شرکت برای عموم در این کارگاه‌ها آزاد است استقبال قابل توجهی نیز از آن‌ها صورت می‌گیرد.
"حسینی" ادامه داد: ضعف‌ها و کاستی‌هایی در سیستم آموزشی دانشجویان هنر وجود دارد که تلاش شده تا با برگزاری این کارگاه‌ها و دعوت از اساتید مطرح حوزه سینما، تا حدی از آن را جبران کرد. همچنین در نشست‌هایی هم که همزمان با روزهای جشنواره برگزار می‌شوند، بیشتر به آموزش مسائل تئوری و پژوهش سینما پرداخته می‌شود. ما پیش از به وجود آمدن شرایط ویژه ناشی از شیوع ویروس کرونا، برنامه‌ریزی کرده بودیم از اسفندماه تا پایان اردیبهشت ماه حدود ده عنوان کارگاه آموزشی مربوط به سینما برگزار کنیم که مصادف شد با شیوع کرونا و باقی برنامه‌ها هم به نسبت همین موضوع منتفی شدند.
هدف بخش آموزش جشنواره پنجم ژکال؛ پرداختن به موضوعات مورد نیاز دانشجویان نقاشی
"زهره عرب" دبیر پنجمین دوره جشنواره دانشجویی نقاشی «ژکال» درباره بحث آموزش در این جشنواره گفت: جشنواره ما در طی دو هفته برگزار می‌شود و هفته دوم جشنواره مختص نشست‌ها و ورکشاپ‌ها است. برنامه‌های ورکشاپ‌های ما همیشه مورد استقبال واقع شده‌اند. هدفی که ما در این دوره داشتیم این بود که برای ایجاد تنوع، در برگزاری سخنرانی‌ها افرادی را دعوت کنیم که در دوره‌های قبلی جشنواره حضور نداشته‌اند و بر اساس پروپوزال جشنواره به موضوعاتی بپردازیم که دانشجویان نقاشی نیازمند یادگیری آن‌ها بودند.
اصل اول یک جشنواره آکادمیک دانشجویی، آموزش دادن است
"پورابولی" دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ» درباره نقش آموزش در جشنواره‌های دانشجویی گفت: یک جشنواره آکادمیک دانشجویی به دنبال این است که آموزش بدهد و مسائل عملی را هم با ترفندهای آموزشی پیش ببرد. کلیت جشنواره مونولوگ یازده به این صورت بود که آموزش اصل اول آن قرار گرفت. ما به دنبال این بودیم که برنامه مکملی برای آموزش ایجاد کنیم تا دانشجویان با عمل کردن بر اساس آن به نتایجی هم برسند و یک نمونه‌اش هم محدودیت‌هایی بود که در فراخوان جشنواره اعمال کردیم.
وی در ادامه افزود: ما به شدت به دنبال کسب تجارب تازه در حیطه اجرا بودیم، نه صرفا تئاتر. این هدفی است که جهان در حال رفتن به سمت آن است و ما هم باید دیر یا زود به همان سمت برویم. اکثر دانشجویان بیشتر گرایش به سمت مقوله اجرا دارند و متاسفانه آموزش و پژوهش در این زمینه در دانشگاه هنر بسیار فقیر است. جشنواره‌های دانشجویی رشته تئاتر بخش‌هایی به حساب می‌آیند که سعی در پر کردن این خلاء دارند. ما در این دوره تمرکز خود را بر مقوله پنل‌های آموزشی که درباره اجرا بودند بیشتر کردیم و قرار بود جشنواره برای ما در حوزه آموزش و پژوهش حالت تجربی داشته باشد.
جشنواره دانشجویی، پذیرای دانشجویان است، نه افراد حرفه‌ای
"پورابولی" درباره جشنواره‌های دانشجویی گفت: به نظرم جشنواره وقتی دانشجویی است، پذیرای دانشجوست نه پذیرای فردی حرفه‌ای. ممکن است حتی کیفیت آثار ارائه شده در این جشنواره بالاتر از سطح بازار باشد اما ما باید توجه کنیم که هویت آن دانشجویی است. از طرف دیگر چون بحث اجراست، گستره آن به خارج دانشگاه می‌رسد اما این به این معنی نیست که افراد متصل به بدنه دانشگاه نباشند یا آن را نشناسند. به نظرم یکی از مقصودهای این جشنواره‌ها این است که چون از یک نهاد دانشگاهی برمی‌آیند، پس باید مواردی مانند سطح علمی اساتید و مدرسانی که درگیر فعالیت‌های این جشنواره‌ها می‌شوند مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.
تجربیات آموزشی - پژوهشی را به نهادهای برگزار کننده جشنواره‌های تئاتر ارائه می‌دهیم
دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ» درباره نگاه وی و ستاد اجرایی جشنواره نسبت به مقوله پژوهش در این جشنواره گفت: ما می‌خواستیم به کمک اساتید در زمینه‌های مدنظر جشنواره تجربه و پژوهش کنیم و دستاوردی داشته باشیم که حتی بتوانیم آن را به نهادهایی مانند وزارت ارشاد ارائه دهیم تا به به‌روز شدن فرآیندهای آن‌ها کمک کنیم. به این ترتیب علاوه بر پژوهش‌های دانشجویی ما به دنبال دستاوردهای بزرگتری بودیم، اما با توجه به شرایط پیش‌آمده ناشی از شیوع کرونا به سختی می‌توان این پروژه را عملی کرد.
وی در ادامه افزود: قرار بود جشنواره در اسفند آغاز شود و بعد از جشنواره به مدت یک هفته جلساتی در تئاتر شهر برگزار شود که در آن‌ها روند جشنواره را بررسی کنیم و به دنبال برنامه‌ریزی بحث‌های عمیق‌تر درباره این موضوع بودیم. برای مثال در مدت برگزاری جشنواره بخش تمرین اجرا به شکل یکسری تمرین تعبیه شده بود و قرار بود بعد از جشنواره در بازه زمانی مشخص به مسائلی مانند جایگاه تمرین و گروه در تئاتر ایران و مسائلی از این دست بپردازیم.
به چالش کشیدن مخاطبان ژکال به کمک گروه‌های پژوهشی
"زهره عرب" دبیر پنجمین دوره جشنواره دانشجویی نقاشی «ژکال» درباره برنامه‌هایی که گروه اجرایی ژکال پنجم برای اجرای آنلاین آن داشتند، گفت: ما تصمیم گرفتیم که جشنواره را زیرنظر دانشکده تجسمی دانشگاه هنر برگزار کنیم. با ورود به شرایط کرونا قرار بر این شد تا به کمک گروه پژوهشی جشنواره برنامه‌های جدیدی را تدارک ببینیم و در این دوره به جای ورکشاپ‌های آموزشی بخش پژوهش را جایگزین کنیم و از طریق اینستاگرام باقی شرکت‌کنندگان یا دنبال‌کنندگان جشنواره را با موضوعات و بحث‌های پژوهشی که مطرح می‌کنیم، به چالش بکشیم.
وی ادامه داد: ما برای برگزاری آنلاین جشنواره مشکلی نداشتیم، اما اولین نکته این است که دانشگاه باید از جشنواره حمایت کند. در این شرایط شاید اولین مشکل از جانب دانشگاه این بود که ممکن است نتوانند آن نظارتی که همیشه اعمال می‌کنند را داشته باشند و شاید هم دانشگاه برنامه‌ای برای حمایت از کار ما نداشت. همچنان هر صحبتی که می‌کنیم به ما می‌گویند که صبر کنید تا ببینیم چه پیش می‌آید و مشخص نیست که این زمان کی خواهد بود.
چطور می‌شود که یک جشنواره نقاشی فرهنگی نباشد
دبیر پنجمین دوره جشنواره دانشجویی نقاشی «ژکال» با اشاره به جلساتی که با متولیان فرهنگی دانشگاه هنر داشته‌اند، گفت: یکی از مشکلات اصلی ما این است که برخی جشنواره ما را در حیطه و یا اولویت فرهنگی نمی‌دانند. تا کنون طبق نتیجه حاصل از جلسه‌ای که با حضور رئیس دانشگاه برگزار شده است، قرار بر این شده تا جشنواره ژکال زیر نظر معاونت فرهنگی برگزار نشود. قرار شده کار را با دانشکده تجسمی پیش ببریم و در این باره صحبت‌هایی هم با رئیس این دانشکده انجام داده‌ایم.
"عرب" تصریح کرد: ورود به گالری‌هایی مانند پردیس ملت که ما هر سال نمایشگاه خود را در آنجا برگزار می‌کنیم کار آسانی نیست و از این طریق شرایطی محیا می‌شد که دانشجویان آثارشان را به نمایش بگذارند. حتی امسال هم برنامه‌ای برای فروش آثار داشتیم چون سال قبل فروش خوبی در این زمینه تجربه کردیم و می‌خواستیم امسال این موضوع را پربارتر کنیم اما با توجه به تمام این صحبت‌ها نتوانستیم آن‌ها را متقاعد کنیم.
دوران کرونا فرصت تمرین بیشتر برای دانشجویان نقاشی فراهم کرد
وی درباره شرایط حاصل از شیوع بیماری کرونا که برای دانشجویان نقاشی ایجاد شده است گفت: از دید یک دانشجو این فرصت مهیا شده بود که خودمان در خانه کار کنیم. در دانشگاه مجبور بودیم این کار را با محدودیت بیشتر و زمان کمتری انجام دهیم. حتی در این دوره اساتیدمان هم برای نقاشی کردن زمان بیشتری داشته‌اند. همچنین در این مدت سخنرانی‌های زیادی به شکل زنده در اینستاگرام و معمولا توسط گالری‌ها برگزار می‌شد یا اینکه گروه‌های هنری مختلف دست به این کار می‌زدند. به نظرم صحبت درباره اتفاقات روز نقاشی کشور، در ایران به نوعی اتفاق جدیدی بود. در کنار این موضوع هنرمندانی هم بودند که در فضای کارشان کارگاه‌های آنلاین برگزار کردند. این شرایطی بود که هم از حیث مسائل پژوهشی و هم تمرین نقاشی اهمیت پیدا می‌کرد و به خودی خود برای ما قابل توجه بود.
فضای مجازی قالب مناسبی برای برگزاری جشنواره فیلم کوتاه نهال نیست
"حسینی" دبیر هفدهمین دوره جشنواره دانشجویی فیلم کوتاه «نهال» درباره عدم تصمیم‌گیری برای برگزاری آنلاین جشنواره گفت: ما به گزینه برگزاری آنلاین جشنواره هم فکر کردیم. یکی از موانع این روش دشوار بودن حفظ حق کپی رایت و حق پخش فیلم‌های کوتاه و جلوگیری از پخش غیرقانونی آن‌ها در سطح اینترنت است. بیشتر جشنواره‌های فیلم برای اکران آنلاین آثار شرکت داده شده با این مشکل مواجه هستند، چون سازوکار یک جشنواره فیلم اکران آنلاین و مجازی را در بطن خودش قبول نمی‌کند. حتی اگر قصد اکران آنلاین هم داشتیم مانع بعدی عدم وجود پلتفرم مناسبی برای انجام این کار در ایران بود و ما با تجربه های ناموفق جشنواره‌هایی که در این مدت به شکل آنلاین برگزار شدند مواجه بودیم. نتیجه‌گیری ما این بود که برگزاری جشنواره فیلم کوتاه دانشجویی نهال در قالب فضای مجازی نمی‌گنجد و جشنواره شکل و شمایل ناقصی به خود خواهد گرفت.
وی در ادامه افزود: لطف جشنواره نهال در این است که دانشجویان علاقه‌مند به حوزه فیلم و سینما از سراسر کشور را دور هم جمع می‌کند. این جشنواره محفلی را ایجاد می‌کند تا آن‌ها با کار هم آشنا شوند و همچنین جو مناسبی برای فعالیت‌های گروهی شکل می‌دهد.
تصمیم‌گیری نهایی در رابطه با برگزاری دوره هفدهم در شورای سیاست گذاری جشنواره نهال
وی درباره تصمیم‌گیری‌هایی که برای اجرای نهال هفدهم انجام شده، گفت: پس از توقف روند اجرایی جشنواره، چندین ماه به دنبال راه‌حلی برای برگزاری جشنواره بودیم تا این که چندی پیش در شورای سیاست گذاری نهال که از معاون فرهنگی دانشگاه، رئیس دانشکده سینما وتئاتر، مدیر تشکل‌های فرهنگی، مدیر گروه سینما، دبیر انجمن علمی سینما و دبیر جشنواره تشکیل شده است، تصمیم نهایی در رابطه با نحوه برگزاری جشنواره گرفته شد.
به گفته وی، مقرر شد دوره هفدهم طبق تقویم هر سال جشنواره، در خرداد سال 1400 برگزار شود و در نتیجه سال 1399 جشنواره‌ای نخواهیم داشت. ما در اسفندماه امسال دوباره فراخوانی منتشر خواهیم کرد که هم صاحبان آثاری که سال قبل ثبت نامشان انجام شده بتوانند فیلم‌ها را به دفتر جشنواره بفرستند و هم امکان ثبت نام برای فیلم‌های جدیدی که در این مدت تولید شده‌اند مهیا شود.
برگزاری جشنواره نهال در سال 1400 بستگی به شرایطی دارد که در آن زمان برقرار باشد
"حسینی" درباره برگزاری این جشنواره در سال 1400 افزود: برگزاری بستگی به شرایطی دارد که در آن زمان برقرار باشد. امیدواریم که تا آن موقع شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که حداقل با رعایت یک سری پروتکل‌های بهداشتی و با تغییراتی که اعمال می‌کنیم، بتوانیم جشنواره را به صورت حضوری برگزار کنیم و اولویت ما هم همین برگزاری حضوری است.
وی ادامه داد: از جمله این تغییرات این است که تعداد روزهای جشنواره قطعا افزایش پیدا می‌کند و تعداد سانس‌ها برای اکران هر فیلم هم افزایش پیدا خواهد کرد. از طرف دیگر ظرفیت سالن نمایش نصف خواهد شد یا حتی به یک سوم خواهد رسید تا بتوانیم با رعایت فاصله گذاری و پروتکل‌های بهداشتی جشنواره را برگزار کنیم. اما این آمادگی هم برای تیم برگزاری وجود دارد که در صورت مهیا نشدن شرایط مذکور جشنواره را به شکل نیمه حضوری و یا مجازی برگزار کنیم که این موضوع باز هم شامل اکران آنلاین نخواهد بود.
توجه ویژه به دانشجویان خارج از تهران در برنامه‌ریزی‌های جشنواره نهال
دبیر هفدهمین دوره جشنواره دانشجویی فیلم کوتاه «نهال» درباره برنامه این دوره نهال برای دانشجویانی که در تهران سکونت ندارند گفت: برنامه ما این است که اگر در خردادماه توانستیم به طور حضوری جشنواره را برگزار کنیم، پس از بازگشت شرایط به روال عادی و طبیعتا بازگشایی خوابگاه‌های دانشجویی، فیلم‌های دوره هفدهم را یک بار دیگر به صورت مفصل اکران خواهیم کرد تا افرادی که به دلیل عدم بهره بردن از خوابگاه‌ها نتوانسته‌اند فیلم‌ها را در جشنواره تماشا کنند، بتوانند این کار را انجام دهند. قطعا اکران جشنواره امسال ما ایده‌آل نخواهد بود و یکی از نقص‌های آن نبود دانشجویانی است که به واسطه تعطیلی خوابگاه ها نمی‌توانند در زمان اکران اصلی جشنواره در آن شرکت کنند.
وی در ادامه افزود: البته برگزاری آنلاین جشنواره در کنار محدودیت‌هایش می‌تواند فرصت‌هایی هم ایجاد کند. جشنواره‌های زیادی هستند که از قالب لایو اینستاگرام برای برگزاری بخش‌هایی از جشنواره مثل ورکشاپ‌ها یا نشست‌ها استفاده می‌کنند. ما تلاشمان این است که خود را به این قالب محدود نکنیم و قصد ما این است که کارگاه‌ها را به شکل نیمه حضوری، بر اساس قالب اجرایی مذکور و با رعایت پروتوکل‌ها برگزار کنیم و در نهایت فیلم جلسات را برای علاقه‌مندان منتشر خواهیم کرد. اتفاق مثبت این خواهد بود که دانشجویانی که تهران نیستند هم می‌توانند از این فیلم‌ها استفاده کنند.
برگزاری برنامه‌های جنبی نهال پیش از برگزاری جشنواره
"حسینی" درباره برنامه‌های جنبی نهال هفدهم گفت: ما تا خردادماه برنامه‌های متعددی خواهیم داشت و تصمیم گرفته‌ایم یک سری از برنامه های جنبی جشنواره را که هر سال همزمان با جشنواره برگزار می‌شدند را، زودتر برگزار کنیم. در واقع بخش‌هایی را مدنظر داریم که برگزاری آنلاین آن‌ها شدنی است و از این موضوع ضربه نخواهند خورد، همانند بخش فیلم‌نامه ساخته نشده. قصد داریم این بخش را که هر سال هم استقبال قابل توجهی از آن می‌شود، زودتر برگزار کنیم و برای بخش عکس و پوستر که هر سال به شکل نمایشگاهی برگزار می‌شد هم همین برنامه را داریم.
تجربه اجرا در فضای مجازی، رویکرد اتخاذی مونولوگ یازدهم برای برگزاری
"پورابولی"دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ» درباره چالش برگزاری جشنواره در این دوره گفت: اجرای تئاتر واجد این است که آدم‌ها دور هم جمع شوند و تماشاچی بیاید و اثری که به اجرا می‌رود را داخل سالن تماشا کند. کاری که برای مدیوم سالن اتفاق می‌افتد به نظر ما امکان برگزاری در پلتفرم مجازی را ندارد. بسیاری از کارهایی که برای این دوره پذیرفته‌ایم بر تجربه کردن استوار هستند و بیش از هر چیز در نسبت ویژگی زنده بودن، در لحظه بودن و ایجاد رویداد کردن تئاتر معنا پیدا می‌کنند. شاید به همین دلایل هم است که خود تئاتر برای ما اهمیت پیدا می‌کند.
وی در ادامه افزود: حالا که تمام جهان تحت تاثیر این شرایط قرار گرفته و تئاتر هم بیش از هر هنر دیگری درگیر این مشکل شده است باید راه حل‌های کنار آمدن با این وضعیت را بررسی کرد. برای این موضوع ابتدا فعالیت‌های چند جشنواره تئاتر در کشور که از پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام استفاده کرده بودند را در نظر گرفتیم سپس فعالیت دانشگاهی از اتریش و چند دانشگاه خارجی دیگر را هم بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که همه با این چالش مواجه‌اند.
دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ» در ادامه تصریح کرد: برای مثال من دیدم که دانشگاهی مانند نمونه اتریشی پنل‌هایی برگزار کرده که افراد با رعایت فاصله‌گذاری‌ها وارد پلاتو می‌شوند و تمرین می‌کنند سپس ویدیوها به صورت زنده روی پلتفرم یوتیوب آپلود می‌شود و مدیوم تصویر هم برایشان مهم است. آن‌ها به این نکته توجه دارند که کاری که اجرا رفته است باید برای مدیوم تصویر طراحی و دراماتیزه شود. اما با این حال نکته‌ای که برای آن‌ها هم اهمیت پیدا می‌کند همان ویژگی‌هایی است که موجب شده تئاتر قدمت زیادی داشته باشد و انسان‌های زیادی را در سرتاسر دنیا درگیر خود کند. ما هم بر اساس همین نگاه پنل‌هایی را برنامه‌ریزی کردیم که به ما اجازه دهند با حفظ دیدگاه پژوهشی و آموزشی جشنواره، اجرا در فضای مجازی را تجربه کنیم.
شرایط کنونی فرصتی برای اصلاح نحوه اجرای تئاتر ایجاد کرده است
"پورابولی" در خصوص چالش‌هایی که گروه اجرایی مونولوگ برای برگزاری آنلاین این جشنواره داشتند، گفت: تعداد زیادی از افراد را پذیرفته بودیم که 80 درصد کارهایی که می‌خواستند ارائه بدهند به دلیل این که با توجه به ویژگی آلترنتیوشان برای اجرا در مدیوم سالن طراحی شده بودند، قابلیت تبدیل به مدیوم تصویر را نداشتند. در این مدت کارهای مختلفی در حال اجرا هستند اما در حال حاضر نزدیک به یک سال است که تمامی پروژه‌های تئاتر تعطیل شده‌اند. حال باید ببینیم که چه راه‌حلی می‌توان پیدا کرد، زیرا اگر این شرایط امکاناتی را از ما گرفته است در عین حال امکاناتی هم ایجاد کرده.
دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ» ادامه داد: ما نیامده‌ایم که تئاتر را نجات دهیم یا اینکه تئاتر جدیدی تولید کنیم چون مطمئن هستیم که تئاتر به راه خود ادامه می‌دهد. وضعیتی که الان داریم مربوط به خود ما دانشجویانی است که الان با این وضعیت درگیر هستیم. رویکرد جشنواره ما باید نگاه به دانشجوها باشد و اینکه در این زمینه چه آموزشی باید دریافت کنند. از طرف دیگر این موضوع می‌تواند به ما کمک کند تا مسئله اجرا در ایران را نیز اصلاح کنیم. یعنی وقتی تئاتر مرسوم امکان اجرا ندارد، پس می توان شکل‌های دیگر آن را مدنظر قرار داد. سایبر پرفورمنس‌هایی هستند که بالغ بر بیست سال قدمت دارند. جشنواره‌ای در استرلیا به عنوان نخستین جشنواره‌ای که از این نوع اجرا استفاده کرده امکان واقعیت مجازی را به نحوه ارائه کار برای مخاطب اضافه کرده است. یعنی مخاطب ثبت نام می‌کند و با استفاده از قابلیت واقعیت مجازی وارد سالن می‌شود و اجرا را تماشا می‌کند. چه فرصتی بهتر از الان که شاید بشود به این موارد نزدیک شد.
تئاتر می تواند اجتماع را به پویش وا دارد
"پورابولی" درباره ماهیت تئاتر تصریح کرد: به واسطه این که تئاتر می‌تواند با زمانه خودش همراه باشد و با مخاطب خودش صحبت و درگیری داشته باشد می‌تواند درباره مسائل حال و حاضر خودش رویدادی را ایجاد کند که سبب فکر شود و اجتماع را به پویش وا دارد. برای مثال همین مونولوگ درباره فقدان است مونولوگ‌های مشهوری در ادبیات مانند آنچه در هملت و مکبث داریم درباره همین فقدان صحبت کرده‌اند. ما هم الان با یک فقدان بزرگ مواجه‌ایم، فقدان حیات انسانی و مرگ.
وی در ادامه افزود: قضیه شیوع کرونا تمامی آیین‌ها و مناسک اجتماعی ما را هم در برگرفته. خواستگاه تئاتر همین آیین‌هاست. من اخیرا نمونه‌ای از اجرای یک آیین زرتشتی در رابطه با زندگی پس از مرگ که به صورت آنلاین اجرا می‌شد را تماشا کردم و نکته جالب توجه برایم این بود که این آیین‌ها که خودشان کارکرد رسانه‌ای دارند، تغییرشان در این میانه در حال درک است. پس وقتی آیین‌ها تحت تاثیر شرایط با تغییراتی مواجه شده‌اند، قاعدتا تئاتر هم باید تغییر کند و مناسک خودش را به اجرا بگذارد، چون اگر اجرا نکند ارتباط انسان ها ضعیف‌تر خواهد شد. ما برای بازآفرینی این ارتباط که به نظرم ویژگی اصلی تئاتر است، سعی داریم فعالیت‌هایی داشته باشیم.
در نقطه‌ای هستیم که می‌توانیم بگوییم چرا مونولوگ!
دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ» در خصوص ضرورت پرداختن به مونولوگ در شرایط کنونی ناشی از شیوع کرونا گفت: پیش از این هر وقت آدم‌ها مونولوگ می‌گفتند به نظر می‌رسید که یا دیوانه‌اند یا روان‌پریش. اما الان دلیل واضحی برای این اتفاق وجود دارد و آن هم مسئله کروناست که انسان‌ها را به صحبت درباره فقدان وا می‌دارد. حال با توجه به این مسئله دو نکته در رابطه با اجرای این جشنواره برای ما اهمیت پیدا می‌کرد. اول آنکه اگر بخواهیم وارد فضای مجازی بشویم نباید فراموش کنیم که مسئله اصلی فقط خود تئاتر است. نکته دوم آنکه اگر بخواهیم جشنواره را برگزار کنیم، قصد داریم پذیرش را محدود کنیم تا نمونه‌های با کیفیت‌تری را ببینیم.
وی در ادامه افزود: ویژگی‌هایی مربوط به برگزاری جشنواره که برای ما اهمیت دارد اول زنده بودن تئاتر است. دوم برقراری ارتباط فعال با مخاطب. سوم سیاست‌های اجرای تئاتر در رابطه با شرایط موجود باشد. چهارم نگاهمان به مسائل بنیانی تئاتر باشد و چگونگی بازتولید آن‌ها از طریق مدیوم تصویر. پنجم بالا بردن شناخت عوام مردم نسبت به تئاتر.
"پورابولی" در ادامه گفت: تا الان مسئله ما اقتصادی نبوده است. مسئله ما عمیقا برخورد با موضوع تئاتر و اجتماع بوده است. شاید از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد که تئاتر کلا به صورت مجازی برگزار شود اما قاعدتا برای فهم اینکه ما انسان‌ها اجتماعی هستیم و نیاز به آیین‌ها، مناسک، اجراها و رویدادها داریم، اهمیت دارد. حالا با توجه به تمام این مسائل ما صورت بندی هم انجام دادیم که جشنواره به چه شکلی می تواند باشد.
برگزاری شایسته جشنواره مونولوگ وابسته به میزان همکاری دانشگاه هنر
دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ» درباره احتمال و چگونگی پیاده‌سازی برنامه‌های این دوره گفت: هر آنچه گفته شد نگاه من و گروهم است و تمام زحماتی که برای بررسی این مسائل کشیدیم اما این که چه زمانی این موضوع عملی شود، بیش از هرچیز به این بستگی دارد که دانشگاه چقدر با ما همکاری کند و به همین دلیل هم نمی‌توان زمان دقیق و مشخصی را مطرح کرد. نظر ما این است که می‌توان به این مسئله عمیق تر نگاه کرد و می‌خواهیم خواهش کنیم که اجازه عمیق تر نگاه کردن را به ما بدهند.
وی ادامه داد: من همین الان هم درگیر جلسات شورای سیاست گذاری جشنواره هستم و موضوع اصلی بحث پلتفرم‌های اجرا است. در ایران پلتفرمی که کاملا مناسب برگزاری آنلاین جشنواره باشد نیست و از این حیث هنوز کمبودهایی وجود دارد. اما صحبت درباره یکسری پلتفرم‌های دیگر مانند توییچ و یوتیوب هم یه میان آمده است که می توانند ظرفیت‌های خوبی برای ما ایجاد کنند و من تلاش دارم که اعضا را در این باره متقاعد کنم.
اجرای آنلاین جشنواره می تواند فرصت فوق العاده ای برای ما باشد
"محمدحسین پورابولی" درباره اهمیت و نقش پلتفرم‌ها در برگزاری جشنواره گفت: خیلی خوشحال می‌شوم که بتوانم در این جشنواره، مثلا اجرایی از آبادان ببینم که در آن فردی در یک روستا از طریق گوشی هوشمندش مونولوگش را برای ما به نمایش می‌گذارد. قاعدتا یکی از نکات مهم ما برای برگزاری جشنواره به این شکل همین است که بتوانیم ویژگی آلترناتیو خودمان را گسترش بدهیم و بدانیم آن فردی که در آبادان است و ممکن است به دانشگاه هم نرفته باشد، چه کار کرده است. به نظر من اجرای آنلاین جشنواره با توجه به این نکات می تواند فرصت فوق‌العاده‌ای برای ما باشد.
سختی های جشنواره های دانشجویی در شرایط عدم ثبات مدیریت ها و سلیقه های فردی مدیران
"زهره عرب" در رابطه با شکل اجرایی جشنواره ژکال در دوره‌های پیشین و شرایط دوره فعلی گفت: فقط چهار دوره از جشنواره ژکال برگزار شده و به نسبت هم موفق بوده است. امیدوارم صحبت کردن درباره این موضوع کمک کند که سلیقه مدیرهایی که عوض می‌شوند، خیلی تاثیری روی اصل ماهیت جشنواره‌ها نداشته باشد. سابقه فعالیت اجرایی در دوره‌های قبلی جشنواره ژکال را داشته‌ام و واقعا دیده‌ام که دانشجوها چقدر برای این جشنواره زحمت کشیده‌اند. خصوصا دانشجویان نقاشی که همیشه در شرایط سخت هم آثار خوبی ارائه کرده‌اند.
وی در ادامه افزود: در بخش ورکشاپ‌ها و نشست‌های جشنواره ژکال کسانی شرکت می‌کنند که دانشجو نیستند و در حال فعالیت در هنرهای تجسمی‌اند. علاوه بر از دست دادن این فرصت، فاصله‌ای هم ایجاد می‌شود بین دانشگاه و کسانی که خارج از دانشگاه کار می‌کنند و علاقه‌مند هستند تا ببینند فضای دانشجویی به چه شکل است. امیدوارم مسئولین در خصوص قانون‌گذاری‌های مربوط به فعالیت‌های مستمر سلیقه‌ای عمل نکنند. ایشان می‌توانند حداقل اساس‌نامه ما که موجود است را بررسی کنند تا گروه‌های بعدی دیگر دچار چنین مشکلاتی نشوند.
جشنواره‌های هنری، شریان‌های اصلی دانشگاه هنر
"عماد حسینی" دبیر هفدهمین دوره جشنواره دانشجویی فیلم کوتاه «نهال» درباره تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای مدیران گفت: شریان‌های اصلی دانشگاه هنر جشنواره‌هایش هستند. یعنی آنچه که بیشتر باعث فعالیت دانشجوها و ایجاد انگیزه در ایشان می‌شود، همین جشنواره‌ها هستند. مسئولان رده بالای دانشگاه ما بارها این پرسش را عنوان کرده‌اند که باید چه کارهایی انجام شود تا دانشجوها از رخوت در بیایند. این جشنواره‌های دانشجویی هستند که می‌توانند آن حرکت مثبت باشند و تا الان هم به نظرم نقششان را به خوبی ایفا کرده‌اند و قطعا در آینده هم ایفا خواهند کرد.
وی در ادامه افزود: ما دانشجو هستیم و با این موضوع کنار آمده‌ایم که در ایران هر سال با یک مدیر، یک تفکر و یک ذهنیت متفاوت روبه رو خواهیم بود. اما اینکه هنوز من در جلسه بخواهم توضیح بدهم که اهمیت جشنواره‌ای مثل نهال که 17 سال سابقه برگزاری دارد چیست و اصلا فعالیت فرهنگی حساب می‌شود یا نه، فقط از گروه اجرایی انرژی می‌گیرد و ما را از رسیدن به اهداف دانشگاه که به نفع دانشجویان است، دور می‌کند.
"پورابولی"دبیر یازدهمین دوره جشنواره تئاتر دانشجویی «مونولوگ» نیز در خصوص نگاه متولیان فرهنگی دانشگاه هنر به جشنواره‌های هنری دانشجویی گفت: من نمی‌دانم اگر تئاتر و سینما و نقاشی زمینه های تخصصی فرهنگی نیستند، پس چه هستند؟ من بارها با مسئولان دانشگاه بر سر این موضوع بحث کرده‌ام. کاملا واضح است که سینما، تئاتر، نقاشی و هر رشته دیگری که در دانشگاه هنر تدریس می شود، اساسا کار فرهنگی است و معاونت فرهنگی دانشگاه باید از آن حمایت کند.
وی در پایان افزود: نکات و مسائلی که مطرح شد می‌تواند در تصمیم‌سازی و اجرا به کمک ما بیاید. ارتباط مستمر بین خود برگزارکنندگان رویدادها و جشنواره‌ها در شرایط فعلی بسیار اهمیت پیدا می‌کند. به خصوص که شرایط ما را مجاب خواهد کرد که در سه مسیر متفاوت حرکت کنیم و در طول این مسیر می‌توانیم تجارب خود را با یکدیگر در میان بگذاریم تا به نتایج بهتری در اجرای رویدادها برسیم.
انتهای پیام